Ancona

Ancona
Lema	«Ancon Dorica Civitas Fidei»
Alcume	Città dorica
Nomeado en referencia a	Cóbado
Localización
	43°37′N 13°31′L / 43.62, 13.52Coordenadas: 43°37′N 13°31′L / 43.62, 13.52
Estado	Italia
Rexión	Marche
Provincias	Provincia de Ancona
Capital de	República de Ancona (pt) (1200–1532); Marca de Ancona (pt) (–1210); República Anconitana (pt) (1797–1798); Métaure (en) (1808–1814); Provincia de Ancona (1860–); Marche (1948–)
Poboación
Poboación	98.356 (2023) (787,86 hab./km²)
Xeografía
Superficie	124,84 km²
Bañado por	mar Adriático
Altitude	16 m
Comparte fronteira con	Agugliano (pt) ; Offagna (pt) ; Osimo ; Polverigi (pt) ; Falconara Marittima (pt) ; Camerano (pt) ; Camerata Picena (pt) ; Sirolo (pt)
Datos históricos
1174	Evento clave
1174	Siege of Ancona (en)
maio de 1815	Siege of Ancona (en)
setembro de 1860	Siege of Ancona (en)
24 de maio de 1915	Bombardeio de Ancona (pt)
Santo padrón	Judas Cyriacus (en)
Organización política
• Mayor of Ancona (en)	Michele Fazioli (en) (1860–1867); Michele Fazioli (en) (1874–1876); Luigi Dari (1890–1891); Arturo Vecchini (en) (1893–1895); Luigi Dari (1899–1902); Luigi Dari (1902–1903); Luigi Dari (1904–1904); Francesco Angelini (en) (1949–1950); Francesco Angelini (en) (1951–1964); Renato Galeazzi (pt) (1993–1997); Renato Galeazzi (pt) (1997–2001); Fabio Sturani (en) (2001–2006); Fabio Sturani (en) (2006–2009); Fiorello Gramillano (en) (2009–2013); Valeria Mancinelli (en) (2013–2023); Daniele Silvetti (en) (2023–)
Identificador descritivo
Código postal	60100 e 60121–60131
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar; UTC+02:00, horario de verán
Prefixo telefónico	071
Identificador ISTAT	042002
Código catastral italiano	A271
Outro
Irmandado con	Patras ; Ribnica (en) ; Svolvær (en) ; Castlebar ; Split ; Galați (pt) ; Granby (pt) (1979–); Esmirna (2005–)
Páxina web	comuneancona.it

Ancona é un concello italiano da provincia homónima, na rexión das Marcas. Ten 101.210 habitantes (en 2007) e esténdese por unha área de 123 km², cunha densidade de poboación de 818 hab/km².

Fai fronteira cos concellos de: Agugliano, Camerano, Camerata Picena, Falconara Marittima, Offagna, Osimo, Polverigi e Sirolo.

Historia[editar | editar a fonte]

A cidade antiga fundárona refuxiados de Siracusa por volta do -390, que lle deron o nome de Αγκων, os romanos ocupáronna como estación naval na Guerra iliria de -178, durante a época imperial o seu porto tivo moita importancia ao ser o máis próximo a Dalmacia, Traxano encargou a Apolodoro de Damasco amplialo.

Despois da caída do Imperio Romano, os godos, longobardos e musulmáns atacaron Ancona. En tempos do exarcado de Rávena foi unha das cidades da Pentápole, con Fano, Pésaro, Senigallia e Rímini, converténdose nunha república semiindependente baixo a protección dos papas, ata que Gonzaga a conquistou no nome do papa Clemente VII (1532)

Arquitectura[editar | editar a fonte]

O Arco de triunfo de Traxano, século II, proxectado por Apolodoro de Damasco.
A Catedral de San Ciriaco, séculos XII e XIII.
O Lazareto (Laemocomium o "Mole Vanvitelliana"), planeado polo arquitecto Luigi Vanvitelli en 1732.
O Pazo Episcopal, lugar onde morreu o Papa Pío II en 1464.
O templo de Santa Maria della Piazza cunha elaborada fachada arcada que data de 1210.
O Palazzo del Comune, obra de Margaritone d'Arezzo.