Roberto Bolaño: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
SieBot (conversa | contribucións)
m bot Engadido: it:Roberto Bolaño
BanjoBot (conversa | contribucións)
m Bot:Eliminando espazos nas cabeceiras
Liña 1: Liña 1:
'''Roberto Bolaño Ávalos''' ([[Santiago de Chile]], [[28 de abril]] de [[1953]] - [[Barcelona]], [[14 de xullo]] de [[2003]]), [[Literatura|escritor]] e [[Poesía|poeta]] [[Chile|chileno]].
'''Roberto Bolaño Ávalos''' ([[Santiago de Chile]], [[28 de abril]] de [[1953]] - [[Barcelona]], [[14 de xullo]] de [[2003]]), [[Literatura|escritor]] e [[Poesía|poeta]] [[Chile|chileno]].


== Biografía ==
==Biografía==
Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como [[Los Ángeles (Chile)|Los Ángeles]], [[Valparaíso]], [[Quilpué]], [[Viña del Mar]] e [[Cauquenes]]. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a [[México]]. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de [[Cidade de México]].
Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como [[Los Ángeles (Chile)|Los Ángeles]], [[Valparaíso]], [[Quilpué]], [[Viña del Mar]] e [[Cauquenes]]. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a [[México]]. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de [[Cidade de México]].


En [[1973]] decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de [[Salvador Allende]]. Tras unha longa viaxe en autobus, [[autostop]] e barco (atravesando practicamente toda [[América Latina]]) chega a [[Chile]] poucos días despois do [[Golpe de estado do 11 de setembro de 1973|golpe de estado]] protagonizado por [[Augusto Pinochet]], polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de [[Concepción]] e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto ''Detectives'' publicado en ''Chamadas telefónicas'' (Narrativas Hispánicas, 1997).
En [[1973]] decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de [[Salvador Allende]]. Tras unha longa viaxe en autobus, [[autostop]] e barco (atravesando practicamente toda [[América Latina]]) chega a [[Chile]] poucos días despois do [[Golpe de estado do 11 de setembro de 1973|golpe de estado]] protagonizado por [[Augusto Pinochet]], polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de [[Concepción]] e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto ''Detectives'' publicado en ''Chamadas telefónicas'' (Narrativas Hispánicas, 1997).


== O ''infrarrealismo'' ==
==O ''infrarrealismo''==


Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta [[Mario Santiago Papasquiaro]] (quen serviría de modelo para [[Ulises Lima]] en ''[[Os detectives salvaxes]]'') fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café A Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao ''establishment'' literario mexicano (o cal tiña a [[Octavio Paz]] como a súa figura preponderante). O [[Infrarrealismo|movemento infrarrealista]] tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como [[vangarda]]. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince [[poeta|poetas]], Roberto Bolaño e [[Mario Santiago Papasquiaro]] foron os expoñentes estilísticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta).
Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta [[Mario Santiago Papasquiaro]] (quen serviría de modelo para [[Ulises Lima]] en ''[[Os detectives salvaxes]]'') fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café A Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao ''establishment'' literario mexicano (o cal tiña a [[Octavio Paz]] como a súa figura preponderante). O [[Infrarrealismo|movemento infrarrealista]] tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como [[vangarda]]. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince [[poeta|poetas]], Roberto Bolaño e [[Mario Santiago Papasquiaro]] foron os expoñentes estilísticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta).

Revisión como estaba o 22 de xullo de 2008 ás 11:31

Roberto Bolaño Ávalos (Santiago de Chile, 28 de abril de 1953 - Barcelona, 14 de xullo de 2003), escritor e poeta chileno.

Biografía

Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como Los Ángeles, Valparaíso, Quilpué, Viña del Mar e Cauquenes. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a México. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de Cidade de México.

En 1973 decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de Salvador Allende. Tras unha longa viaxe en autobus, autostop e barco (atravesando practicamente toda América Latina) chega a Chile poucos días despois do golpe de estado protagonizado por Augusto Pinochet, polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de Concepción e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto Detectives publicado en Chamadas telefónicas (Narrativas Hispánicas, 1997).

O infrarrealismo

Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta Mario Santiago Papasquiaro (quen serviría de modelo para Ulises Lima en Os detectives salvaxes) fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café A Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao establishment literario mexicano (o cal tiña a Octavio Paz como a súa figura preponderante). O movemento infrarrealista tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como vangarda. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince poetas, Roberto Bolaño e Mario Santiago Papasquiaro foron os expoñentes estilísticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta).

O movemento infrarrealista buscou, polas súas propias características fundacionais e polo seu espírito contestatario, inimigos e detractores que o mantiveron e ségueno mantendo marxinado e sen ningún tipo de recoñecemento, aínda que influíu decisivamente nunha xeración de creadores -que, cabe mencionar, tamén gardaron silencio sobre devandita influencia-. A popularidade alcanzada por Bolaño fixo que dita marxinalidade se vaia diluíndo lentamente. "Poderíase soster que o infrarrealismo determinouno como escritor da mesma forma que o afastamento da corrente permitiulle iniciar a súa carreira como novelista. México para o foi central, porque o determinou como escritor (...) o México nocturno, o México das rúas , do fala cotiá, dun destino crebado e ás veces tráxico e o humor cativárono. Non é casualidade que as súas dúas máis grandes novelas centrounas en México, Os detectives salvaxes e 2666", comentou Juan Villoro en referencia a BolañoVilloro, Juan. "Testemuños" en Nomedites 8, Cuernavaca, México, decembro 2006..

Logo emigrou a España, concretamente a Cataluña, onde xa vivía a súa nai. Alí desempeñou diversos oficios -vendimiador no verán, vixiante nocturno dun cámping en Castelldefels, vendedor nun almacén de barrio- antes de poder dedicarse por completo á literatura. Bolaño faleceu o martes 14 de xullo de 2003 no hospital Vall d'Hebrón de Barcelona tras pasar dez días en coma como consecuencia dunha insuficiencia hepática. Deixou inconclusa a novela 2666, na cal levou ao extremo a súa capacidade fabuladora, esta vez ao redor dun personaxe que retoma a figura do escritor desaparecido, neste caso, Benno von Archimboldi.

En 1998 gañou Premio Herralde de novela grazas a súa obra Os detectives salvaxes, pola que tamén obtivo o Premio Rómulo Gallegos en 1999. En 2004, un ano logo da súa morte, obtivo o premio Salambó á mellor novela escrita en castelán, por 2666. O xurado do premio destacou o nivel e diversidade dos cinco finalistas, todos eles «libros nobres, respectáveis e moi notáveis». E referiuse á novela gañadora, como «o resumo dunha obra de moito peso, onde se decanta o mellor da narrativa de Roberto Bolaño». Unha novela que «contén moita literatura, que supón un gran risco e leva ao extremo a linguaxe literaria do seu autor».

Bolaño preséntase nalgunhas das súas obras (como Os detectives salvaxes, Amuleto, Estrela distante ou o borrador de 2666) como o seu alter ego, Arturo Belano. Tamén aparece retratado nas novelas Soldados de Salamina de Javier Cercas e en Mantra de Rodrigo Fresán.

Obras

  • Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce (1984), novela escrita conxuntamente con Antoni García Porta.
  • La pista de hielo (1993), novela.
  • La literatura nazi en América (1996), novela.
  • Estrella distante (1996), novela corta.
  • Llamadas telefónicas (1997), cuentos.
  • Los detectives salvajes (1998), novela gañadora do premio Rómulo Gallegos e o premio Herralde.
  • Amuleto (1999), novela corta.
  • Monsieur Pain (1999), novela.
  • Nocturno de Chile (2000), novela corta.
  • Tres (2000), poesía.
  • Los perros románticos. Poemas 1980-1998 (2000), poesía.
  • Putas asesinas (2001), contos.
  • Amberes (2002), novela.
  • Una novelita lumpen (2002).
  • El gaucho insufrible (2003), relatos cortos.
  • Entre paréntesis (2004), ensaios, artigos, discursos e entrevistas.
  • 2666 (2004), novela (obra póstuma).
  • La universidad desconocida (2007), poesía (obra póstuma)
  • El secreto del mal (2007), contos (obra póstuma)

Sobre a obra de Roberto Bolaño

  • Karim Benmiloud, Raphaël Estève (coord.). Les astres noirs de Roberto Bolaño. Bordeaux, Presses Universitaires de Bordeaux, 2007.
  • Patricia Espinosa H. Territorios en fuga: estudios criticos sobre la obra de Roberto Bolaño. Providencia (Santiago), Ed. Frasis, 2003.
  • Celina Manzoni. Roberto Bolaño, la literatura como tauromaquia. Buenos Aires, Corregidor, 2002.
  • Celina Manzoni, Dunia Gras, Roberto Brodsky. Jornadas homenaje Roberto Bolaño (1953-2003): simposio internacional. Barcelona , ICCI Casa Amèrica a Catalunya, 2005.
  • Fernando Moreno. Roberto Bolaño: una literatura infinita. Poitiers, Université de Poitiers / CNRS, 2005.

Ligazóns externas