Rusia: Diferenzas entre revisións
m bot Modificado: szl:Rusyjo |
m bot Engadido: haw:Rūsia |
||
Liña 150: | Liña 150: | ||
[[gv:Yn Roosh]] |
[[gv:Yn Roosh]] |
||
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂]] |
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂]] |
||
[[haw:Rūsia]] |
|||
[[he:רוסיה]] |
[[he:רוסיה]] |
||
[[hi:रुस]] |
[[hi:रुस]] |
Revisión como estaba o 13 de xuño de 2008 ás 06:14
A Rusia (en Ruso: Россия, transliteración: Rossiya), ou Federación Rusa (en Ruso: Российская Федерация, transliteración: Rossiyskaya Federatsiya), é o maior país do mundo, extendéndose por case a metade de Europa e por perto dun terzo da Asia. Comprende, alén da porción continental, o enclave de Kaliningrado, no Mar Báltico, e unha serie de illas e arquipélagos árticos, entre os cais os máis importantes son a Terra de Francisco Xosé, as illas Nova Cembla, a illa de Kolguev, o arquipélago da Terra do Norte, as illas da Nova Siberia e a illa de Wrangell. Inclue tamén varias illas e arquipélagos no Extremo Oriente, en particular a illa Sahalín, as illas Curiles e as illas Komandorskie. A porción continental limita ao norte co Mar Branco, Mar de Kara, Mar de Laptev, Mar da Siberia Oriental e Mar de Chukchi, ao leste co Estreito de Bering e Mar de Bering, que establecen comunicación co Alasca, co Océano Pacífico, co Mar de Okhotsk e co Mar do Xapón, através do cal contacta co Xapón, ao sur coa Corea do Norte, coa China, con Mongolia, co Casaquistán, co Mar Caspio, co Acerbaixán, coa Xeorxia e co Mar Negro, do outro lado do cal está a Turquía, e a oeste limita co Mar de Azov, coa Ucraína, coa Bielorrusia, coa Letonia, coa Estonia, co Golfo de Finlandia, coa Finlandia e coa Noruega. Capital: Moscova
Historia
- Artigo principal: Historia de Rusia.
Repetidas e devastadoras derrotas das tropas rusas na Primeira Guerra Mundial levaron a motíns xeralizados nas principais cidades do Imperio Ruso e á derrota, en 1917, da dinastía dos Romanov, que reinou perante 300 anos. Os comunistas, baixo o comando de Vladimir Iliych Ulyanov (coñecido por Lenin) conquistaron o poder deseguido, e formaron a URSS, na que Rusia ingresou como a República Socialista Sovietica Federativa de Rusia. Baixo o goberno de Iosif Stalin (nacido na Xeorxia) o dominio Ruso baixo a Unión Soviética fortaleceuse, ao custo de millóns de mortos e deportacións. A economia e a sociedade soviética ficaran atufadas en anos posteriores ata que o Secretario Xeral do Partido Comunista Mikhail Gorbachev introduciu a chamada glasnost (abertura, transparencia) e a perestroika (reestruturación) nunha tentativa de modernizar o comunismo, mais as súas iniciativas, sen que o desexase, estimularon forzas que, mais tarde, ata o fin de 1991, dividiron a antiga URSS en 15 repúblicas independentes. Dende entón, Rusia ten feito esforzos para construir un sistema político democrático e unha economía de mercado, para substituir o ríxido planexamento e control social, político e económico do período comunista. Un conflito de guerrillas forte aínda ocorre na rexión do Cáucaso Ruso, na república da Chechenia.
Subdivisións
- Artigo principal: Subdivisións de Rusia.
A Rusia divídese en 89 subdivisións. 49 provincias, 21 repúblicas, 10 distritos autónomos, 6 territorios, 2 cidades autónomas e unha provincia autónoma.
Cada distrito autónomo fai parte dun territorio ou unha provincia, do que parcialmente depende. Os outros tipos de subdivisións son independentes.
Nos últimos anos comezou o proceso de agregación das subdivisións.
Xeografía
- Artigo principal: Xeografía de Rusia.
Economía
- Artigo principal: Economía de Rusia.
Política
O presidente actual da Federación Rusa é Vladimir Putin.
Cultura
Dentro da literatura Rusa atópanse grandes mestres da literatura universal, rusos coma Alexander Pushkin, Fiódor Dostoievski, Lev Tolstoi, Anton Chekhov, etc.
Véxase tamén
Outros artigos
Ligazóns externas
- Goberno da Rusia (en ruso e inglés).
- Sitio de noticias rusas (en portugués)
- Economic data of Russia (en ruso e inglés)