Calendario chinés: Diferenzas entre revisións
m Calendario chino movida a Calendario chinés |
|||
| Liña 1: | Liña 1: | ||
{{fusión}} [[Calendario chinés]] |
|||
O '''calendario |
O '''calendario chino''' é un [[calendario lunisolar|lunisolar]], a diferenza do [[calendario gregoriano]] occidental que emprega o [[calendario solar|sol]]. |
||
| ⚫ | |||
O calendario chinés divídese en seis meses de 29 días e seis meses de 30 días, o que resulta en anos de 354 días. De aí que o calendario chinés non coincida co calendario occidental que, en xeral, ten 365 días. Cada mes lunar iníciase na lúa nova e o Aninovo Chinés está determinado pola segunda lúa nova despois do [[solsticio]] do [[21 de decembro]] (ou solsticio de inverno), que ocorre entre finais de [[xaneiro]] e mediados de [[febreiro]] segundo o calendario gregoriano. |
|||
| ⚫ | A súa orixe asóciase co [[Emperador Amarelo]] ([[Huang Ti]],[[Huang Di]]), ó redor do año 2637 adC, cando introuducíu 5 ciclos de doce años rexidos por animais distintivos: [[Rata]], [[Boi]], [[Panthera tigris|Tigre]], [[Lebre]], [[Dragón]], [[Serpe]], [[Cabalo]], [[Ovella]], [[Mono]], [[Galo]], [[Can]] e [[Porco]]. As casas lunares ou ''shǔ'' son cada unha das 28 constelaciones do zodiaco lunar. Dependendo do día e hora de nacemento da persona, a [[lúa]] estará en algunha das casas lunares, que determina a cada persona. |
||
| ⚫ | O calendario chino tradicional<ref name="cronoauta"><small>[http://crononauta.com/c_chino_intro.html Historia sobre el Calendario chino] en [http://www.crononauta.com Crononauta.com]</small></ref> é tan antigo que as súas orixes pérdense en épocas brumosas. Dí a lenda que as súas primeras orixes remóntanse ós Xia, que habitaron aquelas terras sobre o 2205 a.C., mentras que outra tradición o atribuie directamente ó mítico Huangdi, unificador e primero emperador da China, que vivíu alá polo século III a.C. |
||
| ⚫ | |||
Os historiadores sitúan as súas orixes cara a metade da dinastía Shang (1300 a.C.), cando se ten primeira constancia documental da utilización das contas cíclicas para os días. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | A súa orixe asóciase |
||
O problema para os sabios astrónomos chinos foi o mismo que para o resto dos pobos antigos: tentar combinar os movementos da lúa e do sol, ciclos sempre difíciles de conxeniar. O calendario chino tradicional era lunar, pero iso causaba graves problemas ós agricultores porque non había forma de fixar as estaciones nel. |
|||
| ⚫ | O calendario |
||
Como para o resto de culturas, a procura dun calendario que reflexara correctamente as estaciones era fundamental para a agricultura, polo cal os pobos buscaron maneiras de observar o movemento dos astros (Tomando á tierra como referente) e reflexalo nun sistema cronolóxico de días completos. |
|||
Pasaron os séculos e cara o ano |
Pasaron os séculos e cara o ano 104 a.C., por medio de sistemas de observación e de medición das sombras proxectadas por un pau vertical (gnomon), os antiguos astrónomos chinos chegaron a estimar a duración do ano en 365,2502 días, unha aproximación excelente para a época. Xa sobre o ano 480 da nosa Era, o gran sabio Ju Chongzchi establecéuno en 365,2428 días, con un exceso de tan só 52 segundos sobre el valor vigente (365,2422). |
||
Para aplicarnos una cura de occidental humildad quizáis sexa bo recordar neste punto que ata a reforma Gregoriana (proclamada en 1582), o noso calendario acumulaba errores de 11 minutos e 14 segundos por ano (674 segundos). Ju Chongzchi foi 13 veces máis preciso 11 séculos antes. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Como coñecían con gran exactitude a duración dos ciclos lunares e solares, chegaron á mesma conclusión matemática que outras moitas culturas, descubrindo o ciclo de 19 anos ( |
||
| ⚫ | O calendario chino é '''lunisolar'''<ref name="cronoauta" />. O año chino ordinario consta de 12 lunacións (doce meses lunares) o que supón entre 353 e 355 días. Cada certo tempo (máis ou menos, cada tres anos) se intercala un '''ano embolismal''' (un año con 13 meses lunares) de entre 383 e 385 días. |
||
| ⚫ | Como coñecían con gran exactitude a duración dos ciclos lunares e solares, chegaron á mesma conclusión matemática que outras moitas culturas, descubrindo o ciclo de 19 anos (ciclo metónico) e considerando anos embolismales o anos 3º, 6º, 9º, 11º, 17º e 19º do ciclo, pois a norma básica é que o '''solsticio de invierno''' debe suceder sempre no 11º mes do año. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Dende a introducción do budismo en china cada ano, además do seu número, ten o |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | nome dun signo do zodiaco, alternativamente. Os signos do zodiaco chino son: '''Shu''' (Rata), '''Niu''' (Búfalo), '''Hu''' (Tigre), '''Mao''' (Coello), '''Long''' (Dragón), '''She''' (Serpe), '''Ma''' (Cabalo), '''Xang''' (Cabra), '''Hou''' (Mono), '''Ji''' (Galo), '''Gou''' (Perro) e '''Zhu''' (Porco). O ano comeza cando o sol entra en Piscis, coa primeira lúa nova. |
||
Cada mes o sol entra nunha constelación do zodiaco diferente. Se nun mes o sol non entra nunha constelación, ese acaba sendo o mes a intercalar. Chámase co nome do mes anterior antecedido do prefixo "shun-". |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Os meses agrúpanse en tres grupos: '''meng''' (primeiro), '''Zhong''' (medio) e '''Ji''' (último); e en catro estacións, '''Chun''' (primavera), '''Xia''' (verán), '''Qiu''' (outono) y '''Dong''' (inverno). O nome dos meses fórmanse combinado ámbolos dous conceptos, por exemplo "ki-tsin" é o último mes do otoño. Os meses tamén se poden denominar como os anos. |
||
| ⚫ | |||
Para axustar o ciclo lunar de 354 días ó ciclo solar de 365 débese intercalar un mes cada 2 ou 3 anos, a diferenza do [[calendario gregoriano]] solar que engade un día cada catro anos. |
|||
Os meses chinos están compostos por tres semanas de 10 días cada unha. O grupo dos primeiros 10 días do mes recibe o nome de tschu. |
|||
== Referencias == |
|||
| ⚫ | Os días do mes cóntanse polos seus ordinais. O día comeza a media noite e divídese en 12 '''schis'''. Cada schi consta de dúas horas, a primeira hora chámase '''schi-kjao''' e a segunda '''schi-tssching'''. Cada schi divídese en oito '''ko''' (catros de hora), o ko ten 15 '''feus''', polo que un feu equivale a un minuto. Unha hora chámase '''tschuco''', un '''jiko''' é un cuarto de hora. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== Referenzas == |
|||
{{listaref}} |
{{listaref}} |
||
[[Categoría:Calendario|China]] |
[[Categoría:Calendario|China]] |
||
[[Categoría:Cultura de China]] |
[[Categoría:Cultura de China]] |
||
[[als:Chinesischer Kalender]] |
[[als:Chinesischer Kalender]] |
||
Revisión como estaba o 7 de febreiro de 2008 ás 19:18
 | Suxeriuse que este artigo ou apartado sexa fusionado con "[[{{{1}}}]]" ([[Conversa :{{{1}}}|conversa]]). Para realizar a fusión das páxinas segue estes pasos. |
O calendario chino é un lunisolar, a diferenza do calendario gregoriano occidental que emprega o sol.
Orixe
A súa orixe asóciase co Emperador Amarelo (Huang Ti,Huang Di), ó redor do año 2637 adC, cando introuducíu 5 ciclos de doce años rexidos por animais distintivos: Rata, Boi, Tigre, Lebre, Dragón, Serpe, Cabalo, Ovella, Mono, Galo, Can e Porco. As casas lunares ou shǔ son cada unha das 28 constelaciones do zodiaco lunar. Dependendo do día e hora de nacemento da persona, a lúa estará en algunha das casas lunares, que determina a cada persona.
O calendario chino tradicional[1] é tan antigo que as súas orixes pérdense en épocas brumosas. Dí a lenda que as súas primeras orixes remóntanse ós Xia, que habitaron aquelas terras sobre o 2205 a.C., mentras que outra tradición o atribuie directamente ó mítico Huangdi, unificador e primero emperador da China, que vivíu alá polo século III a.C.
Os historiadores sitúan as súas orixes cara a metade da dinastía Shang (1300 a.C.), cando se ten primeira constancia documental da utilización das contas cíclicas para os días.
O problema para os sabios astrónomos chinos foi o mismo que para o resto dos pobos antigos: tentar combinar os movementos da lúa e do sol, ciclos sempre difíciles de conxeniar. O calendario chino tradicional era lunar, pero iso causaba graves problemas ós agricultores porque non había forma de fixar as estaciones nel.
Como para o resto de culturas, a procura dun calendario que reflexara correctamente as estaciones era fundamental para a agricultura, polo cal os pobos buscaron maneiras de observar o movemento dos astros (Tomando á tierra como referente) e reflexalo nun sistema cronolóxico de días completos.
Pasaron os séculos e cara o ano 104 a.C., por medio de sistemas de observación e de medición das sombras proxectadas por un pau vertical (gnomon), os antiguos astrónomos chinos chegaron a estimar a duración do ano en 365,2502 días, unha aproximación excelente para a época. Xa sobre o ano 480 da nosa Era, o gran sabio Ju Chongzchi establecéuno en 365,2428 días, con un exceso de tan só 52 segundos sobre el valor vigente (365,2422).
Para aplicarnos una cura de occidental humildad quizáis sexa bo recordar neste punto que ata a reforma Gregoriana (proclamada en 1582), o noso calendario acumulaba errores de 11 minutos e 14 segundos por ano (674 segundos). Ju Chongzchi foi 13 veces máis preciso 11 séculos antes.
Principios do calendario chino
O calendario chino é lunisolar[1]. O año chino ordinario consta de 12 lunacións (doce meses lunares) o que supón entre 353 e 355 días. Cada certo tempo (máis ou menos, cada tres anos) se intercala un ano embolismal (un año con 13 meses lunares) de entre 383 e 385 días.
Como coñecían con gran exactitude a duración dos ciclos lunares e solares, chegaron á mesma conclusión matemática que outras moitas culturas, descubrindo o ciclo de 19 anos (ciclo metónico) e considerando anos embolismales o anos 3º, 6º, 9º, 11º, 17º e 19º do ciclo, pois a norma básica é que o solsticio de invierno debe suceder sempre no 11º mes do año.
Os chinos medían o ano polo retorno do solsticio de invierno, e para iso valíanse do gnomon, co que calibraban a longitude das sombras a mediodía. Considérase un ciclo de 60 años, dividido en outro menor de 12 anos. Tamén hai un ciclo mensual meteorológico, con 24 puntos sinalados.
Dende a introducción do budismo en china cada ano, además do seu número, ten o nome dun signo do zodiaco, alternativamente. Os signos do zodiaco chino son: Shu (Rata), Niu (Búfalo), Hu (Tigre), Mao (Coello), Long (Dragón), She (Serpe), Ma (Cabalo), Xang (Cabra), Hou (Mono), Ji (Galo), Gou (Perro) e Zhu (Porco). O ano comeza cando o sol entra en Piscis, coa primeira lúa nova.
Cada mes o sol entra nunha constelación do zodiaco diferente. Se nun mes o sol non entra nunha constelación, ese acaba sendo o mes a intercalar. Chámase co nome do mes anterior antecedido do prefixo "shun-".
Os meses agrúpanse en tres grupos: meng (primeiro), Zhong (medio) e Ji (último); e en catro estacións, Chun (primavera), Xia (verán), Qiu (outono) y Dong (inverno). O nome dos meses fórmanse combinado ámbolos dous conceptos, por exemplo "ki-tsin" é o último mes do otoño. Os meses tamén se poden denominar como os anos.
Os meses chinos están compostos por tres semanas de 10 días cada unha. O grupo dos primeiros 10 días do mes recibe o nome de tschu.
Os días do mes cóntanse polos seus ordinais. O día comeza a media noite e divídese en 12 schis. Cada schi consta de dúas horas, a primeira hora chámase schi-kjao e a segunda schi-tssching. Cada schi divídese en oito ko (catros de hora), o ko ten 15 feus, polo que un feu equivale a un minuto. Unha hora chámase tschuco, un jiko é un cuarto de hora.
Axustes
Para axustar o ciclo lunar de 354 días o ciclo solar de 365 débese intercalar un mes cada 2 ó 3 años, a diferenza do calendario gregoriano solar que engade un día cada catro años.