Sistema Internacional de Unidades

O Sistema Internacional de unidades, abreviado como SI, é o nome adoptado pola XI Conferencia Xeral de Pesas e Medidas (celebrada en París en 1960) para un sistema de unidades de medida universal, unificado e coherente, baseado no sistema MKS (metro-quilogramo-segundo). Na conferencia de 1960 definíronse os patróns para seis unidades básicas ou fundamentais e dúas unidades suplementarias (radián e estereorradián); en 1971 engadiuse unha sétima unidade fundamental, o mol. As dúas unidades suplementarias suprimíronse como clase independente dentro do Sistema Internacional na XX Conferencia Xeral de Pesas e Medidas (1995); estas dúas unidades quedaron incorporadas ó SI como unidades derivadas sen dimensións. As sete unidades fundamentais enuméranse na táboa 1. Os símbolos da última columna son os mesmos en todos os idiomas.

Unidades básicas

O Sistema Internacional de Unidades (SI) define sete unidades básicas o unidades físicas fundamentais descritas por unha definición operacional.

Todas as demáis unidades pódense derivar destas unidades básicas e coñécense como unidades derivadas do SI. A derivación faise por medio da análise dimensional. Úsanse prefixos para abreviar números moi grandes ou moi pequenos.

Magnitude física	Unidade	Símbolo
Lonxitude (l)	metro	m
Masa (m)	quilogramo	kg
Tempo (t)	segundo	s
Intensidade de corrente eléctrica (I)	amperio	A
Temperatura (T)	kelvin	K
Cantidade de substancia (n)	mol	mol
Intensidade luminosa (I)	candela	cd

Lonxitude

Unidade: metro (m)

Un metro defínese como a distancia que percorre a luz no vacío en 1/299.792.458 segundos. Esta norma foi adoitada en 1983, cando a velocidade da luz no vacío foi definida exactamente como 299.792.458 m/s.

Masa

Unidade: quilogramo (kg)

Un quilogramo defínese como a masa que ten un cilindro composto dunha aliaxe de platino-iridio que se garda na Oficina Internacional de Pesas e Medidas en Sèvres, cerca de París.

Tempo

Unidade: segundo (s)

Un segundo é o tempo necesario para 9.192.631.770 ciclos dunha transición hiperfina no cesio 133. Esta definición foi adoitada en 1967.

Intensidade de corriente eléctrica

Unidade: amperio (A)

O amperio é a corrente eléctrica constante que, mantida en dous condutores paralelos de lonxitude infinda, de sección circular desprezable e dispostos a unha distancia de 1 metro no vacío, produce unha forza entre eles igual a 2×10^-7 N por m de lonxitude.

Temperatura

Unidade: kelvin (K)

O kelvin defínese como a fracción 1/273,16 da temperatura termodinámica do punto triple do agua.

Cantidade de substancia

Unidade: mol (mol)

Un mol é a cantidade de substancia dun sistema que ten tantas entidades elementais como átomos conteñen 0,012 kg de carbono 12.

Cando se usa o mol, as entidades elementais deben ser especificadas e poden ser átomos, moléculas, ións, electróns, outras partículas ou grupos específicos de partículas.

Intensidade luminosa

Unidade: candela (cd)

Unha candela é a intensidade luminosa, nunha dirección dada, dunha fonte que emite radiación monocromática con frecuencia de 540×10¹² Hz de xeito que a intensidade de radiación emitida, na dirección indicada, é de 1/683 W por estereorradián.

Unidades derivadas

Unidades Derivadas do SI

Magnitude física	Nome da unidade	Símbolo da unidade	Expresada en unidades derivadas	Expresada en unidades básicas
Frecuencia	Hertz	Hz	s-1
Forza	Newton	N	m·kg·s-2
Presión	Pascal	Pa	N·m-2	m-1·kg·s-2
Enerxía, traballo, calor	Joule	J	N·m	m2·kg·s-2
Potencia	Vatio	W	J·s-1	m2·kg·s-3
Carga eléctrica	Coulomb	C	A·s
Potencial eléctrico, forza electromotriz	Volt	V	J·C-1	m2·kg·s-3·A-1
Resistencia eléctrica	Ohmio	Ω	V·A-1	m2·kg·s-3·A-2
Conductancia eléctrica	Siemens	S	A·V-1	m-2·kg-1·s3·A2
Capacitancia eléctrica	Farad	F	C·V-1	m-2·kg-1·s4·A2
Densidade de fluxo magnético, indutividade magnética	Tesla	T	V·s·m-2	kg·s-2·A-1
Fluxo magnético	Weber	Wb	V·s	m2·kg·s-2·A-1
Inductancia	Henry	H	V·A-1·s	m2·kg·s-2·A-2
Temperatura	Grao Celsius	°C	K
Ángulo plano	Radián	rad	1	m·m-1
Ángulo sólido	Estereorradián	sr	1	m2·m-2
Fluxo luminoso	Lumen	lm	cd·sr
Iluminancia	Lux	lx	cd·sr·m-2
Actividade radiactiva	Becquerel	Bq	s-1
Dose de radiación absorbida	Gray	Gy	J·kg-1	m2·s-2
Dose equivalente	Sievert	Sv	J·kg-1	m2·s-2
Actividade catalítica	Katal	kat	mol·s-1

Outras

Algunhas outras unidades que non teñen un nome especial pero son de uso común:

Outras Unidades

Magnitude física	Expresada en unidades derivadas	Expresada en unidades básicas
Área	m2	m2
Volume	m3	m3
Velocidade, rapidez	m·s-1	m·s-1
Velocidade angular	s-1, rad·s-1	s-1, rad·s-1
Aceleración	m·s-2	m·s-2
Momento	N·m	m2·kg·s-2
Número de ondas	m-1	m-1
Densidade	kg·m-3	kg·m-3
Volume específica	m3·kg-1	m3·kg-1
Concentración	mol·m-3	mol·m-3
Volume molar	m3·mol-1	m3·mol-1
Capacidade de calor, entropía	J·K-1	2·kg·s-2·K-1
Capacidade molar de calor, entropía molar	J·K-1·mol-1	m2·kg·s-2·K-1·mol-1
Capacidade de calor específico, entropía específica	J·K-1·kg-1	m2·s-2·K-1
Enerxía molar	J·mol-1	m2·kg·s-2·mol-1
Enerxía específica	J·kg-1	m2·s-2
Densidade de enerxía	J·m-3	m-1·kg·s-2
Tensión superficial	N·m-1=J·m-2	kg·s-2
Densidade de fluxo de calor	W·m-2	kg·s-3
Conductividade térmica	W·m-1·K-1	m·kg·s-3·K-1
Viscosidade cinemática, coeficiente de difusión	m2·s-1	m2·s-1
Viscosidade dinámica	N·s·m-2 = Pa·s	m-1·kg·s-1
Densidade de carga eléctrica	C·m-3	m-3·s·A
Densidade de corrente eléctrica	A·m-2	A·m-2
Conductividade eléctrica	S·m-1	m-3·kg-1·s3·A2
Conductividade molar	S·m2·mol-1	kg-1·mol-1·s3·A2
Permisividade	F·m-1	m-3·kg-1·s4·A2
Permeabilidade	H·m-1	m·kg·s-2·A-2
Intensidade de campo eléctrico	V·m-1	m·kg·s-3·A-1
Intensidade de campo magnético	A·m-1	A·m-1
Luminancia	cd·m-2	cd·m-2
Exposición (raios X e gamma)	C·kg-1	kg-1·s·A
Tasa de dose absorbida	Gy·s-1	m2·s-3

Prefixos

Os múltiplos e submúltiplos decimais das unidades SI fórmanse por medio de prefixos, que designan os factores numéricos decimais polos que se multiplica a unidade. Os prefixos son:

Prefixos do SI

Factor	Prefixo	Símbolo
1 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1024	yotta	Y
1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021	zetta	Z
1 000 000 000 000 000 000 = 1018	exa	E
1 000 000 000 000 000 = 1015	peta	P
1 000 000 000 000 = 1012	tera	T
1 000 000 000 = 109	giga	G
1 000 000 = 106	mega	M
1 000 = 103	quilo	k
100 = 102	hecto	h
10 = 101	deca	da
0,1 = 10-1	deci	d
0,01 = 10-2	centi	c
0,001 = 10-3	mili	m
0,000 001 = 10-6	micro	μ
0,000 000 001 = 10-9	nano	n
0,000 000 000 001 = 10-12	pico	p
0,000 000 000 000 001 = 10-15	femto	f
0,000 000 000 000 000 001 = 10-18	atto	a
0,000 000 000 000 000 000 001 = 10-21	zepto	z
0,000 000 000 000 000 000 000 001 = 10-24	yocto	y

Normas

1. Os símbolos dos prefixos que representan valores numéricos maiores ou iguais a 10⁶ escríbense con maiúscula, mentres que as demais escríbense con minúscula. Exemplos: mega, M; hecto, h.
2. Todos os nomes dos prefixos do SI escríbense con letra minúscula. Exemplos: quilo, mega, mili, micro, tera,...
3. Un prefixo nunca debe ser usado só. Exemplo: 10⁶ m³ , non Mm³ .
4. Non se debe deixar espazo entre prefixo e unidade, e deben ser evitados os prefixos compostos. Exemplos: 1 pF , e non 1 p F ou 1μμF ; 1 nm , e non 1 mμ m .
5. O agrupamento formado polo símbolo do prefixo unido ao símbolo da unidade enténdese como un símbolo novo e inseparábel, que pode ser elevado a potencias positivas ou negativas e ser combinado con outros símbolos de unidades para formar símbolos de unidades compostas. Deste xeito, un exponente aplícase á unidade como un todo, incluíndo o seu prefixo. Exemplos: 1 cm³ = (10^-2 m)³ = 10^-6 m³ ; 1 cm^-1 = (10^-2 m)^-1 = 102 m^-1 ; 1 μs^-1 = (10^-6 s)^-1 = 10⁶ s^-1 ; 1 V/cm = (1 V)/(10^-2 m) = 10² V/m; km² significa (km²), área dun cadrado que ten un quilómetro de lado, é dicir, 10⁶ metros cadrados e nunca k(m²), que correspondería a 1000 metros cuadrados.
6. Cando un múltiplo ou submúltiplo dunha unidade se escribe con todas as letras, debe escribirse tamén o prefixo con todas as letras, comezando con minúscula. Exemplo: megahertz, e non Megahertz ou Mhertz.
7. O quilogramo é a única unidade asociada a unha magnitude fundamental que no seu nome, e por motivos históricos, contén un prefixo. Os seus múltiplos e submúltiplos fórmanse engadíndolle os prefixos á palabra “gramo”. Exemplo: 10^{-6 kg} = 1 mg = 1 miligramo, e non 1 microquilogramo ou 1 μkg .
8. Os múltiplos e submúltiplos das unidades de medida deben ser xeralmente escollidos de xeito que os valores numéricos estean entre 1 e 1000. Exemplo: 750 km e non 750 000 m .

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Real Decreto de 1989 en htm (ou aquí)
• Real Decreto de 1989 en pdf
• Modificación en 1997 do RD de 1989 en htm
• Modificación en 1997 do RD de 1989 en pdf
• Comentarios técnicos ó Real Decreto