San Vicente de Fervenzas, Aranga: Diferenzas entre revisións
Recuperando 18 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.8 |
|||
Liña 64: | Liña 64: | ||
! [[1845]]<ref name="madoz">{{Cita libro |nome=Pascual |apelidos={{versaleta|Madoz}} |ligazónautor=Pascual Madoz |enciclopedia=[[Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar]] |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |título=Ferbenzas (San Vicente de) |url=https://archive.org/details/diccionariogeogr08mado/page/34 |volume=VIII |ano=1847 |páxina=34}}</ref> |
! [[1845]]<ref name="madoz">{{Cita libro |nome=Pascual |apelidos={{versaleta|Madoz}} |ligazónautor=Pascual Madoz |enciclopedia=[[Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar]] |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |título=Ferbenzas (San Vicente de) |url=https://archive.org/details/diccionariogeogr08mado/page/34 |volume=VIII |ano=1847 |páxina=34}}</ref> |
||
! [[1857]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor de los pueblos de España |ano=1858 |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |url=https://archive.org/details/BRes142096/page/n249 |páxina=250}}</ref> |
! [[1857]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor de los pueblos de España |ano=1858 |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |url=https://archive.org/details/BRes142096/page/n249 |páxina=250}}</ref> |
||
! [[1860]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor estadístico de las parroquias que componen la provincia de La Coruña |ano=1863 |lugar=[[A Coruña]] |lingua=es |url=https://academia.gal/monografias/paxinas.do?id=432&d-447263-p=22 |páxinas=20-21}}</ref> |
! [[1860]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor estadístico de las parroquias que componen la provincia de La Coruña |ano=1863 |lugar=[[A Coruña]] |lingua=es |url=https://academia.gal/monografias/paxinas.do?id=432&d-447263-p=22 |páxinas=20-21 |data-acceso=16 de novembro de 2018 |data-arquivo=17 de novembro de 2018 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20181117022250/https://academia.gal/monografias/paxinas.do?id=432&d-447263-p=22 |url-morta=yes }}</ref> |
||
! [[1887]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España en 1.º de enero de 1888 |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |url=http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000199638 |volume=III: Ciudad Real á Gerona |capítulo=Provincia de La Coruña |ano=1892 |páxina=12}}</ref> |
! [[1887]]<ref>{{Cita libro |título=Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España en 1.º de enero de 1888 |lugar=[[Madrid]] |lingua=es |url=http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000199638 |volume=III: Ciudad Real á Gerona |capítulo=Provincia de La Coruña |ano=1892 |páxina=12}}</ref> |
||
! [[1900]]<ref name="ult100anos">{{Cita libro |nome1=Alberto Xosé |apelidos1={{versaleta|Pazo Labrador}} |nome2=Xosé Manuel |apelidos2={{versaleta|Santos Solla}} |título=Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos |lugar=[[Santiago de Compostela]] |ano=1995 |ISBN=978-84-605-3156-2 |editorial=[[Xunta de Galicia]] |páxina=31}}</ref> |
! [[1900]]<ref name="ult100anos">{{Cita libro |nome1=Alberto Xosé |apelidos1={{versaleta|Pazo Labrador}} |nome2=Xosé Manuel |apelidos2={{versaleta|Santos Solla}} |título=Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos |lugar=[[Santiago de Compostela]] |ano=1995 |ISBN=978-84-605-3156-2 |editorial=[[Xunta de Galicia]] |páxina=31}}</ref> |
Revisión como estaba o 4 de setembro de 2021 ás 02:12
Coordenadas: 43°11′55.19″N 8°4′46.42″O / 43.1986639, -8.0795611
San Vicente de Fervenzas | |
---|---|
Vista do castro do Valló. | |
Concello | Aranga[1] |
Provincia | A Coruña |
Coordenadas | 43°12′41″N 8°04′39″O / 43.21138889, -8.0775Coordenadas: 43°12′41″N 8°04′39″O / 43.21138889, -8.0775{{#coordinates:}}: Non pode haber máis dunha etiqueta primaria por páxina |
Área | 13,91 km² |
Poboación | 222 hab. (2018) |
Densidade | 15,96 hab./km² |
Entidades de poboación | 24[1] |
[ editar datos en Wikidata ] |
San Vicente de Fervenzas é unha parroquia que se localiza no ooeste do concello coruñés de Aranga na comarca de Betanzos. Segundo o IGE en 2018 tiña 222 habitantes (110 mulleres e 112 homes) distribuídos en 24 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 293 habitantes.
Eclesiasticamente pertence ó arciprestado de Xanrozo.[2]
Xeografía
A parroquia de Fervenzas ten unha superficie de 13,91 km²[4] e 24 núcleos de poboación.[5]
Situación
Está situada no oeste do concello de Aranga e no leste do arciprestado de Xanrozo.
Limita ó norte coas parroquias de Santa María de Ois (do concello de Coirós) e Muniferral, tocando tamén nun punto a de Feás, ó leste coa de Vilarraso, ó sur e oeste coa de Rodeiro (Oza-Cesuras) e ó noroeste nun pequeno tramo coa de Bandoxa (Oza-Cesuras).
Noroeste: Bandoxa (Oza-Cesuras) | Norte: Santa María de Ois (Coirós), Feás e Muniferral | Nordeste: Muniferral e Vilarraso |
Oeste: Rodeiro (Oza-Cesuras) | Leste: Vilarraso | |
Suroeste: Rodeiro (Oza-Cesuras) | Sur: Rodeiro (Oza-Cesuras) | Sueste: Rodeiro (Oza-Cesuras) e Vilarraso |
Demografía
Século XVIII
1752[6] | 1768[7] | 1787[8] |
---|---|---|
Veciños | Habitantes | |
53 | 282 | 232 |
Século XIX
1826[9] | 1836[10] | 1845[3] | 1857[11] | 1860[12] | 1887[13] | 1900[14] | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Veciños | 61 | 61 | 64 | 66 | 79 | – | – |
Habitantes | 268 | 305 | 300 | 372 | 430 | 501 | 531 |
Dicionarios xeográficos Boletín Oficial da Provincia da Coruña (BOPC) Censos (poboación de feito)
Século XX
1910[14] | 1920[14] | 1930[14] | 1940[14] | 1950[14] | 1960[14] | 1970[14] | 1981[14] | 1986[15] | 1991[14] | 1999[16] | 2000[17] | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Habitantes | 529 | 540 | 575 | 583 | 541 | 492 | 361 | 313 | 310 | 279 | 293 | 296 |
Censos (poboación de feito) Padrón municipal
Século XXI
2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
287 | 281 | 268 | 264 | 271 | 261 | 260 | 256 | 250 | 253 |
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
257 | 254 | 247 | 246 | 241 | 235 | 228 | |||
Fonte: IGE (padrón municipal)[18] |
Gráfica de evolución demográfica de Fervenzas entre 1887 e 2017 |
Poboación de feito segundo os censos de poboación. Poboación segundo o padrón municipal. |
Cultura
Toponimia
Fervenzas é un topónimo latino que debe o seu nome ás fervenzas que se forman o longo do río de Vexo.[19][20]
Patrimonio
Existen tres castros recoñecidos, O Valló, Casarellos, e o máis importante o das Cotorras, onde hai un pequeno petróglifo. Atopáronse numerosos obxectos prehistóricos e unha ara romana adicada a Xúpiter na igrexa de San Vicente,[21] conservada no Museo das Mariñas. Escritos antigos sitúan no Monte do Gato un castelo no século XII, a torre de Teodomiro, pero ata o momento non se atoparon restos que testemuñen a información documental.[22]
Etnografía
Fervenzas na cultura popular
- Labradores de Fervenzas / y todos los de Galicia, / cuánto os añoro, / en esta tierra argentina. / Aún recuerdo aquellos paseos, / que dábamos por sus campiños, / que triste es pensar ahora, / que no te veré jamás.[23]
Galería de imaxes
-
Ara galaico-romana adicada a Xúpiter atopada na igrexa parroquial.[21]
-
Antiga baliza anepigráfica do Camiño Real.[25]
-
Fonte de Fervenzas.
-
Igrexa parroquial.
-
Cruceiro da igrexa parroquial.
-
Capela de Milreu.
Lugares e parroquias
Lugares de San Vicente de Fervenzas
Lugares da parroquia de San Vicente de Fervenzas no concello coruñés de Aranga | |
---|---|
A Aldea de Arriba | Atá | Boqueixón | A Carballeira | Os Casarellos | O Fervencedo | Fongarandón | A Fonte Vella | A Igrexa | O Mato | Mende | Milreu | Muros | O Painzal | Os Paraños | Penas do Porto | Portoscalvos | Río de Bexo | Silvarredonda | O Sisto | A Torre Lavandeira | A Tragallía | Vallo | O Valló |
Parroquias de Aranga
Notas
- ↑ 1,0 1,1 DECRETO 189/2003, do 6 de febreiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia da Coruña.
- ↑ "Arciprestado de Xanrozo". Arquidiocese de Santiago de Compostela. Consultado o 8.12.2018.
- ↑ 3,0 3,1 Madoz, Pascual (1847). Ferbenzas (San Vicente de). Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar (en castelán) VIII (Madrid). p. 34.
- ↑ Monteoliva Díaz 2013 (mapa).
- ↑ "Nomenclátor de Galicia: San Vicente de Fervenzas (San Vicente)". Xunta de Galicia. Consultado o 8.12.2018.
- ↑ Censo de Población de la Corona de Castilla. Marqués de la Ensenada 1752 (PDF) (en castelán). II: Nomenclatores. Madrid: INE. 2016 [1993]. p. 142. ISBN 978-84-260-2716-0.
- ↑ Censo de Aranda (PDF) (en castelán). IX: Diócesis de Santiago, Segorbe y Segovia. Madrid: INE. 2013 [2011]. p. 178. ISBN 978-84-260-3760-2.
- ↑ Censo de 1787 “Floridablanca” (PDF) (en castelán). IV: Comunidades autónomas del Norte Atlántico. Madrid: INE. 2016 [1990]. p. 3856. ISBN 978-84-260-1970-7.
- ↑ Miñano, Sebastián (1826). Ferbenzas (San Vicente de). Diccionario geográfico-estadístico de España y Portugal (en castelán) IV (Madrid). p. 135.
- ↑ Fariña Jamardo, Xosé (1990). Os concellos galegos. Parte Xeral. Fundación Barrié. p. 145. ISBN 978-84-87819-06-3.
- ↑ Nomenclátor de los pueblos de España (en castelán). Madrid. 1858. p. 250.
- ↑ Nomenclátor estadístico de las parroquias que componen la provincia de La Coruña (en castelán). A Coruña. 1863. pp. 20–21. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2018. Consultado o 16 de novembro de 2018.
- ↑ "Provincia de La Coruña". Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España en 1.º de enero de 1888 (en castelán). III: Ciudad Real á Gerona. Madrid. 1892. p. 12.
- ↑ 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 Pazo Labrador, Alberto Xosé; Santos Solla, Xosé Manuel (1995). Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. p. 31. ISBN 978-84-605-3156-2.
- ↑ Torres Luna, María Pilar de; Pérez Fariña, María Luisa; Santos Solla, Xosé Manuel (1989). Municipios y parroquias de Galicia (en castelán). Universidade de Santiago de Compostela. p. 25. ISBN 978-84-7191-529-0.
- ↑ "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 1999". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018.
- ↑ "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 2000". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018.
- ↑ Nomenclátor estatístico de Galicia. Anos "2001", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2002", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2003" (XLS); "2004", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2005", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2006" (XLS); "2007", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2008", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2009", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2010", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2011", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2012", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2013", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2014", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2015", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2016", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 e "2017", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018. Instituto Galego de Estatística (IGE).
- ↑ Cabeza Quiles, F. (1992). Os nomes de lugar. Topónimos de Galicia: a súa orixe e o seu significado. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
- ↑ Sánchez Pardo, JC.; Andrade Cernadas, JM (Dirección) (2008). "Territorio y poblamiento en Galicia entre la antigüedad y la plena Edad Media (Tese)". Universidade de Santiago de Compostela: 1051.
- ↑ 21,0 21,1 Vales Villamarín, Francisco (1993). "Notas arqueológicas: Una nueva ara galaico-latina" (PDF). Anuario Brigantino. 16 (en castelán): 25–28.
- ↑ PXOM de Aranga
- ↑ "Lugar de referencia: Aranga". Portal de ditados tópicos galegos.
- ↑ "Muíño de man". Galicia 100.
- ↑ 25,0 25,1 Malde, Antom (xaneiro de 2013). A vía per Loca Marítima ao seu paso polo territorio Mariñas-Betanzos (PDF) (2.ª ed.). Asociación de Desenvolvemento Rural «Mariñas-Betanzos». pp. 29–31.
Véxase tamén
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: San Vicente de Fervenzas, Aranga |
Bibliografía
- Monteoliva Díaz, Ángel L. (2013). Aranga: Poboación (Mapa). 1:25.000. Plan Xeral de Ordenación Municipal.
- Veiga Ferreira, Xosé María; Sobrino Ceballos, Juan (2017) [1995, corrixido e aumentado en 2016]. "San Vicente de Fervenzas". Patrimonio da comarca da Mariñas (artigos publicados na revista A Xanela: Revista Cultural das Mariñas. Na sección O Noso Patrimonio). Betanzos: A. C. Eira Vella. pp. 47–50. ISBN 978-84-697-2988-5.