Torre de Teodomiro: Diferenzas entre revisións

Engadir ligazóns
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
One2 (conversa | contribucións)
8.157 edicións
Sen resumo de edición
One2 (conversa | contribucións)
8.157 edicións
Sen resumo de edición
Liña 8: Liña 8:
|estadoactual = vestixios
|estadoactual = vestixios
|11 = Galiza
|11 = Galiza
|mapa_loc = A Coruña
|lenda_mapa_loc =
}}
}}
{{Ben de Interese Cultural
{{Ben de Interese Cultural
|largo = 22em
|largo = 287px
|declaración=Resolución DGBAA
|declaración=Resolución DGBAA
|data_declaración=17 de outubro de 1994
|data_declaración=17 de outubro de 1994
|figura=[[Lista de monumentos da provincia da Coruña|Monumento]]
|figura=[[Lista de monumentos da provincia da Coruña|Monumento]]
|coordenadas = non
}}
}}
A '''Torre de Teodomiro''', tamén coñecida como o '''Castelo de Teodomiro''',<ref name="BIC">{{Cita web |url=http://ficheiros-web.xunta.gal/patrimonio/bic/relacion_bic.ods |título=Relación de Bens de Interese Cultural |páxina-web=Portal Datos Abertos da [[Xunta de Galicia]] |formato=[[OpenDocument|ODS]]}}</ref> foi un [[Castelo (fortificación)|castelo]] [[Alta Idade Media|altomedieval]] situado no [[monte do Gato]]. Foi declarada [[Ben de Interese Cultural]] no ano [[1994]].
A '''Torre de Teodomiro''', tamén coñecida como o '''Castelo de Teodomiro''',<ref name="BIC">{{Cita web |url=http://ficheiros-web.xunta.gal/patrimonio/bic/relacion_bic.ods |título=Relación de Bens de Interese Cultural |páxina-web=Portal Datos Abertos da [[Xunta de Galicia]] |formato=[[OpenDocument|ODS]]}}</ref> foi un [[Castelo (fortificación)|castelo]] [[Alta Idade Media|altomedieval]] situado no [[monte do Gato]]. Foi declarada [[Ben de Interese Cultural]] no ano [[1994]].
Liña 26: Liña 29:
No ano [[1994]] foi declarada [[Ben de Interese Cultural]] (BIC), malia non existir na altura indicio ningún sobre a localización nin estruturas.<ref name="BIC"/> Tamén foi incluída no [[Plan Xeral de Ordenación Municipal]] do concello de [[Aranga]], que se aprobou en [[2013]]. Aínda que sen xeolocalizar, situouse na parroquia de [[Fervenzas]].<ref>{{Cita informe |ano=2013 |título=Catálogo de Patrimonio |url=http://www.planeamentourbanistico.xunta.es/siotuga/documentos/urbanismo/ARANGA/documents/27849ca004.PDF |institución=[[Aranga|Concello de Aranga]] |serie=[[Plan Xeral de Ordenación Municipal]] |en=Código do elemento 5-1}}</ref> A falla de indicios sobre os seus restos provocou a intención de analizar a súa baixa como Ben de Interese Cultural.<ref name="BIC"/>
No ano [[1994]] foi declarada [[Ben de Interese Cultural]] (BIC), malia non existir na altura indicio ningún sobre a localización nin estruturas.<ref name="BIC"/> Tamén foi incluída no [[Plan Xeral de Ordenación Municipal]] do concello de [[Aranga]], que se aprobou en [[2013]]. Aínda que sen xeolocalizar, situouse na parroquia de [[Fervenzas]].<ref>{{Cita informe |ano=2013 |título=Catálogo de Patrimonio |url=http://www.planeamentourbanistico.xunta.es/siotuga/documentos/urbanismo/ARANGA/documents/27849ca004.PDF |institución=[[Aranga|Concello de Aranga]] |serie=[[Plan Xeral de Ordenación Municipal]] |en=Código do elemento 5-1}}</ref> A falla de indicios sobre os seus restos provocou a intención de analizar a súa baixa como Ben de Interese Cultural.<ref name="BIC"/>


[[Francisco Pato Fandiño]], na súa obra de [[2018]] sobre a parroquia de [[Santa María de Ois]] ([[Coirós]]), consideraba posíbel que a fortaleza se localizase no lugar denominado Cruz do Campo Xaneiro,<ref>{{Cita libro |nome=Francisco |apelidos={{Versaleta|Pato Fandiño}} |título=Historia documentada de Santa María de Ois |url=http://fillosdeois.org/hdocois.pdf |ano=2018 |editorial=[[Deputación da Coruña]] |lingua=es |páxina=18}}</ref> onde converxen as parroquias de Ois, Fervenzas, [[Bandoxa, Oza-Cesuras|Bandoxa]] e [[Rodeiro, Oza-Cesuras|Rodeiro]] (estas dúas últimas do concello de [[Oza-Cesuras]]).<ref>{{Cita mapa |autor=Instituto Geográfico Nacional de España |título=Mapa Topográfico Nacional de España |mapa=[[:Ficheiro:MTN25-0046c3-2001-Oza Dos Rios.jpg|Oza Dos Ríos, 46-III]] |ano=2001 |escala=1:25000 |edición=2.ª |lingua=es}}</ref> En abril de [[2021]], o arqueólogo [[Antón Malde]], seguindo a toponimia e empregando as modernas técnicas de análise xeográfica, achou «fortes indicios» dos restos algo máis ao sur, no lugar do [[O Castelo, Rodeiro, Oza-Cesuras|Castelo de Arriba]] (Rodeiro). A radiografía do terreo, o cal se atopa totalmente cuberto de vexetación, permitiulle apreciar o que semella unha «muralla elipsoidal e probabelmente un corpo central».<ref name="Malde"/>
[[Francisco Pato Fandiño]], na súa obra de [[2018]] sobre a parroquia de [[Santa María de Ois]] ([[Coirós]]), consideraba posíbel que a fortaleza se localizase no lugar denominado Cruz do Campo Xaneiro,<ref>{{Cita libro |nome=Francisco |apelidos={{Versaleta|Pato Fandiño}} |título=Historia documentada de Santa María de Ois |url=http://fillosdeois.org/hdocois.pdf |ano=2018 |editorial=[[Deputación da Coruña]] |lingua=es |páxina=18}}</ref> onde converxen as parroquias de Ois, Fervenzas, [[Bandoxa, Oza-Cesuras|Bandoxa]] e [[Rodeiro, Oza-Cesuras|Rodeiro]] (estas dúas últimas do concello de [[Oza-Cesuras]]).<ref>{{Cita mapa |autor=Instituto Geográfico Nacional de España |título=Mapa Topográfico Nacional de España |mapa=[[:Ficheiro:MTN25-0046c3-2001-Oza Dos Rios.jpg|Oza Dos Ríos, 46-III]] |ano=2001 |escala=1:25000 |edición=2.ª |lingua=es}}</ref> En abril de [[2021]], o arqueólogo [[Antón Malde]], seguindo a toponimia e empregando as modernas técnicas de análise xeográfica, achou «fortes indicios» dos restos algo máis ao sur, no lugar do [[O Castelo, Rodeiro, Oza-Cesuras|Castelo de Arriba]] (Rodeiro). A radiografía do terreo, o cal estaba totalmente cuberto de vexetación, permitiulle apreciar o que semella unha «muralla elipsoidal e probabelmente un corpo central».<ref name="Malde"/>


Ao mesmo tempo, as empresas [[Greenalia]] e Galernegy, que pretenden instalar até 40 [[Aeroxerador|muíños eólicos]] na mesma zona do castelo altomedieval, alén de omitir a existencia dunhas [[mámoa]]s no seu estudo arqueolóxico, tampouco facían referencia ó BIC.<ref name="Malde"/><ref>{{Cita novas |url=https://www.europapress.es/galego/noticia-xunta-greenalia-abertos-cambios-nos-parques-eolicos-do-monte-do-gato-ao-darse-cunha-fortaleza-20210506182849.html |título=Xunta e Greenalia, abertos a cambios nos parques eólicos do Monte do Gato ao darse cunha fortaleza |data=6 de maio de 2021 |páxina-web=[[Europa Press]]}}</ref> Perante esta situación, o [[BNG]] reclamou no [[Parlamento de Galiza|Parlamento]] protección para a fortificación, así como medidas concretas para a súa conservación e posta en valor.<ref>{{Cita web |url=https://asmarinhas.bng.gal/articulo/novas/bng-demanda-parlamento-proteccion-torre-teodomiro/20210507101658002546.html |título=O BNG demanda no Parlamento protección para a Torre de Teodomiro |data=6 de maio de 2021 |páxina-web=[[Bloque Nacionalista Galego]] das Mariñas |localización=Betanzos}}</ref>
Ao mesmo tempo, as empresas [[Greenalia]] e Galernegy, que pretenden instalar até 40 [[Aeroxerador|muíños eólicos]] na mesma zona do castelo altomedieval, alén de omitir a existencia dunhas [[mámoa]]s no seu estudo arqueolóxico, tampouco facían referencia ó BIC.<ref name="Malde"/><ref>{{Cita novas |url=https://www.europapress.es/galego/noticia-xunta-greenalia-abertos-cambios-nos-parques-eolicos-do-monte-do-gato-ao-darse-cunha-fortaleza-20210506182849.html |título=Xunta e Greenalia, abertos a cambios nos parques eólicos do Monte do Gato ao darse cunha fortaleza |data=6 de maio de 2021 |páxina-web=[[Europa Press]]}}</ref><ref>{{Cita web |url=https://www.nosdiario.gal/articulo/social/corentena-muinos-axexan-monte-do-gato/20210517201148121686.html |título=Unha corentena de muíños de Greenalia e Galenergy axexan o Monte do Gato |nome=Yuri |apelidos={{Versaleta|Carrazoni}} |data=18 de maio de 2021 |xornal=[[Nós Diario]]}}</ref> Perante esta situación, o [[BNG]] reclamou no [[Parlamento de Galiza|Parlamento]] protección para a fortificación, así como medidas concretas para a súa conservación e posta en valor.<ref>{{Cita web |url=https://asmarinhas.bng.gal/articulo/novas/bng-demanda-parlamento-proteccion-torre-teodomiro/20210507101658002546.html |título=O BNG demanda no Parlamento protección para a Torre de Teodomiro |data=6 de maio de 2021 |páxina-web=[[Bloque Nacionalista Galego]] das Mariñas |localización=Betanzos}}</ref>

Días despois do achado, Malde presentou o proxecto técnico á Dirección Xeral de Patrimonio co fin de solicitar permiso para realizar unha prospección arqueolóxica mediante a cal poder levar a cabo a identificación e delimitación do ben.<ref>{{Cita web |url=https://www.lavozdegalicia.es/noticia/coruna/2021/05/23/listo-informe-tecnico-buscar-monte-do-gato-torre-teodomiro/0003_202105H23C10994.htm |título=Listo el informe técnico para buscar en Monte do Gato la torre de Teodomiro |nome=Mila |apelidos={{Versaleta|Méndez}} |data=23 de maio de 2021 |xornal=[[La Voz de Galicia]] |localización=[[Oza-Cesuras]] |lingua=es}}</ref>


== Notas ==
== Notas ==

Revisión como estaba o 23 de maio de 2021 ás 23:12

Torre de Teodomiro
ben de interese cultural
ParroquiaFervenzas, Rodeiro
ConcelloAranga, Oza-Cesuras
ProvinciaA Coruña
Comunidade
autónoma		Galiza
Coordenadas43°11′59″N 8°07′13″O / 43.19968, -8.12028Coordenadas: 43°11′59″N 8°07′13″O / 43.19968, -8.12028
Estilo arquitectónico
Estilo orixinal(século VI)
Estado actualvestixios
Mapa de localización
Torre de Teodomiro en A Coruña
Torre de Teodomiro
Torre de Teodomiro
Véxase tamén
Castelos de Galiza
[ editar datos en Wikidata ]
Torre de Teodomiro
Ben de Interese Cultural
DeclaraciónResolución DGBAA
Data17 de outubro de 1994
CategoríaMonumento
CódigoRI-51-0008825

A Torre de Teodomiro, tamén coñecida como o Castelo de Teodomiro,[1] foi un castelo altomedieval situado no monte do Gato. Foi declarada Ben de Interese Cultural no ano 1994.

Historia

A fundación desta fortificación produciríase na Alta Idade Media, na época do reino suevo de Galiza. Segundo o Cronicón de Walfrido foi o rei suevo Teodomiro quen arredor do ano 550 encargou a súa construción no Monte Cato. Recibía o nome de Castrum Feacium, topónimo que hoxe dá nome á inmediata parroquia de Feás, e situábase fronte ao camiño que ligaba Betanzos con Curtis, Sobrado ou Lugo, isto é, nun contexto viario estratéxico.[2]

Posteriormente houbo unha ocupación medieval dos condes de Présaras.[1]

En 1892, Manuel Martínez Santiso na súa Historia de la Ciudad de Betanzos facía referencia á fortaleza e informaba de que xa non ficaban restos.[3] En 1918, o historiador e arqueólogo Ángel del Castillo cría que non había «xeito nin de reducir a súa situación nin de probar a súa existencia».[4]

No ano 1994 foi declarada Ben de Interese Cultural (BIC), malia non existir na altura indicio ningún sobre a localización nin estruturas.[1] Tamén foi incluída no Plan Xeral de Ordenación Municipal do concello de Aranga, que se aprobou en 2013. Aínda que sen xeolocalizar, situouse na parroquia de Fervenzas.[5] A falla de indicios sobre os seus restos provocou a intención de analizar a súa baixa como Ben de Interese Cultural.[1]

Francisco Pato Fandiño, na súa obra de 2018 sobre a parroquia de Santa María de Ois (Coirós), consideraba posíbel que a fortaleza se localizase no lugar denominado Cruz do Campo Xaneiro,[6] onde converxen as parroquias de Ois, Fervenzas, Bandoxa e Rodeiro (estas dúas últimas do concello de Oza-Cesuras).[7] En abril de 2021, o arqueólogo Antón Malde, seguindo a toponimia e empregando as modernas técnicas de análise xeográfica, achou «fortes indicios» dos restos algo máis ao sur, no lugar do Castelo de Arriba (Rodeiro). A radiografía do terreo, o cal estaba totalmente cuberto de vexetación, permitiulle apreciar o que semella unha «muralla elipsoidal e probabelmente un corpo central».[2]

Ao mesmo tempo, as empresas Greenalia e Galernegy, que pretenden instalar até 40 muíños eólicos na mesma zona do castelo altomedieval, alén de omitir a existencia dunhas mámoas no seu estudo arqueolóxico, tampouco facían referencia ó BIC.[2][8][9] Perante esta situación, o BNG reclamou no Parlamento protección para a fortificación, así como medidas concretas para a súa conservación e posta en valor.[10]

Días despois do achado, Malde presentou o proxecto técnico á Dirección Xeral de Patrimonio co fin de solicitar permiso para realizar unha prospección arqueolóxica mediante a cal poder levar a cabo a identificación e delimitación do ben.[11]

Notas

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Relación de Bens de Interese Cultural" (ODS). Portal Datos Abertos da Xunta de Galicia. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Pérez, Antares (6 de maio de 2021). "Un arqueólogo localiza “fuertes indicios” de un castillo de la Alta Edad Media en Monte do Gato". La Opinión A Coruña (en castelán) (Aranga). 
  3. ↑ Martínez Santiso, Manuel (1987) [1892]. Erias Martínez, Alfredo, ed. Historia de la Ciudad de Betanzos (PDF) (facsímile) (en castelán). Deputación da Coruña. p. 142. ISBN 84-86040-17-5. 
  4. ↑ Del Castillo, Ángel (1918). "Reseña histórica dos monumentos y-obras d'arte qu'esistiron y-eisisten en Betanzos" (PDF). En Vales Villamarín, Francisco. 1918. Xogos froraes de Betanzos (en castelán). Betanzos: Imp. de Manuel Villuendas. pp. 27–48, en 30. 
  5. ↑ Catálogo de Patrimonio (PDF) (Informe). Plan Xeral de Ordenación Municipal. Concello de Aranga. 2013. Código do elemento 5-1. 
  6. ↑ Pato Fandiño, Francisco (2018). Historia documentada de Santa María de Ois (PDF) (en castelán). Deputación da Coruña. p. 18. 
  7. ↑ Instituto Geográfico Nacional de España (2001). "Oza Dos Ríos, 46-III" (Mapa). Mapa Topográfico Nacional de España (2.ª ed.). 1:25000 (en castelán). 
  8. ↑ "Xunta e Greenalia, abertos a cambios nos parques eólicos do Monte do Gato ao darse cunha fortaleza". Europa Press. 6 de maio de 2021. 
  9. ↑ Carrazoni, Yuri (18 de maio de 2021). "Unha corentena de muíños de Greenalia e Galenergy axexan o Monte do Gato". Nós Diario. 
  10. ↑ "O BNG demanda no Parlamento protección para a Torre de Teodomiro". Bloque Nacionalista Galego das Mariñas. Betanzos. 6 de maio de 2021. 
  11. ↑ Méndez, Mila (23 de maio de 2021). "Listo el informe técnico para buscar en Monte do Gato la torre de Teodomiro". La Voz de Galicia (en castelán). Oza-Cesuras. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Torre_de_Teodomiro&oldid=5784236»