Agarrados: Diferenzas entre revisións

Engadir ligazóns
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
Edición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Cossue (conversa | contribucións)
4.712 edicións
Nova páxina: "{{En uso}}miniatura Os '''agarrados''' son bailes efectuados por parellas de bailadores nos que existe contacto físico entre eles. De orixe est..."
 
Cossue (conversa | contribucións)
4.712 edicións
Sen resumo de edición
Liña 1: Liña 1:
{{En uso}}[[Ficheiro:Agarrados_galegos.png|miniatura]]
[[Ficheiro:Agarrados_galegos.png|miniatura|Infografía sobre os agarrados galegos.]]
Os '''agarrados''' son bailes efectuados por parellas de bailadores nos que existe contacto físico entre eles. De orixe estranxeira, foron asimilados e adaptados ao xeito galego dando lugar a variantes propias.
Os '''agarrados''' son bailes de divertimento, efectuados en parella, nos que os bailadores manteñen contacto físico entre eles.


== Orixe ==
== Orixe ==
⚫
A finais do [[século XVIII]], a consecuencia das mudanzas sociais propiciadas pola [[Revolución Francesa]], os ríxidos [[Bailes solto|bailes soltos]] das cortes europeas comezaron a ser abandonados. Apareceron entón outros bailes de raíz popular, con estruturas máis sinxelas, cuxa característica principal era ser realizados por parellas entrelazadas. Malia ao inicial rexeitamento da [[nobreza]], a causa da súa humilde orixe, e do [[clero]], que vía neles un relaxamento da moralidade cristiá, os bailes agarrados impuxéronse plenamente ao longo do [[século XIX]] sendo difundidos por toda Europa.<ref>Martínez San Martín (1998). pp.128-129</ref>

⚫
== Introdución en Galiza ==
{{Rcita|right|''<small><center>Carme, Carmiña, Carmela
{{Rcita|right|''<small><center>Carme, Carmiña, Carmela


Liña 12: Liña 15:


</center></small>|Cantiga popular|||width=100}}
</center></small>|Cantiga popular|||width=100}}
O agarrados introducíronse en Galiza mediante os movementos poboacionais (segas en Castela, servizo militar, emigración), e pola imitación dos estamentos sociais máis elevados das tendencias europeas.<ref>Mártinez San Martín (1998). p.125</ref> Paralelamente a súa chegada, produciuse tamén a de novos instrumentos musicais ([[saxofón|saxofóns]], [[clarinete|clarinetes]], [[acordeón]]<nowiki/>s) e novas agrupacións de músicos ([[Charanga|charangas]], [[Banda de música|bandas de música]]). Estas influencias foráneas modificaron definitivamente as festas populares galegas, onde foron substituíndo progresivamente aos bailes soltos e á tradicional figura do [[gaiteiro]] acompañado polo [[Tambor galego|tambor]].
⚫
A finais do século XVIII, a consecuencia das mudanzas sociais propiciadas pola [[Revolución Francesa]], as cortes europeas comezaron a abandonar os ríxidos [[Bailes solto|bailes soltos]] cortesáns. Apareceron entón bailes de orixe popular e estruturas máis sinxelas, cuxa característica principal era ser realizados por parellas entrelazadas. Malia a inicial oposición da nobreza, a causa da súa humilde orixe, e do clero, que vía neles un relaxamento da moralidade cristiá, estes bailes triunfaron plenamente e foron difundíndose por toda Europa ao longo do século XIX.<ref>Martínez San Martín (1998). pp.128-129</ref>

⚫
== Chegada a Galiza ==
O bailes agarrados foron tamén introducíndose en Galiza no século XIX, ora polos movementos poboacionais (segas en Castela, servizo militar, emigración), ora pola imitación nos estamentos sociais máis elevados das tendencias europeas.<ref>Mártinez San Martín (1998). p.125</ref> Na súa chegada a Galiza, estes bailes foráneos foron adaptados aos nosos usos e costumes, ao tempo que se adaptaban tamén os instrumentos tradicionais. Introducíndose novos instrumentos (saxo, clarinete, acordeón) e novas agrupacións musicais (charangas, bandas de músia) <ref>Martínez San Martín (1998). p.129</ref>.


Estes bailes, que permitían as parellas bailar entrelazadas, atoparon en Galiza a oposición dos defensores da pureza dos bailes galegos tradicionais<ref>{{Cita web|título=Bailar agarradiños ¡e viva o tango!|url=https://www.diariodepontevedra.es/blog/xavier-castro/bailar-agarradinos-viva-tango/202008022021001098334.html|páxina-web=Diario de Pontevedra|data=2020-08-02|data-acceso=2021-04-16|nome=Xavier|apelidos=Castro}}</ref> e da [[igrexa católica]] para a quen o agarrado era unha incitación á [[luxuria]]. A principios do século XX o clero negábase a confesa-los fregueses que bailaban o valse ou a polca.<ref>{{Cita web|título=O baile agarrado|url=https://asombradebouzapanda.wordpress.com/2010/07/04/o-baile-agarrado/|páxina-web=Á Sombra de Bouza Panda|data=2010-07-04|data-acceso=2021-04-16|lingua=gl-ES|apelidos=Quintiá|nome=Rafael}}</ref> Esta oposición do clero intensificouse após da [[guerra civil española]], precisamente cando da man da radio intensificábase a chegada de bailes novidosos.<ref>{{Cita web|título=Foliada do Demo. “Revivindo o espírito das vellas verbenas”|url=https://chichisos.wordpress.com/2012/08/22/mana-as-21-30h-ven-revivir-connosco-as-verbenas-dos-anos-50/|páxina-web=chichisos.wordpress.com/|data=2012-08-22|data-acceso=2021-04-16|lingua=|apelidos=Os Chichisos. Grupo de música tradicional e asociación cultural}}</ref> Daquela, prohibíronse de facto as [[Serán|festas populares]]<ref>{{Cita web|título=A conspiração dos corpos críticos|url=https://www.nosdiario.gal/opinion/carlos-c-varela/conspiracao-corpos-criticos/20150122231036034270.html|páxina-web=Nós Diario|data-acceso=2021-04-16|nome=Carlos|apelidos=Calvo Varela}}</ref>, e mesmo o [[cardeal]] Pedro Segura y Sáenz chegou ao extremo de excomungar os [[Bolero|boleros]].<ref>{{Cita web|título=Sobaco patrio|url=https://praza.gal/opinion/sobaco-patrio|páxina-web=Praza Pública|data=2013-09-20|data-acceso=2021-04-16|lingua=gl|apelidos=Giráldez|nome=Diego}}</ref>
Este proceso atopou a resistencia dos defensores da "pureza" da tradición galega,<ref name=":1">{{Cita web|título=Bailar agarradiños ¡e viva o tango!|url=https://www.diariodepontevedra.es/blog/xavier-castro/bailar-agarradinos-viva-tango/202008022021001098334.html|páxina-web=Diario de Pontevedra|data=2020-08-02|data-acceso=2021-04-16|nome=Xavier|apelidos=Castro}}</ref> cóntase que [[Perfecto Feijoo]], fundador de [[Aires da Terra]], chegou a abandonar indignado unha [[romaría]] ao ver á xente bailar unha mazurca.<ref>{{Cita libro|título=Xornada A danza a debate. A danza tradicional, 1|apelidos=Feijoo|nome=Xisco|editorial=Consello da Cultura Galega|ano=2014|url=https://www.youtube.com/watch?v=rliTPoa8XmQ#t=2h16m51s|publicación=Youtube|páxina=2h.16m.51s}}</ref> Malia isto, a introdución dos novos bailes foi imparábel, nos [[Serán|seráns]] e foliadas tradicionais cada rolda de bailes encadeados (festa) levaba primeiro dous bailes soltos (muiñeira e xota) e despois varios agarrados. Creáronse tamén xogos con baile solto que incluían partes de agarrado, de xeito que aos poucos os bailes fóronse adaptando ao xeito do pais dando lugar a variantes mesturadas propiamente galegas. <ref name=":0">{{Cita publicación periódica|apelidos=Portela Gómez-Macías|nome=Ignacio|data=2018|título=A nosa música: achegándonos á tradición|revista=Eduga. Revista galega do ensino|número=76|url=https://www.edu.xunta.gal/espazoAbalar/sites/espazoAbalar/files/datos/1517921106/contido/tema9/que_.html}}</ref>


Os agarrados atoparon tamén a oposición da [[igrexa católica]], que vía neles unha incitación á [[luxuria]]. A comezos do século XX os cregos chegaban a negar a confesión aos fregueses que bailaban o valse ou a polca.<ref>{{Cita web|título=O baile agarrado|url=https://asombradebouzapanda.wordpress.com/2010/07/04/o-baile-agarrado/|páxina-web=Á Sombra de Bouza Panda|data=2010-07-04|data-acceso=2021-04-16|lingua=gl-ES|apelidos=Quintiá|nome=Rafael}}</ref> A oposición clerical intensificouse após da [[guerra civil española]], coa toma do poder polo [[franquismo]], precisamente cando da man da radio se intensificou a difusión dos bailes "pecaminosos".<ref>{{Cita web|título=Foliada do Demo. “Revivindo o espírito das vellas verbenas”|url=https://chichisos.wordpress.com/2012/08/22/mana-as-21-30h-ven-revivir-connosco-as-verbenas-dos-anos-50/|páxina-web=chichisos.wordpress.com/|data=2012-08-22|data-acceso=2021-04-16|lingua=|apelidos=Os Chichisos. Grupo de música tradicional e asociación cultural}}</ref> Naquel tempo, os seráns das aldeas foron prohibidos de facto<ref>{{Cita web|título=A conspiração dos corpos críticos|url=https://www.nosdiario.gal/opinion/carlos-c-varela/conspiracao-corpos-criticos/20150122231036034270.html|páxina-web=Nós Diario|data-acceso=2021-04-16|nome=Carlos|apelidos=Calvo Varela}}</ref>, e mesmo un [[cardeal]] [[primado]], Pedro Segura y Sáenz, chegou ao extremo de [[Excomuñón|excomungar]] os [[Bolero|boleros]].<ref>{{Cita web|título=Sobaco patrio|url=https://praza.gal/opinion/sobaco-patrio|páxina-web=Praza Pública|data=2013-09-20|data-acceso=2021-04-16|lingua=gl|apelidos=Giráldez|nome=Diego}}</ref>
Para evitar as prohibicións creáronse xogos con baile solto que incluían partes de agarrado, de xeito que aos poucos os bailes fóronse adaptando ao xeito do pais dando mesmo variantes mesturadas propiamente galegas. Nos seráns e foliadas tradicionais, cada rolda de bailes encadeados (festa) levaba primeiro dous bailes soltos (muiñeira e xota) e despois varios agarrados.<ref name=":0">{{Cita publicación periódica|apelidos=Portela Gómez-Macías|nome=Ignacio|data=2018|título=A nosa música: achegándonos á tradición|revista=Eduga. Revista galega do ensino|número=76|url=https://www.edu.xunta.gal/espazoAbalar/sites/espazoAbalar/files/datos/1517921106/contido/tema9/que_.html}}</ref>


=== Tipos ===
=== Tipos ===
[[Ficheiro:Agarrado.jpg|miniatura|Baile agarrado a comezos do século XX.]]
[[Ficheiro:Agarrado.jpg|miniatura|Baile agarrado a comezos do século XX.]]
Os bailes agarrados chegados a Galiza poden ser clasificados clasificarse en dous grupos segundo a súa orixe<ref name=":0" /><ref>Martínez San Martin (1998). pp.129-130</ref>:
Os agarrados galegos poden ser clasificados en dous grupos<ref name=":0" /><ref>Martínez San Martin (1998). pp.129-130</ref>:


Importados:
Importados:
Liña 37: Liña 37:
* [[Rumba galega|Rumba]]: Nada en Cuba, introduciuse na música galega co retorno da emigración á illa a comezos do século XX.
* [[Rumba galega|Rumba]]: Nada en Cuba, introduciuse na música galega co retorno da emigración á illa a comezos do século XX.


Evolucións galegas:
Mesturados cos tradicionais:


* [[Charrasquiño]]: Variante do valse que se acompaña coas [[Pandeireta|pandeiretas]]. As [[Pandeireteiras|cantareiras]] determinan as evolucións dos bailadores.
* [[Charrasquiño]]: Variante do valse que se acompaña coas [[Pandeireta|pandeiretas]]. As [[Pandeireteiras|cantareiras]] determinan as evolucións dos bailadores.

Revisión como estaba o 21 de abril de 2021 ás 11:16

Infografía sobre os agarrados galegos.

Os agarrados son bailes de divertimento, efectuados en parella, nos que os bailadores manteñen contacto físico entre eles.

Orixe

A finais do século XVIII, a consecuencia das mudanzas sociais propiciadas pola Revolución Francesa, os ríxidos bailes soltos das cortes europeas comezaron a ser abandonados. Apareceron entón outros bailes de raíz popular, con estruturas máis sinxelas, cuxa característica principal era ser realizados por parellas entrelazadas. Malia ao inicial rexeitamento da nobreza, a causa da súa humilde orixe, e do clero, que vía neles un relaxamento da moralidade cristiá, os bailes agarrados impuxéronse plenamente ao longo do século XIX sendo difundidos por toda Europa.[1]

Introdución en Galiza

“
Carme, Carmiña, Carmela

non bailes o agarrado,

que predicou o cura

que era moito pecado.

”

—Cantiga popular

O agarrados introducíronse en Galiza mediante os movementos poboacionais (segas en Castela, servizo militar, emigración), e pola imitación dos estamentos sociais máis elevados das tendencias europeas.[2] Paralelamente a súa chegada, produciuse tamén a de novos instrumentos musicais (saxofóns, clarinetes, acordeóns) e novas agrupacións de músicos (charangas, bandas de música). Estas influencias foráneas modificaron definitivamente as festas populares galegas, onde foron substituíndo progresivamente aos bailes soltos e á tradicional figura do gaiteiro acompañado polo tambor.

Este proceso atopou a resistencia dos defensores da "pureza" da tradición galega,[3] cóntase que Perfecto Feijoo, fundador de Aires da Terra, chegou a abandonar indignado unha romaría ao ver á xente bailar unha mazurca.[4] Malia isto, a introdución dos novos bailes foi imparábel, nos seráns e foliadas tradicionais cada rolda de bailes encadeados (festa) levaba primeiro dous bailes soltos (muiñeira e xota) e despois varios agarrados. Creáronse tamén xogos con baile solto que incluían partes de agarrado, de xeito que aos poucos os bailes fóronse adaptando ao xeito do pais dando lugar a variantes mesturadas propiamente galegas. [5]

Os agarrados atoparon tamén a oposición da igrexa católica, que vía neles unha incitación á luxuria. A comezos do século XX os cregos chegaban a negar a confesión aos fregueses que bailaban o valse ou a polca.[6] A oposición clerical intensificouse após da guerra civil española, coa toma do poder polo franquismo, precisamente cando da man da radio se intensificou a difusión dos bailes "pecaminosos".[7] Naquel tempo, os seráns das aldeas foron prohibidos de facto[8], e mesmo un cardeal primado, Pedro Segura y Sáenz, chegou ao extremo de excomungar os boleros.[9]

Tipos

Baile agarrado a comezos do século XX.

Os agarrados galegos poden ser clasificados en dous grupos[5][10]:

Importados:

  • Polca (tamén chamada Danza): Orixinada en Bohemia, bailase nun compás binario e frecuentemente en formación circular de existiren varias parellas de bailadores.
  • Mazurca (denominada tamén "tres saltos"): Procedente de Mazovia (Polonia), é de compás ternario e bailase con dous pasos de marcha e un salto.
  • Pasodobre: Orixinado nas marchas militares españolas do século XVIII.
  • Rumba: Nada en Cuba, introduciuse na música galega co retorno da emigración á illa a comezos do século XX.

Evolucións galegas:

  • Charrasquiño: Variante do valse que se acompaña coas pandeiretas. As cantareiras determinan as evolucións dos bailadores.
  • Chiqui-Chiqui: Variante rápida do pasodobre propia das comarcas do sur de Pontevedra.
  • Muiñeira corrida: Baile que mestura o pasodobre, parte principal da melodía ou canto, coa muiñeira, que se toca no retrouso a paso de "galope".
  • Esperabán: semellante á muiñeira corrida, cun desprazamento lateral nas partes de muiñeira.

Notas

  1. ↑ Martínez San Martín (1998). pp.128-129
  2. ↑ Mártinez San Martín (1998). p.125
  3. ↑ Castro, Xavier (2020-08-02). "Bailar agarradiños ¡e viva o tango!". Diario de Pontevedra. Consultado o 2021-04-16. 
  4. ↑ Feijoo, Xisco (2014). Xornada A danza a debate. A danza tradicional, 1. Youtube (Consello da Cultura Galega). p. 2h.16m.51s. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Portela Gómez-Macías, Ignacio (2018). "A nosa música: achegándonos á tradición". Eduga. Revista galega do ensino (76). 
  6. ↑ Quintiá, Rafael (2010-07-04). "O baile agarrado". Á Sombra de Bouza Panda. Consultado o 2021-04-16. 
  7. ↑ Os Chichisos. Grupo de música tradicional e asociación cultural (2012-08-22). "Foliada do Demo. “Revivindo o espírito das vellas verbenas”". chichisos.wordpress.com/. Consultado o 2021-04-16. 
  8. ↑ Calvo Varela, Carlos. "A conspiração dos corpos críticos". Nós Diario. Consultado o 2021-04-16. 
  9. ↑ Giráldez, Diego (2013-09-20). "Sobaco patrio". Praza Pública. Consultado o 2021-04-16. 
  10. ↑ Martínez San Martin (1998). pp.129-130

Véxase tamén

Bibliografía

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Agarrados&oldid=5752493»