Convección do manto: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión como estaba o 1 de marzo de 2021 ás 11:11

A convección do manto é o movemento lento e deslizante no manto do silicato sólido da Terra causado polas correntes de convección que transportan a calor desde o interior á superficie do planeta.^[1]^[2]

A litosfera da superficie da Terra cabalga sobre a astenosfera e as dúas forman os compoñentes do manto superior. A litosfera divídese nunha serie de placas que están continuamente creándose e consumíndose nos seus límites de placa. A acreción prodúcese a medida que o manto se agrega aos bordos de crecemento dunha placa, asociado coa expansión do fondo oceánico. Este material engadido quente arrefríase por condución e convección de calor. Nos bordos de consumo da placa, o material contráese térmicamente até volverse denso, e afúndese baixo o seu propio peso no proceso de subdución, xeralmente nunha fosa oceánica.^[3]

Este material subducido afúndese a través do interior da Terra. Algo de material subducido parece acadar o manto inferior^[4], mentres que noutras rexións, impídese que este material se afunda aínda máis, posiblemente debido a unha transición de fase de espinela a silicato de perovskita e magnesiustustita, unha reacción endotérmica.^[5]

A codia oceánica subducida desencadea o vulcanismo, aínda que os mecanismos básicos son variados. O vulcanismo pode ocorrer debido a procesos que agregan flotabilidad ao parcialmente fundido manto, o que causaría un fluxo cara arriba da masa parcial fundida debido a unha diminución na súa densidade. A convección secundaria pode causar vulcanismo superficial como consecuencia da extensión intraplacas^[6] e plumas do manto.^[7]

A convección do manto fai que as placas tectónicas se movan ao redor da superficie da Terra.^[8] Este proceso semella ter sido moito máis activo durante o período Hadeico, o que resultou nunha clasificación gravitacional do ferro fundido máis pesado, níquel e sulfuros cara ao núcleo, e minerais de silicato máis liviáns no manto.

Tipos de convección

A finais do século XX, houbo un debate importante dentro da comunidade xeofísica sobre si era probable que a convección fose «en capas» ou «completa».^[9]^[10] Aínda que os elementos deste debate aínda continúan, os resultados da tomografía sísmica, as simulacións numéricas da convección do manto e o exame do campo gravitatorio da Terra están a suxerir a existencia da convección "completa" do manto, polo menos na actualidade. Neste modelo, frío, a subducente litosfera oceánica descende toda desde a superficie até o límite entre o núcleo e o manto (core–mantle boundary, CMB) e as quentes plumas elévanse desde o CMB até a superficie.^[11] Esta imaxe baséase en grande medida nos resultados do modelos de tomografía sísmica globais, que adoitan mostrar anomalías de laxas e plumas que cruzan a zona de transición do manto.^[12]

Aínda que agora está ben aceptado que as laxas de subducción cruzan a zona de transición do manto e descenden até o manto inferior, o debate sobre a existencia e continuidade das plumas persiste, con importantes implicacións para o estilo de convección do manto. Este debate está vinculado á controversia acerca de si o vulcanismo intraplaca é causado por procesos superficiais do manto superior ou por plumas do manto inferior.^[6] Moitos estudos de xeoquímica argumentaron que as lavas que irromperon nas áreas intraplaca son diferentes en composición das derivadas superficiais de basaltos de dorsais oceánicas (mid-ocean ridge basalts, MORB). Especificamente, tipicamente teñen elevadas proporcións de ³He /⁴He. Ao ser un nucleido primordial, o ³He non se produce naturalmente na terra. Tamén se escapa rapidamente da atmosfera terrestre cando entra en erupción. A elevada relación ³He /⁴He de basaltos de illas oceánicas (Ocean Island Basalts, OIB) suxire que deben de proceder dunha parte da terra que non sexa previamente fundida e reprocesada da mesma maneira que o foi a fonte MORB. Isto interpretouse como dunha orixe nunha rexión diferente, menos ben mesturada, que se suxire como o manto inferior. Outros, con todo, sinalaron que as diferenzas xeoquímicas poderían indicar a inclusión dun pequeno compoñente de material próximo á superficie da litosfera.

Forma e vigor da convección

Na Terra, o número de Rayleigh para convección dentro do manto da Terra estímase da orde 10⁷, o que indica unha convección vigorosa. Este valor corresponde á convección do manto completo (é dicir, a convección que se estende desde a superficie da Terra até o bordo co núcleo). Nunha escala global, a expresión superficial desta convección son os movementos das placas tectónicas e, polo tanto, ten velocidades duns poucos cm/ano.^[13]^[14]^[15] As velocidades poden ser máis rápidas para a convección a pequena escala que se produce en rexións de baixa viscosidade debaixo da litosfera, e máis lentas no manto inferior onde as viscosidades son máis grandes. Un ciclo de convección superficial simple toma da orde de 50 millóns de anos, aínda que a convección máis profunda pode estar máis preto de 200 millóns de anos.^[16]

Na actualidade, crese que a convección de manto completo inclúe o declive a gran escala debaixo das Américas e do Pacífico occidental, ambas as rexións cunha longa historia de subducción, e o fluxo de emerxencia debaixo do Pacífico central e África, que presentan unha topografía dinámica compatible co elevamiento.^[17] Este patrón de fluxo a gran escala tamén é consistente cos movementos das placas tectónicas, que son a expresión superficial da convección no manto da Terra e actualmente indican unha converxencia de grao-2 cara ao Pacífico occidental e as Américas, e a diverxencia afástase do Pacífico central e de África.^[18] A persistencia da diverxencia tectónica neta fora de África e do Pacífico durante os últimos 250 millóns de anos indica a estabilidade a longo prazo deste patrón xeral de fluxo do manto^[18], e é consistente con outros estudos^[19]^[20]^[21] que suxiren unha estabilidade a longo prazo das rexións LLSVP do manto inferior que forman a base destes xurdimentos.

Fluencia no mando

Dado que o manto está composto principalmente de olivino ${\ce {((Mg,Fe)2SiO4)}}$ , as características reolóxicas do manto son en gran parte as deste mineral. Ademais, debido ás temperaturas e presións variables entre o manto inferior e superior, pódense producir unha variedade de procesos de fluencia, dominando a dislocación no manto inferior e a fluencia difusional dominando ocasionalmente no manto superior. Emporiso, hai unha grande rexión de transición nos procesos de fluencia entre o manto superior e inferior e incluso dentro de cada sección, as propiedades da fluencia poden cambiar fortemente coa localización e, polo tanto, coa temperatura e a presión . Nas rexions de fluencia da lei de potencia, a ecuación de fluencia axustada aos datos con n = 3–4 é estándar.^[22]

Convección do manto noutros corpos celestes

Un proceso similar de convección lenta probablemente ocorra (ou ocorreu) no interior doutros planetas (por exemplo, Venus, Marte) e algúns satélites (por exemplo, Europa, Encélado).

Véxase tamén

Notas

↑ Kobes, Randy and Kunstatter, Gabor."Mantle Convection" Copia arquivada en Wayback Machine. Physics Department, University of Winnipeg. Retrieved 3 January 2010.
↑ Ricard, Y. (2009). "2. Physics of Mantle Convection". En David Bercovici and Gerald Schubert. Treatise on Geophysics: Mantle Dynamics 7. Elsevier Science. ISBN 9780444535801.
↑ Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). "Chapter 2: Plate tectonics". Mantle convection in the earth and planets. Cambridge University Press. pp. 16 ff. ISBN 978-0-521-79836-5.
↑ Fukao, Yoshio; Obayashi, Masayuki; Nakakuki, Tomoeki; Group, the Deep Slab Project (1 de enero de 2009). "Stagnant Slab: A Review". Annual Review of Earth and Planetary Sciences 37 (1): 19–46. Bibcode:2009AREPS..37...19F. doi:10.1146/annurev.earth.36.031207.124224.
↑ Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). "§2.5.3: Fate of descending slabs". Cited work. pp. 35 ff. ISBN 978-0-521-79836-5.
↑ ^6,0 ^6,1 Foulger, G.R. (2010). Plates vs. Plumes: A Geological Controversy. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6148-0.
↑ Kent C. Condie (1997). Plate tectonics and crustal evolution (4th ed.). Butterworth-Heinemann. p. 5. ISBN 978-0-7506-3386-4.
↑ Moresi, Louis; Solomatov, Viatcheslav (1998). "Mantle convection with a brittle lithosphere: thoughts on the global tectonic styles of the Earth and Venus". Geophysical Journal International 133 (3): 669–82. Bibcode:1998GeoJI.133..669M. doi:10.1046/j.1365-246X.1998.00521.x.
↑ Donald Lawson Turcotte; Gerald Schubert (2002). Geodynamics (2nd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66624-4.
↑ Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). Cited work. p. 616. ISBN 978-0-521-79836-5.
↑ Montelli, R; Nolet, G; Dahlen, FA; Masters, G; Engdahl ER; Hung SH (2004). "Finite-frequency tomography reveals a variety of plumes in the mantle". Science 303 (5656): 338–43. Bibcode:2004Sci...303..338M. PMID 14657505. doi:10.1126/science.1092485.
↑ Strahler, Arthur N. (1992). "11". Geología física (en castelán). Barcelona: Omega. pp. 299–31. ISBN 84-282-0770-4. |data-acceso= require |url= (Axuda)
↑ Small-scale convection in the upper mantle beneath the Chinese Tian Shan Mountains, http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf Copia arquivada en Wayback Machine
↑ Polar Wandering and Mantle Convection, http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1972IAUS...48..212T&db_key=AST&page_ind=0&data_type=GIF&type=SCREEN_VIEW&classic=YES
↑ Picture showing convection with velocities indicated. "Archived copy". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2011. Consultado o 29 de agosto de 2011.
↑ Thermal Convection with a Freely Moving Top Boundary, See section IV Discussion and Conclusions http://physics.nyu.edu/jz11/publications/ConvecA.pdf
↑ Lithgow-Bertelloni, Carolina; Silver, Paul G. (1998). "Dynamic topography, plate driving forces and the African superswell". Nature (en inglés) 395 (6699): 269–272. Bibcode:1998Natur.395..269L. ISSN 0028-0836. doi:10.1038/26212.
↑ ^18,0 ^18,1 Conrad, Clinton P.; Steinberger, Bernhard; Torsvik, Trond H. (2013). "Stability of active mantle upwelling revealed by net characteristics of plate tectonics". Nature (en inglés) 498 (7455): 479–482. Bibcode:2013Natur.498..479C. ISSN 0028-0836. PMID 23803848. doi:10.1038/nature12203.
↑ Torsvik, Trond H.; Smethurst, Mark A.; Burke, Kevin; Steinberger, Bernhard (2006). "Large igneous provinces generated from the margins of the large low-velocity provinces in the deep mantle". Geophysical Journal International (en inglés) 167 (3): 1447–1460. Bibcode:2006GeoJI.167.1447T. ISSN 0956-540X. doi:10.1111/j.1365-246x.2006.03158.x.
↑ Torsvik, Trond H.; Steinberger, Bernhard; Ashwal, Lewis D.; Doubrovine, Pavel V.; Trønnes, Reidar G. (2016). "Earth evolution and dynamics—a tribute to Kevin Burke". Canadian Journal of Earth Sciences 53 (11): 1073–1087. Bibcode:2016CaJES..53.1073T. ISSN 0008-4077. doi:10.1139/cjes-2015-0228.
↑ Dziewonski, Adam M.; Lekic, Vedran; Romanowicz, Barbara A. (2010). "Mantle Anchor Structure: An argument for bottom up tectonics". Earth and Planetary Science Letters 299 (1–2): 69–79. Bibcode:2010E&PSL.299...69D. ISSN 0012-821X. doi:10.1016/j.epsl.2010.08.013.
↑ Weertman, J.; White, S.; Cook, Alan H. (14 de febrero de 1978). "Creep Laws for the Mantle of the Earth [and Discussion]". Philosophical Transactions of the Royal Society of London A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences 288 (1350): 9–26. Bibcode:1978RSPTA.288....9W. ISSN 1364-503X. doi:10.1098/rsta.1978.0003.

[University_of_Winnipeg-1] Kobes, Randy and Kunstatter, Gabor."Mantle Convection" Copia arquivada en Wayback Machine. Physics Department, University of Winnipeg. Retrieved 3 January 2010.

[Ricard-2] Ricard, Y. (2009). "2. Physics of Mantle Convection". En David Bercovici and Gerald Schubert. Treatise on Geophysics: Mantle Dynamics 7. Elsevier Science. ISBN 9780444535801.

[Olson1-3] Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). "Chapter 2: Plate tectonics". Mantle convection in the earth and planets. Cambridge University Press. pp. 16 ff. ISBN 978-0-521-79836-5.

[4] Fukao, Yoshio; Obayashi, Masayuki; Nakakuki, Tomoeki; Group, the Deep Slab Project (1 de enero de 2009). "Stagnant Slab: A Review". Annual Review of Earth and Planetary Sciences 37 (1): 19–46. Bibcode:2009AREPS..37...19F. doi:10.1146/annurev.earth.36.031207.124224.

[Olson2-5] Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). "§2.5.3: Fate of descending slabs". Cited work. pp. 35 ff. ISBN 978-0-521-79836-5.

[Foulger-6] 6,0 ^6,1 Foulger, G.R. (2010). Plates vs. Plumes: A Geological Controversy. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6148-0.

[Condie-7] Kent C. Condie (1997). Plate tectonics and crustal evolution (4th ed.). Butterworth-Heinemann. p. 5. ISBN 978-0-7506-3386-4.

[8] Moresi, Louis; Solomatov, Viatcheslav (1998). "Mantle convection with a brittle lithosphere: thoughts on the global tectonic styles of the Earth and Venus". Geophysical Journal International 133 (3): 669–82. Bibcode:1998GeoJI.133..669M. doi:10.1046/j.1365-246X.1998.00521.x.

[9] Donald Lawson Turcotte; Gerald Schubert (2002). Geodynamics (2nd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66624-4.

[10] Gerald Schubert; Donald Lawson Turcotte; Peter Olson (2001). Cited work. p. 616. ISBN 978-0-521-79836-5.

[11] Montelli, R; Nolet, G; Dahlen, FA; Masters, G; Engdahl ER; Hung SH (2004). "Finite-frequency tomography reveals a variety of plumes in the mantle". Science 303 (5656): 338–43. Bibcode:2004Sci...303..338M. PMID 14657505. doi:10.1126/science.1092485.

[12] Strahler, Arthur N. (1992). "11". Geología física (en castelán). Barcelona: Omega. pp. 299–31. ISBN 84-282-0770-4. |data-acceso= require |url= (Axuda)

[13] Small-scale convection in the upper mantle beneath the Chinese Tian Shan Mountains, http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf Copia arquivada en Wayback Machine

[14] Polar Wandering and Mantle Convection, http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1972IAUS...48..212T&db_key=AST&page_ind=0&data_type=GIF&type=SCREEN_VIEW&classic=YES

[15] Picture showing convection with velocities indicated. "Archived copy". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2011. Consultado o 29 de agosto de 2011.

[16] Thermal Convection with a Freely Moving Top Boundary, See section IV Discussion and Conclusions http://physics.nyu.edu/jz11/publications/ConvecA.pdf

[17] Lithgow-Bertelloni, Carolina; Silver, Paul G. (1998). "Dynamic topography, plate driving forces and the African superswell". Nature (en inglés) 395 (6699): 269–272. Bibcode:1998Natur.395..269L. ISSN 0028-0836. doi:10.1038/26212.

[:1-18] 18,0 ^18,1 Conrad, Clinton P.; Steinberger, Bernhard; Torsvik, Trond H. (2013). "Stability of active mantle upwelling revealed by net characteristics of plate tectonics". Nature (en inglés) 498 (7455): 479–482. Bibcode:2013Natur.498..479C. ISSN 0028-0836. PMID 23803848. doi:10.1038/nature12203.

[19] Torsvik, Trond H.; Smethurst, Mark A.; Burke, Kevin; Steinberger, Bernhard (2006). "Large igneous provinces generated from the margins of the large low-velocity provinces in the deep mantle". Geophysical Journal International (en inglés) 167 (3): 1447–1460. Bibcode:2006GeoJI.167.1447T. ISSN 0956-540X. doi:10.1111/j.1365-246x.2006.03158.x.

[20] Torsvik, Trond H.; Steinberger, Bernhard; Ashwal, Lewis D.; Doubrovine, Pavel V.; Trønnes, Reidar G. (2016). "Earth evolution and dynamics—a tribute to Kevin Burke". Canadian Journal of Earth Sciences 53 (11): 1073–1087. Bibcode:2016CaJES..53.1073T. ISSN 0008-4077. doi:10.1139/cjes-2015-0228.

[21] Dziewonski, Adam M.; Lekic, Vedran; Romanowicz, Barbara A. (2010). "Mantle Anchor Structure: An argument for bottom up tectonics". Earth and Planetary Science Letters 299 (1–2): 69–79. Bibcode:2010E&PSL.299...69D. ISSN 0012-821X. doi:10.1016/j.epsl.2010.08.013.

[22] Weertman, J.; White, S.; Cook, Alan H. (14 de febrero de 1978). "Creep Laws for the Mantle of the Earth [and Discussion]". Philosophical Transactions of the Royal Society of London A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences 288 (1350): 9–26. Bibcode:1978RSPTA.288....9W. ISSN 1364-503X. doi:10.1098/rsta.1978.0003.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

@@ Liña 13: / Liña 13: @@
 == Tipos de convección ==
-A finais do século XX, houbo un debate importante dentro da comunidade xeofísica sobre si era probable que a convección fose «en capas» ou «completa».<ref>{{cite book|title=Geodynamics |author1=Donald Lawson Turcotte |author2=Gerald Schubert |isbn=978-0-521-66624-4 |url=https://books.google.com/books?id=-nCHlVuJ4FoC&pg=PA286 |edition=2nd |publisher=Cambridge University Press |year=2002}}</ref><ref>{{cite book |title=Cited work |author1=Gerald Schubert |author2=Donald Lawson Turcotte |author3=Peter Olson|page=616|url=https://books.google.com/books?id=ij4BaFFpYHAC&pg=PA616 |isbn=978-0-521-79836-5 |year=2001}}</ref> Aínda que os elementos deste debate aínda continúan, os resultados da tomografía sísmica, as simulacións numéricas da convección do manto e o exame do campo gravitatorio da Terra están a suxerir a existencia da convección "completa" do manto, polo menos na actualidade. Neste modelo, frío, a subducente litosfera oceánica descende toda desde a superficie até o límite entre o núcleo e o manto (core–mantle boundary, CMB) e as quentes plumas elévanse desde o CMB até a superficie.<ref>{{cite journal |last=Montelli |first=R |last2=Nolet |first2=G |last3=Dahlen |first3=FA |last4=Masters |first4=G |author5=Engdahl ER |author6=Hung SH | title=Finite-frequency tomography reveals a variety of plumes in the mantle |journal=Science | volume=303 | issue=5656 | year=2004 | pages=338–43 | pmid=14657505 | doi=10.1126/science.1092485|bibcode = 2004Sci...303..338M }}</ref> Esta imaxe baséase en grande medida nos resultados do modelos de tomografía sísmica globais, que adoitan mostrar anomalías de laxas e plumas que cruzan a zona de transición do manto.
+A finais do século XX, houbo un debate importante dentro da comunidade xeofísica sobre si era probable que a convección fose «en capas» ou «completa».<ref>{{cite book|title=Geodynamics |author1=Donald Lawson Turcotte |author2=Gerald Schubert |isbn=978-0-521-66624-4 |url=https://books.google.com/books?id=-nCHlVuJ4FoC&pg=PA286 |edition=2nd |publisher=Cambridge University Press |year=2002}}</ref><ref>{{cite book |title=Cited work |author1=Gerald Schubert |author2=Donald Lawson Turcotte |author3=Peter Olson|page=616|url=https://books.google.com/books?id=ij4BaFFpYHAC&pg=PA616 |isbn=978-0-521-79836-5 |year=2001}}</ref> Aínda que os elementos deste debate aínda continúan, os resultados da tomografía sísmica, as simulacións numéricas da convección do manto e o exame do campo gravitatorio da Terra están a suxerir a existencia da convección "completa" do manto, polo menos na actualidade. Neste modelo, frío, a subducente litosfera oceánica descende toda desde a superficie até o límite entre o núcleo e o manto (core–mantle boundary, CMB) e as quentes plumas elévanse desde o CMB até a superficie.<ref>{{cite journal |last=Montelli |first=R |last2=Nolet |first2=G |last3=Dahlen |first3=FA |last4=Masters |first4=G |author5=Engdahl ER |author6=Hung SH | title=Finite-frequency tomography reveals a variety of plumes in the mantle |journal=Science | volume=303 | issue=5656 | year=2004 | pages=338–43 | pmid=14657505 | doi=10.1126/science.1092485|bibcode = 2004Sci...303..338M }}</ref> Esta imaxe baséase en grande medida nos resultados do modelos de tomografía sísmica globais, que adoitan mostrar anomalías de laxas e plumas que cruzan a zona de transición do manto.<ref>{{cita libro |apelido= Strahler|nome= Arthur N.|título= Geología física|lingua= es|ano= 1992|editorial= Omega|lugar= Barcelona|dataacceso= 1 de marzo de 2021|isbn= 84-282-0770-4|capítulo= 11|páxinas= 299-31|cita=}}</ref>
 Aínda que agora está ben aceptado que as laxas de subducción cruzan a zona de transición do manto e descenden até o manto inferior, o debate sobre a existencia e continuidade das plumas persiste, con importantes implicacións para o estilo de convección do manto. Este debate está vinculado á controversia acerca de si o vulcanismo intraplaca é causado por procesos superficiais do manto superior ou por plumas do manto inferior.<ref name=Foulger /> Moitos estudos de xeoquímica argumentaron que as lavas que irromperon nas áreas intraplaca son diferentes en composición das derivadas superficiais de basaltos de [[Dorsal oceánica|dorsais oceánicas]] (mid-ocean ridge basalts, MORB). Especificamente, tipicamente teñen elevadas proporcións de <sup>3</sup>He /<sup>4</sup>He. Ao ser un nucleido primordial, o <sup>3</sup>He non se produce naturalmente na terra. Tamén se escapa rapidamente da atmosfera terrestre cando entra en erupción. A elevada relación <sup>3</sup>He /<sup>4</sup>He de basaltos de illas oceánicas (Ocean Island Basalts, OIB) suxire que deben de proceder dunha parte da terra que non sexa previamente fundida e reprocesada da mesma maneira que o foi a fonte MORB. Isto interpretouse como dunha orixe nunha rexión diferente, menos ben mesturada, que se suxire como o manto inferior. Outros, con todo, sinalaron que as diferenzas xeoquímicas poderían indicar a inclusión dun pequeno compoñente de material próximo á superficie da litosfera.
@@ Liña 19: / Liña 19: @@
 == Forma e vigor da convección ==
-Na Terra, o número de Rayleigh para convección dentro do manto da Terra estímase da orde 10<sup>7</sup>, o que indica una convección vigorosa. Este valor corresponde á convección do manto completo (é dicir, a convección que se estende desde a superficie da Terra até o bordo co [[Núcleo terrestre|núcleo]]). Nunha escala global, a expresión superficial desta convección son os movementos das placas tectónicas e, polo tanto, ten velocidades duns poucos cm/ano.<ref>Small-scale convection in the upper mantle beneath the Chinese Tian Shan Mountains, http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf {{Wayback|url=http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf |date=20130530130225 }}</ref><ref>Polar Wandering and Mantle Convection, http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1972IAUS...48..212T&db_key=AST&page_ind=0&data_type=GIF&type=SCREEN_VIEW&classic=YES</ref><ref>Picture showing convection with velocities indicated. {{cite web|url=http://www.iris.edu/hq/gallery/photo/4344|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928001747/http://www.iris.edu/hq/gallery/photo/4344|dataarquivo=28 de setembro de 2011|deadurl=yes|dataacceso=29 de agosto de 2011|df=}}</ref> As velocidades poden ser máis rápidas para a convección a pequena escala que se produce en rexións de baixa viscosidade debaixo da litosfera, e máis lentas no manto inferior onde as viscosidades son máis grandes. Un ciclo de convección superficial simple toma da orde de 50 millóns de anos, aínda que a convección máis profunda pode estar máis preto de 200 millóns de anos.<ref>Thermal Convection with a Freely Moving Top Boundary, See section IV Discussion and Conclusions http://physics.nyu.edu/jz11/publications/ConvecA.pdf</ref>
+Na Terra, o número de Rayleigh para convección dentro do manto da Terra estímase da orde 10<sup>7</sup>, o que indica unha convección vigorosa. Este valor corresponde á convección do manto completo (é dicir, a convección que se estende desde a superficie da Terra até o bordo co [[Núcleo terrestre|núcleo]]). Nunha escala global, a expresión superficial desta convección son os movementos das placas tectónicas e, polo tanto, ten velocidades duns poucos cm/ano.<ref>Small-scale convection in the upper mantle beneath the Chinese Tian Shan Mountains, http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf {{Wayback|url=http://www.vlab.msi.umn.edu/reports/allpublications/files/2007-pap79.pdf |date=20130530130225 }}</ref><ref>Polar Wandering and Mantle Convection, http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1972IAUS...48..212T&db_key=AST&page_ind=0&data_type=GIF&type=SCREEN_VIEW&classic=YES</ref><ref>Picture showing convection with velocities indicated. {{cite web|url=http://www.iris.edu/hq/gallery/photo/4344|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928001747/http://www.iris.edu/hq/gallery/photo/4344|dataarquivo=28 de setembro de 2011|deadurl=yes|dataacceso=29 de agosto de 2011|df=}}</ref> As velocidades poden ser máis rápidas para a convección a pequena escala que se produce en rexións de baixa viscosidade debaixo da litosfera, e máis lentas no manto inferior onde as viscosidades son máis grandes. Un ciclo de convección superficial simple toma da orde de 50 millóns de anos, aínda que a convección máis profunda pode estar máis preto de 200 millóns de anos.<ref>Thermal Convection with a Freely Moving Top Boundary, See section IV Discussion and Conclusions http://physics.nyu.edu/jz11/publications/ConvecA.pdf</ref>
 Na actualidade, crese que a convección de manto completo inclúe o declive a gran escala debaixo das Américas e do Pacífico occidental, ambas as rexións cunha longa historia de subducción, e o fluxo de emerxencia debaixo do Pacífico central e África, que presentan unha topografía dinámica compatible co elevamiento.<ref>{{Cite journal|last=Lithgow-Bertelloni|first=Carolina|last2=Silver|first2=Paul G.|date=1998|title=Dynamic topography, plate driving forces and the African superswell|journal=Nature |language=En|volume=395 |issue=6699|pages=269–272|doi=10.1038/26212|issn=0028-0836|bibcode=1998Natur.395..269L}}</ref> Este patrón de fluxo a gran escala tamén é consistente cos movementos das placas tectónicas, que son a expresión superficial da convección no manto da Terra e actualmente indican unha converxencia de grao-2 cara ao Pacífico occidental e as Américas, e a diverxencia afástase do Pacífico central e de África.<ref name=":1">{{Cite journal|last=Conrad|first=Clinton P.|last2=Steinberger|first2=Bernhard|last3=Torsvik|first3=Trond H.|date=2013|title=Stability of active mantle upwelling revealed by net characteristics of plate tectonics|journal=Nature |language=En|volume=498 |issue=7455|pages=479–482 |doi=10.1038/nature12203|pmid=23803848|issn=0028-0836|bibcode=2013Natur.498..479C}}</ref> A persistencia da diverxencia tectónica neta fora de África e do Pacífico durante os últimos 250 millóns de anos indica a estabilidade a longo prazo deste patrón xeral de fluxo do manto<ref name=":1" />, e é consistente con outros estudos<ref>{{Cite journal|last= Torsvik |first=Trond H.|last2= Smethurst|first2=Mark A.|last3=Burke|first3=Kevin|last4=Steinberger|first4=Bernhard|date=2006|title=Large igneous provinces generated from the margins of the large low-velocity provinces in the deep mantle|journal=Geophysical Journal International|language=en|volume=167|issue=3| pages=1447–1460|doi= 10.1111/j.1365-246x.2006.03158.x |issn= 0956-540X |bibcode=2006GeoJI.167.1447T}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Torsvik|first=Trond H.|last2=Steinberger|first2= Bernhard|last3= Ashwal|first3= Lewis D.|last4=Doubrovine |first4=Pavel V.|last5=Trønnes|first5=Reidar G.|date=2016|title=Earth evolution and dynamics—a tribute to Kevin Burke|journal=Canadian Journal of Earth Sciences| volume=53|issue=11| pages=1073–1087| doi=10.1139/cjes-2015-0228|issn=0008-4077|bibcode=2016CaJES..53.1073T}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Dziewonski|first= Adam M. |last2=Lekic|first2= Vedran|last3= Romanowicz|first3=Barbara A. |authorlink3=Barbara A. Romanowicz |date=2010|title=Mantle Anchor Structure: An argument for bottom up tectonics|journal=Earth and Planetary Science Letters |volume=299 |issue=1–2 |pages=69–79 |doi=10.1016/j.epsl.2010.08.013 |issn=0012-821X|bibcode=2010E&PSL.299...69D }}</ref> que suxiren unha estabilidade a longo prazo das rexións LLSVP do manto inferior que forman a base destes xurdimentos.
@@ Liña 25: / Liña 25: @@
 == Fluencia no mando ==
-Dado que o manto está composto principalmente de olivino <chem>((Mg,Fe)2SiO4)</chem>, as características reolóxicas do manto son en gran parte as deste mineral. Ademáis, debido ás temperaturas e presións variables entre o manto inferior e superior, pódense producir unha variedade de procesos de fluencia, dominando a dislocación no manto inferior e a fluencia difusional dominando ocasionalmente no manto superior. Emporiso, hai unha grande rexión de transición nos procesos de fluencia entre o manto superior e inferior e incluso dentro de cada sección, as propiedades da fluencia poden cambiar fortemente coa localización e, polo tanto, coa temperatura e a presión . Nas rexions de fluencia da lei de potencia, a ecuación de fluencia axustada aos datos con n = 3–4 é estándar.<ref>{{Cite journal|authorlink1=Johannes Weertman| last1 = Weertman| first1 = J.| last2 = White| first2 = S.| last3 = Cook| first3 = Alan H.| date = 14 de febrero de 1978| title = Creep Laws for the Mantle of the Earth [and Discussion]| journal = Philosophical Transactions of the Royal Society of London A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences| volume = 288| issue = 1350| pages = 9–26| doi = 10.1098/rsta.1978.0003| issn = 1364-503X| bibcode = 1978RSPTA.288....9W}}</ref>
+Dado que o manto está composto principalmente de olivino <chem>((Mg,Fe)2SiO4)</chem>, as características reolóxicas do manto son en gran parte as deste mineral. Ademais, debido ás temperaturas e presións variables entre o manto inferior e superior, pódense producir unha variedade de procesos de fluencia, dominando a dislocación no manto inferior e a fluencia difusional dominando ocasionalmente no manto superior. Emporiso, hai unha grande rexión de transición nos procesos de fluencia entre o manto superior e inferior e incluso dentro de cada sección, as propiedades da fluencia poden cambiar fortemente coa localización e, polo tanto, coa temperatura e a presión . Nas rexions de fluencia da lei de potencia, a ecuación de fluencia axustada aos datos con n = 3–4 é estándar.<ref>{{Cite journal|authorlink1=Johannes Weertman| last1 = Weertman| first1 = J.| last2 = White| first2 = S.| last3 = Cook| first3 = Alan H.| date = 14 de febrero de 1978| title = Creep Laws for the Mantle of the Earth [and Discussion]| journal = Philosophical Transactions of the Royal Society of London A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences| volume = 288| issue = 1350| pages = 9–26| doi = 10.1098/rsta.1978.0003| issn = 1364-503X| bibcode = 1978RSPTA.288....9W}}</ref>
 == Convección do manto noutros corpos celestes ==