Xabaril de Erimanto: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Lameiro (conversa | contribucións)
máis
Lameiro (conversa | contribucións)
máis
Liña 1: Liña 1:
{{en uso}}
{{en uso}}

[[Ficheiro:Hercules and the Boar of Erymanthus LACMA 65.37.10.jpg|miniatura|300px|Heracles e o Xabaril de Erimanto (Antonio Tempesta e Nicolo Van Aelst, 1608)}}


Na [[mitoloxía grega]], o '''Xabaril de Erimanto''' era un enorme [[xabaril]] que se alimentaba da xente e devastaba a rexión do [[monte Erimanto|Erimanto]], na [[Arcadia]].
Na [[mitoloxía grega]], o '''Xabaril de Erimanto''' era un enorme [[xabaril]] que se alimentaba da xente e devastaba a rexión do [[monte Erimanto|Erimanto]], na [[Arcadia]].


== A caza do xabaril ==
[[Heracles]], para ser purificado tralo asasinato dos seus fillos, acto cometido ó volverse louco por culpa de [[Hera]], inimiga de Heracles por celos <ref>Heracles era fillo de [[Zeus]], e Hera, a esposa do mesmo deus, perseguía ás súas amantes e ós fillos bastardos que tivera.</ref>, tivo que acometer [[os doce traballos de Heracles|doce traballos]] que lle encomendara o seu primo [[Euristeo]].
[[Heracles]], para ser purificado tralo asasinato dos seus fillos, acto cometido ó volverse louco por culpa de [[Hera]], inimiga de Heracles por celos <ref>Heracles era fillo de [[Zeus]], e Hera, a esposa do mesmo deus, perseguía ás súas amantes e ós fillos bastardos que tivera.</ref>, tivo que acometer [[os doce traballos de Heracles|doce traballos]] que lle encomendara o seu primo [[Euristeo]].


O terceiro destes traballos foi cazar o Xabaril de Erimanto e levar o seu corpo ante Euristeo.
O terceiro destes traballos <ref>A ordenación dos doce traballos non é sempre a mesma segundo o mitógrafo consultado. Para Grimal ou Hixino, este foi o terceiro traballo; para Pseudo-Apolodoro, foi o cuarto.</ref> foi cazar o Xabaril de Erimanto e levar o seu corpo ante Euristeo.


Heracles, dando grandes berros, fixo saír do covo ó xabaril e foi empurrándoo ata chegar a unha zona cuberta dunha grosa capa de neve. Alí seguiu tras o animal ata agotalo e así puido darlle morte. Cargouno sobre os ombros e levouno a [[Micenas]], ante Euristeo. Este, aterrorizado, agochouse na cántara de bonce que mandara construír para protexerse de Heracles.
Heracles, dando grandes berros, fixo saír do covo ó xabaril e foi empurrándoo ata chegar a unha zona cuberta dunha grosa capa de neve. Alí seguiu tras o animal ata agotalo e así puido darlle morte. Cargouno sobre os ombros e levouno a [[Micenas]], ante Euristeo. Este, aterrorizado, agochouse na cántara de bonce que mandara construír para protexerse de Heracles.

Cóntase que a pel do xabaril e mailos cairos gardáronse como [[exvoto]] no santuario de [[Apolo]] en [[Cumas]] <ref>[[Pausanias (xeógrafo)|Pausanias]] VIII, 24, 5.</ref>, unha antiga cidade da [[Magna Grecia]] (actual [[Campania]], ó sur de Italia).

== O centauro Folo ==
[[Ficheiro:Herakles Pholos Louvre MNE940.jpg|miniatura|300px|esquerda|Heracles e o seu amigo o centauro Folo (hidria ática de figuras negras, 520-510 aC, Louvre) ]]

No camiño cara o Erimanto, Heracles parou na casa do [[centauro]] [[Folo]] (fillo de [[Sileno]], un [[sátiro]] compañeiro de [[Dioniso]]). Este Folo era amigo de Heracles e, xunto a [[Quirón]], os dous únicos centauros sabios e rectos <ref>Quirón foi o preceptor de [[Aquiles]].</ref>, mentres que o resto deles eran personaxes salvaxes, luxuriosos, violentos cando estaban borrachos, como resultaba habitual.

Folo deu de comer a Heracles (carne asada para este e carne crúa para el) pero Heracles pediulle [[viño]]. Folo tiña unha cántara de viño pero era propiedade común de tódolos centauros e non quería abrila por medo a que aparecesen. Heracles tranquilizouno e insistiu, e Folo cedeu e abriu a cántara. Efectivamente, ó recendo do viño chegaron axiña numerosos centauros, e Heracles axotounos primeiro botando tizóns acesos contra eles



== Notas ==
== Notas ==
Liña 13: Liña 26:


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
{{Commonscat|Zeus}}
{{Commonscat|Erymanthian Boar}}


=== Bibliografía ===
=== Bibliografía ===

Revisión como estaba o 21 de xaneiro de 2021 ás 19:58

[[Ficheiro:Hercules and the Boar of Erymanthus LACMA 65.37.10.jpg|miniatura|300px|Heracles e o Xabaril de Erimanto (Antonio Tempesta e Nicolo Van Aelst, 1608)}}

Na mitoloxía grega, o Xabaril de Erimanto era un enorme xabaril que se alimentaba da xente e devastaba a rexión do Erimanto, na Arcadia.

A caza do xabaril

Heracles, para ser purificado tralo asasinato dos seus fillos, acto cometido ó volverse louco por culpa de Hera, inimiga de Heracles por celos [1], tivo que acometer doce traballos que lle encomendara o seu primo Euristeo.

O terceiro destes traballos [2] foi cazar o Xabaril de Erimanto e levar o seu corpo ante Euristeo.

Heracles, dando grandes berros, fixo saír do covo ó xabaril e foi empurrándoo ata chegar a unha zona cuberta dunha grosa capa de neve. Alí seguiu tras o animal ata agotalo e así puido darlle morte. Cargouno sobre os ombros e levouno a Micenas, ante Euristeo. Este, aterrorizado, agochouse na cántara de bonce que mandara construír para protexerse de Heracles.

Cóntase que a pel do xabaril e mailos cairos gardáronse como exvoto no santuario de Apolo en Cumas [3], unha antiga cidade da Magna Grecia (actual Campania, ó sur de Italia).

O centauro Folo

Heracles e o seu amigo o centauro Folo (hidria ática de figuras negras, 520-510 aC, Louvre)

No camiño cara o Erimanto, Heracles parou na casa do centauro Folo (fillo de Sileno, un sátiro compañeiro de Dioniso). Este Folo era amigo de Heracles e, xunto a Quirón, os dous únicos centauros sabios e rectos [4], mentres que o resto deles eran personaxes salvaxes, luxuriosos, violentos cando estaban borrachos, como resultaba habitual.

Folo deu de comer a Heracles (carne asada para este e carne crúa para el) pero Heracles pediulle viño. Folo tiña unha cántara de viño pero era propiedade común de tódolos centauros e non quería abrila por medo a que aparecesen. Heracles tranquilizouno e insistiu, e Folo cedeu e abriu a cántara. Efectivamente, ó recendo do viño chegaron axiña numerosos centauros, e Heracles axotounos primeiro botando tizóns acesos contra eles


Notas

  1. Heracles era fillo de Zeus, e Hera, a esposa do mesmo deus, perseguía ás súas amantes e ós fillos bastardos que tivera.
  2. A ordenación dos doce traballos non é sempre a mesma segundo o mitógrafo consultado. Para Grimal ou Hixino, este foi o terceiro traballo; para Pseudo-Apolodoro, foi o cuarto.
  3. Pausanias VIII, 24, 5.
  4. Quirón foi o preceptor de Aquiles.

Véxase tamén

Bibliografía

  • ELVIRA BARBA: Miguel Ángel: Arte y mito. Manual de iconografía clásica. Sílex, 3ª ed. 2017.
  • GRAVES, Robert: Los mitos griegos, Ariel 2007, px. 9.
  • GRIMAL, Pierre: Diccionario de mitología griega y romana. Ed. Paidós, 1981.
  • PSEUDO-APOLODORO: Biblioteca mitológica. Tradución e notas de Julia García Moreno. Alianza Editorial 3ª ed. 2016 [a numeración segue a utilizada neste texto].


Era un jabalí enorme que se alimentaba de hombres y de tal fuerza que con sus colmillos era capaz de arrancar árboles de raíz.