Lingua finesa: Diferenzas entre revisións
m robot Añadido: haw:‘Ōlelo Pinilana |
m robot Añadido: tk:Gg |
||
Liña 118: | Liña 118: | ||
[[tg:Забони финӣ]] |
[[tg:Забони финӣ]] |
||
[[th:ภาษาฟินแลนด์]] |
[[th:ภาษาฟินแลนด์]] |
||
[[tk:Gg]] |
|||
[[tr:Fince]] |
[[tr:Fince]] |
||
[[uk:Фінська мова]] |
[[uk:Фінська мова]] |
Revisión como estaba o 15 de novembro de 2007 ás 00:56
Finés (Suomi) | |
---|---|
Falada en: | Finlandia, minoría en Carelia e outras rexións |
Rexión do planeta: | Europa (principal) |
Total de falantes: | 6 millóns |
Posición: | - |
Familia lingüística: | Linguas Urálicas Familia Fino-úgrica |
Status oficial | |
Lingua oficial de: | Finlandia, Unión Europea |
Regulada por: | Instituto de Pescuda das Linguas Finlandesas |
Codificacións | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2 | fin |
Véxase tamén: Linguas do mundo – Lingua |
O finlandés ou finés é, xunto co húngaro, unha das principais linguas discordantes dentro do monótono panorama indoeuropeo do vello continente. Emparentada fortemente co estoniano e distribuída fundamentalmente en Finlandia, a súa norma estándar baséase principalmente nas variantes xeográficas meridionais, pois antigamente tomábase como referencia a lingua da capital daquela, Turku. Con fortes contactos e influencias do sueco, o rexurdimento da lingua é recente e deuse a raíz da publicación do Kalevala.
Ortografía e fonoloxía: harmonización
Debido á súa retrasada normativización e á súa falla de continuidade con tradicións escritas previas, a ortografía do finés estandarizouse moi recentemente e non ten tendencias etimolóxicas, senón que tende claramente a representar fonoloxicamente a fala. A lingua ten oito vogais e trece consoantes, o que a coloca entre as linguas europeas con menos fonemas. As vogais palatais son i, e, a, ä da zona central e o, ö, u, y pola rama velar. Tódalas vogais centrais e velares pódense clasificar en parellas cun elemento non labializado (COMPROBAR) (a, o, y) fronte a outro elemento redondeado (ä, ö, y). Isto adoita influír no tipo de sufixos que se lle aplican a cadansúa raíz, pois habitualmente os sufixos teñen dous alófonos segundo as vogais que aparezan na raíz. Cando a raíz está composta só por vogais do grupo a, o, u, o sufixo aparece coma un alófono, mentres que se aparece tamén calquera outra vogal, aplícase o outro alófono: a esta característica chámaselle harmonización. Por exemplo, o sufixo -lainen / -läinen aplícase para crear xentilicios, profesións e substantivos para persoas referidas ó concepto da base, e polo tanto:
- cando se aplica á palabra Suomi, 'Finlandia', resulta suomalainen, 'finlandés';
- cando se aplica á palabra meri, mar, dá meriläinen, 'mariñeiro';
Canto ás consoantes, o máis singular é a ausencia dalgunhas (dalgúns fonemas consonánticos) moi habituais nas linguas románicas ou da nosa contorna máis xeral: o finés por exemplo carece de b (só v) ou de f (agás empréstitos).