Peto de ánimas: Diferenzas entre revisións
Sen resumo de edición |
|||
Liña 1: | Liña 1: | ||
{{Non neutral|data=novembro de 2016}} |
{{Non neutral|data=novembro de 2016}} |
||
{{Sen referencias|data=novembro de 2016}} |
{{Sen referencias|data=novembro de 2016}} |
||
[[Ficheiro:Peto de animas de Cenlle.JPG|miniatura |
[[Ficheiro:Peto de animas de Cenlle.JPG|miniatura|Peto de ánimas en [[Cenlle, Cenlle|Santa María de Cenlle]]]] |
||
⚫ | Os '''petos de ánimas''' atópanse en camiños e encrucilladas de toda [[Galicia]] e son unha das manifestacións materiais do culto aos [[morto]]s, da devoción polas ánimas. Tódolos construídos con anterioridade a [[1901]] son [[Ben de Interese Cultural|bens de interese cultural]].<ref>{{Cita centrada|''Artigo 92. Hórreos, cruceiros e petos de ánimas'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
''1. Son bens de interese cultural e quedan sometidos ao réxime xurídico previsto para ese tipo de bens nesta lei, sen necesidade da tramitación previa do procedemento previsto no seu título I, os hórreos, os cruceiros e os petos de ánimas dos que existan evidencias que poidan confirmar a súa construción con anterioridade a 1901.'' |
|||
[…] |
|||
''2. Os hórreos, cruceiros e petos de ánimas cuxa antigüidade non poida ser determinada ou que fosen construídos con posterioridade á data sinalada no número 1 poderán ser declarados de interese cultural ou catalogados cando se lles recoñeza un especial valor cultural, principalmente etnolóxico''. — [https://www.xunta.gal/dog/Publicados/2016/20160516/AnuncioC3B0-110516-0001_gl.html Lei 5/2016, do 4 de maio, do patrimonio cultural de Galicia]}}</ref> |
|||
== Significado == |
== Significado == |
||
[[Ficheiro: |
[[Ficheiro:Petoaguasantas.jpg|miniatura|Peto de ánimas en [[Aguasantas]]]] |
||
O seu significado vén da crenza na continuidade da [[alma]] despois da morte e da existencia dun paso intermedio para chegar ao ceo, onde se redimen os pecados e faltas cometidas en vida (o [[purgatorio]]), moi arraigada na mentalidade popular galega. |
O seu significado vén da crenza na continuidade da [[alma]] despois da morte e da existencia dun paso intermedio para chegar ao ceo, onde se redimen os pecados e faltas cometidas en vida (o [[purgatorio]]), moi arraigada na mentalidade popular galega. |
||
Dentro das construcións populares, os petos de ánimas son os que evidencian a importancia do purgatorio. A finalidade destes elementos populares é que os vivos poidan ofrecer [[esmola]]s para a salvación das almas en pena que non encontran descanso no purgatorio, e así alcancen a felicidade no ceo. Unha vez liberadas, intercederán por quen fixo a ofrenda. Por tanto, trátase de procurar a salvación dos mortos pero tamén de se asegurar a propia. |
Dentro das construcións populares, os petos de ánimas son os que evidencian a importancia do purgatorio. A finalidade destes elementos populares é que os vivos poidan ofrecer [[esmola]]s para a salvación das almas en pena que non encontran descanso no purgatorio, e así alcancen a felicidade no ceo. Unha vez liberadas, intercederán por quen fixo a ofrenda. Por tanto, trátase de procurar a salvación dos mortos pero tamén de se asegurar a propia. |
||
Liña 14: | Liña 19: | ||
== Orixe == |
== Orixe == |
||
⚫ | |||
As almas do purgatorio que son a meirande devoción galega, despois dos santos, de Cristo e da Nai; e, aínda que o culto teña a súa raizame no cerne mesmo do espírito galego, as mostras que se conservan son serodias.{{cómpre referencia}} |
As almas do purgatorio que son a meirande devoción galega, despois dos santos, de Cristo e da Nai; e, aínda que o culto teña a súa raizame no cerne mesmo do espírito galego, as mostras que se conservan son serodias.{{cómpre referencia}} |
||
Liña 20: | Liña 26: | ||
== Localización e dimensións == |
== Localización e dimensións == |
||
As encrucilladas aínda inspiran temor aos naturais do [[país]], e a súa causa está en que pervive nas crenzas actuais consideralas como lugar que fora destinado ao enterramento, especialmente dos apartados da comunidade cristiá. De aí a crenza de que polas mesmas vaguen durante a noite as almas dos condenados.{{cómpre referencia}} |
As encrucilladas aínda inspiran temor aos naturais do [[país]], e a súa causa está en que pervive nas crenzas actuais consideralas como lugar que fora destinado ao enterramento, especialmente dos apartados da comunidade cristiá. De aí a crenza de que polas mesmas vaguen durante a noite as almas dos condenados.{{cómpre referencia}} |
||
⚫ | |||
Tanto a súa dimensión como iconografía son variadas, polo que é difícil estabelecer unha morfoloxía xeral, aínda que si se pode indicar que o corpo central do peto está composto por unha cavidade na que normalmente se representa ás ánimas no purgatorio, en relevo ou pintura, e un peto ou hucha para botar as esmolas. Estes elementos veñen a maioría das veces acompañados doutros secundarios: cornixas, pilastras, portiña de ferro etc. |
Tanto a súa dimensión como iconografía son variadas, polo que é difícil estabelecer unha morfoloxía xeral, aínda que si se pode indicar que o corpo central do peto está composto por unha cavidade na que normalmente se representa ás ánimas no purgatorio, en relevo ou pintura, e un peto ou hucha para botar as esmolas. Estes elementos veñen a maioría das veces acompañados doutros secundarios: cornixas, pilastras, portiña de ferro etc. |
||
== O culto aos petos de ánimas == |
== O culto aos petos de ánimas == |
||
⚫ | |||
Tamén é habitual que, ao pasar por diante do peto, se rece unha oración polas benditas ánimas para que poidan saír do purgatorio. Tamén se lles agradece algún favor feito, porque acostuman a axudar aos vivos. Pídeselles axuda para solucionar algún problema e colócanselles flores no seu recordo. Ás ánimas, sobre todo, ténselles respecto. |
Tamén é habitual que, ao pasar por diante do peto, se rece unha oración polas benditas ánimas para que poidan saír do purgatorio. Tamén se lles agradece algún favor feito, porque acostuman a axudar aos vivos. Pídeselles axuda para solucionar algún problema e colócanselles flores no seu recordo. Ás ánimas, sobre todo, ténselles respecto. |
||
== Notas == |
|||
{{Listaref}} |
|||
== Véxase tamén == |
== Véxase tamén == |
||
{{Commonscat2|Wayside shrines in Galicia (Spain)}} |
{{Commonscat2|Wayside shrines in Galicia (Spain)}} |
||
=== Bibliografía === |
|||
* {{Cita libro |apelidos1={{Versaleta|Rodríguez Puentes}} |nome1=E. |apelidos2={{Versaleta|Abad Gallego}} |nome2=J. C. |ano=1990 |título=Cruceiros, cruces e petos de ánimas no concello de Vigo |editorial=Concellería de Cultura |isbn=84-505-9318-2 |ref=harv }} |
|||
=== Outros artigos === |
=== Outros artigos === |
||
* [[Cruceiro]] |
* [[Cruceiro]] |
||
Liña 35: | Liña 46: | ||
=== Ligazóns externas === |
=== Ligazóns externas === |
||
* [http://vigoetnografico.blogspot.com/2007/12/ltimos-petos-de-nimas-y-nuevos-petos_26.html Últimos petos de ánimas y nuevos petos |
* José Manuel Jesús Hidalgo: [http://vigoetnografico.blogspot.com/2007/12/ltimos-petos-de-nimas-y-nuevos-petos_26.html "Últimos petos de ánimas y nuevos petos"] vigoetnografico.blogspot.com 26/12/2007 {{Es}}. |
||
{{Control de autoridades}} |
{{Control de autoridades}} |
Revisión como estaba o 7 de setembro de 2019 ás 09:11
Este artigo ou apartado contén afirmacións non neutrais e/ou texto que promociona o tema tratado de forma subxectiva sen achegar información neutral e verificable. Por favor, axude mellorando este artigo. |
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde novembro de 2016.) |
Os petos de ánimas atópanse en camiños e encrucilladas de toda Galicia e son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción polas ánimas. Tódolos construídos con anterioridade a 1901 son bens de interese cultural.[1]
Significado
O seu significado vén da crenza na continuidade da alma despois da morte e da existencia dun paso intermedio para chegar ao ceo, onde se redimen os pecados e faltas cometidas en vida (o purgatorio), moi arraigada na mentalidade popular galega.
Dentro das construcións populares, os petos de ánimas son os que evidencian a importancia do purgatorio. A finalidade destes elementos populares é que os vivos poidan ofrecer esmolas para a salvación das almas en pena que non encontran descanso no purgatorio, e así alcancen a felicidade no ceo. Unha vez liberadas, intercederán por quen fixo a ofrenda. Por tanto, trátase de procurar a salvación dos mortos pero tamén de se asegurar a propia.
Moitos deles foron construídos pola devoción dun fregués ou polos veciños dun lugar. Son moi curiosas as advertencias que se fan no seu nome. Por exemplo, no de Famelga de Aguasantas (Cerdedo-Cotobade) lese textualmente: "Un alma tienes y no más, si la pierdes qué harás...". Tamén se invita a recordar os antepasados: "Ave María Purísima. Acordaos de las ánimas de vuestros padres o abuelos o tíos o parientes o amigos". E, noutra parte do oratorio, apréciase esta inscrición: "Rogad por nos, Señor, y socorrednos con vuestros sufragios que nos pidiremos por vos".
Orixe
As almas do purgatorio que son a meirande devoción galega, despois dos santos, de Cristo e da Nai; e, aínda que o culto teña a súa raizame no cerne mesmo do espírito galego, as mostras que se conservan son serodias.[Cómpre referencia]
A idea do purgatorio, aumentada e revitalizada a partir do Concilio de Trento (século XVI), fixo que se desenvolvese a práctica da construción destes monumentos populares cunha determinada iconografía. Pero segundo parece, en Galicia é no século XVIII cando se fan a maior parte destes monumentos dedicados ás ánimas; e os máis antigos conservados corresponden ao século XVII.[Cómpre referencia]
Localización e dimensións
As encrucilladas aínda inspiran temor aos naturais do país, e a súa causa está en que pervive nas crenzas actuais consideralas como lugar que fora destinado ao enterramento, especialmente dos apartados da comunidade cristiá. De aí a crenza de que polas mesmas vaguen durante a noite as almas dos condenados.[Cómpre referencia]
Tanto a súa dimensión como iconografía son variadas, polo que é difícil estabelecer unha morfoloxía xeral, aínda que si se pode indicar que o corpo central do peto está composto por unha cavidade na que normalmente se representa ás ánimas no purgatorio, en relevo ou pintura, e un peto ou hucha para botar as esmolas. Estes elementos veñen a maioría das veces acompañados doutros secundarios: cornixas, pilastras, portiña de ferro etc.
O culto aos petos de ánimas
Tamén é habitual que, ao pasar por diante do peto, se rece unha oración polas benditas ánimas para que poidan saír do purgatorio. Tamén se lles agradece algún favor feito, porque acostuman a axudar aos vivos. Pídeselles axuda para solucionar algún problema e colócanselles flores no seu recordo. Ás ánimas, sobre todo, ténselles respecto.
Notas
- ↑
“ Artigo 92. Hórreos, cruceiros e petos de ánimas 1. Son bens de interese cultural e quedan sometidos ao réxime xurídico previsto para ese tipo de bens nesta lei, sen necesidade da tramitación previa do procedemento previsto no seu título I, os hórreos, os cruceiros e os petos de ánimas dos que existan evidencias que poidan confirmar a súa construción con anterioridade a 1901.
[…]
2. Os hórreos, cruceiros e petos de ánimas cuxa antigüidade non poida ser determinada ou que fosen construídos con posterioridade á data sinalada no número 1 poderán ser declarados de interese cultural ou catalogados cando se lles recoñeza un especial valor cultural, principalmente etnolóxico. — Lei 5/2016, do 4 de maio, do patrimonio cultural de Galicia
”
Véxase tamén
Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Peto de ánimas |
Bibliografía
- Rodríguez Puentes, E.; Abad Gallego, J. C. (1990). Cruceiros, cruces e petos de ánimas no concello de Vigo. Concellería de Cultura. ISBN 84-505-9318-2.
Outros artigos
Ligazóns externas
- José Manuel Jesús Hidalgo: "Últimos petos de ánimas y nuevos petos" vigoetnografico.blogspot.com 26/12/2007 (en castelán).