Ocre: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Nachonion (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
m Arranxos varios, replaced: {{Referencias}} → {{Listaref}}
Liña 6: Liña 6:
«Ocre» é tamén a denominación da cor dos minerais terrosos amarelados produto da [[Oxidorredución|oxidación]] de menas metalíferas onde non intervén o ferro, como o ocre de [[antimonio]], de [[bismuto]] ou de [[níquel]].<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>
«Ocre» é tamén a denominación da cor dos minerais terrosos amarelados produto da [[Oxidorredución|oxidación]] de menas metalíferas onde non intervén o ferro, como o ocre de [[antimonio]], de [[bismuto]] ou de [[níquel]].<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>


O ocre tense empregado tradicionalmente como pigmento para [[Pintura|pintura artística]]<ref name="DicColor">{{Cita libro|apelidos=Gallego|título=Diccionario Akal del color|editorial=Akal|ISBN=978-84-460-1083-8|apelidos2=Sanz}}</ref> e para pintura corporal, e o seu uso remóntase á [[Prehistoria]].
O ocre tense empregado tradicionalmente como pigmento para [[Pintura|pintura artística]]<ref name="DicColor"/> e para pintura corporal, e o seu uso remóntase á [[Prehistoria]].


== Composición e características ==
== Composición e características ==
[[Ficheiro:Ochra.JPG|esquerda|miniatura|250x250px|Pequeno regato portador de ocre, en [[Polonia]].]]
[[Ficheiro:Ochra.JPG|esquerda|miniatura|250x250px|Pequeno regato portador de ocre, en [[Polonia]].]]
Xeoloxicamente, os ocres son depósitos secundarios que poden aparecer constituíndo o solo, ou como camadas superficiais e altamente oxidadas de menas dalgún mineral impregnadas cunha substancia pigmentada daquel; polo xeral esas substancias son [[Óxido|óxidos]] ou [[Hidróxido|hidróxidos]] de ferro. O miúdo tamaño das partículas pigmentadas do ocre permite pulverizarlo até un grao moi fino sen que perda a súa cor.<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>
Xeoloxicamente, os ocres son depósitos secundarios que poden aparecer constituíndo o solo, ou como camadas superficiais e altamente oxidadas de menas dalgún mineral impregnadas cunha substancia pigmentada daquel; polo xeral esas substancias son [[óxido]]s ou [[hidróxido]]s de ferro. O miúdo tamaño das partículas pigmentadas do ocre permite pulverizarlo até un grao moi fino sen que perda a súa cor.<ref name="Compendium"/>


Dentro dos ocres naturais, os vermellos conteñen [[hematita]], mentres que os amarelos ou «limonitas» conteñen [[goethita]] ou minerais do grupo da xarosita. Polo común preséntanse mesturados con [[cuarzo]], arxilas, [[xeso]], [[Mica|micas]], [[Feldespato|feldespatos]], etc., aínda que tamén os hai sumamente puros.<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>
Dentro dos ocres naturais, os vermellos conteñen [[hematita]], mentres que os amarelos ou «limonitas» conteñen [[goethita]] ou minerais do grupo da xarosita. Polo común preséntanse mesturados con [[cuarzo]], arxilas, [[xeso]], [[mica]]s, [[feldespato]]s, etc., aínda que tamén os hai sumamente puros.<ref name="Compendium"/>


O óxido e o hidróxido de ferro están presentes na maioría dos ocres asociados a menas de ferro e de [[cobre]], que constitúen depósitos primarios. Os depósitos secundarios, que son os solos ricos en óxido e hidróxido de ferro, poden cubrir grandes extensións, pero o ocre que conteñen adoita ser menos puro. Tamén as augas subterráneas ricas en ferro poden dar lugar á formación de ocre ao se filtraren cara a [[Zona húmida|humidais]], brañas, lagos e cursos de auga efémeros.<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>{{Imaxe múltiple|ancho=260|foto1=Mina de Hematita terrosa.JPG|texto=Mina subterránea de hematita terrosa no termo municipal de [[Xaén]].}}Nun sentido amplo, os solos ricos en óxidos de ferro son tamén ocres, e poden ser utilizados como fonte do pigmento.<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>
O óxido e o hidróxido de ferro están presentes na maioría dos ocres asociados a menas de ferro e de [[cobre]], que constitúen depósitos primarios. Os depósitos secundarios, que son os solos ricos en óxido e hidróxido de ferro, poden cubrir grandes extensións, pero o ocre que conteñen adoita ser menos puro. Tamén as augas subterráneas ricas en ferro poden dar lugar á formación de ocre ao se filtraren cara a [[Zona húmida|humidais]], brañas, lagos e cursos de auga efémeros.<ref name="Compendium"/>{{Imaxe múltiple|ancho=260|foto1=Mina de Hematita terrosa.JPG|texto=Mina subterránea de hematita terrosa no termo municipal de [[Xaén]].}}Nun sentido amplo, os solos ricos en óxidos de ferro son tamén ocres, e poden ser utilizados como fonte do pigmento.<ref name="Compendium"/>


=== Ocres non ferrosos ===
=== Ocres non ferrosos ===
Desde o punto de vista da clasificación dos pigmentos, os ocres son xeralmente os de óxidos de ferro, pois os de óxido de manganeso considéranse parte do grupo das terras de Siena e sombras naturais. Os ocres que resultan da oxidación doutras menas metalíferas tamén son tecnicamente ocres, pero teñen pouca aplicación como pigmento e son menos frecuentes.<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>
Desde o punto de vista da clasificación dos pigmentos, os ocres son xeralmente os de óxidos de ferro, pois os de óxido de manganeso considéranse parte do grupo das terras de Siena e sombras naturais. Os ocres que resultan da oxidación doutras menas metalíferas tamén son tecnicamente ocres, pero teñen pouca aplicación como pigmento e son menos frecuentes.<ref name="Compendium"/>


=== Propiedades ===
=== Propiedades ===
Os ocres teñen excelentes propiedades como pigmentos: son estábeis e resistentes á luz, á humidade e á [[lixivia]], aínda que vulnerábeis aos [[Ácido|ácidos]].<ref name="Doerner">{{Cita libro|apelidos=Doerner|título=Los materiales de pintura y su empleo en el arte|url=http://books.google.com.ar/books?id=GgKSQ3wOq3MC&lpg=PP1&pg=PA58#v=onepage&q&f=false|editorial=Reverté|ISBN=978-84-291-1423-2|apelidos2=Hoppe}}</ref> Non son tóxicos.<ref name="StAndre">{{Cita web|título=Naturaleza y propiedades de los colores|url=http://www.atelier-st-andre.net/es/paginas/tecnica/colores/index.html|data-acceso=12 de agosto de 2012|editorial=Atelier Saint André}}</ref>
Os ocres teñen excelentes propiedades como pigmentos: son estábeis e resistentes á luz, á humidade e á [[lixivia]], aínda que vulnerábeis aos [[ácido]]s.<ref name="Doerner">{{Cita libro|apelidos=Doerner|título=Los materiales de pintura y su empleo en el arte|url=http://books.google.com.ar/books?id=GgKSQ3wOq3MC&lpg=PP1&pg=PA58#v=onepage&q&f=false|editorial=Reverté|ISBN=978-84-291-1423-2|apelidos2=Hoppe}}</ref> Non son tóxicos.<ref name="StAndre">{{Cita web|título=Naturaleza y propiedades de los colores|url=http://www.atelier-st-andre.net/es/paginas/tecnica/colores/index.html|data-acceso=12 de agosto de 2012|editorial=Atelier Saint André}}</ref>


=== Localización ===
=== Localización ===
Os pigmentos que entran na denominación de «ocres» atópanse en numerosas localidades de todo o mundo. Algúns dos países que salientan pola súa produción de ocres son [[Francia]], [[España]], [[Chipre]], [[Irán]], [[Italia]], [[Australia]] e os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]].<ref name="Compendium">{{Cita libro|apelidos=Eastaugh|título=Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments|url=http://books.google.com.ar/books?id=2OH28vpzzMsC&lpg=PA1&pg=PA1#v=onepage&q&f=false|editorial=Elsevier&thinsp;/&thinsp;Butterworth Heinemann|ISBN=0-7506-57499|lugar=Oxford; Burlington|apelidos2=Walsh|apelidos3=Chaplin|apelidos4=Siddall|lingua=inglés}}</ref>{{Cor}}<div class="color_swatch">
Os pigmentos que entran na denominación de «ocres» atópanse en numerosas localidades de todo o mundo. Algúns dos países que salientan pola súa produción de ocres son [[Francia]], [[España]], [[Chipre]], [[Irán]], [[Italia]], [[Australia]] e os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]].<ref name="Compendium"/>{{Cor}}<div class="color_swatch">


== Notas ==
== Notas ==
{{Referencias}}
{{Listaref}}


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==

Revisión como estaba o 3 de setembro de 2019 ás 17:30

Ocres naturais de diversas cores no «carreiro dos ocres» de Rousillon, Francia. Este lugar é unha antiga canteira de ocres.
Colección de ocres de varios tons.
Pigmento ocre, ocre dourado e ocre avermellado.

Ocre (do latín ojra, e este de o grego ὤχρα, ojra, de ὠχρός, ojros, ‘amarelo’) é o nome da cor amarela escura ou amarela tirando a vermella típica da arxila da cor do óxido de ferro[1] e de distintas tonalidades que adoita adoita ser amarelada, alaranxada ou avermellada.[2]

«Ocre» é tamén a denominación da cor dos minerais terrosos amarelados produto da oxidación de menas metalíferas onde non intervén o ferro, como o ocre de antimonio, de bismuto ou de níquel.[3]

O ocre tense empregado tradicionalmente como pigmento para pintura artística[2] e para pintura corporal, e o seu uso remóntase á Prehistoria.

Composición e características

Pequeno regato portador de ocre, en Polonia.

Xeoloxicamente, os ocres son depósitos secundarios que poden aparecer constituíndo o solo, ou como camadas superficiais e altamente oxidadas de menas dalgún mineral impregnadas cunha substancia pigmentada daquel; polo xeral esas substancias son óxidos ou hidróxidos de ferro. O miúdo tamaño das partículas pigmentadas do ocre permite pulverizarlo até un grao moi fino sen que perda a súa cor.[3]

Dentro dos ocres naturais, os vermellos conteñen hematita, mentres que os amarelos ou «limonitas» conteñen goethita ou minerais do grupo da xarosita. Polo común preséntanse mesturados con cuarzo, arxilas, xeso, micas, feldespatos, etc., aínda que tamén os hai sumamente puros.[3]

O óxido e o hidróxido de ferro están presentes na maioría dos ocres asociados a menas de ferro e de cobre, que constitúen depósitos primarios. Os depósitos secundarios, que son os solos ricos en óxido e hidróxido de ferro, poden cubrir grandes extensións, pero o ocre que conteñen adoita ser menos puro. Tamén as augas subterráneas ricas en ferro poden dar lugar á formación de ocre ao se filtraren cara a humidais, brañas, lagos e cursos de auga efémeros.[3]

[[Ficheiro:{{{foto2}}}|260px|]]
Mina subterránea de hematita terrosa no termo municipal de Xaén.

Nun sentido amplo, os solos ricos en óxidos de ferro son tamén ocres, e poden ser utilizados como fonte do pigmento.[3]

Ocres non ferrosos

Desde o punto de vista da clasificación dos pigmentos, os ocres son xeralmente os de óxidos de ferro, pois os de óxido de manganeso considéranse parte do grupo das terras de Siena e sombras naturais. Os ocres que resultan da oxidación doutras menas metalíferas tamén son tecnicamente ocres, pero teñen pouca aplicación como pigmento e son menos frecuentes.[3]

Propiedades

Os ocres teñen excelentes propiedades como pigmentos: son estábeis e resistentes á luz, á humidade e á lixivia, aínda que vulnerábeis aos ácidos.[4] Non son tóxicos.[5]

Localización

Os pigmentos que entran na denominación de «ocres» atópanse en numerosas localidades de todo o mundo. Algúns dos países que salientan pola súa produción de ocres son Francia, España, Chipre, Irán, Italia, Australia e os Estados Unidos.[3]

Ocre
Coordenadas de cor
OrixeSen fonte

Notas

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para Ocre.
  2. 2,0 2,1 Gallego; Sanz. Diccionario Akal del color. Akal. ISBN 978-84-460-1083-8. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Eastaugh; Walsh; Chaplin; Siddall. Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments (en inglés). Oxford; Burlington: Elsevier / Butterworth Heinemann. ISBN 0-7506-57499. 
  4. Doerner; Hoppe. Los materiales de pintura y su empleo en el arte. Reverté. ISBN 978-84-291-1423-2. 
  5. "Naturaleza y propiedades de los colores". Atelier Saint André. Consultado o 12 de agosto de 2012. 

Véxase tamén

Outros artigos