Linguas galoitálicas: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Liña 17: Liña 17:


== Características comúns ==
== Características comúns ==
En moitos aspectos fonéticos as linguas galo-itálicas comparten os mesmos desenvolvementos coas [[linguas reto-románicas]], o [[Lingua francesa|francés]], o [[Lingua occitana|occitano]] e o [[Lingua catalá|catalán]] en puntos nos que estes difiren notablemente do [[Lingua italiana|italiano estándar]]. Con todo, iso tampouco significa que as linguas galo-itálicas están máis cerca en todos os aspectos das [[linguas galorrománicas]], [[Linguas reto-románicas|reto-románicas]] ou [[Linguas occitano-románicas|occitano-románicas]] que do italiano estándar e as [[Linguas italianas centro-meridionais|linguas italorrománicas]] Algúns autores argumentaron que as linguas galo-itálicas e reto-románicas forman un hipotético grupo cisalpino pero non hai suficiente isoglosas que sustenten devandito argumento. A clasificación románica territorial e [[ethnologue]] as clasifica como un subgrupo das linguas galorrománicas (sen incluír ao véneto e o istrioto), con todo outros autores as consideraban parte das linguas italorrománicas. <ref> Michael Loporcaro, "Phonological Processes", in Maiden et al., 2011, The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 1, Structures </ref>
En moitos aspectos fonéticos as linguas galo-itálicas comparten os mesmos desenvolvementos coas [[linguas reto-románicas]], o [[Lingua francesa|francés]], o [[Lingua occitana|occitano]] e o [[Lingua catalá|catalán]] en puntos nos que estes difiren notablemente do [[Lingua italiana|italiano estándar]]. Con todo, iso tampouco significa que as linguas galo-itálicas están máis cerca en todos os aspectos das [[linguas galorrománicas]], [[Linguas reto-románicas|reto-románicas]] ou [[Linguas occitano-románicas|occitano-románicas]] que do italiano estándar e as [[Linguas italianas centro-meridionais|linguas italorrománicas]]. Algúns autores argumentaron que as linguas galo-itálicas e reto-románicas forman un hipotético grupo cisalpino pero non hai suficiente isoglosas que sustenten devandito argumento. A clasificación románica territorial e [[ethnologue]] as clasifica como un subgrupo das linguas galorrománicas (sen incluír ao véneto e o istrioto), con todo outros autores as consideraban parte das linguas italorrománicas. <ref> Michael Loporcaro, "Phonological Processes", in Maiden et al., 2011, The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 1, Structures </ref>


=== Fonología ===
=== Fonología ===

Revisión como estaba o 8 de maio de 2019 ás 18:27

Linguas galo-itálicas.

As linguas galo-itálicas (ás veces denominadas "italiano" do norte) comprenden as falas románicas do norte de Italia, máis exactamente as falas situadas ao norte da liña Massa-Senigallia que forman un continuo dialectal transicional entre as linguas galorrománicas e as italorrománicas, excepto as linguas reto-románicas de Italia (friulano, ladino) que son parte doutro grupo romance. [1]

Clasificación

Áreas de ocorrencia de /y/ procedente de Ū latina.

As linguas ou variedades que constitúen o grupo galo-itálico son: [2]

Algúns autores consideran que o véneto e o istrioto constitúen grupos á parte dos demais xa que non comparte algunhas das isoglosas máis notorias das linguas galo-itálicas como a existencia de vogais anteriores redondeadas [y] ou [œ], presentes en ligur, piemontés e lombardo pero se comparten as outras isoglosas.

Características comúns

En moitos aspectos fonéticos as linguas galo-itálicas comparten os mesmos desenvolvementos coas linguas reto-románicas, o francés, o occitano e o catalán en puntos nos que estes difiren notablemente do italiano estándar. Con todo, iso tampouco significa que as linguas galo-itálicas están máis cerca en todos os aspectos das linguas galorrománicas, reto-románicas ou occitano-románicas que do italiano estándar e as linguas italorrománicas. Algúns autores argumentaron que as linguas galo-itálicas e reto-románicas forman un hipotético grupo cisalpino pero non hai suficiente isoglosas que sustenten devandito argumento. A clasificación románica territorial e ethnologue as clasifica como un subgrupo das linguas galorrománicas (sen incluír ao véneto e o istrioto), con todo outros autores as consideraban parte das linguas italorrománicas. [3]

Fonología

A liña A Spezia-Rímini no seu parte occidental (A Spezia) agrupa un conxunto de polo menos sete isoglosas importantes que distinguen ás linguas galo-itálicas e ao italiano do Norte do toscano. No seu parte oriental as isoglosas sepáranse un pouco, sendo a isoglosa máis setentrional a que pasa máis preto de Rímini.

O seguinte cadro presenta algunhas das características típicas que diferenzas as variedades románicas ao norte e ao sur de devandita liña:

LATÍN UNUM NŎCTE(M) LĂCTE(M) FĂCTU(M) CĂNE(M) CLAVE(M) HŎMINE(M) LUPU(M) FORMICA(M)
Galo-itálico Lombardo yn nɔʧ laʧ faʧ ka tʃav ɔm luf formiga
Lígur yn nøtʃe lajt /
lœt(e)
fajt kan tʃavæ omu lu formiga
Emiliano-romañol yn nɔt lat fat kan tʃav ɔmen lauv formiga
Piemontés yn nøit lajt fajt kan tʃav ɔmo luv formiga
Véneto un note late fato kan tʃave ɔmo luvo formiga
Liña La Spezia-Rimini
Italo-románico Toscano uno nɔtte latte fatto kane kiave womo lupo formica
Napolitano unə nottə lattə fattə kanə kiavə ɔmmə lupə formica
Siciliano unu nɔtti latti fattu kani kiavi omu lupu formica

Notas

  1. Michael Loporcaro, Profilo linguistico dei dialetti italiani, 2013, p. 70.
  2. Tamburelli, M., & Brasca, L. (2018). Revisiting the classification of Gallo-Italic: a dialectometric approach. Digital Scholarship in the Humanities, 33, 442-455.
  3. Michael Loporcaro, "Phonological Processes", in Maiden et al., 2011, The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 1, Structures