Elemento Alu: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Arranxos varios, replaced: {{cite web → {{Cita web, {{cite journal → {{Cita publicación periódica (30)
Liña 1: Liña 1:
Un '''elemento ''Alu''''' é un curto tramo de [[ADN]] que foi caracterizado orixinalmente pola acción da [[endonuclease de restrición]] da [[bacteria]] ''[[Arthrobacter luteus]] (Alu)'', que se pode encontrar no [[xenoma humano]] e no doutros [[primates]].<ref name=pmid1052772>{{cite journal |doi=10.1016/0092-8674(75)90184-1 |pmid=1052772 |title=Sequence organization of the human genome |journal=Cell |volume=6 |issue=3 |pages=345–58 |year=1975 |last1=Schmid |first1=Carl W |last2=Deininger |first2=Prescott L }}</ref> Os elementos ''Alu'' son os [[elemento transpoñible|elementos transpoñibles]] máis abondosos, pois comprenden aproximadamente un millón de copias espalladas polo xenoma humano.<ref name=pmid9694261>{{cite journal |doi=10.1002/elps.1150190806 |pmid=9694261 |title=Effects of ''Alu'' insertions on gene function |journal=Electrophoresis |volume=19 |issue=8–9 |pages=1260–4 |year=1998 |last1=Szmulewicz |first1=Martin N |last2=Novick |first2=Gabriel E |last3=Herrera |first3=Rene J }}</ref> Os elementos ''Alu'' son tamén coñecidos como [[xene]]s egoístas ou parasitos, porque a súa única función é a súa autorreprodución.<ref name=pmid11263730>{{cite journal |doi=10.1554/0014-3820(2001)055[0001:ptepda]2.0.co;2 |pmid=11263730 |title=Perspective: Transposable Elements, Parasitic Dna, and Genome Evolution |journal=Evolution |volume=55 |issue=1 |pages=1–24 |year=2001 |last1=Kidwell |first1=Margaret G |last2=Lisch |first2=Damon R }}</ref> Derivan dun pequeno [[ARN 7SL]] citoplasmático, un compoñente da [[partícula de recoñecemento do sinal]]. Os elementos ''Alu'' están moi [[conservación (xenética)|conservados]] nos [[xenoma]]s dos primates e orixináronse no xenoma dun antepasado dos [[Supraprimates]].<ref name=pmid17307271>{{cite journal |doi=10.1016/j.tig.2007.02.002 |pmid=17307271 |title=Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates |journal=Trends in Genetics |volume=23 |issue=4 |pages=158–61 |year=2007 |last1=Kriegs |first1=Jan Ole |last2=Churakov |first2=Gennady |last3=Jurka |first3=Jerzy |last4=Brosius |first4=Jürgen |last5=Schmitz |first5=Jürgen }}</ref>
Un '''elemento ''Alu''''' é un curto tramo de [[ADN]] que foi caracterizado orixinalmente pola acción da [[endonuclease de restrición]] da [[bacteria]] ''[[Arthrobacter luteus]] (Alu)'', que se pode encontrar no [[xenoma humano]] e no doutros [[primates]].<ref name=pmid1052772>{{Cita publicación periódica |doi=10.1016/0092-8674(75)90184-1 |pmid=1052772 |title=Sequence organization of the human genome |journal=Cell |volume=6 |issue=3 |pages=345–58 |year=1975 |last1=Schmid |first1=Carl W |last2=Deininger |first2=Prescott L }}</ref> Os elementos ''Alu'' son os [[elemento transpoñible|elementos transpoñibles]] máis abondosos, pois comprenden aproximadamente un millón de copias espalladas polo xenoma humano.<ref name=pmid9694261>{{Cita publicación periódica |doi=10.1002/elps.1150190806 |pmid=9694261 |title=Effects of ''Alu'' insertions on gene function |journal=Electrophoresis |volume=19 |issue=8–9 |pages=1260–4 |year=1998 |last1=Szmulewicz |first1=Martin N |last2=Novick |first2=Gabriel E |last3=Herrera |first3=Rene J }}</ref> Os elementos ''Alu'' son tamén coñecidos como [[xene]]s egoístas ou parasitos, porque a súa única función é a súa autorreprodución.<ref name=pmid11263730>{{Cita publicación periódica |doi=10.1554/0014-3820(2001)055[0001:ptepda]2.0.co;2 |pmid=11263730 |title=Perspective: Transposable Elements, Parasitic Dna, and Genome Evolution |journal=Evolution |volume=55 |issue=1 |pages=1–24 |year=2001 |last1=Kidwell |first1=Margaret G |last2=Lisch |first2=Damon R }}</ref> Derivan dun pequeno [[ARN 7SL]] citoplasmático, un compoñente da [[partícula de recoñecemento do sinal]]. Os elementos ''Alu'' están moi [[conservación (xenética)|conservados]] nos [[xenoma]]s dos primates e orixináronse no xenoma dun antepasado dos [[Supraprimates]].<ref name=pmid17307271>{{Cita publicación periódica |doi=10.1016/j.tig.2007.02.002 |pmid=17307271 |title=Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates |journal=Trends in Genetics |volume=23 |issue=4 |pages=158–61 |year=2007 |last1=Kriegs |first1=Jan Ole |last2=Churakov |first2=Gennady |last3=Jurka |first3=Jerzy |last4=Brosius |first4=Jürgen |last5=Schmitz |first5=Jürgen }}</ref>


As insercións ''Alu'' foron implicadas en varias doenzas humanas hereditarias e en varias formas de cancro.<ref name=pmid11988762/><ref name=pmid22204421/>
As insercións ''Alu'' foron implicadas en varias doenzas humanas hereditarias e en varias formas de cancro.<ref name=pmid11988762/><ref name=pmid22204421/>
Liña 9: Liña 9:
== A familia Alu ==
== A familia Alu ==


A familia Alu é unha familia de elementos repetitivos dos xenomas de [[primates]], incluíndo o xenoma humano.<ref>{{Cite journal|last=Arcot|first=Santosh S.|last2=Wang|first2=Zhenyuan|last3=Weber|first3=James L.|last4=Deininger|first4=Prescott L.|last5=Batzer|first5=Mark A.|date=September 1995|title=Alu Repeats: A Source for the Genesis of Primate Microsatellites|journal=Genomics|volume=29|issue=1|pages=136–144|doi=10.1006/geno.1995.1224|issn=0888-7543}}</ref> Os elementos ''Alu'' modernos teñen unhas 300 [[par de bases|pares de bases]] de lonxitude e, por tanto, son clasificados como [[SINE|elementos nucleares intercalados curtos]] (SINEs) dentro da clase dos elementos de ADN repetitivos. A estrutura típica é 5' - Parte A - A5TACA6 - Parte B - Cola poliA - 3', onde Parte A e Parte B son secuencias nucleotídicas similares. Dito con outras palabras, crese que os elementos ''Alu'' modernos xurdiron dunha fusión cabeza con cola de dous monómeros antigos fósiles (ou FAMs, do inglés ''fossil antique monomers'') distintos hai uns 100 millóns de anos, polo que a súa estrutura é dímero|dímera]] con dous monómeros distintos, aínda que similares (brazos esquerdo e dereito), unidos por un tramo ligador (''linker'') rico en [[adenina|A]].<ref name=pmid17020921>{{cite journal |doi=10.1093/nar/gkl706 |pmid=17020921 |pmc=1636486 |title=Alu elements as regulators of gene expression |journal=Nucleic Acids Research |volume=34 |issue=19 |pages=5491–7 |year=2006 |last1=Häsler |first1=Julien |last2=Strub |first2=Katharina }}</ref> A lonxitude da [[cola poliA]] varía entre familias ''Alu''.
A familia Alu é unha familia de elementos repetitivos dos xenomas de [[primates]], incluíndo o xenoma humano.<ref>{{Cita publicación periódica|last=Arcot|first=Santosh S.|last2=Wang|first2=Zhenyuan|last3=Weber|first3=James L.|last4=Deininger|first4=Prescott L.|last5=Batzer|first5=Mark A.|date=September 1995|title=Alu Repeats: A Source for the Genesis of Primate Microsatellites|journal=Genomics|volume=29|issue=1|pages=136–144|doi=10.1006/geno.1995.1224|issn=0888-7543}}</ref> Os elementos ''Alu'' modernos teñen unhas 300 [[par de bases|pares de bases]] de lonxitude e, por tanto, son clasificados como [[SINE|elementos nucleares intercalados curtos]] (SINEs) dentro da clase dos elementos de ADN repetitivos. A estrutura típica é 5' - Parte A - A5TACA6 - Parte B - Cola poliA - 3', onde Parte A e Parte B son secuencias nucleotídicas similares. Dito con outras palabras, crese que os elementos ''Alu'' modernos xurdiron dunha fusión cabeza con cola de dous monómeros antigos fósiles (ou FAMs, do inglés ''fossil antique monomers'') distintos hai uns 100 millóns de anos, polo que a súa estrutura é dímero|dímera]] con dous monómeros distintos, aínda que similares (brazos esquerdo e dereito), unidos por un tramo ligador (''linker'') rico en [[adenina|A]].<ref name=pmid17020921>{{Cita publicación periódica |doi=10.1093/nar/gkl706 |pmid=17020921 |pmc=1636486 |title=Alu elements as regulators of gene expression |journal=Nucleic Acids Research |volume=34 |issue=19 |pages=5491–7 |year=2006 |last1=Häsler |first1=Julien |last2=Strub |first2=Katharina }}</ref> A lonxitude da [[cola poliA]] varía entre familias ''Alu''.


Hai aproximadamente un millón de elementos ''Alu'' espallados polo xenoma humano e estímase que un 10,7% do xenoma humano consta de secuencias ''Alu''. Porén, menos do 0,5% son [[polimorfismo (bioloxía)|polimórficos]] (é dicir, aparecen en máis dunha forma ou morfo).<ref name=pmid11560904>{{cite journal |pmid=11560904 |pmc=1461783 |year=2001 |author1=Roy-Engel |first1=A. M |title=Alu insertion polymorphisms for the study of human genomic diversity |journal=Genetics |volume=159 |issue=1 |pages=279–90 |last2=Carroll |first2=M. L |last3=Vogel |first3=E |last4=Garber |first4=R. K |last5=Nguyen |first5=S. V |last6=Salem |first6=A. H |last7=Batzer |first7=M. A |last8=Deininger |first8=P. L }}</ref> In 1988, [[Jerzy Jurka]] e [[Temple Smith]] descubriron que os elementos ''Alu'' estaban divididos en dúas grandes subfamilias chamadas AluJ (nomeada coa inicial do nome de Jurka) e AluS (nomeada pola de Smith), e outras subfamilias Alu foron tamén descubertas independentemente por diversos grupos.<ref name=pmid3387438>{{cite journal |doi=10.1073/pnas.85.13.4775 |pmid=3387438 |pmc=280518 |title=A fundamental division in the Alu family of repeated sequences |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=85 |issue=13 |pages=4775–8 |year=1988 |last1=Jurka |first1=J |last2=Smith |first2=T |bibcode=1988PNAS...85.4775J }}</ref> Posteriormente, unha subfamilia de AluS, incluía elementos Alu activos aos que se denominou AluY. A liñaxe AluJ data de hai 65 millóns de anos é o máis antigo e menos activo no xenoma humano. A liñaxe máis recente AluS é de hai uns 30 millóns de anos e aínda contén algúns elementos activos. Finalmente, os elementos AluY son os máis novos dos tres e teñen a maior disposición a moverse ao longo do xenoma humano.<ref name=pmid18836035>{{cite journal |doi=10.1101/gr.081737.108 |pmid=18836035 |pmc=2593586 |title=Active Alu retrotransposons in the human genome |journal=Genome Research |volume=18 |issue=12 |pages=1875–83 |year=2008 |last1=Bennett |first1=E. A |last2=Keller |first2=H |last3=Mills |first3=R. E |last4=Schmidt |first4=S |last5=Moran |first5=J. V |last6=Weichenrieder |first6=O |last7=Devine |first7=S. E }}</ref> O descubrimento de subfamilias ''Alu'' orixinou a hipótese dos xenes mestres/fonte, e proporcionou a ligazón definitiva entre elementos transposables (elementos activos) e ADN repetitivo intercalado (copias mutadas de elementos activos).<ref name=pmid1774786>{{cite journal |doi=10.1007/bf02102862 |pmid=1774786 |title=Evolution of the master Alu gene(s) |journal=Journal of Molecular Evolution |volume=33 |issue=4 |pages=311–20 |year=1991 |last1=Richard Shen |first1=M |last2=Batzer |first2=Mark A |last3=Deininger |first3=Prescott L |bibcode=1991JMolE..33..311R }}</ref><ref>E. Andrew Bennett, Heiko Keller, Ryan E. Mills, Steffen Schmidt, John V. Moran, Oliver Weichenrieder, e Scott E. Devine. Active Alu retrotransposons in the human genome. Genome Research. 2008 Dec; 18(12): 1875–1883. doi: 10.1101/gr.081737.108. PMCID: PMC2593586. PMID 18836035. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC259358]</ref>
Hai aproximadamente un millón de elementos ''Alu'' espallados polo xenoma humano e estímase que un 10,7% do xenoma humano consta de secuencias ''Alu''. Porén, menos do 0,5% son [[polimorfismo (bioloxía)|polimórficos]] (é dicir, aparecen en máis dunha forma ou morfo).<ref name=pmid11560904>{{Cita publicación periódica |pmid=11560904 |pmc=1461783 |year=2001 |author1=Roy-Engel |first1=A. M |title=Alu insertion polymorphisms for the study of human genomic diversity |journal=Genetics |volume=159 |issue=1 |pages=279–90 |last2=Carroll |first2=M. L |last3=Vogel |first3=E |last4=Garber |first4=R. K |last5=Nguyen |first5=S. V |last6=Salem |first6=A. H |last7=Batzer |first7=M. A |last8=Deininger |first8=P. L }}</ref> In 1988, [[Jerzy Jurka]] e [[Temple Smith]] descubriron que os elementos ''Alu'' estaban divididos en dúas grandes subfamilias chamadas AluJ (nomeada coa inicial do nome de Jurka) e AluS (nomeada pola de Smith), e outras subfamilias Alu foron tamén descubertas independentemente por diversos grupos.<ref name=pmid3387438>{{Cita publicación periódica |doi=10.1073/pnas.85.13.4775 |pmid=3387438 |pmc=280518 |title=A fundamental division in the Alu family of repeated sequences |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=85 |issue=13 |pages=4775–8 |year=1988 |last1=Jurka |first1=J |last2=Smith |first2=T |bibcode=1988PNAS...85.4775J }}</ref> Posteriormente, unha subfamilia de AluS, incluía elementos Alu activos aos que se denominou AluY. A liñaxe AluJ data de hai 65 millóns de anos é o máis antigo e menos activo no xenoma humano. A liñaxe máis recente AluS é de hai uns 30 millóns de anos e aínda contén algúns elementos activos. Finalmente, os elementos AluY son os máis novos dos tres e teñen a maior disposición a moverse ao longo do xenoma humano.<ref name=pmid18836035>{{Cita publicación periódica |doi=10.1101/gr.081737.108 |pmid=18836035 |pmc=2593586 |title=Active Alu retrotransposons in the human genome |journal=Genome Research |volume=18 |issue=12 |pages=1875–83 |year=2008 |last1=Bennett |first1=E. A |last2=Keller |first2=H |last3=Mills |first3=R. E |last4=Schmidt |first4=S |last5=Moran |first5=J. V |last6=Weichenrieder |first6=O |last7=Devine |first7=S. E }}</ref> O descubrimento de subfamilias ''Alu'' orixinou a hipótese dos xenes mestres/fonte, e proporcionou a ligazón definitiva entre elementos transposables (elementos activos) e ADN repetitivo intercalado (copias mutadas de elementos activos).<ref name=pmid1774786>{{Cita publicación periódica |doi=10.1007/bf02102862 |pmid=1774786 |title=Evolution of the master Alu gene(s) |journal=Journal of Molecular Evolution |volume=33 |issue=4 |pages=311–20 |year=1991 |last1=Richard Shen |first1=M |last2=Batzer |first2=Mark A |last3=Deininger |first3=Prescott L |bibcode=1991JMolE..33..311R }}</ref><ref>E. Andrew Bennett, Heiko Keller, Ryan E. Mills, Steffen Schmidt, John V. Moran, Oliver Weichenrieder, e Scott E. Devine. Active Alu retrotransposons in the human genome. Genome Research. 2008 Dec; 18(12): 1875–1883. doi: 10.1101/gr.081737.108. PMCID: PMC2593586. PMID 18836035. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC259358]</ref>


== ARN 7SL ==
== ARN 7SL ==
O extremo 5’ dos ''Alu'' deriva do ARN 7SL, unha secuencia transcrita por unha ARN polimerase III que codifica o elemento de ARN de SRP, unha abundante [[ribonucleoproteína]].<ref>Kriegs J et al. (April 2007). Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates. Trends Genet 23(4), 158-161.</ref>
O extremo 5’ dos ''Alu'' deriva do ARN 7SL, unha secuencia transcrita por unha ARN polimerase III que codifica o elemento de ARN de SRP, unha abundante [[ribonucleoproteína]].<ref>Kriegs J et al. (April 2007). Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates. Trends Genet 23(4), 158-161.</ref>


A secuencia consenso dunha subfamilia principal de Alu contén un elemento de resposta ao ácido retinoico fncional. Os sitios hexámeros do elemento de resposta ao [[ácido retinoico]] funcional<ref name=pmid7667273>{{cite journal |doi=10.1073/pnas.92.18.8229 |pmid=7667273 |pmc=41130 |title=The consensus sequence of a major Alu subfamily contains a functional retinoic acid response element |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=92 |issue=18 |pages=8229–33 |year=1995 |last1=Vansant |first1=G |last2=Reynolds |first2=W. F |bibcode=1995PNAS...92.8229V }}</ref> aparecen a continuación en maiúsculas e solápanse co [[promotor (xenética)|promotor]] transcricional interno. Un exemplo dun monómero ''Alu'' humano, de 153 pares de bases, derivado do ARN 7SL é: GCCGGGCGCGGTGGCGCGTGCCTGTAGTCCCagctACTCGGGAGGCTGAGGCTGGAGGATCGCTTGAGTCCAGGAGT
A secuencia consenso dunha subfamilia principal de Alu contén un elemento de resposta ao ácido retinoico fncional. Os sitios hexámeros do elemento de resposta ao [[ácido retinoico]] funcional<ref name=pmid7667273>{{Cita publicación periódica |doi=10.1073/pnas.92.18.8229 |pmid=7667273 |pmc=41130 |title=The consensus sequence of a major Alu subfamily contains a functional retinoic acid response element |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=92 |issue=18 |pages=8229–33 |year=1995 |last1=Vansant |first1=G |last2=Reynolds |first2=W. F |bibcode=1995PNAS...92.8229V }}</ref> aparecen a continuación en maiúsculas e solápanse co [[promotor (xenética)|promotor]] transcricional interno. Un exemplo dun monómero ''Alu'' humano, de 153 pares de bases, derivado do ARN 7SL é: GCCGGGCGCGGTGGCGCGTGCCTGTAGTCCCagctACTCGGGAGGCTGAGGCTGGAGGATCGCTTGAGTCCAGGAGT
TCTGGGCTGTAGTGCGCTATGCCGATCGGAATAGCCACTGCACTCCAGCCTGGGCAACATAGCGAGACCCCGTCTC.
TCTGGGCTGTAGTGCGCTATGCCGATCGGAATAGCCACTGCACTCCAGCCTGGGCAACATAGCGAGACCCCGTCTC.


A secuencia de recoñecemento da [[endonuclease]] ''[[Arthrobacter_luteus |Alu I]]'' é 5' ag/ct 3'; é dicir, o [[enzima]] corta o segmento de ADN entre os residuos de [[guanina]] e [[citosina]] (en maiúsculas arriba). <ref>{{cite journal | journal=Nature | date=1984 | volume=312 |issue=5990 | pages=171–2 | title=Alu sequences are processed 7SL RNA genes | author=Ullu E, Tschudi C | pmid= 6209580| doi=10.1038/312171a0 }}</ref>
A secuencia de recoñecemento da [[endonuclease]] ''[[Arthrobacter luteus|Alu I]]'' é 5' ag/ct 3'; é dicir, o [[enzima]] corta o segmento de ADN entre os residuos de [[guanina]] e [[citosina]] (en maiúsculas arriba).<ref>{{Cita publicación periódica | journal=Nature | date=1984 | volume=312 |issue=5990 | pages=171–2 | title=Alu sequences are processed 7SL RNA genes | author=Ullu E, Tschudi C | pmid= 6209580| doi=10.1038/312171a0 }}</ref>


== Elementos Alu ==
== Elementos Alu ==
Os elementos ''Alu'' son responsables da regulación de xenes específicos de tecidos. Están tamén implicados na transcrición de xenes próximos e poden ás veces cambiar o modo en que se [[expresión xénica|expresa un xene]].<ref name=pmid8790336>{{cite journal |pmid=8790336 |pmc=38434 |year=1996 |author1=Britten |first1=R. J |title=DNA sequence insertion and evolutionary variation in gene regulation |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=93 |issue=18 |pages=9374–7 |doi=10.1073/pnas.93.18.9374|bibcode=1996PNAS...93.9374B }}</ref>
Os elementos ''Alu'' son responsables da regulación de xenes específicos de tecidos. Están tamén implicados na transcrición de xenes próximos e poden ás veces cambiar o modo en que se [[expresión xénica|expresa un xene]].<ref name=pmid8790336>{{Cita publicación periódica |pmid=8790336 |pmc=38434 |year=1996 |author1=Britten |first1=R. J |title=DNA sequence insertion and evolutionary variation in gene regulation |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=93 |issue=18 |pages=9374–7 |doi=10.1073/pnas.93.18.9374|bibcode=1996PNAS...93.9374B }}</ref>


Os elementos ''Alu'' son [[retrotransposón]]s e parecen copias de ADN feitas a partir de ARNs transcritos pola [[ARN polimerase III]]. Os elementos ''Alu'' non codifican produtos proteicos. Son replicados como calquera outra [[secuencia de ADN]], pero depende de retrotransposóns [[LINE]] para a xeración de novos elementos.<ref name=pmid16344113>{{cite journal |doi=10.1016/S0074-7696(05)47004-7 |pmid=16344113 |title=Short Retroposons in Eukaryotic Genomes |journal=International Review of Cytology |volume=247 |pages=165–221 |year=2005 |last1=Kramerov |first1=D |last2=Vassetzky |first2=N }}</ref>
Os elementos ''Alu'' son [[retrotransposón]]s e parecen copias de ADN feitas a partir de ARNs transcritos pola [[ARN polimerase III]]. Os elementos ''Alu'' non codifican produtos proteicos. Son replicados como calquera outra [[secuencia de ADN]], pero depende de retrotransposóns [[LINE]] para a xeración de novos elementos.<ref name=pmid16344113>{{Cita publicación periódica |doi=10.1016/S0074-7696(05)47004-7 |pmid=16344113 |title=Short Retroposons in Eukaryotic Genomes |journal=International Review of Cytology |volume=247 |pages=165–221 |year=2005 |last1=Kramerov |first1=D |last2=Vassetzky |first2=N }}</ref>


A replicación e mobilización de elementos ''Alu'' empeza por interaccións coas [[partícula de recoñecemento do sinal|partículas de recoñecemento do sinal]] (SRPs), que axudan a que as proteínas recentemente traducidas alcanzan os seus destinos finais.<ref name=pmid11089964>{{cite journal |doi=10.1038/35041507 |pmid=11089964 |title=Structure and assembly of the Alu domain of the mammalian signal recognition particle |journal=Nature |volume=408 |issue=6809 |pages=167–73 |year=2000 |last1=Weichenrieder |first1=Oliver |last2=Wild |first2=Klemens |last3=Strub |first3=Katharina |last4=Cusack |first4=Stephen |bibcode=2000Natur.408..167W }}</ref> O ARN ''Alu'' forma un complexo proteico específico cun heterodímero proteico que consta de SRP9 e SRP14.<ref name="pmid11089964"/> O SRP9/14 facilita a unión dos ''Alu'' aos [[ribosoma]]s que capturan as [[LINE1|proteínas L1]] nacentes. Así, un elemento ''Alu'' pode tomar o control da [[transcritase inversa]] da proteína L1, asegurando que as secuencias de ARN dos ''Alu'' son copiados no xenoma en vez do [[ARNm]] de L1.<ref name="pmid18836035"/>
A replicación e mobilización de elementos ''Alu'' empeza por interaccións coas [[partícula de recoñecemento do sinal|partículas de recoñecemento do sinal]] (SRPs), que axudan a que as proteínas recentemente traducidas alcanzan os seus destinos finais.<ref name=pmid11089964>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/35041507 |pmid=11089964 |title=Structure and assembly of the Alu domain of the mammalian signal recognition particle |journal=Nature |volume=408 |issue=6809 |pages=167–73 |year=2000 |last1=Weichenrieder |first1=Oliver |last2=Wild |first2=Klemens |last3=Strub |first3=Katharina |last4=Cusack |first4=Stephen |bibcode=2000Natur.408..167W }}</ref> O ARN ''Alu'' forma un complexo proteico específico cun heterodímero proteico que consta de SRP9 e SRP14.<ref name="pmid11089964"/> O SRP9/14 facilita a unión dos ''Alu'' aos [[ribosoma]]s que capturan as [[LINE1|proteínas L1]] nacentes. Así, un elemento ''Alu'' pode tomar o control da [[transcritase inversa]] da proteína L1, asegurando que as secuencias de ARN dos ''Alu'' son copiados no xenoma en vez do [[ARNm]] de L1.<ref name="pmid18836035"/>


Os elementos ''Alu'' en primates forman un rexistro fósil que é relativamente doado de descifrar porque os eventos de inserción de elementos ''Alu'' teñen unha sinatura características que é fácil de ler e queda gravada fielmente no xenoma de [[xeración]] en xeración. O estudo dos elementos ''AluY'' (os que evolucionaron máis recentemente) revelou detalles de ascendencia común porque os individuos só comparten unha determinada inserción de elemento ''Alu'' se teñen un antepasado común.{{citation needed|date=December 2017}} Isto débese a que a inserción dun elemento ''Alu'' ocorre só de 100 a 200 veces por millón de anos, e non se coñece ningún mecanismo para a súa [[deleción]]. Por tanto, os individuos cun elemento probablemente descenden dun antepasado que tiña un, e viceversa para aqueles sen el. En xenética, a presenza ou ausencia dun elemento ''Alu'' inserido recentemente pode ser unha boa propiedade a considerar cando se estuda a evolución humana.<ref name=Lacau>{{Cite journal|last=Terreros|first=Maria C.|last2=Alfonso-Sanchez|first2=Miguel A.|last3=Novick|last4=Luis|last5=Lacau|last6=Lowery|last7=Regueiro|last8=Herrera|date=September 11, 2009|title=Insights on human evolution: an analysis of Alu insertion polymorphisms|journal=Journal of Human Genetics|volume=54|issue=10|pages=603–611|doi=10.1038/jhg.2009.86|pmid=19745832}}</ref><ref>Mark Stoneking, Jennifer J. Fontius, Stephanie L. Clifford, Himla Soodyall, Santosh S. Arcot, Nilmani Saha, Trefor Jenkins, Mohammad A. Tahir, Prescott L. Deininger, e Mark A. Batzer. Alu Insertion Polymorphisms and Human Evolution: Evidence for a Larger Population Size in Africa. Genome Research. 1997 Nov; 7(11): 1061–1071. PMCID: PMC310683. PMID 9371742. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC310683/]</ref><ref>W. Scott Watkins, Alan R. Rogers, Christopher T. Ostler, Steve Wooding, Michael J. Bamshad, Anna-Marie E. Brassington, Marion L. Carroll, Son V. Nguyen, Jerilyn A. Walker, B.V. Ravi Prasad, P. Govinda Reddy, Pradipta K. Das, Mark A. Batzer, e Lynn B. Jorde. Genetic Variation Among World Populations: Inferences From 100 Alu Insertion Polymorphisms. Genome Res. 2003 Jul; 13(7): 1607–1618. doi: 10.1101/gr.894603. PMCID: PMC403734. PMID 12805277.</ref>
Os elementos ''Alu'' en primates forman un rexistro fósil que é relativamente doado de descifrar porque os eventos de inserción de elementos ''Alu'' teñen unha sinatura características que é fácil de ler e queda gravada fielmente no xenoma de [[xeración]] en xeración. O estudo dos elementos ''AluY'' (os que evolucionaron máis recentemente) revelou detalles de ascendencia común porque os individuos só comparten unha determinada inserción de elemento ''Alu'' se teñen un antepasado común.{{citation needed|date=December 2017}} Isto débese a que a inserción dun elemento ''Alu'' ocorre só de 100 a 200 veces por millón de anos, e non se coñece ningún mecanismo para a súa [[deleción]]. Por tanto, os individuos cun elemento probablemente descenden dun antepasado que tiña un, e viceversa para aqueles sen el. En xenética, a presenza ou ausencia dun elemento ''Alu'' inserido recentemente pode ser unha boa propiedade a considerar cando se estuda a evolución humana.<ref name=Lacau>{{Cita publicación periódica|last=Terreros|first=Maria C.|last2=Alfonso-Sanchez|first2=Miguel A.|last3=Novick|last4=Luis|last5=Lacau|last6=Lowery|last7=Regueiro|last8=Herrera|date=September 11, 2009|title=Insights on human evolution: an analysis of Alu insertion polymorphisms|journal=Journal of Human Genetics|volume=54|issue=10|pages=603–611|doi=10.1038/jhg.2009.86|pmid=19745832}}</ref><ref>Mark Stoneking, Jennifer J. Fontius, Stephanie L. Clifford, Himla Soodyall, Santosh S. Arcot, Nilmani Saha, Trefor Jenkins, Mohammad A. Tahir, Prescott L. Deininger, e Mark A. Batzer. Alu Insertion Polymorphisms and Human Evolution: Evidence for a Larger Population Size in Africa. Genome Research. 1997 Nov; 7(11): 1061–1071. PMCID: PMC310683. PMID 9371742. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC310683/]</ref><ref>W. Scott Watkins, Alan R. Rogers, Christopher T. Ostler, Steve Wooding, Michael J. Bamshad, Anna-Marie E. Brassington, Marion L. Carroll, Son V. Nguyen, Jerilyn A. Walker, B.V. Ravi Prasad, P. Govinda Reddy, Pradipta K. Das, Mark A. Batzer, e Lynn B. Jorde. Genetic Variation Among World Populations: Inferences From 100 Alu Insertion Polymorphisms. Genome Res. 2003 Jul; 13(7): 1607–1618. doi: 10.1101/gr.894603. PMCID: PMC403734. PMID 12805277.</ref>


A maioría das insercións de elementos ''Alu'' humanos poden encontrarse nas posicións correspondentes nos xenomas doutros primates, pero unhas 7000 insercións de ''Alu'' son exclusivas dos humanos.<ref name=pmid16136131>{{cite journal |doi=10.1038/nature04072 |pmid=16136131 |title=Initial sequence of the chimpanzee genome and comparison with the human genome |journal=Nature |volume=437 |issue=7055 |pages=69–87 |year=2005 |bibcode=2005Natur.437...69. |author1=Chimpanzee Sequencing Analysis Consortium }}</ref>
A maioría das insercións de elementos ''Alu'' humanos poden encontrarse nas posicións correspondentes nos xenomas doutros primates, pero unhas 7000 insercións de ''Alu'' son exclusivas dos humanos.<ref name=pmid16136131>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/nature04072 |pmid=16136131 |title=Initial sequence of the chimpanzee genome and comparison with the human genome |journal=Nature |volume=437 |issue=7055 |pages=69–87 |year=2005 |bibcode=2005Natur.437...69. |author1=Chimpanzee Sequencing Analysis Consortium }}</ref>


== Impacto dos Alu en humanos ==
== Impacto dos Alu en humanos ==


Propúxose que os elementos ''Alu'' afectan á [[expresión xénica]] e conteñen rexións promotoras funcionais para receptores de hormonas esteroides.<ref name=pmid7667273/><ref name=pmid7559405>{{cite journal |pmid=7559405 |year=1995 |author1=Norris |first1=J |title=Identification of a new subclass of Alu DNA repeats that can function as estrogen receptor-dependent transcriptional enhancers |journal=The Journal of Biological Chemistry |volume=270 |issue=39 |pages=22777–82 |last2=Fan |first2=D |last3=Aleman |first3=C |last4=Marks |first4=J. R |last5=Futreal |first5=P. A |last6=Wiseman |first6=R. W |last7=Iglehart |first7=J. D |last8=Deininger |first8=P. L |last9=McDonnell |first9=D. P |doi=10.1074/jbc.270.39.22777}}</ref> Debido ao abondoso contido de dinucleótidos [[sitio CpG|CpG]] atopado nos elementos ''Alu'', estas rexións serven como sitio de [[metilación]], contribuíndo ata co 30% dos sitios de metilación no xenoma humano.<ref name=pmid9753719>{{cite journal |doi=10.1093/nar/26.20.4541 |pmid=9753719 |pmc=147893 |title=Does SINE evolution preclude Alu function? |journal=Nucleic Acids Research |volume=26 |issue=20 |pages=4541–50 |year=1998 |last1=Schmid |first1=C. W }}</ref> Porén, os elementos ''Alu'' son tamén unha fonte común de [[mutación]]s en humanos, e tales mutacións están a miúdo confinadas a rexións non codificantes dos [[pre-ARNm]] ([[intrón]]s), onde teñen pouco impacto discernible no individuo portador.<ref name=pmid11237011>{{cite journal |doi=10.1038/35057062 |pmid=11237011 |title=Initial sequencing and analysis of the human genome |journal=Nature |volume=409 |issue=6822 |pages=860–921 |year=2001 |last1=Lander |first1=Eric S |last2=Linton |first2=Lauren M |last3=Birren |first3=Bruce |last4=Nusbaum |first4=Chad |last5=Zody |first5=Michael C |last6=Baldwin |first6=Jennifer |last7=Devon |first7=Keri |last8=Dewar |first8=Ken |last9=Doyle |first9=Michael |last10=Fitzhugh |first10=William |last11=Funke |first11=Roel |last12=Gage |first12=Diane |last13=Harris |first13=Katrina |last14=Heaford |first14=Andrew |last15=Howland |first15=John |last16=Kann |first16=Lisa |last17=Lehoczky |first17=Jessica |last18=Levine |first18=Rosie |last19=McEwan |first19=Paul |last20=McKernan |first20=Kevin |last21=Meldrim |first21=James |last22=Mesirov |first22=Jill P |last23=Miranda |first23=Cher |last24=Morris |first24=William |last25=Naylor |first25=Jerome |last26=Raymond |first26=Christina |last27=Rosetti |first27=Mark |last28=Santos |first28=Ralph |last29=Sheridan |first29=Andrew |last30=Sougnez |first30=Carrie |display-authors=29 |bibcode=2001Natur.409..860L }}</ref> As mutacións nos intróns (ou rexións non codificantes do ARN) teñen pouco ou ningún efecto sobre o [[fenotipo]] dun individuo se a porción codificada do xenoma do individuo non contén mutacións. As insercións Alu que poden ser prexudiciais para o corpo humano están inseridas en rexións codificantes ([[exón]]s) ou en ARNm despois do proceso de [[empalme de ARN|empalme]].<ref name=pmid10381326>{{cite journal |doi=10.1006/mgme.1999.2864 |pmid=10381326 |title=Alu Repeats and Human Disease |journal=Molecular Genetics and Metabolism |volume=67 |issue=3 |pages=183–93 |year=1999 |last1=Deininger |first1=Prescott L |last2=Batzer |first2=Mark A }}</ref>
Propúxose que os elementos ''Alu'' afectan á [[expresión xénica]] e conteñen rexións promotoras funcionais para receptores de hormonas esteroides.<ref name=pmid7667273/><ref name=pmid7559405>{{Cita publicación periódica |pmid=7559405 |year=1995 |author1=Norris |first1=J |title=Identification of a new subclass of Alu DNA repeats that can function as estrogen receptor-dependent transcriptional enhancers |journal=The Journal of Biological Chemistry |volume=270 |issue=39 |pages=22777–82 |last2=Fan |first2=D |last3=Aleman |first3=C |last4=Marks |first4=J. R |last5=Futreal |first5=P. A |last6=Wiseman |first6=R. W |last7=Iglehart |first7=J. D |last8=Deininger |first8=P. L |last9=McDonnell |first9=D. P |doi=10.1074/jbc.270.39.22777}}</ref> Debido ao abondoso contido de dinucleótidos [[sitio CpG|CpG]] atopado nos elementos ''Alu'', estas rexións serven como sitio de [[metilación]], contribuíndo ata co 30% dos sitios de metilación no xenoma humano.<ref name=pmid9753719>{{Cita publicación periódica |doi=10.1093/nar/26.20.4541 |pmid=9753719 |pmc=147893 |title=Does SINE evolution preclude Alu function? |journal=Nucleic Acids Research |volume=26 |issue=20 |pages=4541–50 |year=1998 |last1=Schmid |first1=C. W }}</ref> Porén, os elementos ''Alu'' son tamén unha fonte común de [[mutación]]s en humanos, e tales mutacións están a miúdo confinadas a rexións non codificantes dos [[pre-ARNm]] ([[intrón]]s), onde teñen pouco impacto discernible no individuo portador.<ref name=pmid11237011>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/35057062 |pmid=11237011 |title=Initial sequencing and analysis of the human genome |journal=Nature |volume=409 |issue=6822 |pages=860–921 |year=2001 |last1=Lander |first1=Eric S |last2=Linton |first2=Lauren M |last3=Birren |first3=Bruce |last4=Nusbaum |first4=Chad |last5=Zody |first5=Michael C |last6=Baldwin |first6=Jennifer |last7=Devon |first7=Keri |last8=Dewar |first8=Ken |last9=Doyle |first9=Michael |last10=Fitzhugh |first10=William |last11=Funke |first11=Roel |last12=Gage |first12=Diane |last13=Harris |first13=Katrina |last14=Heaford |first14=Andrew |last15=Howland |first15=John |last16=Kann |first16=Lisa |last17=Lehoczky |first17=Jessica |last18=Levine |first18=Rosie |last19=McEwan |first19=Paul |last20=McKernan |first20=Kevin |last21=Meldrim |first21=James |last22=Mesirov |first22=Jill P |last23=Miranda |first23=Cher |last24=Morris |first24=William |last25=Naylor |first25=Jerome |last26=Raymond |first26=Christina |last27=Rosetti |first27=Mark |last28=Santos |first28=Ralph |last29=Sheridan |first29=Andrew |last30=Sougnez |first30=Carrie |display-authors=29 |bibcode=2001Natur.409..860L }}</ref> As mutacións nos intróns (ou rexións non codificantes do ARN) teñen pouco ou ningún efecto sobre o [[fenotipo]] dun individuo se a porción codificada do xenoma do individuo non contén mutacións. As insercións Alu que poden ser prexudiciais para o corpo humano están inseridas en rexións codificantes ([[exón]]s) ou en ARNm despois do proceso de [[empalme de ARN|empalme]].<ref name=pmid10381326>{{Cita publicación periódica |doi=10.1006/mgme.1999.2864 |pmid=10381326 |title=Alu Repeats and Human Disease |journal=Molecular Genetics and Metabolism |volume=67 |issue=3 |pages=183–93 |year=1999 |last1=Deininger |first1=Prescott L |last2=Batzer |first2=Mark A }}</ref>


Porén, a variación xerada pode utilizarse en estudos do movemento e ascendencia común das poboaciósn humanas,<ref name=pmid11988762>{{cite journal |doi=10.1038/nrg798 |pmid=11988762 |title=Alu Repeats and Human Genomic Diversity |journal=Nature Reviews Genetics |volume=3 |issue=5 |pages=370–9 |year=2002 |last1=Batzer |first1=Mark A |last2=Deininger |first2=Prescott L }}</ref> e o efecto mutaxénico dos ''Alu''<ref name=pmid21282640>{{cite journal |doi=10.1073/pnas.1012834108 |pmid=21282640 |pmc=3041063 |title=Widespread establishment and regulatory impact of Alu exons in human genes |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=108 |issue=7 |pages=2837–42 |year=2011 |last1=Shen |first1=S |last2=Lin |first2=L |last3=Cai |first3=J. J |last4=Jiang |first4=P |last5=Kenkel |first5=E. J |last6=Stroik |first6=M. R |last7=Sato |first7=S |last8=Davidson |first8=B. L |last9=Xing |first9=Y |bibcode=2011PNAS..108.2837S }}</ref> e retrotransposóns en xeral xogou un papel significativo na evolución recente do xenoma humano.<ref name=pmid19763152>{{cite journal |doi=10.1038/nrg2640 |pmid=19763152 |pmc=2884099 |title=The impact of retrotransposons on human genome evolution |journal=Nature Reviews Genetics |volume=10 |issue=10 |pages=691–703 |year=2009 |last1=Cordaux |first1=Richard |last2=Batzer |first2=Mark A }}</ref> Hai tamén varios casos nos que as insercións ou delecións ''Alu'' están asociadas con efectos específicos nos humanos:
Porén, a variación xerada pode utilizarse en estudos do movemento e ascendencia común das poboaciósn humanas,<ref name=pmid11988762>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/nrg798 |pmid=11988762 |title=Alu Repeats and Human Genomic Diversity |journal=Nature Reviews Genetics |volume=3 |issue=5 |pages=370–9 |year=2002 |last1=Batzer |first1=Mark A |last2=Deininger |first2=Prescott L }}</ref> e o efecto mutaxénico dos ''Alu''<ref name=pmid21282640>{{Cita publicación periódica |doi=10.1073/pnas.1012834108 |pmid=21282640 |pmc=3041063 |title=Widespread establishment and regulatory impact of Alu exons in human genes |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |volume=108 |issue=7 |pages=2837–42 |year=2011 |last1=Shen |first1=S |last2=Lin |first2=L |last3=Cai |first3=J. J |last4=Jiang |first4=P |last5=Kenkel |first5=E. J |last6=Stroik |first6=M. R |last7=Sato |first7=S |last8=Davidson |first8=B. L |last9=Xing |first9=Y |bibcode=2011PNAS..108.2837S }}</ref> e retrotransposóns en xeral xogou un papel significativo na evolución recente do xenoma humano.<ref name=pmid19763152>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/nrg2640 |pmid=19763152 |pmc=2884099 |title=The impact of retrotransposons on human genome evolution |journal=Nature Reviews Genetics |volume=10 |issue=10 |pages=691–703 |year=2009 |last1=Cordaux |first1=Richard |last2=Batzer |first2=Mark A }}</ref> Hai tamén varios casos nos que as insercións ou delecións ''Alu'' están asociadas con efectos específicos nos humanos:


=== Asociacións con enfermidades humanas ===
=== Asociacións con enfermidades humanas ===


As insercións ''Alu'' son ás veces disruptivas e poden causar trastornos herdados. Porén, a maioría das variacións ''Alu'' actúan como marcadores que segregan coa enfermidade, polo que a presenza dun determinado [[alelo]] ''Alu'' non significa que o portador vaia ter necesariamente a doenza. O primeiro informe de [[recombinación xenética|recombinación]] mediada por ''Alu'' causante dunha predisposición herdada prevalente ao cancro fíxose nun artigo de 1995 sobre o ''cancro colorrectal non poliposo hereditario''.<ref name=pmid7584997>{{cite journal |doi=10.1038/nm1195-1203 |pmid=7584997 |title=Founding mutations and Alu-mediated recombination in hereditary colon cancer |journal=Nature Medicine |volume=1 |issue=11 |pages=1203–6 |year=1995 |last1=Nyström-Lahti |first1=Minna |last2=Kristo |first2=Paula |last3=Nicolaides |first3=Nicholas C |last4=Chang |first4=Sheng-Yung |last5=Aaltonen |first5=Lauri A |last6=Moisio |first6=Anu-Liisa |last7=Järvinen |first7=Heikki J |last8=Mecklin |first8=Jukka-Pekka |last9=Kinzler |first9=Kenneth W |last10=Vogelstein |first10=Bert |last11=de la Chapelle |first11=Albert |last12=Peltomäki |first12=Päivi }}</ref> No xenoma humano, as subfamilias activas máis recentemente foron as subfamilias do Elemento Transposón 6 AluS e 22 AluY debido á súa actividade herdada para causar varios cancros. Así, debido ao seu gran dano herdable é importante comprender as causas que afectan á súa actividade transcricional.<ref name=pmid29219079>{{cite journal |doi=10.1186/s12864-017-4227-z |pmid=29219079 |pmc=5773891 |title=Computational identification of harmful mutation regions to the activity of transposable elements |journal=BMC Genomics |volume=18 |issue=Suppl 9 |pages=862 |year=2017 |last1=Jin |first1=Lingling |last2=McQuillan |first2=Ian |last3=Li |first3=Longhai }}</ref>
As insercións ''Alu'' son ás veces disruptivas e poden causar trastornos herdados. Porén, a maioría das variacións ''Alu'' actúan como marcadores que segregan coa enfermidade, polo que a presenza dun determinado [[alelo]] ''Alu'' non significa que o portador vaia ter necesariamente a doenza. O primeiro informe de [[recombinación xenética|recombinación]] mediada por ''Alu'' causante dunha predisposición herdada prevalente ao cancro fíxose nun artigo de 1995 sobre o ''cancro colorrectal non poliposo hereditario''.<ref name=pmid7584997>{{Cita publicación periódica |doi=10.1038/nm1195-1203 |pmid=7584997 |title=Founding mutations and Alu-mediated recombination in hereditary colon cancer |journal=Nature Medicine |volume=1 |issue=11 |pages=1203–6 |year=1995 |last1=Nyström-Lahti |first1=Minna |last2=Kristo |first2=Paula |last3=Nicolaides |first3=Nicholas C |last4=Chang |first4=Sheng-Yung |last5=Aaltonen |first5=Lauri A |last6=Moisio |first6=Anu-Liisa |last7=Järvinen |first7=Heikki J |last8=Mecklin |first8=Jukka-Pekka |last9=Kinzler |first9=Kenneth W |last10=Vogelstein |first10=Bert |last11=de la Chapelle |first11=Albert |last12=Peltomäki |first12=Päivi }}</ref> No xenoma humano, as subfamilias activas máis recentemente foron as subfamilias do Elemento Transposón 6 AluS e 22 AluY debido á súa actividade herdada para causar varios cancros. Así, debido ao seu gran dano herdable é importante comprender as causas que afectan á súa actividade transcricional.<ref name=pmid29219079>{{Cita publicación periódica |doi=10.1186/s12864-017-4227-z |pmid=29219079 |pmc=5773891 |title=Computational identification of harmful mutation regions to the activity of transposable elements |journal=BMC Genomics |volume=18 |issue=Suppl 9 |pages=862 |year=2017 |last1=Jin |first1=Lingling |last2=McQuillan |first2=Ian |last3=Li |first3=Longhai }}</ref>


As seguintes enfermidades humanas foron ligadas con insercións ''Alu'':<ref name=pmid11988762/><ref name=pmid22204421>{{cite journal |doi=10.1186/gb-2011-12-12-236 |pmid=22204421 |pmc=3334610 |title=Alu elements: Know the SINEs |journal=Genome Biology |volume=12 |issue=12 |pages=236 |year=2011 |last1=Deininger |first1=Prescott }}</ref>
As seguintes enfermidades humanas foron ligadas con insercións ''Alu'':<ref name=pmid11988762/><ref name=pmid22204421>{{Cita publicación periódica |doi=10.1186/gb-2011-12-12-236 |pmid=22204421 |pmc=3334610 |title=Alu elements: Know the SINEs |journal=Genome Biology |volume=12 |issue=12 |pages=236 |year=2011 |last1=Deininger |first1=Prescott }}</ref>
* [[Síndrome de Alport]]
* [[Síndrome de Alport]]
* [[Cancro de mama]]
* [[Cancro de mama]]
Liña 54: Liña 54:
* [[Diabetes mellitus]] tipo II
* [[Diabetes mellitus]] tipo II


E as seguintes enfermidades foron asociadas con [[variación de ADN dun só nucleótido|variacións de ADN dun só nucleótido]] en elementos Alu que afectan a niveis de transcrición:<ref>{{cite web |url=http://www.snpedia.com/index.php/Rs2333227 |work=SNPedia |title=SNP in the promoter region of the myeloperoxidase MPO gene }}{{MEDRS|date=December 2017}}</ref>
E as seguintes enfermidades foron asociadas con [[variación de ADN dun só nucleótido|variacións de ADN dun só nucleótido]] en elementos Alu que afectan a niveis de transcrición:<ref>{{Cita web |url=http://www.snpedia.com/index.php/Rs2333227 |work=SNPedia |title=SNP in the promoter region of the myeloperoxidase MPO gene }}{{MEDRS|date=December 2017}}</ref>
* [[Enfermidade de Alzheimer]]
* [[Enfermidade de Alzheimer]]
* [[Cancro de pulmón]]
* [[Cancro de pulmón]]
Liña 61: Liña 61:
=== Outras mutacións humanas asociadas a Alu ===
=== Outras mutacións humanas asociadas a Alu ===


* O [[xene]] ''ACE'', que codifica o [[enzima convertedor da anxiotensina]], ten dúas variantes comúns, unha cunha inserción ''Alu'' (''ACE''-I) e outra cunha deleción ''Alu'' (''ACE''-D). Esta variación foi ligada a cambios na capacidade deportiva: a presenza do elemento ''Alu'' está asociada cun mellor rendemento en probas deportivas orientadas á resistencia física (por exemplo, [[tríatlon]]s), mentres que a súa ausencia está asociada co mellor rendemento en probas orientadas á forza (e potencia).<ref name=pmid21615186>{{cite journal |doi=10.2165/11588720-000000000-00000 |pmid=21615186 |title=The ACE Gene and Human Performance |journal=Sports Medicine |volume=41 |issue=6 |pages=433–48 |year=2011 |last1=Puthucheary |first1=Zudin |last2=Skipworth |first2=James R.A |last3=Rawal |first3=Jai |last4=Loosemore |first4=Mike |last5=Van Someren |first5=Ken |last6=Montgomery |first6=Hugh E }}</ref>
* O [[xene]] ''ACE'', que codifica o [[enzima convertedor da anxiotensina]], ten dúas variantes comúns, unha cunha inserción ''Alu'' (''ACE''-I) e outra cunha deleción ''Alu'' (''ACE''-D). Esta variación foi ligada a cambios na capacidade deportiva: a presenza do elemento ''Alu'' está asociada cun mellor rendemento en probas deportivas orientadas á resistencia física (por exemplo, [[tríatlon]]s), mentres que a súa ausencia está asociada co mellor rendemento en probas orientadas á forza (e potencia).<ref name=pmid21615186>{{Cita publicación periódica |doi=10.2165/11588720-000000000-00000 |pmid=21615186 |title=The ACE Gene and Human Performance |journal=Sports Medicine |volume=41 |issue=6 |pages=433–48 |year=2011 |last1=Puthucheary |first1=Zudin |last2=Skipworth |first2=James R.A |last3=Rawal |first3=Jai |last4=Loosemore |first4=Mike |last5=Van Someren |first5=Ken |last6=Montgomery |first6=Hugh E }}</ref>
* A [[duplicación xénica]] da [[opsina]], que [[evolución da visión das cores en primates|resultou]] na recuperación do [[tricromatismo]] en [[Catarrhini|primates do Vello Mundo]] (incluíndo os humanos) está flanqueada por un elemento ''Alu'',<ref name=pmid10413401>{{cite journal |pmid=10413401 |url=http://genome.cshlp.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=10413401 |year=1999 |author1=Dulai |first1=K. S |title=The evolution of trichromatic color vision by opsin gene duplication in New World and Old World primates |journal=Genome Research |volume=9 |issue=7 |pages=629–38 |last2=von Dornum |first2=M |last3=Mollon |first3=J. D |last4=Hunt |first4=D. M |doi=10.1101/gr.9.7.629|doi-broken-date=2019-02-17 }}</ref> o que implica o papel do ''Alu'' na evolución da [[visión das cores]].
* A [[duplicación xénica]] da [[opsina]], que [[evolución da visión das cores en primates|resultou]] na recuperación do [[tricromatismo]] en [[Catarrhini|primates do Vello Mundo]] (incluíndo os humanos) está flanqueada por un elemento ''Alu'',<ref name=pmid10413401>{{Cita publicación periódica |pmid=10413401 |url=http://genome.cshlp.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=10413401 |year=1999 |author1=Dulai |first1=K. S |title=The evolution of trichromatic color vision by opsin gene duplication in New World and Old World primates |journal=Genome Research |volume=9 |issue=7 |pages=629–38 |last2=von Dornum |first2=M |last3=Mollon |first3=J. D |last4=Hunt |first4=D. M |doi=10.1101/gr.9.7.629|doi-broken-date=2019-02-17 }}</ref> o que implica o papel do ''Alu'' na evolución da [[visión das cores]].


== Notas ==
== Notas ==
Liña 70: Liña 70:
=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* {{MeshName|Alu+Repetitive+Sequences}}
* {{MeshName|Alu+Repetitive+Sequences}}
*{{cite journal |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/NR_002715.1 |title=NCBI Genbank DNA encoding 7SL RNA |date=2018-05-12 }}
*{{Cita publicación periódica |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/NR_002715.1 |title=NCBI Genbank DNA encoding 7SL RNA |date=2018-05-12 }}


{{control de autoridades}}
{{control de autoridades}}

Revisión como estaba o 30 de marzo de 2019 ás 20:11

Un elemento Alu é un curto tramo de ADN que foi caracterizado orixinalmente pola acción da endonuclease de restrición da bacteria Arthrobacter luteus (Alu), que se pode encontrar no xenoma humano e no doutros primates.[1] Os elementos Alu son os elementos transpoñibles máis abondosos, pois comprenden aproximadamente un millón de copias espalladas polo xenoma humano.[2] Os elementos Alu son tamén coñecidos como xenes egoístas ou parasitos, porque a súa única función é a súa autorreprodución.[3] Derivan dun pequeno ARN 7SL citoplasmático, un compoñente da partícula de recoñecemento do sinal. Os elementos Alu están moi conservados nos xenomas dos primates e orixináronse no xenoma dun antepasado dos Supraprimates.[4]

As insercións Alu foron implicadas en varias doenzas humanas hereditarias e en varias formas de cancro.[5][6]

O estudo dos elementos Alu foi importante para dilucidar a xenética das poboacións humana e a evolución dos primates, incluíndo a evolución humana.[7]

Cariotipo dun linfocito humano feminino (46, XX). Os cromosomas foron hibridados cunha sonda para elementos Alu (verde) e contratinguidos con TOPRO-3 (vermello). Os elementos Alu foron utilizados como un marcador para bandas cromosómicas ricas en xenes.

A familia Alu

A familia Alu é unha familia de elementos repetitivos dos xenomas de primates, incluíndo o xenoma humano.[8] Os elementos Alu modernos teñen unhas 300 pares de bases de lonxitude e, por tanto, son clasificados como elementos nucleares intercalados curtos (SINEs) dentro da clase dos elementos de ADN repetitivos. A estrutura típica é 5' - Parte A - A5TACA6 - Parte B - Cola poliA - 3', onde Parte A e Parte B son secuencias nucleotídicas similares. Dito con outras palabras, crese que os elementos Alu modernos xurdiron dunha fusión cabeza con cola de dous monómeros antigos fósiles (ou FAMs, do inglés fossil antique monomers) distintos hai uns 100 millóns de anos, polo que a súa estrutura é dímero|dímera]] con dous monómeros distintos, aínda que similares (brazos esquerdo e dereito), unidos por un tramo ligador (linker) rico en A.[9] A lonxitude da cola poliA varía entre familias Alu.

Hai aproximadamente un millón de elementos Alu espallados polo xenoma humano e estímase que un 10,7% do xenoma humano consta de secuencias Alu. Porén, menos do 0,5% son polimórficos (é dicir, aparecen en máis dunha forma ou morfo).[10] In 1988, Jerzy Jurka e Temple Smith descubriron que os elementos Alu estaban divididos en dúas grandes subfamilias chamadas AluJ (nomeada coa inicial do nome de Jurka) e AluS (nomeada pola de Smith), e outras subfamilias Alu foron tamén descubertas independentemente por diversos grupos.[11] Posteriormente, unha subfamilia de AluS, incluía elementos Alu activos aos que se denominou AluY. A liñaxe AluJ data de hai 65 millóns de anos é o máis antigo e menos activo no xenoma humano. A liñaxe máis recente AluS é de hai uns 30 millóns de anos e aínda contén algúns elementos activos. Finalmente, os elementos AluY son os máis novos dos tres e teñen a maior disposición a moverse ao longo do xenoma humano.[12] O descubrimento de subfamilias Alu orixinou a hipótese dos xenes mestres/fonte, e proporcionou a ligazón definitiva entre elementos transposables (elementos activos) e ADN repetitivo intercalado (copias mutadas de elementos activos).[13][14]

ARN 7SL

O extremo 5’ dos Alu deriva do ARN 7SL, unha secuencia transcrita por unha ARN polimerase III que codifica o elemento de ARN de SRP, unha abundante ribonucleoproteína.[15]

A secuencia consenso dunha subfamilia principal de Alu contén un elemento de resposta ao ácido retinoico fncional. Os sitios hexámeros do elemento de resposta ao ácido retinoico funcional[16] aparecen a continuación en maiúsculas e solápanse co promotor transcricional interno. Un exemplo dun monómero Alu humano, de 153 pares de bases, derivado do ARN 7SL é: GCCGGGCGCGGTGGCGCGTGCCTGTAGTCCCagctACTCGGGAGGCTGAGGCTGGAGGATCGCTTGAGTCCAGGAGT TCTGGGCTGTAGTGCGCTATGCCGATCGGAATAGCCACTGCACTCCAGCCTGGGCAACATAGCGAGACCCCGTCTC.

A secuencia de recoñecemento da endonuclease Alu I é 5' ag/ct 3'; é dicir, o enzima corta o segmento de ADN entre os residuos de guanina e citosina (en maiúsculas arriba).[17]

Elementos Alu

Os elementos Alu son responsables da regulación de xenes específicos de tecidos. Están tamén implicados na transcrición de xenes próximos e poden ás veces cambiar o modo en que se expresa un xene.[18]

Os elementos Alu son retrotransposóns e parecen copias de ADN feitas a partir de ARNs transcritos pola ARN polimerase III. Os elementos Alu non codifican produtos proteicos. Son replicados como calquera outra secuencia de ADN, pero depende de retrotransposóns LINE para a xeración de novos elementos.[19]

A replicación e mobilización de elementos Alu empeza por interaccións coas partículas de recoñecemento do sinal (SRPs), que axudan a que as proteínas recentemente traducidas alcanzan os seus destinos finais.[20] O ARN Alu forma un complexo proteico específico cun heterodímero proteico que consta de SRP9 e SRP14.[20] O SRP9/14 facilita a unión dos Alu aos ribosomas que capturan as proteínas L1 nacentes. Así, un elemento Alu pode tomar o control da transcritase inversa da proteína L1, asegurando que as secuencias de ARN dos Alu son copiados no xenoma en vez do ARNm de L1.[12]

Os elementos Alu en primates forman un rexistro fósil que é relativamente doado de descifrar porque os eventos de inserción de elementos Alu teñen unha sinatura características que é fácil de ler e queda gravada fielmente no xenoma de xeración en xeración. O estudo dos elementos AluY (os que evolucionaron máis recentemente) revelou detalles de ascendencia común porque os individuos só comparten unha determinada inserción de elemento Alu se teñen un antepasado común.[Cómpre referencia] Isto débese a que a inserción dun elemento Alu ocorre só de 100 a 200 veces por millón de anos, e non se coñece ningún mecanismo para a súa deleción. Por tanto, os individuos cun elemento probablemente descenden dun antepasado que tiña un, e viceversa para aqueles sen el. En xenética, a presenza ou ausencia dun elemento Alu inserido recentemente pode ser unha boa propiedade a considerar cando se estuda a evolución humana.[7][21][22]

A maioría das insercións de elementos Alu humanos poden encontrarse nas posicións correspondentes nos xenomas doutros primates, pero unhas 7000 insercións de Alu son exclusivas dos humanos.[23]

Impacto dos Alu en humanos

Propúxose que os elementos Alu afectan á expresión xénica e conteñen rexións promotoras funcionais para receptores de hormonas esteroides.[16][24] Debido ao abondoso contido de dinucleótidos CpG atopado nos elementos Alu, estas rexións serven como sitio de metilación, contribuíndo ata co 30% dos sitios de metilación no xenoma humano.[25] Porén, os elementos Alu son tamén unha fonte común de mutacións en humanos, e tales mutacións están a miúdo confinadas a rexións non codificantes dos pre-ARNm (intróns), onde teñen pouco impacto discernible no individuo portador.[26] As mutacións nos intróns (ou rexións non codificantes do ARN) teñen pouco ou ningún efecto sobre o fenotipo dun individuo se a porción codificada do xenoma do individuo non contén mutacións. As insercións Alu que poden ser prexudiciais para o corpo humano están inseridas en rexións codificantes (exóns) ou en ARNm despois do proceso de empalme.[27]

Porén, a variación xerada pode utilizarse en estudos do movemento e ascendencia común das poboaciósn humanas,[5] e o efecto mutaxénico dos Alu[28] e retrotransposóns en xeral xogou un papel significativo na evolución recente do xenoma humano.[29] Hai tamén varios casos nos que as insercións ou delecións Alu están asociadas con efectos específicos nos humanos:

Asociacións con enfermidades humanas

As insercións Alu son ás veces disruptivas e poden causar trastornos herdados. Porén, a maioría das variacións Alu actúan como marcadores que segregan coa enfermidade, polo que a presenza dun determinado alelo Alu non significa que o portador vaia ter necesariamente a doenza. O primeiro informe de recombinación mediada por Alu causante dunha predisposición herdada prevalente ao cancro fíxose nun artigo de 1995 sobre o cancro colorrectal non poliposo hereditario.[30] No xenoma humano, as subfamilias activas máis recentemente foron as subfamilias do Elemento Transposón 6 AluS e 22 AluY debido á súa actividade herdada para causar varios cancros. Así, debido ao seu gran dano herdable é importante comprender as causas que afectan á súa actividade transcricional.[31]

As seguintes enfermidades humanas foron ligadas con insercións Alu:[5][6]

E as seguintes enfermidades foron asociadas con variacións de ADN dun só nucleótido en elementos Alu que afectan a niveis de transcrición:[32]

Outras mutacións humanas asociadas a Alu

  • O xene ACE, que codifica o enzima convertedor da anxiotensina, ten dúas variantes comúns, unha cunha inserción Alu (ACE-I) e outra cunha deleción Alu (ACE-D). Esta variación foi ligada a cambios na capacidade deportiva: a presenza do elemento Alu está asociada cun mellor rendemento en probas deportivas orientadas á resistencia física (por exemplo, tríatlons), mentres que a súa ausencia está asociada co mellor rendemento en probas orientadas á forza (e potencia).[33]
  • A duplicación xénica da opsina, que resultou na recuperación do tricromatismo en primates do Vello Mundo (incluíndo os humanos) está flanqueada por un elemento Alu,[34] o que implica o papel do Alu na evolución da visión das cores.

Notas

  1. Schmid, Carl W; Deininger, Prescott L (1975). "Sequence organization of the human genome". Cell 6 (3): 345–58. PMID 1052772. doi:10.1016/0092-8674(75)90184-1. 
  2. Szmulewicz, Martin N; Novick, Gabriel E; Herrera, Rene J (1998). "Effects of Alu insertions on gene function". Electrophoresis 19 (8–9): 1260–4. PMID 9694261. doi:10.1002/elps.1150190806. 
  3. Kidwell, Margaret G; Lisch, Damon R (2001). "Perspective: Transposable Elements, Parasitic Dna, and Genome Evolution". Evolution 55 (1): 1–24. PMID 11263730. doi:10.1554/0014-3820(2001)055[0001:ptepda]2.0.co;2. 
  4. Kriegs, Jan Ole; Churakov, Gennady; Jurka, Jerzy; Brosius, Jürgen; Schmitz, Jürgen (2007). "Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates". Trends in Genetics 23 (4): 158–61. PMID 17307271. doi:10.1016/j.tig.2007.02.002. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Batzer, Mark A; Deininger, Prescott L (2002). "Alu Repeats and Human Genomic Diversity". Nature Reviews Genetics 3 (5): 370–9. PMID 11988762. doi:10.1038/nrg798. 
  6. 6,0 6,1 Deininger, Prescott (2011). "Alu elements: Know the SINEs". Genome Biology 12 (12): 236. PMC 3334610. PMID 22204421. doi:10.1186/gb-2011-12-12-236. 
  7. 7,0 7,1 Terreros, Maria C.; Alfonso-Sanchez, Miguel A.; Novick; Luis; Lacau; Lowery; Regueiro; Herrera (September 11, 2009). "Insights on human evolution: an analysis of Alu insertion polymorphisms". Journal of Human Genetics 54 (10): 603–611. PMID 19745832. doi:10.1038/jhg.2009.86. 
  8. Arcot, Santosh S.; Wang, Zhenyuan; Weber, James L.; Deininger, Prescott L.; Batzer, Mark A. (September 1995). "Alu Repeats: A Source for the Genesis of Primate Microsatellites". Genomics 29 (1): 136–144. ISSN 0888-7543. doi:10.1006/geno.1995.1224. 
  9. Häsler, Julien; Strub, Katharina (2006). "Alu elements as regulators of gene expression". Nucleic Acids Research 34 (19): 5491–7. PMC 1636486. PMID 17020921. doi:10.1093/nar/gkl706. 
  10. Roy-Engel, A. M; Carroll, M. L; Vogel, E; Garber, R. K; Nguyen, S. V; Salem, A. H; Batzer, M. A; Deininger, P. L (2001). "Alu insertion polymorphisms for the study of human genomic diversity". Genetics 159 (1): 279–90. PMC 1461783. PMID 11560904. 
  11. Jurka, J; Smith, T (1988). "A fundamental division in the Alu family of repeated sequences". Proceedings of the National Academy of Sciences 85 (13): 4775–8. Bibcode:1988PNAS...85.4775J. PMC 280518. PMID 3387438. doi:10.1073/pnas.85.13.4775. 
  12. 12,0 12,1 Bennett, E. A; Keller, H; Mills, R. E; Schmidt, S; Moran, J. V; Weichenrieder, O; Devine, S. E (2008). "Active Alu retrotransposons in the human genome". Genome Research 18 (12): 1875–83. PMC 2593586. PMID 18836035. doi:10.1101/gr.081737.108. 
  13. Richard Shen, M; Batzer, Mark A; Deininger, Prescott L (1991). "Evolution of the master Alu gene(s)". Journal of Molecular Evolution 33 (4): 311–20. Bibcode:1991JMolE..33..311R. PMID 1774786. doi:10.1007/bf02102862. 
  14. E. Andrew Bennett, Heiko Keller, Ryan E. Mills, Steffen Schmidt, John V. Moran, Oliver Weichenrieder, e Scott E. Devine. Active Alu retrotransposons in the human genome. Genome Research. 2008 Dec; 18(12): 1875–1883. doi: 10.1101/gr.081737.108. PMCID: PMC2593586. PMID 18836035. [1]
  15. Kriegs J et al. (April 2007). Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates. Trends Genet 23(4), 158-161.
  16. 16,0 16,1 Vansant, G; Reynolds, W. F (1995). "The consensus sequence of a major Alu subfamily contains a functional retinoic acid response element". Proceedings of the National Academy of Sciences 92 (18): 8229–33. Bibcode:1995PNAS...92.8229V. PMC 41130. PMID 7667273. doi:10.1073/pnas.92.18.8229. 
  17. Ullu E, Tschudi C (1984). "Alu sequences are processed 7SL RNA genes". Nature 312 (5990): 171–2. PMID 6209580. doi:10.1038/312171a0. 
  18. Britten, R. J (1996). "DNA sequence insertion and evolutionary variation in gene regulation". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 93 (18): 9374–7. Bibcode:1996PNAS...93.9374B. PMC 38434. PMID 8790336. doi:10.1073/pnas.93.18.9374. 
  19. Kramerov, D; Vassetzky, N (2005). "Short Retroposons in Eukaryotic Genomes". International Review of Cytology 247: 165–221. PMID 16344113. doi:10.1016/S0074-7696(05)47004-7. 
  20. 20,0 20,1 Weichenrieder, Oliver; Wild, Klemens; Strub, Katharina; Cusack, Stephen (2000). "Structure and assembly of the Alu domain of the mammalian signal recognition particle". Nature 408 (6809): 167–73. Bibcode:2000Natur.408..167W. PMID 11089964. doi:10.1038/35041507. 
  21. Mark Stoneking, Jennifer J. Fontius, Stephanie L. Clifford, Himla Soodyall, Santosh S. Arcot, Nilmani Saha, Trefor Jenkins, Mohammad A. Tahir, Prescott L. Deininger, e Mark A. Batzer. Alu Insertion Polymorphisms and Human Evolution: Evidence for a Larger Population Size in Africa. Genome Research. 1997 Nov; 7(11): 1061–1071. PMCID: PMC310683. PMID 9371742. [2]
  22. W. Scott Watkins, Alan R. Rogers, Christopher T. Ostler, Steve Wooding, Michael J. Bamshad, Anna-Marie E. Brassington, Marion L. Carroll, Son V. Nguyen, Jerilyn A. Walker, B.V. Ravi Prasad, P. Govinda Reddy, Pradipta K. Das, Mark A. Batzer, e Lynn B. Jorde. Genetic Variation Among World Populations: Inferences From 100 Alu Insertion Polymorphisms. Genome Res. 2003 Jul; 13(7): 1607–1618. doi: 10.1101/gr.894603. PMCID: PMC403734. PMID 12805277.
  23. Chimpanzee Sequencing Analysis Consortium (2005). "Initial sequence of the chimpanzee genome and comparison with the human genome". Nature 437 (7055): 69–87. Bibcode:2005Natur.437...69.. PMID 16136131. doi:10.1038/nature04072. 
  24. Norris, J; Fan, D; Aleman, C; Marks, J. R; Futreal, P. A; Wiseman, R. W; Iglehart, J. D; Deininger, P. L; McDonnell, D. P (1995). "Identification of a new subclass of Alu DNA repeats that can function as estrogen receptor-dependent transcriptional enhancers". The Journal of Biological Chemistry 270 (39): 22777–82. PMID 7559405. doi:10.1074/jbc.270.39.22777. 
  25. Schmid, C. W (1998). "Does SINE evolution preclude Alu function?". Nucleic Acids Research 26 (20): 4541–50. PMC 147893. PMID 9753719. doi:10.1093/nar/26.20.4541. 
  26. Lander, Eric S; Linton, Lauren M; Birren, Bruce; Nusbaum, Chad; Zody, Michael C; Baldwin, Jennifer; Devon, Keri; Dewar, Ken; Doyle, Michael; Fitzhugh, William; Funke, Roel; Gage, Diane; Harris, Katrina; Heaford, Andrew; Howland, John; Kann, Lisa; Lehoczky, Jessica; Levine, Rosie; McEwan, Paul; McKernan, Kevin; Meldrim, James; Mesirov, Jill P; Miranda, Cher; Morris, William; Naylor, Jerome; Raymond, Christina; Rosetti, Mark; Santos, Ralph; Sheridan, Andrew; et al. (2001). "Initial sequencing and analysis of the human genome". Nature 409 (6822): 860–921. Bibcode:2001Natur.409..860L. PMID 11237011. doi:10.1038/35057062. 
  27. Deininger, Prescott L; Batzer, Mark A (1999). "Alu Repeats and Human Disease". Molecular Genetics and Metabolism 67 (3): 183–93. PMID 10381326. doi:10.1006/mgme.1999.2864. 
  28. Shen, S; Lin, L; Cai, J. J; Jiang, P; Kenkel, E. J; Stroik, M. R; Sato, S; Davidson, B. L; Xing, Y (2011). "Widespread establishment and regulatory impact of Alu exons in human genes". Proceedings of the National Academy of Sciences 108 (7): 2837–42. Bibcode:2011PNAS..108.2837S. PMC 3041063. PMID 21282640. doi:10.1073/pnas.1012834108. 
  29. Cordaux, Richard; Batzer, Mark A (2009). "The impact of retrotransposons on human genome evolution". Nature Reviews Genetics 10 (10): 691–703. PMC 2884099. PMID 19763152. doi:10.1038/nrg2640. 
  30. Nyström-Lahti, Minna; Kristo, Paula; Nicolaides, Nicholas C; Chang, Sheng-Yung; Aaltonen, Lauri A; Moisio, Anu-Liisa; Järvinen, Heikki J; Mecklin, Jukka-Pekka; Kinzler, Kenneth W; Vogelstein, Bert; de la Chapelle, Albert; Peltomäki, Päivi (1995). "Founding mutations and Alu-mediated recombination in hereditary colon cancer". Nature Medicine 1 (11): 1203–6. PMID 7584997. doi:10.1038/nm1195-1203. 
  31. Jin, Lingling; McQuillan, Ian; Li, Longhai (2017). "Computational identification of harmful mutation regions to the activity of transposable elements". BMC Genomics 18 (Suppl 9): 862. PMC 5773891. PMID 29219079. doi:10.1186/s12864-017-4227-z. 
  32. "SNP in the promoter region of the myeloperoxidase MPO gene". SNPedia. Modelo:MEDRS
  33. Puthucheary, Zudin; Skipworth, James R.A; Rawal, Jai; Loosemore, Mike; Van Someren, Ken; Montgomery, Hugh E (2011). "The ACE Gene and Human Performance". Sports Medicine 41 (6): 433–48. PMID 21615186. doi:10.2165/11588720-000000000-00000. 
  34. Dulai, K. S; von Dornum, M; Mollon, J. D; Hunt, D. M (1999). "The evolution of trichromatic color vision by opsin gene duplication in New World and Old World primates". Genome Research 9 (7): 629–38. PMID 10413401. doi:10.1101/gr.9.7.629 (inactivo 2019-02-17). 

Véxase tamén

Ligazóns externas