Xil Ríos

Xosé Antón Xil Ríos, coñecido artisticamente como Xil Ríos, nado en Moaña en 1948, é un cantante, compositor e cantautor galego.

Traxectoria

Provén dunha familia mariñeira. Comezou a súa traxectoria en 1971 no Festival "Dorna" de Vigo onde quedou segundo, tras Joan Baptista Humet co tema "Un anaco de pan". O seu primeiro sinxelo estreouse no Festival do Viño do Condado de 1972. Nel destaca o tema "Nosa Galicia", no que trata o problema da emigración. Tralo éxito deste tema, a primeira canción que el compuxo, foi bautizado polo escritor galego Xosé María Castroviejo como rapsodo de Moaña.

Outro tema salientábel é "Aos meus amigos", que foi vetado na televisión española durante o franquismo debido á súa temática reivindicativa dos dereitos mariñeiros.

No ano 1973 gañou o Primeiro Premio e o Premio da Crítica no Festival do Miño. Cómpre destacar o contido social e crítico das letras de Xil Ríos, que é contemporáneo doutros autores como Voces Ceibes.

No 2004 publica o disco Vai e vén, que constitúe o seu maior achegamento ao folk. Nel colaboran artistas como Xosé Manuel Budiño, Susana Seivane ou Uxía Senlle.

No ano 2008 "2001 Producciones Artísticas SL" elabora o recompilatorio 15 cancións de ouro de Xil Ríos, onde se pode atopar unha escolma simbólica da súa traxectoria.

O traballo Son da Alma (2010), explora a fusión entre os ritmos latinos e a música tradicional galega. Nel colaboran músicos da talla de Willy Mondeja.

Vida persoal

• Ademais da vertente musical, Xil Ríos traballou como hostaleiro na súa localidade natal, Moaña.^{[Cómpre referencia]}
• Foi futbolista moitos anos e chegou a presidente do Moaña F.C.. ^{[Cómpre referencia]}

Publicacións musicais de Xil Ríos

Sinxelos

• Un anaco de pan / A parranda (1972)
• Nosa Galicia / A os meus amigos (1972)
• Miña Maruxiña / El viento canta conmigo (1973)
• A figueira / Así es la tierra mía (1973)
• Vamos a beillar / Miña nena (1974)
• Os mariñeiros / El pregonero (1974)
• Miña rapaciña / Galeguiños (1975)
• Nunca cambiarás / Querida mía (1976)
• Trouleada / Outono (1979)
• Xirarei / O San Blas (1980)
• Giraré (Xirarei) / Mar adentro (Mar adiante) (1980)
• A rapaciña galega / Vello compañeiro (1980)
• Tan ta ran tan / Cantiga de cegos (1981)
• Rapaciña bonita / Miña compañeira (1985)
• De carallada / Morena (1987)

Álbums de estudio

• Xil Ríos (1974)
• Xirarei (1980)
• Tan ta ran tan (1981)
• Rapaciña bonita(1985)
• De carallada (1987)
• Ledicia (1988)
• Nosa Galicia (1991)
• Romería galega (1992)
• Que non decaia (1992)
• Ai María, María (1992)
• Baila (1995)
• O mellor de Xil Ríos (1996)
• Meu país (1999)
• Que non decaia (2003)
• Vai e vén (2004)
• O mellor de Xil Ríos. Vol. II (2005)
• 15 cancións de ouro de Xil Ríos (2008)
• Son da alma (2010)
• Xil Ríos. Pack 2x1 (2013)

Selección das publicacións colectivas

• Los mejores cantantes gallegos (1974)
• Recordo de Galicia (1975)
• Cancionero popular gallego (1989)
• Galicia Nai (con Xoán Rubia, 1992)
• A gran escolma da música galega. Solistas (1993)
• Así é a miña terra (1999)

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Web oficial de Xil Ríos
• Entrevista co gallo do lanzamento do disco Son da alma (PAI Música 2010)
• Video clip do tema Xa caerá, disco Son da alma (PAI Música 2010)
• Consello da Cultura
• Crítica do disco Que non decaia en La voz de Galicia
• Intervención de Xil Ríos como orador no acto "Arte na illa":
• Interpretación na TVG do tema "Xirarei"
• Xil Ríos en discogs.com (en inglés)