María Luz Morales

María Luz Morales

Biografía
Nacemento	(es) María Luz Morales y Godoy 23 de abril de 1890 A Coruña, España
Morte	22 de setembro de 1980 (90 anos) Barcelona, España
Directora La Vanguardia
xullo de 1936 – febreiro de 1937 ← Gaziel (pt) – Manuel Vázquez Ocaña (en)  →
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Educación	Universidade de Madrid
Actividade
Ocupación	escritora , xornalista , tradutora
Período de actividade	1925 -
Empregador	Lecturas La Vanguardia El Sol
Membro de	Lyceum Club de Barcelona (en) Conferentia Club (en)
Pseudónimo literario	Felipe Centeno María Thierry Jorge Marineda Ariel María Luz Morales Godó
Lingua	Lingua castelá e lingua catalá
Premios (1972)  City of Barcelona Award (en) (1956)  Ordem das Palmas Académicas (pt)

María Luz Morales Godoy, nada na Coruña en 1898 e finada en Barcelona en 1980, foi unha xornalista e escritora galega do século XX. É considerada unha referencia para a incorporación das mulleres ao xornalismo e literatura no século XX en España. Foi a primeira muller na historia de España en dirixir un xornal nacional.

Despois da guerra civil española foi desactivada das dúas ocupacións polo réxime de Franco, e despois do regreso da democracia continuou a súa actividade, traballando co Diario de Barcelona, ata a súa morte aos 91 anos de idade.

Traxectoria

Malia nacer na Coruña, toda a súa vida profesional transcorreu en Barcelona, onde se trasladou coa súa familia sendo aínda unha nena. Tras diplomarse en Filosofía e Letras, en 1924 incorporouse a La Vanguardia, na sección de cinematografía. Nesa época, na que asinaba os seus artigos co pseudónimo Felipe Centeno (baseado nun personaxe de Benito Pérez Galdós), a produtora Paramount Pictures interesouse no seu traballo, e tras unha entrevista con ela (da que descoñecían que fose unha muller) foi contratada pola produtora estadounidense como responsable da asesoría literaria das súas películas, e, coa chegada do cine sonoro, das tarefas de tradución e adaptación dos diálogos. Compaxinou tamén estas ocupacións cunha colaboración semanal co xornal El Sol, mentres, paralelamente, levaba a cabo unha intensa actividade literaria, cultivando a literatura infantil con adaptacións de obras mestras da literatura, publicadas pola editorial que dirixía, Ediciones Araluce. Algunhas desas adaptacións, de obras de autores coma Homero, Esquilo, Sófocles, Dante, Shakespeare, Goethe, Cervantes ou Tirso de Molina, seguen a editarse na actualidade en España e Hispanoamérica.

A partir de 1933 cambiou a súa predilección cinematográfica polo teatro, a súa gran paixón, o que a levou a escribir, en colaboración con Elisabeth Mulder, a obra Romance de media noche.

A principios de xullo de 1936 participou nas celebracións pola aprobación do Estatuto de Autonomía de Galicia. Trala sublevación do 18 de xullo de 1936 e a Revolución Española, La Vanguardia foi tomada por un comité obreiro, pasando a ser nomeada directora do diario, cargo que ocupou durante toda a guerra civil, substituíndo a Gaziel. Durante o conflito bélico colaborou no guión da película documental L'Espoir (ou Sierra de Teruel), dirixida por André Malraux con fins propagandísticas en 1939.

Trala guerra, todos os redactores de La Vanguardia foron cesados e pendentes de xuízo. Retiróuselles o pasaporte e foron inhabilitados como periodistas. En 1940, acusada de ser a directora do diario durante a guerra e de pertenza ao Partido Galeguista, María Luz Morales foi encarcerada nun convento barcelonés. Durante ese período, do cal sempre rexeitou falar, continuou escribindo, baixo os pseudónimos de Ariel e Jorge Marineda.

En 1948 entrou a colaborar, como crítica teatral, no Diario de Barcelona, e aos poucos foi recuperando a actividade literaria, ademais de traballar na Editorial Salvat e colaborar na revista Lecturas. Como recoñecemento ao seu traballo, en 1956 o goberno francés concedeulle a Orde das Palmas Académicas, e en marzo de 1963 foille entregado o Premio Nacional de Teatro 1962. En 1958 a súa novela El amor empieza en sábado foi levada ao cine dirixida por Victorio Aguado Candela.

Trala morte de Franco, moitos depurados fóronse reincorporando á vida pública, e o 24 de xaneiro de 1978, xunto cun numeroso grupo de compañeiros, María Luz Morales foi rehabilitada como periodista. Trala súa reincorporación, continuou a súa actividade, xa como redactora, no Diario de Barcelona, onde continuou escribindo até a súa morte, en 1980.

Recoñecemento

A Academia Galega do Audiovisual convoca os premios María Luz Morales.

Obra literaria

1933, Ourense. Banquete galeguista homenaxe a Emilia Docet e a Manuel Luís Acuña. Na foto, entre outros: Risco, Ramiro Isla, Leuter González, Cunqueiro, Otero Pedrayo, María Luz Morales, Blanco Amor, Xoán L. Ramos Colemán e Manuel Peña Rei.

• Parientes y trastos viejos (inédita)
• Trovas de otros tiempos, 1928
• Libros, mujeres y niños, 1928
• Las románticas, 1930
• Edison, 1934
• Romance de media noche (con Elisabeth Mulder), 1935
• Julio César, 1936
• Madame Curie, 1936
• Alejandro Magno, 1936
• Alguien a quien conocí, 1937
• Tres historias de amor en la Revolución francesa, 1942
• María Antonieta, 1943
• El mundo de las hormigas, 1948
• El Cine: historia ilustrada del séptimo arte, 1950
• Hazañas del Cid, 1951 .
• Enciclopedia del hogar, 1952
• Rosalinda en la ventana, 1954
• Balcón al Atlántico: (otra novela sin héroe), 1955
• Balcón al Mediterráneo, 1955
• Historias del décimo círculo, 1962
• Libro de oro de la poesía en lengua castellana, 1970

Véxase tamén

Bibliografía

• Marco, Aurora (2007). Dicionario de Mulleres Galegas. Edicións A Nosa Terra. ISBN 978-84-8341-146-9. 

Ligazóns externas

• "María Luz Morales, a “vehemente galeguista” que foi a primeira muller en dirixir un xornal no Estado español" Sermos Galiza. 1 de xaneiro de 2015.