Karl Asmund Rudolphi: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios
Sen resumo de edición
Liña 1: Liña 1:
{{Bioloxía}}
[[Ficheiro:Karl Rudolphi.jpg|miniatura|250px|Karl Asmund Rudolphi.]]
'''Israel Karl''' (ou '''Carl''') '''Asmund''' (ou '''Asmunt''', ou '''Asmus''') '''Rudolphi''', nado o [[14 de xullo]] de [[1771]] en [[Estocolmo]], e finado o [[29 de novembro]] de [[1832]] en [[Berlín]], foi un [[botánico]] e [[zoólogo]] [[Alemaña|alemán]] de orixe [[Suecia|sueca]].
'''Israel Karl''' (ou '''Carl''') '''Asmund''' (ou '''Asmunt''', ou '''Asmus''') '''Rudolphi''', nado o [[14 de xullo]] de [[1771]] en [[Estocolmo]], e finado o [[29 de novembro]] de [[1832]] en [[Berlín]], foi un [[botánico]] e [[zoólogo]] [[Alemaña|alemán]] de orixe [[Suecia|sueca]].


Liña 8: Liña 8:
O seu pai era un [[escola|mestre de escola]] e [[protestantismo|pastor protestante]], en [[Stralsund]], [[Pomerania]], que naquela época pertencía á [[Suecia|coroa sueca]].
O seu pai era un [[escola|mestre de escola]] e [[protestantismo|pastor protestante]], en [[Stralsund]], [[Pomerania]], que naquela época pertencía á [[Suecia|coroa sueca]].


Rudolphi realizou os seus estudos na Universidade de [[Greifswald]] onde obtivo o doutorado en [[filosofía]] en [[1793]].
Rudolphi realizou os seus estudos na Universidade de [[Greifswald]] onde obtivo o doutoramento en [[filosofía]] en [[1793]].


Posteriormente estudou [[medicina]] na Universidade de [[Jena]], e despois nas de [[Dresde]], [[Erlangen]] e [[Göttingen]].
Posteriormente estudou [[medicina]] na Universidade de [[Jena]], e despois nas de [[Dresde]], [[Erlangen]] e [[Göttingen]].
Liña 20: Liña 20:
Rudolphi contribuíu en numerosos dominios da [[historia natural]] e da [[bioloxía]], especialmente en [[parasitoloxía]], en [[anatomía]] e en [[fisioloxía]]. Foi o primeiro en describir os [[nematodos]] en ''Enterozoorum, Sive Vermium Intestinalium Historia Naturalis'' ([[1808]]-[[1810]]) seguindo con ''Entozoorum Synopsis'' ([[1819]]).
Rudolphi contribuíu en numerosos dominios da [[historia natural]] e da [[bioloxía]], especialmente en [[parasitoloxía]], en [[anatomía]] e en [[fisioloxía]]. Foi o primeiro en describir os [[nematodos]] en ''Enterozoorum, Sive Vermium Intestinalium Historia Naturalis'' ([[1808]]-[[1810]]) seguindo con ''Entozoorum Synopsis'' ([[1819]]).


Un dos seus libros máis célebres foi o ''Grundriss der Physiologie'', cuxa primeira versión aparece en [[1821]] e que melloraría até a fin da súa vida. Neste texto afirmaba que as [[raza]]s [[ser humano|humanas]] deben ser consideradas como [[especie (bioloxía)|especies]], o que constuíu un soporte teórico de base do [[racismo]] ''[[científico]]'' alemán e escandinavo.
Un dos seus libros máis célebres foi o ''Grundriss der Physiologie'', cuxa primeira versión aparece en [[1821]] e que melloraría até a fin da súa vida. Neste texto afirmaba que as [[raza]]s [[ser humano|humanas]] deben ser consideradas como [[especie (bioloxía)|especies]], o que constituíu un soporte teórico de base do [[racismo]] ''[[científico]]'' alemán e escandinavo.


Será [[Johannes Peter Müller]] (1801-1858) quen o suceda na cátedra de Fisioloxía e Anatomía da Universidade de Berlín.
Será [[Johannes Peter Müller]] (1801-1858) quen o suceda na cátedra de Fisioloxía e Anatomía da Universidade de Berlín.
Liña 52: Liña 52:


== Abreviaturas ==
== Abreviaturas ==
Botánica: A abreviatura '''Rudolphi''' emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como [[autoridade]] na descrición e [[clasificación científica]] dos [[plantas|vexetais]].
=== Botánica ===
A abreviatura '''Rudolphi''' emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como [[autoridade]] na descrición e [[clasificación científica]] dos [[plantas|vexetais]].


Zooloxía: A abreviatura '''Rudolphi''' emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como autoridade na descrición e [[taxonomía]] en [[zooloxía]].
=== Zooloxía ===
A abreviatura '''Rudolphi''' emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como autoridade na descrición e [[taxonomía]] en [[zooloxía]].


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==

Revisión como estaba o 1 de novembro de 2017 ás 21:21

Modelo:Bioloxía Israel Karl (ou Carl) Asmund (ou Asmunt, ou Asmus) Rudolphi, nado o 14 de xullo de 1771 en Estocolmo, e finado o 29 de novembro de 1832 en Berlín, foi un botánico e zoólogo alemán de orixe sueca.

Está considerado como o "pai" da helmintoloxía.

Traxectoria

O seu pai era un mestre de escola e pastor protestante, en Stralsund, Pomerania, que naquela época pertencía á coroa sueca.

Rudolphi realizou os seus estudos na Universidade de Greifswald onde obtivo o doutoramento en filosofía en 1793.

Posteriormente estudou medicina na Universidade de Jena, e despois nas de Dresde, Erlangen e Göttingen.

Defendeu a súa tese de doutoramento, co título en francés, Sur les vers intestinaux, na Universidade de Greifswald.

En 1801, despois de dar clases na Escola de Veterinaria de Berlín, foi designado profesor no Instituto Veterinario de Greifswald, para, en 1808, obter a cátedra de Anatomía e Fisioloxía na Universidade Humboldt de Berlín.

En 1810 Rudolphi fundou o "Museo de Zooloxía de Berlín" que chegaría a ser, baixo o nome de Humboldt-Universität zu Berlin Museum für Naturkunde, un dos máis grandes do mundo.

Rudolphi contribuíu en numerosos dominios da historia natural e da bioloxía, especialmente en parasitoloxía, en anatomía e en fisioloxía. Foi o primeiro en describir os nematodos en Enterozoorum, Sive Vermium Intestinalium Historia Naturalis (1808-1810) seguindo con Entozoorum Synopsis (1819).

Un dos seus libros máis célebres foi o Grundriss der Physiologie, cuxa primeira versión aparece en 1821 e que melloraría até a fin da súa vida. Neste texto afirmaba que as razas humanas deben ser consideradas como especies, o que constituíu un soporte teórico de base do racismo científico alemán e escandinavo.

Será Johannes Peter Müller (1801-1858) quen o suceda na cátedra de Fisioloxía e Anatomía da Universidade de Berlín.

Algunhas publicacións

  • "Beobachtungen über die Eingeweidewürmer". En: Archiv für Zoologie und Zootomie 2, 1801, pp. 1–65.
  • "Neue Beobachtungen über die Eingeweidewürmer". En: Archiv für Zoologie und Zootomie, 3, 1803, pp. 1–32.
  • "Bemerkungen Aus Dem Gebiet Der Naturgeschichte, Medicin Und Thierarzneykunde: Auf Einer Reise Durch Einen Theil Von Deutschland, Holland Und Frankreich Gesammelt". En der Realschulbuchhandlung, Berlin, 1804.
  • Entozoorum sive vermium intestinalium historia naturalis. Amsterdam, 1808-10, 3 vols.
  • Synopsis entozoorum. Berlin, 1819.
  • Grundriß der Physiologie. Berlin 1821-1828, 3 vols.
  • Anatomie der Pflanzen. Berlin, 1807
  • Beiträge zur Anthropologie und allgemeinen Naturgeschichte. Berlin, 1812

Honores

En 1816 foi elixido como membro estranxeiro da Real Academia das Ciencias de Suecia.

Eponimia

Aves
Peixes
Himenópteros
Dípteros
Anélidos
Nematodos

Abreviaturas

Botánica: A abreviatura Rudolphi emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como autoridade na descrición e clasificación científica dos vexetais.

Zooloxía: A abreviatura Rudolphi emprégase para indicar a Karl Asmund Rudolphi como autoridade na descrición e taxonomía en zooloxía.

Véxase tamén

Bibliografía

Ligazóns externas

  • Klaus Beneke: Karl Asmund Rudolphi (14 de xullo de 1771, Estocolmo, † 29 de novembro de 1832, Berlín) und seine Bedeutung für die Entwicklung der Medizin und Naturwissenschaften im 19. Jahrhundert". uni-kiel.de (PDF)
  • Biografía de Karl Asmund Rudolphi en Wissenschaftliche Sammlungen an der Humboldt-Universität zu Berlin (en alemán)