Luís Pimentel: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Liña 44: Liña 44:
Fillo de Luís Vázquez Barreiro, que viñera á cidade de Lugo dende a parroquia de [[Calde, Lugo|Calde]], e Consuelo Fernández Pimentel (nada en Mondoñedo),<ref>{{Cita libro |ligazónautor=Celestino Fernández de la Vega |apelidos={{Versaleta|Fernández de la Vega}} |nome=C. |ano=2009 |título=Ensaios a proba do tempo |editorial=Galaxia |ref=harv |url=https://books.google.es/books?id=fWfbrtlIc5kC&lpg=PA154&ots=WAMM9izDpd&dq=%22Ensaios%20a%20proba%20do%20tempo%22%20%22Pimentel%22&hl=es&pg=PA129#v=onepage&q=%22Ensaios%20a%20proba%20do%20tempo%22%20%22Pimentel%22&f=false |isbn=978-84-9865-188-1 |capítulo=Vida e poesía de Luís Pimentel }}</ref> viviu case toda a súa vida na [[Praza Maior de Lugo]]. Rematou o [[bacharelato]] en 1914. Estudou [[Medicina]] na [[Universidade de Santiago de Compostela]], licenciándose en 1922 e, antes de dedicarse á poesía, fixo incursións na [[pintura]] e na [[música]]. Posteriormente realizou o doutoramento en [[Madrid]], aloxándose na [[Residencia de Estudiantes]], nunha época na que nesa cidade existía un grande ambiente cultural (residían daquela alí [[Federico García Lorca]], [[Salvador Dalí]], [[Luis Buñuel]], [[Ramón María del Valle-Inclán]] e [[Pío Baroja]]), para volver xa definitivamente ao seu Lugo natal e exercer como médico. No [[1927]] entra a formar parte da directiva do [[Círculo das Artes de Lugo]] e máis tarde consegue unha praza como médico de garda no Hospital Municipal.<ref name="CELESTINO">{{Cita libro |ligazónautor=Celestino Fernández de la Vega |apelidos={{Versaleta|Fernández de la Vega}} |nome=C. |ano=1983 |capítulo=Vida e poesía de Luís Pimentel |título=Sombra do aire na herba |colección=[[Biblioteca Básica da Cultura Galega|BBdCG]] }}</ref> Trabou amizade persoal con [[Ánxel Fole]], quen o animaba constantemente a publicar os seus versos, e estableceu correspondencia con outros poetas como [[Dámaso Alonso]], [[Vicente Aleixandre]] ou [[Jorge Guillén]].<ref>{{Cita publicación periódica |autor={{Versaleta|[[Dámaso Alonso|Alonso]]; [[Vicente Aleixandre|Aleixandre]]}} e {{Versaleta|[[Jorge Guillén|Guillén]]}} |url=https://minerva.usc.es/xmlui/bitstream/handle/10347/1654/pg_113-122_bgl3.pdf |título=Cartas inéditas a Luis Pimentel |revista=[[Boletín Galego de Literatura|BGL]] |número=3 |ano=1990 |páxinas=111-120 }}</ref>
Fillo de Luís Vázquez Barreiro, que viñera á cidade de Lugo dende a parroquia de [[Calde, Lugo|Calde]], e Consuelo Fernández Pimentel (nada en Mondoñedo),<ref>{{Cita libro |ligazónautor=Celestino Fernández de la Vega |apelidos={{Versaleta|Fernández de la Vega}} |nome=C. |ano=2009 |título=Ensaios a proba do tempo |editorial=Galaxia |ref=harv |url=https://books.google.es/books?id=fWfbrtlIc5kC&lpg=PA154&ots=WAMM9izDpd&dq=%22Ensaios%20a%20proba%20do%20tempo%22%20%22Pimentel%22&hl=es&pg=PA129#v=onepage&q=%22Ensaios%20a%20proba%20do%20tempo%22%20%22Pimentel%22&f=false |isbn=978-84-9865-188-1 |capítulo=Vida e poesía de Luís Pimentel }}</ref> viviu case toda a súa vida na [[Praza Maior de Lugo]]. Rematou o [[bacharelato]] en 1914. Estudou [[Medicina]] na [[Universidade de Santiago de Compostela]], licenciándose en 1922 e, antes de dedicarse á poesía, fixo incursións na [[pintura]] e na [[música]]. Posteriormente realizou o doutoramento en [[Madrid]], aloxándose na [[Residencia de Estudiantes]], nunha época na que nesa cidade existía un grande ambiente cultural (residían daquela alí [[Federico García Lorca]], [[Salvador Dalí]], [[Luis Buñuel]], [[Ramón María del Valle-Inclán]] e [[Pío Baroja]]), para volver xa definitivamente ao seu Lugo natal e exercer como médico. No [[1927]] entra a formar parte da directiva do [[Círculo das Artes de Lugo]] e máis tarde consegue unha praza como médico de garda no Hospital Municipal.<ref name="CELESTINO">{{Cita libro |ligazónautor=Celestino Fernández de la Vega |apelidos={{Versaleta|Fernández de la Vega}} |nome=C. |ano=1983 |capítulo=Vida e poesía de Luís Pimentel |título=Sombra do aire na herba |colección=[[Biblioteca Básica da Cultura Galega|BBdCG]] }}</ref> Trabou amizade persoal con [[Ánxel Fole]], quen o animaba constantemente a publicar os seus versos, e estableceu correspondencia con outros poetas como [[Dámaso Alonso]], [[Vicente Aleixandre]] ou [[Jorge Guillén]].<ref>{{Cita publicación periódica |autor={{Versaleta|[[Dámaso Alonso|Alonso]]; [[Vicente Aleixandre|Aleixandre]]}} e {{Versaleta|[[Jorge Guillén|Guillén]]}} |url=https://minerva.usc.es/xmlui/bitstream/handle/10347/1654/pg_113-122_bgl3.pdf |título=Cartas inéditas a Luis Pimentel |revista=[[Boletín Galego de Literatura|BGL]] |número=3 |ano=1990 |páxinas=111-120 }}</ref>
[[Ficheiro:Algúns colaboradores da revista Ronsel. 1924.jpg|miniatura|esquerda|300px|Algúns colaboradores de ''[[Ronsel]]''.]]
[[Ficheiro:Algúns colaboradores da revista Ronsel. 1924.jpg|miniatura|esquerda|300px|Algúns colaboradores de ''[[Ronsel]]''.]]
No [[1924]] publicou os seus primeiros poemas na revista ''[[Ronsel]]'', dirixida por [[Evaristo Correa Calderón]] e [[Álvaro Cebreiro]]. Son poemas intimistas e sinxelos, pero moitas veces irónicos e mesmo burlescos.<ref name="CELESTINO"/> Colaborou tamén na revista ''[[Nós (revista)|Nós]]'', na madrileña ''[[La Gaceta Literaria]]'', na lisboeta ''[[Descobrimento]]'', nas luguesas ''[[Yunque]]'' e ''[[Vanguardia Gallega]]'', na santiaguesa ''[[Resol]]'', na viguesa ''[[Alba (revista)|Alba]]'' (que lle dedicou monograficamente o n.º 10, de 1960) e noutras publicacións literarias e poéticas.<ref>{{Cita libro |máscara-autor=6 |apelidos-editor={{Versaleta|Vilavedra}} |nome-editor={{Versaleta|D.}} |ligazón-editor=Dolores Vilavedra |ano=1997 |título=Diccionario da Literatura Galega |volume=II. Publicacións periódicas |editorial=Galaxia |ISBN=84-8288-137-X }}</ref><ref name="FFRHLG">{{Cita libro |título=Historia da literatura galega |nome={{Versaleta|F.}} |apelidos={{Versaleta|Fernández del Riego}} |ligazónautor=Francisco Fernández del Riego |edición=2ª |ano=1971 |ano-orixinal= 1951 |páxinas=221-223 }}</ref> A ferrolá ''[[Aturuxo (revista)|Aturuxo]]'' foi a primeira en dedicarlle un monográfico (n.º 11, 1960).
No [[1924]] publicou os seus primeiros poemas na revista ''[[Ronsel]]'', dirixida por [[Evaristo Correa Calderón]] e [[Álvaro Cebreiro]]. Son poemas intimistas e sinxelos, pero moitas veces irónicos e mesmo burlescos.<ref name="CELESTINO"/> Colaborou tamén na revista ''[[Nós (revista)|Nós]]'', na madrileña ''[[La Gaceta Literaria]]'', na lisboeta ''[[Descobrimento]]'', nas luguesas ''[[Yunque]]'' e ''[[Vanguardia Gallega]]'', na santiaguesa ''[[Resol]]'', na viguesa ''[[Alba (revista)|Alba]]'' (que lle dedicou monograficamente o n.º 10, de 1960) e noutras publicacións literarias e poéticas.<ref>{{Cita libro |apelidos-editor={{Versaleta|Vilavedra}} |nome-editor={{Versaleta|D.}} |ligazón-editor=Dolores Vilavedra |ano=1997 |título=Diccionario da Literatura Galega |volume=II. Publicacións periódicas |editorial=Galaxia |ISBN=84-8288-137-X }}</ref><ref name="FFRHLG">{{Cita libro |título=Historia da literatura galega |nome={{Versaleta|F.}} |apelidos={{Versaleta|Fernández del Riego}} |ligazónautor=Francisco Fernández del Riego |edición=2ª |ano=1971 |ano-orixinal= 1951 |páxinas=221-223 }}</ref> A ferrolá ''[[Aturuxo (revista)|Aturuxo]]'' foi a primeira en dedicarlle un monográfico (n.º 11, 1960).


Despois da [[Guerra civil española|Guerra civil]] asistiu aos faladoiros de [[Ánxel Fole]] e [[Celestino Fernández de la Vega]].<ref name="ANGUEIRA">{{Cita libro |título=De Rosalía a Dieste 33 anos das letras |url=http://literaturagalega.as-pg.gal/obras/de-rosalia-a-dieste-33-anos-das-letras.html |apelidos={{Versaleta|Angueira}} |nome=A. |ligazónautor=Anxo Angueira |editorial=[[Edicións Xerais de Galicia|Xerais]] |ano=1995 |páxinas=151-156 |isbn=84-7507-878-8 }}</ref>
Despois da [[Guerra civil española|Guerra civil]] asistiu aos faladoiros de [[Ánxel Fole]] e [[Celestino Fernández de la Vega]].<ref name="ANGUEIRA">{{Cita libro |título=De Rosalía a Dieste 33 anos das letras |url=http://literaturagalega.as-pg.gal/obras/de-rosalia-a-dieste-33-anos-das-letras.html |apelidos={{Versaleta|Angueira}} |nome=A. |ligazónautor=Anxo Angueira |editorial=[[Edicións Xerais de Galicia|Xerais]] |ano=1995 |páxinas=151-156 |isbn=84-7507-878-8 }}</ref>

Revisión como estaba o 1 de setembro de 2017 ás 19:37

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Vázquez Fernández e Pimentel.
Infotaula de personaLuís Pimentel
Ficheiro:Luis Pimentel.jpg
Nome orixinalLuís Benigno Vázquez Fernández [1][2]
Biografía
Nacemento18 de decembro de 1895 [3]
Lugo
Morte13 de febreiro de 1958 (62 a.)
Lugo
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
Formación profesionalmedicina
EducaciónUSC
Actividade
Ocupaciónpoeta Editar o valor em Wikidata
Xénero artísticopoesía
Influencias
LinguaLingua castelá e lingua galega Editar o valor em Wikidata
Familia
IrmánsCarlos Vázquez Fernández-Pimentel, José Vázquez Fernández-Pimentel e María Mercedes V. Fernández-Pimentel Editar o valor em Wikidata
Sinatura
Bitraga: 1328

Luís Benigno Vázquez Fernández-Pimentel[1][2], máis coñecido como Luís Pimentel, nado en Lugo o 18 de decembro do 1895 e finado na mesma cidade o 13 de febreiro de 1958, foi un médico e destacado poeta galego de vangarda,[4] escritor en lingua castelá e, puntualmente, en lingua galega. Pertencente á xeración de 1925 e relacionado coa xeración do 27, nel apréciase unha síntese de movementos vangardistas de dentro e de fóra de Galiza. A súa obra fundamental apareceu en Sobra do aire na herba (1959).

A Real Academia Galega designouno como figura a ser homenaxeada no Día das Letras Galegas do ano 1990.[5]

Traxectoria

Fillo de Luís Vázquez Barreiro, que viñera á cidade de Lugo dende a parroquia de Calde, e Consuelo Fernández Pimentel (nada en Mondoñedo),[6] viviu case toda a súa vida na Praza Maior de Lugo. Rematou o bacharelato en 1914. Estudou Medicina na Universidade de Santiago de Compostela, licenciándose en 1922 e, antes de dedicarse á poesía, fixo incursións na pintura e na música. Posteriormente realizou o doutoramento en Madrid, aloxándose na Residencia de Estudiantes, nunha época na que nesa cidade existía un grande ambiente cultural (residían daquela alí Federico García Lorca, Salvador Dalí, Luis Buñuel, Ramón María del Valle-Inclán e Pío Baroja), para volver xa definitivamente ao seu Lugo natal e exercer como médico. No 1927 entra a formar parte da directiva do Círculo das Artes de Lugo e máis tarde consegue unha praza como médico de garda no Hospital Municipal.[7] Trabou amizade persoal con Ánxel Fole, quen o animaba constantemente a publicar os seus versos, e estableceu correspondencia con outros poetas como Dámaso Alonso, Vicente Aleixandre ou Jorge Guillén.[8]

Algúns colaboradores de Ronsel.

No 1924 publicou os seus primeiros poemas na revista Ronsel, dirixida por Evaristo Correa Calderón e Álvaro Cebreiro. Son poemas intimistas e sinxelos, pero moitas veces irónicos e mesmo burlescos.[7] Colaborou tamén na revista Nós, na madrileña La Gaceta Literaria, na lisboeta Descobrimento, nas luguesas Yunque e Vanguardia Gallega, na santiaguesa Resol, na viguesa Alba (que lle dedicou monograficamente o n.º 10, de 1960) e noutras publicacións literarias e poéticas.[9][10] A ferrolá Aturuxo foi a primeira en dedicarlle un monográfico (n.º 11, 1960).

Despois da Guerra civil asistiu aos faladoiros de Ánxel Fole e Celestino Fernández de la Vega.[11]

Cabeceira da revista literaria Resol.

Publicou en vida un folleto de oito poesías e vinte e dúas páxinas, Triscos (Pontevedra, Colección Benito Soto, 1950). Logo de moitos intentos de edición por parte do autor,[12] postumamente, ao ano do seu pasamento, saíu do prelo Sombra do aire na herba (Vigo, Galaxia, 1959). En castelán escribiu Barco sin luces (Lugo: Celta, 1960), obra tamén póstuma, con limiar de Dámaso Alonso, que recolle poemas de 1927. En todos eles as súas propias vivencias son a temática fundamental, ateigadas dunha constante tenrura para todo o fráxil e delicado.[7]

Influencias e estilo

As súas devocións líricas eran Teixeira de Pascoaes, Rainer Maria Rilke, Francis Jammes, Antonio Machado, Miguel de Unamuno, Rosalía de Castro e Jorge Guillén e sentía admiración polo estilo de Valle-Inclán e Joan Miró. Apaixonábao a música de Claude Debussy.[10]

Na súa poesía obsérvanse influencias do modernismo, de ismos vangardistas, do simbolismo francés e do existencialismo de posguerra. Canto á forma, destaca o verso libre, imaxes vangardistas, os paralelismos e as anáforas.

“ Luis Pimentel é, así, un destacado autor hispánico, que aínda que pode entrar a conformar esa xeración de vangarda galega do primeiro terzo do século XX, esa xeración do 25 da que falou xa no seu tempo Bal y Gay e despois Méndez Ferrín, tamén se pode recoñecer que compasa os homes do 27 cos que ademais de contacto epistolar, estableceu contacto literario e mesmo persoal… GEG.[3] ”

Listaxe da obra

Cadro de persoal de Ronsel

Póstumas

Compilacións

  • Poesía enteira (1981). Edicións Xerais de Galicia.
  • Luis Pimentel. Obra inédita o no recopilada (1981). Celta. Araceli Herrero (ed.).[14]
  • Poesía galega (1989). Edicións Xerais de Galicia. Editada por Ramiro Fonte.[15]
  • Poesías completas, de Luís Pimentel (1990). Comares. Granada. Luís Rei Núñez (ed.).
  • Luís Pimentel. Obra completa (2009). Galaxia. Editada por Araceli Herrero.[16]

Así mesmo, aparecen poemas de Pimentel en obras colectivas e antoloxías como 7 ensayos sobre Rosalía (1952) ou Antologia poética. Cancioneiro rosaliano (1985).

Obra de Pimentel foi traducida ao italiano, por Manuele Masini; ao catalán, polo mallorquino Josep Maria Llompart e ao ruso, por Elena Zernova.[17]

Recoñecementos e presenza na cultura popular

En 1958 tralo seu pasamento o Grupo Brais Pinto fai no Centro Galego de Madrid un acto de lembranza en honor do poeta e, dous anos máis tarde, organiza, na mesma institución, unha homenaxe.[18]

Poemas de Pimentel foron musicados nos discos Bule, berra, chora (1978) de Xosé Manuel Conde e Rapazas, rapaces e rapazadas (1997) de Suso Vaamonde.

A Real Academia Galega designouno como figura a ser homenaxeada no Día das Letras Galegas do ano 1990.[5][11]

O CEIP Luís Pimentel de Lugo e rúas de varias vilas levan o seu nome (Burela, Cambre, Monforte de Lemos, Monterroso, Oleiros, Narón, Ourense, Ribeira…).

Galería de imaxes

Notas

  1. ↑ 1,0 1,1 "Vázquez Fernández, Luís Benigno". Dicionario biográfico de Galicia 3. 2010-2011. pp. 293–294. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Vázquez Fernández, Luís Benigno". Diccionario enciclopédico galego universal 59. 2003-2004. p. 17-18. ISBN 84-7680-429-6. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Herrero Figueroa, A. (2005). "Pimentel, Luis". Gran Enciclopedia Galega (DVD). 
  4. ↑ 4,0 4,1 "Vázquez Fernández, Luís Benigno". Enciclopedia Galega Universal 16. 1999-2002. p. 298. ISBN 84-7680-288-9. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Figuras homenaxeadas. Luís Pimentel RAG.
  6. ↑ Fernández de la Vega, C. (2009). "Vida e poesía de Luís Pimentel". Ensaios a proba do tempo. Galaxia. ISBN 978-84-9865-188-1. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Fernández de la Vega, C. (1983). "Vida e poesía de Luís Pimentel". Sombra do aire na herba. BBdCG. 
  8. ↑ Alonso; Aleixandre e Guillén (1990). "Cartas inéditas a Luis Pimentel" (PDF). BGL (3): 111–120. 
  9. ↑ Vilavedra, D., ed. (1997). Diccionario da Literatura Galega. II. Publicacións periódicas. Galaxia. ISBN 84-8288-137-X. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Fernández del Riego, F. (1971) [1951]. Historia da literatura galega (2ª ed.). pp. 221–223. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Angueira, A. (1995). De Rosalía a Dieste 33 anos das letras. Xerais. pp. 151–156. ISBN 84-7507-878-8. 
  12. ↑ Pozo, L. (1990). A bordo de "Barco sin luces" (ou o mundo poético de Luís Pimentel). Sotelo Blanco. ISBN 84-7824-063-2.  Reeditado en 2011 por Alvarellos.[1]
  13. ↑ Despois incluída na Biblioteca Básica da Cultura Galega (n.º 38) e na Biblioteca Galega 120 (n.º 37).
  14. ↑ Obra inédita o no recopilada. Imaxe da portada
  15. ↑ Poesía galega. Imaxe da portada
  16. ↑ Luís Pimentel. Obra completa na páxina web de Galaxia
  17. ↑ BITRAGA. Biblioteca de Tradución Galega
  18. ↑ "Ficha do autor" Biblioteca Virtual Galega, UdC.

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luís_Pimentel&oldid=4451493»