Baía de Baiona: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
desprazo referencia para "ensenada", que estaba referenciando "baía", para que referencie "enseada"
Liña 1: Liña 1:
{{coordenadas|42|07|55.98|N|8|49|59.69|W|region:ES_type:waterbody_source:dewiki|display=title}}
{{coordenadas|42|07|55.98|N|8|49|59.69|W|region:ES_type:waterbody_source:dewiki|display=title}}
[[Ficheiro:Baiona, Península de Monte Boi, panorámica.jpg|miniatura|300px|A [[península de Monteboi]], no medio da Baía de Baiona.]]
[[Ficheiro:Baiona, Península de Monte Boi, panorámica.jpg|miniatura|300px|A [[península de Monteboi]], no medio da Baía de Baiona.]]
A '''baía de Baiona''',<ref>{{Cite book| publisher = Real Isla de Leon [San Fernando, Cádiz] : por Francisco de Paula Periu| last = Almeida de Sousa e Sá| first = Juan| others = por Francisco de Paula Periu (ed.)| title = Restauracion de la provincia de Tuy y Reyno de Galicia sublevación secreta y rompimiento general contra los enemigos /| date = 1810}}</ref><ref>{{Cite book| publisher = Madrid : [s.n.]| last = Santiago| first = José de| others = s.n (ed.)| title = Bayona antigua y moderna| date = 1902}}</ref><ref>"El eco de Galicia : órgano de los gallegos residentes en las Repúblicas Sud-Americanas: Num. 1074 (10/08/1921)", Buenos Aires, 1921. [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/es/consulta/registro.cmd?id=10000034628 galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es ]</ref><ref>"El temporal en Galicia - En Bayona". "El Compostelano : diario independiente: Num. 1164 (10/01/1924)". Santiagode Compostela, 1924. [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/es/consulta/registro.cmd?id=10000008586 galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es]"</ref><ref>{{Cite web| title = BDDOC CSIC: Sumarios ICYT - Ciencia y Tecnología - Interacciones reacción-transporte en sedimentos mixtos siliciclástico-carbonatados de la ría de Vigo y bahía de Baiona.| accessdate = 2016-09-10| url = http://bddoc.csic.es:8080/detalles.html?id=150500&bd=ICYT&tabla=docu}}</ref><ref>{{Cite journal| issn = 0213-4497| issue = 12| pages = 11–24| last1 = Martín| first1 = Federico Vilas| last2 = Flores| first2 = Irene Alejo| title = Ambientes sedimentarios de la Ensenada de Baiona (Pontevedra)| journal = Cadernos do Laboratorio Xeolóxico de Laxe: Revista de xeoloxía galega e do hercínico peninsular| accessdate = 2016-09-10| date = 1988| url = https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo;jsessionid=A38405DD5320388DF3A2313159D0ECAE.dialnet02?codigo=809841}}</ref><ref>{{Cite book| last = Fernandez-Bastero| first = S.| title = Chemical factors controlling the steady-state distribution of mixed carbonate-siliciclastic sediments in Bayona Bay (northwest Spain)| date = 1999}}</ref><ref>Toponimia marítima e fluvial desde o Miño a Panxón: "Fillo de fías ao pe de cabo de vicos, mar de prajetas" e outros mil catrocentos hidrónimos. Roberto Rodríguez Álvarez / Xosé Lois Vilar Pedreira. [http://culturmar.org/files/ardentia3/ardentia3-Rguez-Vilar.pdf cultumar.org]. "Comprobamos a evolución desde os 17 topónimos [...] para o entorno da baía de Baiona, desde as Illas Estelas ate Cabo Silleiro." "[...] e un deseño costeiro máis diverso, na baía de Baiona, con cabos, illotes, penínsulas, illas, areais..." e "</ref> tamén denominada '''[[ría]] de Baiona''',<ref name="DEGU">{{Cita enciclopedia |artigo=Baiona |enciclopedia=[[Diccionario enciclopédico galego universal]] |ano=2003-2004 |volume=7 |páxina=44 |cita=…A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… |editorial=''[[La Voz de Galicia]]'' |id=ISBN 84-7680-429-6 }}</ref><ref name="DS21">{{Cita enciclopedia |artigo=Véxase a "Ría de Baiona" no mapa de Baiona |enciclopedia=[[Diciopedia do século 21]] |volume=1 |páxina=260 |ano=2006 |editorial= [[Edicións do Cumio|Do Cumio]], [[Editorial Galaxia|Galaxia]] e [[Edicións do Castro|do Castro]]}}</ref><ref name="EGU">{{Cita enciclopedia |artigo= |enciclopedia=[[Enciclopedia Galega Universal]] |ano=1999-2002 |volume=2 |páxina=497 |cita=…A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… |editorial=[[Ir Indo]] |id=ISBN 84-7680-288-9}}</ref><ref name="GEG">{{Cita enciclopedia |artigo=Baiona |enciclopedia=[[Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada]] |cita=Ría pontevedresa na que desemboca o río Miñor a partir da Ramallosa… |tipo=[[DVD]] |editorial=[[Grupo El Progreso|El Progreso]] |ano=2005 |id=ISBN 84-87804-88-8 }}</ref><ref name="ATLASCUMIO">{{Cita libro |autor={{Versaleta|Santa María, Inés}} e {{Versaleta|Massó, Noé}} |ano=2009 |título=Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo |editorial=[[Edicións do Cumio|Do Cumio]] |artigo=Ría de Baiona |páxina=106 C2 |id=ISBN 978-84-8289-328-0 }}</ref><ref>{{Cita mapa |título= Mapa Topográfico Nacional. WMTS de cartografía raster del IGN |url= http://es.goolzoom.com/?&lat=42.118631&lng=-8.833652&zoom=16&type=roadmap&tab=maps&idl=4762681 |escala= 1:25.000 |editorial= Instituto Geográfico Nacional de España }}</ref> é unha [[enseada]] pequena que situada na marxe sur e exterior da [[ría de Vigo]].
A '''baía de Baiona''',<ref>{{Cite book| publisher = Real Isla de Leon [San Fernando, Cádiz] : por Francisco de Paula Periu| last = Almeida de Sousa e Sá| first = Juan| others = por Francisco de Paula Periu (ed.)| title = Restauracion de la provincia de Tuy y Reyno de Galicia sublevación secreta y rompimiento general contra los enemigos /| date = 1810}}</ref><ref>{{Cite book| publisher = Madrid : [s.n.]| last = Santiago| first = José de| others = s.n (ed.)| title = Bayona antigua y moderna| date = 1902}}</ref><ref>"El eco de Galicia : órgano de los gallegos residentes en las Repúblicas Sud-Americanas: Num. 1074 (10/08/1921)", Buenos Aires, 1921. [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/es/consulta/registro.cmd?id=10000034628 galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es ]</ref><ref>"El temporal en Galicia - En Bayona". "El Compostelano : diario independiente: Num. 1164 (10/01/1924)". Santiagode Compostela, 1924. [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/es/consulta/registro.cmd?id=10000008586 galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es]"</ref><ref>{{Cite web| title = BDDOC CSIC: Sumarios ICYT - Ciencia y Tecnología - Interacciones reacción-transporte en sedimentos mixtos siliciclástico-carbonatados de la ría de Vigo y bahía de Baiona.| accessdate = 2016-09-10| url = http://bddoc.csic.es:8080/detalles.html?id=150500&bd=ICYT&tabla=docu}}</ref><ref>{{Cite book| last = Fernandez-Bastero| first = S.| title = Chemical factors controlling the steady-state distribution of mixed carbonate-siliciclastic sediments in Bayona Bay (northwest Spain)| date = 1999}}</ref><ref>Toponimia marítima e fluvial desde o Miño a Panxón: "Fillo de fías ao pe de cabo de vicos, mar de prajetas" e outros mil catrocentos hidrónimos. Roberto Rodríguez Álvarez / Xosé Lois Vilar Pedreira. [http://culturmar.org/files/ardentia3/ardentia3-Rguez-Vilar.pdf cultumar.org]. "Comprobamos a evolución desde os 17 topónimos [...] para o entorno da baía de Baiona, desde as Illas Estelas ate Cabo Silleiro." "[...] e un deseño costeiro máis diverso, na baía de Baiona, con cabos, illotes, penínsulas, illas, areais..." e "</ref> tamén denominada '''[[ría]] de Baiona''',<ref name="DEGU">{{Cita enciclopedia |artigo=Baiona |enciclopedia=[[Diccionario enciclopédico galego universal]] |ano=2003-2004 |volume=7 |páxina=44 |cita=…A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… |editorial=''[[La Voz de Galicia]]'' |id=ISBN 84-7680-429-6 }}</ref><ref name="DS21">{{Cita enciclopedia |artigo=Véxase a "Ría de Baiona" no mapa de Baiona |enciclopedia=[[Diciopedia do século 21]] |volume=1 |páxina=260 |ano=2006 |editorial= [[Edicións do Cumio|Do Cumio]], [[Editorial Galaxia|Galaxia]] e [[Edicións do Castro|do Castro]]}}</ref><ref name="EGU">{{Cita enciclopedia |artigo= |enciclopedia=[[Enciclopedia Galega Universal]] |ano=1999-2002 |volume=2 |páxina=497 |cita=…A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… |editorial=[[Ir Indo]] |id=ISBN 84-7680-288-9}}</ref><ref name="GEG">{{Cita enciclopedia |artigo=Baiona |enciclopedia=[[Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada]] |cita=Ría pontevedresa na que desemboca o río Miñor a partir da Ramallosa… |tipo=[[DVD]] |editorial=[[Grupo El Progreso|El Progreso]] |ano=2005 |id=ISBN 84-87804-88-8 }}</ref><ref name="ATLASCUMIO">{{Cita libro |autor={{Versaleta|Santa María, Inés}} e {{Versaleta|Massó, Noé}} |ano=2009 |título=Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo |editorial=[[Edicións do Cumio|Do Cumio]] |artigo=Ría de Baiona |páxina=106 C2 |id=ISBN 978-84-8289-328-0 }}</ref><ref>{{Cita mapa |título= Mapa Topográfico Nacional. WMTS de cartografía raster del IGN |url= http://es.goolzoom.com/?&lat=42.118631&lng=-8.833652&zoom=16&type=roadmap&tab=maps&idl=4762681 |escala= 1:25.000 |editorial= Instituto Geográfico Nacional de España }}</ref> é unha [[enseada]]<ref>{{Cite journal| issn = 0213-4497| issue = 12| pages = 11–24| last1 = Martín| first1 = Federico Vilas| last2 = Flores| first2 = Irene Alejo| title = Ambientes sedimentarios de la Ensenada de Baiona (Pontevedra)| journal = Cadernos do Laboratorio Xeolóxico de Laxe: Revista de xeoloxía galega e do hercínico peninsular| accessdate = 2016-09-10| date = 1988| url = https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo;jsessionid=A38405DD5320388DF3A2313159D0ECAE.dialnet02?codigo=809841}}</ref> pequena que situada na marxe sur e exterior da [[ría de Vigo]].


== Xeografía ==
== Xeografía ==

Revisión como estaba o 11 de setembro de 2016 ás 10:32

Coordenadas: 42°07′55.98″N 8°49′59.69″O / 42.1322167, -8.8332472

A península de Monteboi, no medio da Baía de Baiona.

A baía de Baiona,[1][2][3][4][5][6][7] tamén denominada ría de Baiona,[8][9][10][11][12][13] é unha enseada[14] pequena que situada na marxe sur e exterior da ría de Vigo.

Xeografía

Márcaa cabo Silleiro ó oeste, e a península de Monteferro ó leste. Ten 3,6 km de longo e 3,8 km. de ancho. A súa profundidade é de 20 m. A boca da baía ten entrada directa dos ventos do sur e suroeste, e que máis dominan en inverno, e das ondas. Porén, a baía está protexida dos ventos que predominan no verán. Na baía hai dúas rexións diferenciadas. Unha é a parte exterior e central, que son as máis expostas as ondas. A outra é a barreira-lagoon da Ramallosa: unha plataforma protexida por unha barreira areosa (a praia Ladeira) e á que chegan augas doces dos ríos Miñor, da Groba e Guillade. Os solos do fondo da baía son areosos e van da area fina á area grosa[15]. A praias que a rodean son a Cuncheira, dos Frades, da Barbeira, da Ribeira, Santa Marta e Ladeira (de Baiona) e a praia de América, Panxón, Madorra, Area Fora, Arribas Brancas e Portocelo (de Nigrán).

Conta cun peirao na parte occidental construído nos anos 1970.[16] A baía emprégase para pesca con cana e actividades de lecer. Os principais accidentes costeiros desde oeste a leste son cabo Silleiro, a enseada do Baleal ou dos do Peito Ancho, a península de Monterreal ou de Monteboi, a península de Santa Marta (Baíña), frecha litoral da Ladeira, A Ramallosa (incluído na rede Natura 2000) , desembocadura do río Miñor, península de Monte Lourido (co illote da Garza e a punta da Enredada), Canido, península de Monteferro e as Illas Estelas.

Pezas procedentes do dragado do porto, na Casa da Navegación.

Historia

Nas súas augas, atópase o porto de Baiona. O que foi un dos máis importantes, na que no século XVI xunto co porto da Coruña eran os únicos portos galegos que podían comerciar co exterior.[17] Atopáronse nos fondos da baía máis de 35 mil restos de cerámica, ánforas, lanzas, utensilios de embarcacións, canóns e outras armas e outros dos séculos XVI e XIX. Algunhas desas pezas están expostas na Casa da Navegación.[18] Agárdase seguir descubrir máis restos deste período histórico [19][20]. Tirando cara a cabo Silleiro, a costa faise máis escarpada, onde se producen naufraxios como o dos de La Regente (5/4/1900), o Collingham (25/1/1906) ou o ABC (25/1/1931).

A embarcación típica é a gamela.[21]

Notas

  1. Almeida de Sousa e Sá, Juan (1810). Restauracion de la provincia de Tuy y Reyno de Galicia sublevación secreta y rompimiento general contra los enemigos /. por Francisco de Paula Periu (ed.). Real Isla de Leon [San Fernando, Cádiz] : por Francisco de Paula Periu. 
  2. Santiago, José de (1902). Bayona antigua y moderna. s.n (ed.). Madrid : [s.n.] 
  3. "El eco de Galicia : órgano de los gallegos residentes en las Repúblicas Sud-Americanas: Num. 1074 (10/08/1921)", Buenos Aires, 1921. galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es
  4. "El temporal en Galicia - En Bayona". "El Compostelano : diario independiente: Num. 1164 (10/01/1924)". Santiagode Compostela, 1924. galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es"
  5. "BDDOC CSIC: Sumarios ICYT - Ciencia y Tecnología - Interacciones reacción-transporte en sedimentos mixtos siliciclástico-carbonatados de la ría de Vigo y bahía de Baiona.". Consultado o 2016-09-10. 
  6. Fernandez-Bastero, S. (1999). Chemical factors controlling the steady-state distribution of mixed carbonate-siliciclastic sediments in Bayona Bay (northwest Spain). 
  7. Toponimia marítima e fluvial desde o Miño a Panxón: "Fillo de fías ao pe de cabo de vicos, mar de prajetas" e outros mil catrocentos hidrónimos. Roberto Rodríguez Álvarez / Xosé Lois Vilar Pedreira. cultumar.org. "Comprobamos a evolución desde os 17 topónimos [...] para o entorno da baía de Baiona, desde as Illas Estelas ate Cabo Silleiro." "[...] e un deseño costeiro máis diverso, na baía de Baiona, con cabos, illotes, penínsulas, illas, areais..." e "
  8. "Baiona". Diccionario enciclopédico galego universal 7. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 44. ISBN 84-7680-429-6. …A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… 
  9. "Véxase a "Ría de Baiona" no mapa de Baiona". Diciopedia do século 21 1. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 260. 
  10. Enciclopedia Galega Universal 2. Ir Indo. 1999-2002. p. 497. ISBN 84-7680-288-9. …A rede fluvial está dominada pola presenza do río Miñor, que forma a ría de Baiona… 
  11. "Baiona". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8. Ría pontevedresa na que desemboca o río Miñor a partir da Ramallosa… 
  12. Santa María, Inés e Massó, Noé (2009). "Ría de Baiona". Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo. Do Cumio. p. 106 C2. ISBN 978-84-8289-328-0. 
  13. Mapa Topográfico Nacional. WMTS de cartografía raster del IGN (Mapa). 1:25.000. Instituto Geográfico Nacional de España. 
  14. Martín, Federico Vilas; Flores, Irene Alejo (1988). "Ambientes sedimentarios de la Ensenada de Baiona (Pontevedra)". Cadernos do Laboratorio Xeolóxico de Laxe: Revista de xeoloxía galega e do hercínico peninsular (12): 11–24. ISSN 0213-4497. Consultado o 2016-09-10. 
  15. Alejo I, Austin WEN, Francés G, Vilas F (1999). Preliminary investigations of the recent Foraminifera of Baiona Bay, N.W. Spain. Journal of Coastal Research 15: 413-427.
  16. Alejo, I e Vilas, F. Sedimentary environments of the Biona Basin (Pontevedra). Cuaderno Lab, Xeolóxico de Laxe Coruña, 1987. Vol 12 pp. 11-24
  17. María del Carmen Saavedra Vázquez. "El comercio marítimo de Baiona en la segunda mitad del siglo XVI". USC. Consultado o 28/10/2014. 
  18. Inventario de materiais e inventario de pezas arqueolóxicas do proxecto, 2014, Deputación de Pontevedra (en castelán).
  19. Neli Pillado - Faro de Vigo. "Nuevo hallazgo arqueológico en el fondo de la bahía de Baiona con miles de piezas.". Consultado o 28/10/2014. 
  20. M. Torres / A. Martínez (28/3/2008). "Descubren en Baiona el mayor yacimiento submarino de Galicia". La Voz de Galicia. 
  21. Xosé Lois Vilar Pedreira (2008). Os nomes do mar de Baiona e Panxón. Instituto de Estudos Miñoranos. ISBN 978-84-96950-75-7.

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos