Baluarte

Baluarte na fortaleza de Valença.

Bastións no Castelo de Santo Antón, na Coruña.

Un baluarte (do provenzal baloart, do neerlandés bolwerk) ou bastión (do francés bastion) é unha construción defensiva que se proxecta cara ao exterior na muralla dunha fortaleza. Adoita situarse nas esquinas dos "muros de cortina", como punto forte da defensa contra o asalto de tropas inimigas.

Pode ter a forma pentagonal e, neste caso, componse de dúas faces, dous flancos e a liña de gola pola cal se entra á obra. O deseño do baluarte e o feito de que sobresaia do corpo da fortaleza permite cubrir os outros baluartes e os muros de cortina con fogo cruzado.

O baluarte era utilizado como plataforma de artillaría, o que obrigaba o asaltante a situar as súas baterías de artillaría máis lonxe dos muros, diminuíndo deste xeito a súa efectividade.

O bastión foi desenvolvido a finais do século XV en Italia como parte do chamado trazado italiano e espallouse por toda Europa a principios do século XVI. A súa adopción é consecuencia da ineficiencia das fortificacións tradicionais (altas e delgadas murallas) ante o canón.

Tipos de baluarte

Vista área dos bastións no castelo de Siklós, Hungría.

• Baluarte en tenaces ou atenazado. Aquel cuxo ángulo flanqueado forma un entrante.
• Baluarte truncado. O que ten substituído o ángulo flanquedo por un ou dous ángulos entrantes.
• Baluarte de orellóns. Aquel cuxos ángulos retirados e convexos están cubertos cara ao centro pola extremidade da face chamada de orellón.
• Baluarte destacado. Reduto en forma de baluarte.
• Baluarte duplo. O que se constrúe en anfiteatro combinado con outros cando o terreo permíteo.
• Baluarte irregular. O que carece de simetría.
• Baluarte terraplenado ou cheo. O que está terraplenado interiormente.
• Baluarte medio. O que ten unha face e un flanco.
• Baluarte plano ou chan. O que ten medias golas en liña recta.
• Baluarte real. O que se constrúe nas extremidades dos polígonos de oitenta a cen toesas porque ademais de ser susceptíbel de moitos atrincheiramentos e aloxar un crecido número de tropas pode resistir pola súa solidez os esforzos das minas e os ataques máis vigorosos.
• Baluarte regular. Aquel cuxa liñas e ángulos correspondentes son iguais entre si.
• Baluarte romo. O construído en ángulo entrante.
• Baluarte simple. Aquel cuxo terraplén coas mesmas dimensións que o da cortina segue arrodeado polas faces e flancos deixando a consecuencia un espazo baleiro que se utiliza para construír algún edificio como unha polvoreira, por exemplo.
• Baluarte baleiro. Aquel que non está terraplenado do todo.

Galería de imaxes

• 
  Un dos bastións no castelo de Copertino en Italia.
• 
  Plano dunha fortaleza.
• 
  Baluarte no Castelo de Salvaterra de Miño.
• 
  Fortaleza de Bourtange en Vlagtwedde, Países Baixos. Fortaleza de forma pentagonal, mostra 5 baluartes, en cadanseu ángulo.

Véxase tamén

Outros artigos

• Revelín
• Parapeto (militar)