As Oiras, Alfoz

San Mamede das Oiras é unha freguesía do concello de Alfoz, está limitada polas freguesías de Lagoa ao norte; O Pereiro e Figueiras (do concello de Mondoñedo) ao aur; Aguilar e O Pereiro ao leste e O Pereiro ao oeste. Ten 110 habitantes distribuídos en 15 entidades de poboación e 3 lugares; a densidade media é de 12'8 hab/Km2 (2004). A parroquia pertenceu ao antigo Decanato da Mariña. O seu curato era "de entrada", dotado con 640 reais anuais de renda e de Padroado Real.

• As entidades de poboacion son as seguintes: Aguillón (12), Arriba do Río (5), O Cabradoiro (4), A Igrexa (7), Insua Nova (17), Insua Vella (1), O Pazo (1), O Rego do Aro (12), A Ribeira (1), O Río das Donas (5), A Rúa de Escourido (2), A Rúa (19), Sesín (9), A Trabada (3) e O Xogral (12).
• Os lugares (que xeralmente forman parte de algunhas das entidades) son: As Airas, O Leboreiro e A Pena Mosqueira.

Situacion xeográfica da capital parroquial:

Latitude: 43º 29'

Lonxitude: 7º 26'

Superficie: 8,57 Km²

Dous son os monumentos que resaltan nesta parroquia:

• O primeiro áchase na aldea da Igrexa e é precisamente a Igrexa parroquial de San Mamede das Oiras. Trátase dun templo reconstruído a comezos do século XX, é de estilo neogótico, cunha soa nave e sancristía situada ao carón da capela maior. Sobre a fachada principal hai unha torre. No interior consérvase un retablo do século XVIII que provén da catedral de Mondoñedo.

• Tamén nesta aldea encontramos o Cruceiro das Oiras. Un dos numerosos cruceiros da comarca, pero, a diferenza destes é que data do século XIX. Está realizado en granito, ten unha cruz que presenta no anverso un Cristo crucificado, e no reverso a Virxe Dolorosa. O capitel ten forma de tronco piramidal, con decoración de volutas. O fuste é octogonal co pedestal cúbico.