Río Támese: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1: Liña 1:
{{Río
{{Río
| nome = Thames {{en}}<br />Támese {{gl}}<br />Támesis {{gl}}
| nome = Thames {{en}}<br />Támese {{gl}}<br />Támesis {{gl}}
| imaxe =
| imaxe = [[Ficheiro:London Thames Sunset panorama - Feb 2008.jpg|300px]]
| lenda =
| lenda = O Thames ao paso por [[Londres|London]]
| país = [[Reino Unido]]
| país = [[Reino Unido]]
| rexión =
| rexión =
| tipo_rexión =
| tipo_rexión =
| nace =
| nace = Thames Head
| altitude = 110
| altitude = 110 [[metro|m]]
| lonxitude = 346
| lonxitude = 346 [[km]]
| conca = 12.935
| conca = 12.935
| caudal medio = 65.8
| caudal medio = 65.8
| caudal relativo =
| caudal relativo =
| desemboca = [[Mar do Norte]]
| desemboca = [[Mar do Norte]]
| desemboca altitude =
| desemboca altitude = 0 m
| cadea fluvial =
| cadea fluvial =
| lonxitude cf =
| lonxitude cf =
Liña 19: Liña 19:
| lenda mapa = Curso do Támese
| lenda mapa = Curso do Támese
}}
}}
O '''río Támese'''<ref>{{Versaleta|[[Benigno Fernández Salgado|Fernández Salgado, B.]]}} (2004): ''Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega'', páx. 1138. [[Editorial Galaxia|Galaxia]]. ISBN 978-84-8288-752-4</ref><ref name="DS21">{{Cita libro |artigo= | título=[[Diciopedia do século 21]] |volume=3 | páxina=2000 |ano=2006 |editorial = [[Edicións do Cumio|Do Cumio]], [[Editorial Galaxia|Galaxia]] e [[Edicións do Castro|do Castro]]}}: "'''Támese''' (''Thames'') Río de Gran Gretaña..."</ref> ou '''río Támesis'''<ref name="DEGU">{{Cita libro |artigo= |título=[[Diccionario enciclopédico galego universal]] |ano=2003-2004 |volume=57 | páxina=10 | editorial=''[[La Voz de Galicia]]'' |id=ISBN 84-7680-429-6 }}: "'''Támesis''' ''[ingl: Thames]'' Principal río de Inglaterra..."</ref><ref>{{Versaleta|Rosón Porto, Gabriel}} e {{Versaleta|Varela, Ramiro}}, ''Manual de oceanografía física descritiva'', [[Universidade de Vigo]], 2002.</ref> (en [[Lingua inglesa|inglés]] ''Thames'', pronunciado /temz/) é un río de [[Inglaterra]] que conecta [[Londres]] co mar. Hoxe en día é o río máis importante de Inglaterra e a principal fonte de abastecemento de auga de Londres.
O '''río Támese'''<ref name="DGALAXIA">{{Versaleta|[[Benigno Fernández Salgado|Fernández Salgado, B.]]}} (2004): ''Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega'', páx. 1138. [[Editorial Galaxia|Galaxia]]. ISBN 978-84-8288-752-4</ref><ref name="DS21">{{Cita libro |artigo= | título=[[Diciopedia do século 21]] |volume=3 | páxina=2000 |ano=2006 |editorial = [[Edicións do Cumio|Do Cumio]], [[Editorial Galaxia|Galaxia]] e [[Edicións do Castro|do Castro]]}}: "'''Támese''' (''Thames'') Río de Gran Gretaña..."</ref> ou '''río Támesis'''<ref name="EGU">{{Cita libro |artigo= |título=[[Enciclopedia Galega Universal]] |ano=1999-2002 |volume=15 | páxina=482 | editorial=[[Ir Indo]] |id=ISBN 84-7680-288-9}}: "'''Támesis''' ''[ing:Thames]'' Río más importante de Inglaterra..."</ref><ref name="ATLASCUMIO">{{Versaleta|Santa María, Inés}} e {{Versaleta|Massó, Noé}} (2009). ''Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo''. [[Edicións do Cumio|Do Cumio]]. '''Támesis, R.''': páxinas 136 (B1) e 138 (D3). ISBN 978-84-8289-328-0.</ref><ref name="DEGU">{{Cita libro |artigo= |título=[[Diccionario enciclopédico galego universal]] |ano=2003-2004 |volume=57 | páxina=10 | editorial=''[[La Voz de Galicia]]'' |id=ISBN 84-7680-429-6 }}: "'''Támesis''' ''[ingl: Thames]'' Principal río de Inglaterra..."</ref><ref>{{Versaleta|Rosón Porto, Gabriel}} e {{Versaleta|Varela, Ramiro}}, ''Manual de oceanografía física descritiva'', [[Universidade de Vigo|UVigo]], 2002.</ref> (en [[Lingua inglesa|inglés]] ''Thames'', pronunciado /temz/) é un río de [[Inglaterra]] que conecta [[Londres]] co mar. Hoxe en día é o río máis importante de Inglaterra e a principal fonte de abastecemento de auga de Londres.


== Etimoloxía ==
== Etimoloxía ==
Liña 26: Liña 26:
== Curso ==
== Curso ==
As fontes do Támese atópanse preto da localidade de [[Kemble]]; segue logo ata [[Oxford]], [[Wallingford]], [[Reading]], [[Henley-on-Thames]], [[Marlow]], [[Maidenhead]], [[Eton]], [[Windsor]] e [[Londres]]. O Támese ten unha lonxitude de 346 quilómetros e desemboca no [[Mar do Norte]].{{Cómpre referencia}}
As fontes do Támese atópanse preto da localidade de [[Kemble]]; segue logo ata [[Oxford]], [[Wallingford]], [[Reading]], [[Henley-on-Thames]], [[Marlow]], [[Maidenhead]], [[Eton]], [[Windsor]] e [[Londres]]. O Támese ten unha lonxitude de 346 quilómetros e desemboca no [[Mar do Norte]].{{Cómpre referencia}}

[[Ficheiro:The Frozen Thames 1677.jpg|miniatura|''O Támese xeado'' (1677).]]
== Historia ==
== Historia ==
[[Ficheiro:Thames river lambeth bridge.jpg|miniatura|O Támese ao seu paso por Londres visto dende o [[London Eye]].]]
Durante o [[Plistoceno]], o primitivo río Támese fluía dende [[Gales]] ata Clancton-on-Sea, percorrendo o que na actualidade é o [[Mar do Norte]] para rematar sendo un afluente do [[Rin]]. Este curso bloqueouse por unha masa de xeo durante a [[Idade de Xeo]]. O río desviouse ata tomar o seu curso actual, chegando ata a que hoxe é a cidade de Londres.{{Cómpre referencia}}
Durante o [[Plistoceno]], o primitivo río Támese fluía dende [[Gales]] ata Clancton-on-Sea, percorrendo o que na actualidade é o [[Mar do Norte]] para rematar sendo un afluente do [[Rin]]. Este curso bloqueouse por unha masa de xeo durante a [[Idade de Xeo]]. O río desviouse ata tomar o seu curso actual, chegando ata a que hoxe é a cidade de Londres.{{Cómpre referencia}}
[[Ficheiro:The Frozen Thames 1677.jpg|miniatura|''O Támese xeado'' (1677).]]

Durante os séculos XVI e XVII, o río foi un dos principais medios de transporte entre Londres e Westminster. Durante os séculos XVII e XVIII, o río conxelouse en diversas ocasións. Dende entón, o Támese non se volveu a conxelar totalmente. A construción dunha nova [[ponte de Londres]], con menos alicerces cá antiga, permite que o río flúa con máis facilidade, evitaron que a corrente sexa demasiado lenta, o que permitiría a conxelación das augas.{{Cómpre referencia}}
Durante os séculos XVI e XVII, o río foi un dos principais medios de transporte entre Londres e Westminster. Durante os séculos XVII e XVIII, o río conxelouse en diversas ocasións. Dende entón, o Támese non se volveu a conxelar totalmente. A construción dunha nova [[ponte de Londres]], con menos alicerces cá antiga, permite que o río flúa con máis facilidade, evitaron que a corrente sexa demasiado lenta, o que permitiría a conxelación das augas.{{Cómpre referencia}}


A partir do [[século XIX]] o río comezou a contaminarse. A finais dese século e ata mediados do [[século XX]], realizouse unha limpeza masiva do Támese. Na actualidade é un dos ríos máis limpos dos que flúen a través dunha gran cidade.{{Cómpre referencia}}
A partir do [[século XIX]] o río comezou a contaminarse. A finais dese século e ata mediados do [[século XX]], realizouse unha limpeza masiva do Támese. Na actualidade é un dos ríos máis limpos dos que flúen a través dunha gran cidade.{{Cómpre referencia}}
[[Ficheiro:Finish of 2007 Oxford-Cambridge boat race.JPG|miniatura|]]

== A regata Oxford-Cambridge ==
== A regata Oxford-Cambridge ==
O Támese é o escenario dunha das carreiras máis populares do [[Reino Unido]]: a [[regata Oxford-Cambridge]], que enfronta cada ano aos remeiros das universidades de [[Oxford]] e [[Cambridge]].{{Cómpre referencia}}
O Támese é o escenario dunha das carreiras máis populares do [[Reino Unido]]: a [[regata Oxford-Cambridge]], que enfronta cada ano aos remeiros das universidades de [[Oxford]] e [[Cambridge]].{{Cómpre referencia}}
Liña 43: Liña 42:
== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
{{Commonscat}}
=== Bibliografía ===
* {{cite book| publisher=Chatto & Windus | isbn = 978-0-7011-7284-8 | last = Ackroyd | first = Peter | title = Thames: sacred river | location = London | year = 2007 | oclc = 137313198 }}
* {{cite book| edition = 4th | publisher=Imray Laurie Norie & Wilson | isbn = 978-0-85288-892-6 | last = Cove-Smith | first = Chris | title = The River Thames book: a guide to the Thames from the Barrier to Cricklade with the River Wey, Basingstoke Canal and Kennet & Avon Canal to Great Bedwyn | location = St. Ives, Cambridgeshire | year = 2006 | oclc = 67613526 }}
* {{cite book| publisher=David & Charles | isbn = 978-0-7153-8005-5 | last = Dix | first = Frank L. | title = Royal river highway: a history of the passenger boats and services on the River Thames | location = Newton Abbot; North Pomfret, Vt. | year = 1985 | oclc = 14355016 }}
* {{cite journal| doi = 10.1080/00438243.1997.9980367 | issn = 0043-8243 | volume = 29 | pages = 130–46 | last = Milne | first = Gustav |author2=Martin Bates |author3=Mike D. Webber | title = Problems, potential and partial solutions: an archaeological study of the tidal Thames, England | journal=World Archaeology | issue = 1–special issue, "Riverine archaeology," ed. James Graham–Campbell | date = June 1997 }}
* {{cite journal| doi = 10.1111/j.1475-4959.2010.00354.x | issn = 0016-7398 | volume = 176 | issue = 2 | pages = 164–77 | last = Oliver | first = Stuart | title = Navigability and the improvement of the river Thames, 1605–1815 | journal=Geographical Journal | date = June 2010}}
* {{cite book| publisher=Oxford University Press | isbn = 978-0-19-531492-2 | last = Sinclair | first = Mick | title = The Thames: a cultural history | location = Oxford; New York | year = 2007 | oclc = 77520502 }}
* {{cite book| edition = [1st ed.], new impression | publisher=David & Charles | isbn = 978-0-7153-4233-6 | volume = 2: locks and weirs | last = Thacker | first = Fred S. | title = The Thames Highway | location = Newton Abbot | year = 1968 | oclc = 55209571 }}
* {{cite book| publisher=Gresham | isbn = 978-0-946095-05-6 | title = The Royal river: the Thames, from source to sea: descriptive, historical, pictorial | location = Henley-on-Thames | date = 1983 |origyear=1885 | oclc = 17631247 }}
* {{cite book| publisher=Bristol Book Publishing | isbn = 978-0-9928466-1-9 | last = Williams | first = Roger | title = Father Thames | location = London | year = 2015}}
=== Outros artigos ===
* [[Río Severn]]
=== Ligazóns externas ===
* [http://thames.me.uk/ Where Thames Smooth Waters Glide - Pictures and history and tides and poetry and conditions] {{En}}.
* [http://www.riverthamessociety.org.uk/ The River Thames Society] {{En}}.
* [http://thames-path.org.uk/ Thames Path National Trail] {{En}}.
* [http://riverthames.org.uk/ River Thames London Hired Boats and News Blog] {{En}}.


{{Control de autoridades}}
{{Control de autoridades}}

Revisión como estaba o 12 de xuño de 2016 ás 14:21

Thames (en inglés)
Támese (en galego)
Támesis (en galego)
[[Ficheiro:|250px]]
O Thames ao paso por London
PaísReino Unido
NacementoThames Head
Altitude110 m
Lonxitude346 km
Conca12.935
Caudal medio65.8
DesembocaduraMar do Norte
Altitude desembocadura0 m
Curso do Támese

O río Támese[1][2] ou río Támesis[3][4][5][6] (en inglés Thames, pronunciado /temz/) é un río de Inglaterra que conecta Londres co mar. Hoxe en día é o río máis importante de Inglaterra e a principal fonte de abastecemento de auga de Londres.

Etimoloxía

O nome do río é pre-romano, dunha raíz indoeuropea *tam- "de cor escura",[Cómpre referencia] que aparece en numerosos hidrónimos galegos: Tamuxe, Tambre, Támoga, Támega.

Curso

As fontes do Támese atópanse preto da localidade de Kemble; segue logo ata Oxford, Wallingford, Reading, Henley-on-Thames, Marlow, Maidenhead, Eton, Windsor e Londres. O Támese ten unha lonxitude de 346 quilómetros e desemboca no Mar do Norte.[Cómpre referencia]

Historia

Durante o Plistoceno, o primitivo río Támese fluía dende Gales ata Clancton-on-Sea, percorrendo o que na actualidade é o Mar do Norte para rematar sendo un afluente do Rin. Este curso bloqueouse por unha masa de xeo durante a Idade de Xeo. O río desviouse ata tomar o seu curso actual, chegando ata a que hoxe é a cidade de Londres.[Cómpre referencia]

O Támese xeado (1677).

Durante os séculos XVI e XVII, o río foi un dos principais medios de transporte entre Londres e Westminster. Durante os séculos XVII e XVIII, o río conxelouse en diversas ocasións. Dende entón, o Támese non se volveu a conxelar totalmente. A construción dunha nova ponte de Londres, con menos alicerces cá antiga, permite que o río flúa con máis facilidade, evitaron que a corrente sexa demasiado lenta, o que permitiría a conxelación das augas.[Cómpre referencia]

A partir do século XIX o río comezou a contaminarse. A finais dese século e ata mediados do século XX, realizouse unha limpeza masiva do Támese. Na actualidade é un dos ríos máis limpos dos que flúen a través dunha gran cidade.[Cómpre referencia]

A regata Oxford-Cambridge

O Támese é o escenario dunha das carreiras máis populares do Reino Unido: a regata Oxford-Cambridge, que enfronta cada ano aos remeiros das universidades de Oxford e Cambridge.[Cómpre referencia]

Notas

  1. Fernández Salgado, B. (2004): Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega, páx. 1138. Galaxia. ISBN 978-84-8288-752-4
  2. Diciopedia do século 21 3. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 2000. : "Támese (Thames) Río de Gran Gretaña..."
  3. Enciclopedia Galega Universal 15. Ir Indo. 1999-2002. p. 482. ISBN 84-7680-288-9. : "Támesis [ing:Thames] Río más importante de Inglaterra..."
  4. Santa María, Inés e Massó, Noé (2009). Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo. Do Cumio. Támesis, R.: páxinas 136 (B1) e 138 (D3). ISBN 978-84-8289-328-0.
  5. Diccionario enciclopédico galego universal 57. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 10. ISBN 84-7680-429-6. : "Támesis [ingl: Thames] Principal río de Inglaterra..."
  6. Rosón Porto, Gabriel e Varela, Ramiro, Manual de oceanografía física descritiva, UVigo, 2002.

Véxase tamén

Bibliografía

  • Ackroyd, Peter (2007). Thames: sacred river. London: Chatto & Windus. ISBN 978-0-7011-7284-8. OCLC 137313198. 
  • Cove-Smith, Chris (2006). The River Thames book: a guide to the Thames from the Barrier to Cricklade with the River Wey, Basingstoke Canal and Kennet & Avon Canal to Great Bedwyn (4th ed.). St. Ives, Cambridgeshire: Imray Laurie Norie & Wilson. ISBN 978-0-85288-892-6. OCLC 67613526. 
  • Dix, Frank L. (1985). Royal river highway: a history of the passenger boats and services on the River Thames. Newton Abbot; North Pomfret, Vt.: David & Charles. ISBN 978-0-7153-8005-5. OCLC 14355016. 
  • Milne, Gustav; Martin Bates; Mike D. Webber (June 1997). "Problems, potential and partial solutions: an archaeological study of the tidal Thames, England". World Archaeology 29 (1–special issue, "Riverine archaeology," ed. James Graham–Campbell): 130–46. ISSN 0043-8243. doi:10.1080/00438243.1997.9980367. 
  • Oliver, Stuart (June 2010). "Navigability and the improvement of the river Thames, 1605–1815". Geographical Journal 176 (2): 164–77. ISSN 0016-7398. doi:10.1111/j.1475-4959.2010.00354.x. 
  • Sinclair, Mick (2007). The Thames: a cultural history. Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-531492-2. OCLC 77520502. 
  • Thacker, Fred S. (1968). The Thames Highway. 2: locks and weirs ([1st ed.], new impression ed.). Newton Abbot: David & Charles. ISBN 978-0-7153-4233-6. OCLC 55209571. 
  • The Royal river: the Thames, from source to sea: descriptive, historical, pictorial. Henley-on-Thames: Gresham. 1983 [1885]. ISBN 978-0-946095-05-6. OCLC 17631247. 
  • Williams, Roger (2015). Father Thames. London: Bristol Book Publishing. ISBN 978-0-9928466-1-9. 

Outros artigos

Ligazóns externas