Trienio liberal: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Thijs!bot (conversa | contribucións)
m robot Añadido: pt:Triênio liberal
Loveless (conversa | contribucións)
Liña 11: Liña 11:
[[en:Spanish Civil War, 1820-1823]]
[[en:Spanish Civil War, 1820-1823]]
[[es:Trienio liberal]]
[[es:Trienio liberal]]
[[it:Triennio Liberale Spagnolo]]
[[ja:スペイン立憲革命]]
[[ja:スペイン立憲革命]]
[[nn:Den spanske borgarkrigen frå 1820 til 1823]]
[[nn:Den spanske borgarkrigen frå 1820 til 1823]]

Revisión como estaba o 16 de xuño de 2007 ás 11:45

O Trienio liberal ou Trienio Constitucional é un período da historia de España, que abrangue entre 1820 e 1823, durante o reinado de Fernando VII de España.
O 1 de xaneiro de 1820 tivo lugar, entre as tropas que estaban destinadas para ir loitar contra os movementos emancipadores americanos acampadas en Cabezas de San Juan (Sevilla), o pronunciamento militar do tenente coronel Rafael del Riego que proclamou a restauración da Constitución de Cádiz e o restablecemento das autoridades constitucionais, pero que non tivo éxito ata que se constituiu na Coruña unha Xunta Superior Provisioria que estendeu a insurrección por toda Galicia e á que axiña se sumaron a maioría das grandes cidades españolas. O 8 de marzo Fernando VII xurou a constitución, pola presión das circunstancias, e o 10 publicou un manifesto acatando a monarquía parlamentaria.
Malia iso España viviu un longo período de inestabilidade política causada pola escasa consideración do monarca polo réxime constitucional e polos conflitos políticos causados pola rivalidade entre os liberais moderados, coñecidos como doceañistas, e os liberais exaltados, coñecidos como vintenos e que pretendían un réxime con maiores liberdades e que aplicase reformas sociais e que se axuntaban en sociedades patrióticas. Ademais das guerrillas absolutistas. Aínda así o goberno que dirixía Francisco Martínez de la Rosa aplicou as primeiras grandes reformas liberais que se acordaran nas Cortes de Cádiz, afirmación das liberdades fundamentais, a abolición da Inquisición e do réxime señorial, o reforzamento do proteccionismo ceralístico ademais de establecer unha amnistía que permitiu o regreso dos afrancesados a España.
Entre 1820 e 1821 producíronse varias insureccións locais en Galicia, Cataluña, Valencia, Castela, Navarra e País Vasco, pero non foi ata 1822 en que derivou nunha auténtica guerra civil sobre todo en Navarra e Cataluña e que contou co apoio da Igrexa Católica, en total houbo arredor de 30.000 homes sublevados, con técnicas guerrilleiras aprendidas da Guerra de Independencia.
En xullo de 1822 unha sublevación da Garda Real transformouse nunha vitoria dos exaltados baixo o goberno de Evaristo San Miguel e en agosto de 1822 os sublevados estableceron a Rexencia de Urgell, encabezada por Bernardo Mozo de Rosales (marqués de Mataflorida), Jaime Creus e Joaquín Ibáñez, que pretendían representaba a Fernando VII, a quen consideraban prisioneiro dos liberais. Pero non foron quen de derrubar ao réxime liberal, e a comezos de 1823 Francisco Espoz y Mina obrígaos a cruzar a fronteira francesa.
A Santa Alianza (Francia, Austria e Rusia) decidira no Congreso de Verona que se celebou o 22 de outubro de 1822 acudir a España para restablecer o réxime absolutista e que se plasmou no envío dos Cen mil fillos de San Luís, 11.000 homes do exército francés baixo o mando de Luís Antonio de Borbón, duque de Angulema, no mes de abril de 1823. Logo de atravesar os Pireneos restauraron o réxime absolutista.
Unha parte da intelectualidade e da clase dirixente liberal marchou ao exilio, principalmente a Londres, outros foron axustizados como Rafael de Riego que morreu aforcado o 7 de novembro de 1823 en Madrid.