Revolución copernicana: Diferenzas entre revisións
lig ints; retiro iws |
m Arranxos varios, replaced: {{listaref|2}} → {{Listaref|30em}} using AWB |
||
| Liña 7: | Liña 7: | ||
A transformación da sociedade occidental de [[Idade Media|medieval]] a [[Idade Moderna|moderna]], no seu aspecto de cambio de mentalidade cara á [[modernidade]], significou unha nova consideración da [[natureza]] desde un novo pensamento científico, permitido polo uso da [[razón]] humana sen suxeición ao ''principio de autoridade''.<ref>Como estaban sometidos os escolásticos, á ''autoridade dos Padres da Igrexa''.</ref> Desde o [[Renacemento]], o [[antropocentrismo]] [[humanismo|humanista]] substitúe ao [[teocentrismo]] da [[Escolástica (filosofía)|escolástica]]. O [[Barroco]] revalorizaría os [[sentidos]] e a [[experiencia]] como fonte de [[coñecemento]]. [[Racionalismo]] e [[empirismo]] serán dúas orientacións filosóficas opostas, pero complementarias. |
A transformación da sociedade occidental de [[Idade Media|medieval]] a [[Idade Moderna|moderna]], no seu aspecto de cambio de mentalidade cara á [[modernidade]], significou unha nova consideración da [[natureza]] desde un novo pensamento científico, permitido polo uso da [[razón]] humana sen suxeición ao ''principio de autoridade''.<ref>Como estaban sometidos os escolásticos, á ''autoridade dos Padres da Igrexa''.</ref> Desde o [[Renacemento]], o [[antropocentrismo]] [[humanismo|humanista]] substitúe ao [[teocentrismo]] da [[Escolástica (filosofía)|escolástica]]. O [[Barroco]] revalorizaría os [[sentidos]] e a [[experiencia]] como fonte de [[coñecemento]]. [[Racionalismo]] e [[empirismo]] serán dúas orientacións filosóficas opostas, pero complementarias. |
||
En tempos de Galileo, a [[física]] adquiriu o status de [[Modelo científico|modelo]] de [[ciencia]], modelo que debería seguir todo saber que quixera alcanzar a categoría de [[coñecemento]] científico. A tarefa da ciencia do século XVII foi encontrar [[técnica]]s precisas para ter o control [[racional]] da [[Experimentación|experiencia]] e mostrar como conceptos matemáticos se poden utilizar para explicar os fenómenos naturais. |
En tempos de Galileo, a [[física]] adquiriu o status de [[Modelo científico|modelo]] de [[ciencia]], modelo que debería seguir todo saber que quixera alcanzar a categoría de [[coñecemento]] científico. A tarefa da ciencia do século XVII foi encontrar [[técnica]]s precisas para ter o control [[racional]] da [[Experimentación|experiencia]] e mostrar como conceptos matemáticos se poden utilizar para explicar os fenómenos naturais. |
||
Esencialmente, o éxito de Galileo debeuse á súa capacidade para combinar as funcións de erudito e de artesán. Para iso aceptou las técnicas dos [[artesán]]s —as [[Lente (óptica)|lente]]s, o [[astrolabio]], as [[Bomba hidráulica|bomba]]s— e o razoamento lóxico-matemático desenvolvido polos [[Antiga Grecia|antigos gregos]] e a [[Escolástica (filosofía)|escolástica]] medieval. A partir de datos repetíbeis, ordenados baixo [[Principio (física)|principio]]s matemáticos, Galileo formulou a lei da caída dos corpos, as leis do movemento dos proxectís e a lei do péndulo. É dicir, que reduciu a leis os diversos feitos observados utilizando un [[razoamento indutivo]]. |
Esencialmente, o éxito de Galileo debeuse á súa capacidade para combinar as funcións de erudito e de artesán. Para iso aceptou las técnicas dos [[artesán]]s —as [[Lente (óptica)|lente]]s, o [[astrolabio]], as [[Bomba hidráulica|bomba]]s— e o razoamento lóxico-matemático desenvolvido polos [[Antiga Grecia|antigos gregos]] e a [[Escolástica (filosofía)|escolástica]] medieval. A partir de datos repetíbeis, ordenados baixo [[Principio (física)|principio]]s matemáticos, Galileo formulou a lei da caída dos corpos, as leis do movemento dos proxectís e a lei do péndulo. É dicir, que reduciu a leis os diversos feitos observados utilizando un [[razoamento indutivo]]. |
||
As formulacións de Galileo foron decisivas na revolución intelectual e científica do século XVII. Os seus traballos sobre a [[mecánica]] e a [[dinámica]], sumados aos esforzos dos [[astronomía|astrónomos]] Copérnico e [[Johannes Kepler]] foron integrados e sistematizados por Isaac Newton. |
As formulacións de Galileo foron decisivas na revolución intelectual e científica do século XVII. Os seus traballos sobre a [[mecánica]] e a [[dinámica]], sumados aos esforzos dos [[astronomía|astrónomos]] Copérnico e [[Johannes Kepler]] foron integrados e sistematizados por Isaac Newton. |
||
Galileo albiscou que, en gran parte, as dificultades para comprender o movemento [[planeta]]rio estaban causadas polo [[xeocentrismo|modelo xeocéntrico]], e que tales dificultades desaparecían aceptando o [[heliocentrismo|modelo heliocéntrico]] proposto por Copérnico. En relación co estudo das traxectorias planetarias, en particular a de [[Marte (planeta)|Marte]], sabíase que no [[século XVI]] non existía concordancia entre o que se podía predicir cos instrumentos de [[Claudio Ptolomeo|Ptolomeo]] e as verdadeiras traxectorias observadas no ceo. Os ptolemaicos supoñían que cada planeta xiraba ao redor dunha circunferencia ([[epiciclo]]), cuxo centro, á súa vez, describía outra circunferencia ([[deferente]]) centrada na Terra. O astrónomo danés [[Tycho Brahe]], a mediados do século XVI, demostrou que a teoría fallaba e realizou novas e máis precisas observacións planetarias. Presentáronse entón dúas opcións: admitir, como o fixera antes Copérnico e logo Galileo e Kepler, que estaba fallando a teoría xeocéntrica, ou ben que as hipóteses auxiliares acerca do número e tamaño de epiciclos e outros recursos para a explicación eran insuficientes. Os ptolemaicos adoptaran esta última postura durante moitos séculos até que Kepler puido explicar o que sucedía asignando a cada planeta unha única traxectoria elíptica ao redor do Sol. Desta maneira Kepler formulou as súas [[Leis de Kepler|leis do movemento planetario]]. |
Galileo albiscou que, en gran parte, as dificultades para comprender o movemento [[planeta]]rio estaban causadas polo [[xeocentrismo|modelo xeocéntrico]], e que tales dificultades desaparecían aceptando o [[heliocentrismo|modelo heliocéntrico]] proposto por Copérnico. En relación co estudo das traxectorias planetarias, en particular a de [[Marte (planeta)|Marte]], sabíase que no [[século XVI]] non existía concordancia entre o que se podía predicir cos instrumentos de [[Claudio Ptolomeo|Ptolomeo]] e as verdadeiras traxectorias observadas no ceo. Os ptolemaicos supoñían que cada planeta xiraba ao redor dunha circunferencia ([[epiciclo]]), cuxo centro, á súa vez, describía outra circunferencia ([[deferente]]) centrada na Terra. O astrónomo danés [[Tycho Brahe]], a mediados do século XVI, demostrou que a teoría fallaba e realizou novas e máis precisas observacións planetarias. Presentáronse entón dúas opcións: admitir, como o fixera antes Copérnico e logo Galileo e Kepler, que estaba fallando a teoría xeocéntrica, ou ben que as hipóteses auxiliares acerca do número e tamaño de epiciclos e outros recursos para a explicación eran insuficientes. Os ptolemaicos adoptaran esta última postura durante moitos séculos até que Kepler puido explicar o que sucedía asignando a cada planeta unha única traxectoria elíptica ao redor do Sol. Desta maneira Kepler formulou as súas [[Leis de Kepler|leis do movemento planetario]]. |
||
A [[Mecánica clásica|mecánica]] de Newton mostrou que as leis galileanas e keplerianas se podían deducir a partir dos [[Principio (física)|principio]]s da teoría que leva o seu nome. Desta maneira logrou unificar por vía dedutiva o que doutro modo quedaría como un conxunto disperso de leis empíricas. A miúdo conclúese que o proxecto da ciencia moderna encontra a súa culminación na física de Newton. A [[Mecánica clásica|teoría de Newton]], tal como foi presentada polo autor nos ''[[Philosophiae Naturalis Principia Mathematica]]'', de [[1687]], é frecuentemente considerada como un dos logros máis espectaculares da [[historia da ciencia]]. |
A [[Mecánica clásica|mecánica]] de Newton mostrou que as leis galileanas e keplerianas se podían deducir a partir dos [[Principio (física)|principio]]s da teoría que leva o seu nome. Desta maneira logrou unificar por vía dedutiva o que doutro modo quedaría como un conxunto disperso de leis empíricas. A miúdo conclúese que o proxecto da ciencia moderna encontra a súa culminación na física de Newton. A [[Mecánica clásica|teoría de Newton]], tal como foi presentada polo autor nos ''[[Philosophiae Naturalis Principia Mathematica]]'', de [[1687]], é frecuentemente considerada como un dos logros máis espectaculares da [[historia da ciencia]]. |
||
==Notas== |
==Notas== |
||
{{ |
{{Listaref|30em}} |
||
==Véxase tamén== |
==Véxase tamén== |
||
Revisión como estaba o 18 de abril de 2016 ás 23:14
A revolución copernicana ou revolución de Copérnico é o nome co que adoita coñecerse a revolución científica que se produciu en Europa Occidental, representada na astronomía polo paso do tradicional sistema ptolemaico xeocéntrico (herdanza clásica adaptada e conservada polo pensamento cristián medieval) ao innovador sistema copernicano heliocéntrico, iniciada no século XVI por Nicolao Copérnico (cuxa obra De Revolutionibus, non alude ao actual e usual concepto de revolución, senón ao de ciclo ou traxectoria circular [1] dos corpos celestes) e culminada no século XVII por Isaac Newton, tras pasar por Galileo. En gran parte, como consecuencia desta revolución (no sentido de cambio profundo e brusco), o panorama intelectual de finais do século XVII e comezos do XVIII considera a crise da conciencia europea e abrirá o século XVIII como o Século das Luces ou da Ilustración.
A expresión revolución copernicana ou xiro copernicano pasou a ser popularmente sinónimo de cambio radical en calquera ámbito.
Historia e características
A transformación da sociedade occidental de medieval a moderna, no seu aspecto de cambio de mentalidade cara á modernidade, significou unha nova consideración da natureza desde un novo pensamento científico, permitido polo uso da razón humana sen suxeición ao principio de autoridade.[2] Desde o Renacemento, o antropocentrismo humanista substitúe ao teocentrismo da escolástica. O Barroco revalorizaría os sentidos e a experiencia como fonte de coñecemento. Racionalismo e empirismo serán dúas orientacións filosóficas opostas, pero complementarias.
En tempos de Galileo, a física adquiriu o status de modelo de ciencia, modelo que debería seguir todo saber que quixera alcanzar a categoría de coñecemento científico. A tarefa da ciencia do século XVII foi encontrar técnicas precisas para ter o control racional da experiencia e mostrar como conceptos matemáticos se poden utilizar para explicar os fenómenos naturais.
Esencialmente, o éxito de Galileo debeuse á súa capacidade para combinar as funcións de erudito e de artesán. Para iso aceptou las técnicas dos artesáns —as lentes, o astrolabio, as bombas— e o razoamento lóxico-matemático desenvolvido polos antigos gregos e a escolástica medieval. A partir de datos repetíbeis, ordenados baixo principios matemáticos, Galileo formulou a lei da caída dos corpos, as leis do movemento dos proxectís e a lei do péndulo. É dicir, que reduciu a leis os diversos feitos observados utilizando un razoamento indutivo.
As formulacións de Galileo foron decisivas na revolución intelectual e científica do século XVII. Os seus traballos sobre a mecánica e a dinámica, sumados aos esforzos dos astrónomos Copérnico e Johannes Kepler foron integrados e sistematizados por Isaac Newton.
Galileo albiscou que, en gran parte, as dificultades para comprender o movemento planetario estaban causadas polo modelo xeocéntrico, e que tales dificultades desaparecían aceptando o modelo heliocéntrico proposto por Copérnico. En relación co estudo das traxectorias planetarias, en particular a de Marte, sabíase que no século XVI non existía concordancia entre o que se podía predicir cos instrumentos de Ptolomeo e as verdadeiras traxectorias observadas no ceo. Os ptolemaicos supoñían que cada planeta xiraba ao redor dunha circunferencia (epiciclo), cuxo centro, á súa vez, describía outra circunferencia (deferente) centrada na Terra. O astrónomo danés Tycho Brahe, a mediados do século XVI, demostrou que a teoría fallaba e realizou novas e máis precisas observacións planetarias. Presentáronse entón dúas opcións: admitir, como o fixera antes Copérnico e logo Galileo e Kepler, que estaba fallando a teoría xeocéntrica, ou ben que as hipóteses auxiliares acerca do número e tamaño de epiciclos e outros recursos para a explicación eran insuficientes. Os ptolemaicos adoptaran esta última postura durante moitos séculos até que Kepler puido explicar o que sucedía asignando a cada planeta unha única traxectoria elíptica ao redor do Sol. Desta maneira Kepler formulou as súas leis do movemento planetario.
A mecánica de Newton mostrou que as leis galileanas e keplerianas se podían deducir a partir dos principios da teoría que leva o seu nome. Desta maneira logrou unificar por vía dedutiva o que doutro modo quedaría como un conxunto disperso de leis empíricas. A miúdo conclúese que o proxecto da ciencia moderna encontra a súa culminación na física de Newton. A teoría de Newton, tal como foi presentada polo autor nos Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, de 1687, é frecuentemente considerada como un dos logros máis espectaculares da historia da ciencia.