Nube

Nubes (vista por cima)

Unha Nube é un conxunto visible de partículas minúsculas de auga en estado líquido ou de xelo, ou de ambas ao mesmo tempo, en suspensión na atmosfera despois de se teren condensado en virtude de fenómenos atmosféricos. Este conxunto pode tamén conter partículas de auga líquida ou de xelo en maiores dimensións, e partículas procedentes, por exemplo, de vapores industriais, de fumeiras ou de pó.

As nubes presentan diversos aspectos que varían dependendo esencialmente da natureza, dimensións, número e distribución no espazo das partículas que a constituen e das correntes de ventos atmosféricos. Depende tamén da intensidade e da cor da luz que a nube recebe, ben como das posicións relativas do observador e da fonte de luz (sol e a lúa) en relación á nube.

Constitución das Nubes

As nubes están constituídas por gotículas ou cristais de xelo que se forman en torno de núcleos microscópicos, que poden ser de pó, na atmosfera. Despois de formadas, as nubes poden ser transportadas polo vento no sentido acendente ou descendente. No primeiro caso a nube é forzada a se elevar e, debido ao resfriamento, as gotículas de agua poden ser total ou parcialmente conxeladas. No segundo caso, como xa se indicou, a nube podese disipar pola evaporación das gotículas de agua.

Polo tanto, as nubes poden estar constituídas por gotículas de agua e cristais de xelo ou, incluso, exclusivamente por cristais de xelo en suspensión no ar húmido. Así, a constitución da nube vai depender da súa temperatura e altitude.

Formación de Nubes

Congreso brasileiro baixo a chuvia

Hai varios procesos de formación das nubes e das súas consecuentes formas e dimensións.

As nubes son formadas polo resfriamento do ar ata a condensación da auga sobor unha partícula soluble en suspensión no ar (aerosol)debido á subida e expansión do ar. É o que sucede cando unha parcela de ar sobe a niveis onde a presión atmosférica é cada vez menor e o volume de ar se expande. Esta expansión requere enerxía que é absorbida do calor da parcela, e, por iso, a temperatura descende. Este fenómeno é coñecido por enfriamento adiabático. A condensación e conxelamento ocorren en torno de núcleos apropriados, procesos que resultan do enfriamento adiabático, o cal, en troca, resulta de ar ascendente.

Unha vez formada a nube poderá evoluir, medrando cada vez máis, ou disiparse. A disipación da nube resulta da evaporación, das gotículas de agua que componen, motivada por un aumento de temperatura resultante da mestura do ar con outra masa de ar máis quente, polo quencimento adiabático ou, incluso, pola mestura cunha masa de ar seco. Tamén pode ser debida a precipitación en forma de choiva

Unha nube pode surxir cando unha certa masa de ar é forzada a moverse para riba acompañado o releve do terreo. Esas nubes, ditas de “orixe orográfica” tamén resultan da condensación do vapor de agua debido ao enfriamento adiabático do ar.

Clasificación

	Cirro
	Alto
	Estrato
	Nimbo

En canto ao aspecto

• Estratiformes - desenvolvimento horizontal, cobrindo grande área; de pouca espesura; precipitación de carácter leve e contínuo.
• Cumuliformes - desenvolvimento vertical, en grande extensión; surxe isoladas; precipitación forte, en pancadas e localizadas.

En canto á constitución

• Líquidas - constituídas por gotículas de auga.
• Sólidas - constituídas por cristais de xelo.
• Mistas - constituídas por gotículas de auga e cristais de xelo.

En canto á altura

De acordo co Atlas Internacional de Nubes da OMM (Organización Meteorolóxica Mundial) existen tres alturas de nubes:

• Nubes Altas: base por riba de 6 km de altura - sólidas.
• Nubes Medias: base entre 2 a 4 km de altura nos pólos, entre 2 a 7 km en latitudes medias, e entre 2 a 8 km no ecuador - líquidas e mixtas.
• Nubes Baixas: base ata 2 km de altura - líquidas.
  

Grupo	Tipo	Subtipo	Formas especiais	exemplos
Cirrus	fibratus uncinus spissatus castellanus floccus	intortus radiatus vertebratus duplicatus	mammatus	Cirrus fibratus	Cirrus
Cirrocumulus	stratiformis lenticularis castellanus floccus	undulatus lacunosus	virga mammatus		Cirrocumulus stratiformis
Cirrostratus	fibratus nebulosus	duplicatus undulatus			Cirrostratus stratiformis
Altocumulus	stratiformis lenticularis castellanus floccus	translucidus opacus duplicatus undulatus radiatus lacunosus	virga mammatus		Altocumulus
Altostratus		translucidus opacus duplicatus undulatus radiatus	virga praecipitatio pannus mammatus		Altostratus
Stratocumulus	stratiformis lenticularis castellanus	translucidus opacus duplicatus undulatus radiatus lacunosus	mammatus virga praecipitatio		Stratocumulus
Stratus	nebulosus fractus	opacus translucidus undulatus	praecipitatio		Stratus
Cumulus	humilis mediocris congestus fractus	radiatus	pileus velum virga praecipitatio arcus pannus tuba		Cumulus
Nimbostratus			praecipitatio virga pannus		Nimbostratus
Cumulonimbus	calvus capillatus		praecipitatio virga pannus incus mammatus pileus velum arcus tuba		Cumulonimbus

Tipos de Nubes

Cúmulo Mammatus formada durante o Furacán Catarina en 2004, Santa Catarina

.

• Cirrus (CI): aspecto delicado, sedoso ou fibroso, cor branca brillante. Lembron rabos de cavalo. Fican a 8 mil metros de altitude, nunha temperatura a 0ºC. Por iso son constituídas de microscopios cristais de xelo.
• Cirrocumulus (CC): delgadas, compostas de elementos moito pequenos en forma de gránulos e rugas. Indican base de corrente de xato e turbulencia.
• Cirrostratus (CS): veo transparente, fino e esbranquizado, sen ocultar o sol ou a lúa, presentan o fenómeno de halo (fotometeoro). Fican logo abaixo dos Cirrus e tamén son formados por cristais de xelo.
• Altostratus (AS): capas cincentas ou azuladas, moitas veces asociadas a altocumulus; compostas de gotículas superesfriadas e cristais de xelo; non forman halo, encbren o sol; precipitación leve e contínua.
• Altocumulus (AC): banco, lenzol ou capa de nubes brancas ou cincentas, tendo xeralmente sombras proprias. Constituen o chamado "ceo encarneirado".
• Stratus (ST): moito baixas, en capas uniformes e suaves, cor cinza; coladas á superficie é o nevoeiro; presenta topo uniforme (ar estable) e produce chuvisca (orballo). Cando se presentan fraccionadas son chamadas fractostratus (FS).
• Stratocumulus (SC): lenzol contínuo ou descontínuo, de cor cinza ou esbranquizada, tendo sempre partes escuras. Cando en vóo, hai turbulencia dentro da nube.
• Nimbostratus (NS): aspecto amorfo, base difusa e baixa, moi espesa, escura ou cincenta; produce precipitación intermitente e máis ou menos intensa.

Cumulonimbus

• Cumulus (Cu): contornos ben definidos, asemellanse a coliflor; máxima frecuencia sobre a terra de día e sobre a auga de noite. Poden ser orográficas ou térmicas (convectivas); presentan precipitación en forma de pancadas; correntes convectivas. Cando se presentan fraccionadas son chamadas fractocumulus (FC). As moi desenvolvidas son chamadas cumulus congestus. É sinal de bon tempo.
• Cumulonimbus (CB): nube de treboada; base entre 700 e 1.500 m, con cumios chegando a 24 e 35 km de altura, sendo a media entre 9 e 12 km; están formadas por gotas de agua, cristais de xelo, gotas superesfriadas, flocos de neve e saraiba. Caracterizadas pola "bigornia": o cumio presenta expansión horizontal debido aos ventos superiores, lembrando a forma dunha bigornia ou zafra de ferreiro, e é formado por cristais de xelo, sendo nubes do tipo Cirrostratos (CS).
  

Galería de imaxes

• 
  Ciclón Catarina, 26 de marzo de 2004.
• 
  Treboada. Relampo.
• 
  Huayna Picchu, (Perú).
• 
  Nubes estratosféricas polares

Páxinas externas

INMET