Roberto Bolaño: Diferenzas entre revisións

Roberto Bolaño
	; Esténcil de Roberto Bolaño en Barcelona, no 2012.
Nome orixinal	(es) Roberto Bolaño Ávalos
Biografía
Nacemento	28 de abril de 1953; Santiago de Chile, Chile
Morte	15 de xullo de 2003 (79 anos); Barcelona, Cataluña
Causa da morte	Insuficiência hepática (pt)
Datos persoais
País de nacionalidade	Chile
Relixión	Ateísmo
Actividade
Ocupación	escritor , poeta , crítico literario
Xénero artístico	Narrativa e lírica
Movemento	Infrarrealismo (en)
Influencias	Jorge Luis Borges
Lingua	Lingua castelá
Obra
	Obras destacables (1998) Los detectives salvajes; (2000) Noturno do Chile (pt) ; (2004) 2666 (pt) ;
Familia
Cónxuxe	Carolina López
Fillos	Lautaro e Alexandra
Premios
	1998 - Herralde de novela; 1999 - Rómulo Gallegos; Ver todos »
	Sinatura
	Lista (2008) National Book Critics Circle Award (pt) ; (1999) Premio Rómulo Gallegos; (1998) Premio Herralde; (1992) Premio Cidade de Alcalá Concedido por Câmara municipal de Alcalá de Henares (pt) ; ;

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión como estaba o 17 de xaneiro de 2016 ás 10:59

Para o dramaturgo galego véxase: Roberto Vidal Bolaño.

Roberto Bolaño Ávalos ( pronunciación (axuda · info)), nado en Santiago de Chile o 28 de abril de 1953 e finado en Barcelona o 15 de xullo de 2003,^[1] foi un escritor e poeta chileno vinculado tamén a México e Cataluña.

Traxectoria

Primeiros anos

Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como Los Ángeles, Valparaíso, Quilpué, Viña del Mar e Cauquenes. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a México. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de Cidade de México.

Regreso a Chile

En 1973 decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de Salvador Allende. Tras unha longa viaxe en autobús, autostop e barco (atravesando practicamente toda América Latina) chega a Chile poucos días despois do golpe de estado protagonizado por Augusto Pinochet, polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de Concepción e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizais, se atope na orixe do seu conto Detectives publicado en Chamadas telefónicas (Narrativas Hispánicas, 1997).

O infrarrealismo

Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta Mario Santiago Papasquiaro (quen serviría de modelo para Ulises Lima en Os detectives salvaxes) fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café La Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao establishment literario mexicano (o cal tiña a Octavio Paz como a súa figura preponderante). O movemento infrarrealista tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como vangarda. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince poetas, Roberto Bolaño e Mario Santiago Papasquiaro foron os expoñentes estilisticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta).

O movemento infrarrealista buscou, polas súas propias características fundacionais e polo seu espírito contestatario, inimigos e detractores que o mantiveron e ségueno mantendo marxinado e sen ningún tipo de recoñecemento, aínda que influíu decisivamente nunha xeración de creadores -que, cabe mencionar, tamén gardaron silencio sobre devandita influencia-. A popularidade alcanzada por Bolaño fixo que dita marxinalidade se vaia diluíndo lentamente. "Poderíase soster que o infrarrealismo determinouno como escritor da mesma forma que o afastamento da corrente permitiulle iniciar a súa carreira como novelista. México para el foi central, porque o determinou como escritor (...) o México nocturno, o México das rúas , do fala cotiá, dun destino crebado e ás veces tráxico e o humor cativárono. Non é casualidade que as súas dúas máis grandes novelas centrounas en México, Os detectives salvaxes e 2666", comentou Juan Villoro en referencia a Bolaño^[2].

Logo emigrou a España, concretamente a Cataluña, onde xa vivía a súa nai. Alí desempeñou diversos oficios -vendimiador no verán, vixiante nocturno dun cámping en Castelldefels, vendedor nun almacén de barrio- antes de poder dedicarse por completo á literatura. Bolaño faleceu o martes 14 de xullo de 2003 no hospital Vall d'Hebrón de Barcelona tras pasar dez días en coma como consecuencia dunha insuficiencia hepática. Deixou inconclusa a novela 2666, na cal levou ao extremo a súa capacidade fabuladora, esta vez ao redor dun personaxe que retoma a figura do escritor desaparecido, neste caso, Benno von Archimboldi.

En 1998 gañou Premio Herralde de novela grazas a súa obra Os detectives salvaxes, pola que tamén obtivo o Premio Rómulo Gallegos en 1999. En 2004, un ano logo da súa morte, obtivo o premio Salambó á mellor novela escrita en castelán, por 2666. O xurado do premio destacou o nivel e diversidade dos cinco finalistas, todos eles «libros nobres, respectáveis e moi notáveis». E referiuse á novela gañadora, como «o resumo dunha obra de moito peso, onde se decanta o mellor da narrativa de Roberto Bolaño». Unha novela que «contén moita literatura, que supón un gran risco e leva ao extremo a linguaxe literaria do seu autor».

Bolaño preséntase nalgunhas das súas obras (como Os detectives salvaxes, Amuleto, Estrela distante ou o borrador de 2666) como o seu alter ego, Arturo Belano. Tamén aparece retratado nas novelas Soldados de Salamina de Javier Cercas e en Mantra de Rodrigo Fresán.

Obras

A obra de Roberto Bolaño inclúe poesía, novelas, contos, ensaios e discursos literarios, publicados na súa maioría en Barcelona. Varias destas obras foron publicadas após da súa morte. A totalidade dos seus libros de contos, e case todas as súas novelas —agás Consejos de un discípulo..., reeditada pola Editorial Acantilado— foron publicadas por Anagrama, a través do seu amigo e principal editor Jorge Herralde, onde publicou entre 1996 e 2003 cando menos un libro por ano. A primeira edición de La pista de hielo foi publicada nun comezo pola Editorial Planeta, La literatura nazi en América por Seix Barral, e Una novelita lumpen pola editorial Mondadori. Os seus primeiros traballos narrativos foron ademais publicados inicialmente en pequenas edicións mediante a obtención de premios españois de provincia.^[3]

Poesía

1975 - Gorriones cogiendo altura (con Bruno Montané; non publicado)^[4]
1976 - Reinventar el amor
1992 - Fragmentos de la Universidad Desconocida (Colección Melibea, Talavera de la Reina)^[5]
1993 - Los perros románticos
1995 - El último salvaje (Al Este del Paraíso, México, D. F.)^[5]
2000 - Tres

Edicións póstumas

2007 - La Universidad Desconocida

Novelas

1984 - Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce (con A. G. Porta; reeditada en 2006 xunto co conto Diario de bar)
1984 - La senda de los elefantes (reeditada en 1999 como Monsieur Pain)
1993 - La pista de hielo
1996 - La literatura nazi en América
1996 - Estrella distante
1998 - Los detectives salvajes
1999 - Amuleto
2000 - Nocturno de Chile
2002 - Amberes
2002 - Una novelita lumpen

Ediciones póstumas

2004 - 2666
2010 - El Tercer Reich
2011 - Los sinsabores del verdadero policía

Contos

1997 - Llamadas telefónicas
2001 - Putas asesinas

Edicións póstumas

2003 - El gaucho insufrible
2006 - Diario de bar (con A. G. Porta; adxunto na reedición de Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce)
2007 - El secreto del mal

Ensaios e entrevistas

2004 - Entre paréntesis
2011 - Bolaño por sí mismo: entrevistas escogidas

Sobre a obra de Roberto Bolaño

Karim Benmiloud, Raphaël Estève (coord.). Les astres noirs de Roberto Bolaño. Bordeaux, Presses Universitaires de Bordeaux, 2007.
Patricia Espinosa H. Territorios en fuga: estudios criticos sobre la obra de Roberto Bolaño. Providencia (Santiago), Ed. Frasis, 2003.
Celina Manzoni. Roberto Bolaño, la literatura como tauromaquia. Buenos Aires, Corregidor, 2002.
Celina Manzoni, Dunia Gras, Roberto Brodsky. Jornadas homenaje Roberto Bolaño (1953-2003): simposio internacional. Barcelona , ICCI Casa Amèrica a Catalunya, 2005.
Fernando Moreno. Roberto Bolaño: una literatura infinita. Poitiers, Université de Poitiers / CNRS, 2005.

Notas

↑ La Vanguardia (16 de xullo de 2003). "Adiós a Roberto Bolaño". Consultado o 15 de xullo de 2012.
↑ Villoro, Juan. "Testemuños" en Nomedites 8, Cuernavaca, México, decembro 2006.
↑ Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome Her05-vida
↑ Briceño, I. e Murillo, F. J. "Página de Roberto Bolaño. Gorriones cogiendo altura (1975)". Universidad Autónoma de Madrid. Consultado o 14 de xaneiro de 2014.
↑ ^5,0 ^5,1 Bolaño, Roberto (2007). La Universidad Desconocida (en castelán) (I ed.). Barcelona: Anagrama. pp. 445–456. ISBN 978-84-339-7144-9.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Roberto Bolaño. Páxina Oficial
Roberto Bolaño -- Photos by Mathieu Bourgois.
Roberto Bolaño
sololiteratura.com: Roberto Bolaño
Página del Movimiento Infrarrealista de Poesía
Deriva.org:Monográfico Roberto Bolaño.

[1] La Vanguardia (16 de xullo de 2003). "Adiós a Roberto Bolaño". Consultado o 15 de xullo de 2012.

[2] Villoro, Juan. "Testemuños" en Nomedites 8, Cuernavaca, México, decembro 2006.

[Her05-vida-3] Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome Her05-vida

[4] Briceño, I. e Murillo, F. J. "Página de Roberto Bolaño. Gorriones cogiendo altura (1975)". Universidad Autónoma de Madrid. Consultado o 14 de xaneiro de 2014.

[Bol07-5] 5,0 ^5,1 Bolaño, Roberto (2007). La Universidad Desconocida (en castelán) (I ed.). Barcelona: Anagrama. pp. 445–456. ISBN 978-84-339-7144-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Liña 39: / Liña 39: @@
 == Obras ==
+A obra de Roberto Bolaño inclúe poesía, novelas, contos, ensaios e discursos literarios, publicados na súa maioría en [[Barcelona]]. Varias destas obras foron publicadas após da súa morte. A totalidade dos seus libros de contos, e case todas as súas novelas —agás ''[[Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce|Consejos de un discípulo...]]'', reeditada pola [[Editorial Acantilado]]— foron publicadas por [[Editorial Anagrama|Anagrama]], a través do seu amigo e principal editor [[Jorge Herralde]], onde publicou entre 1996 e 2003 cando menos un libro por ano. A primeira edición de ''[[La pista de hielo]]'' foi publicada nun comezo pola [[Editorial Planeta]], ''[[La literatura nazi en América]]'' por [[Seix Barral]], e ''[[Una novelita lumpen]]'' pola editorial [[Random House Mondadori|Mondadori]]. Os seus primeiros traballos narrativos foron ademais publicados inicialmente en pequenas edicións mediante a obtención de premios españois de provincia.<ref name=Her05-vida/>
-* ''Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce'' (1984), novela escrita conxuntamente con [[Antoni García Porta]].
-* ''La pista de hielo'' (1993), novela.
+=== Poesía ===
-* ''[[La literatura nazi en América]]'' (1996), novela.
+* 1975 - ''Gorriones cogiendo altura'' (con Bruno Montané; non publicado)<ref>{{cita web |autor=Briceño, I. e Murillo, F. J. |título=Página de Roberto Bolaño. Gorriones cogiendo altura (1975) |editorial=Universidad Autónoma de Madrid |url=http://www.uam.es/personal_pdi/stmaria/jmurillo/Roberto.Bolano/Poesia/Gorriones_cogiendo_altura.html |dataacceso=14 de xaneiro de 2014}}</ref>
-* ''[[Estrella distante]]'' (1996), novela corta.
+* 1976 - ''[[Reinventar el amor]]''
-* ''Llamadas telefónicas'' (1997), cuentos.
+* 1992 - ''Fragmentos de la Universidad Desconocida'' (Colección Melibea, [[Talavera de la Reina]])<ref name="Bol07">{{cita libro |apelido=Bolaño |nome=Roberto |título=[[La Universidad Desconocida]] |lingua=castelán |edición=I |ano=2007 |editorial=[[Editorial Anagrama|Anagrama]] |localización=[[Barcelona]] |isbn=978-84-339-7144-9 |páxinas=445-456}}</ref>
-* ''[[Los detectives salvajes]]'' (1998), novela gañadora do premio Rómulo Gallegos e o premio Herralde.
+* 1993 - ''[[Los perros románticos]]''
-* ''[[Amuleto]]'' (1999), novela corta.
+* 1995 - ''El último salvaje'' (Al Este del Paraíso, [[México, D. F.]])<ref name="Bol07"/>
-* ''Monsieur Pain'' (1999), novela.
+* 2000 - ''[[Tres (libro)|Tres]]''
-* ''[[Nocturno de Chile]]'' (2000), novela corta.
-* ''Tres'' (2000), poesía.
+; Edicións póstumas
-* ''Los perros románticos. Poemas 1980-1998'' (2000), poesía.
+* 2007 - ''[[La Universidad Desconocida]]''
-* ''Putas asesinas'' (2001), contos.
-* ''Amberes'' (2002), novela.
+=== Novelas ===
-* ''Una novelita lumpen'' (2002).
+* 1984 - ''[[Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce]]'' (con [[A. G. Porta]]; reeditada en 2006 xunto co conto ''Diario de bar'')
-* ''El gaucho insufrible'' (2003), relatos cortos.
+* 1984 - ''[[Monsieur Pain|La senda de los elefantes]]'' (reeditada en 1999 como ''[[Monsieur Pain]]'')
-* ''Entre paréntesis'' (2004), ensaios, artigos, discursos e entrevistas.
+* 1993 - ''[[La pista de hielo]]''
-* ''[[2666]]'' (2004), novela (obra póstuma).
+* 1996 - ''[[La literatura nazi en América]]''
-* ''La universidad desconocida'' (2007), poesía (obra póstuma)
+* 1996 - ''[[Estrella distante]]''
-* ''El secreto del mal'' (2007), contos (obra póstuma)
+* 1998 - ''[[Los detectives salvajes]]''
+* 1999 - ''[[Amuleto (novela)|Amuleto]]''
+* 2000 - ''[[Nocturno de Chile]]''
+* 2002 - ''[[Amberes (novela)|Amberes]]''
+* 2002 - ''[[Una novelita lumpen]]''
+; Ediciones póstumas
+* 2004 - ''[[2666 (novela)|2666]]''
+* 2010 - ''[[El Tercer Reich]]''
+* 2011 - ''[[Los sinsabores del verdadero policía]]''
+=== Contos ===
+* 1997 - ''[[Llamadas telefónicas]]''
+* 2001 - ''[[Putas asesinas]]''
+; Edicións póstumas
+* 2003 - ''[[El gaucho insufrible]]''
+* 2006 - ''[[Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce|Diario de bar]]'' (con [[A. G. Porta]]; adxunto na reedición de ''[[Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce]]'')
+* 2007 - ''[[El secreto del mal]]''
+=== Ensaios e entrevistas ===
+* 2004 - ''[[Entre paréntesis]]''
+* 2011 - ''[[Bolaño por sí mismo|Bolaño por sí mismo: entrevistas escogidas]]''
 == Sobre a obra de Roberto Bolaño ==