Espazo exterior: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
m →‎Baleiro: Osíxeno (elemento)
Liña 1: Liña 1:
{{Sen referencias|data=febreiro de 2014}}
{{illado}}{{Fusión|Espazo exterior}}
[[Ficheiro:Edge of Space (es).png|thumb|175px|Capas da atmosfera (non esta a escala).]]
[[Ficheiro:Aurora-SpaceShuttle-EO.jpg|miniatura|[[Aurora polar]] observada desde o [[transbordador]] [[Transbordador espacial Discovery|Discovery]], na misión [[STS-39]], maio de 1991 (altitude orbital: 260 km).]]
O '''espazo exterior''' ou '''espazo baleiro''', tamén simplemente chamado ''espazo'', refírese ás rexións relativamente baleiras do [[universo]] fóra das [[atmosfera]]s dos corpos celestes. Úsase espazo ''exterior'' para distinguilo do [[espazo aéreo]] (e as zonas terrestres). O espazo exterior non está completamente baleiro de materia (é dicir, non é un [[Baleiro (física)|baleiro perfecto]]) senón que contén unha baixa densidade de partículas, predominantemente gas [[hidróxeno]], así como [[radiación electromagnética]]. Aínda que se supón que o espazo exterior ocupa practicamente todo o volume do universo e durante moito tempo considerouse practicamente baleiro, ou repleto dunha sustancia chamada [[Éter (física)|éter]], agora sábese que contén a maior parte da materia do universo. Esta materia está formada por radiación electromagnética, partículas cósmicas, [[neutrino]]s sen [[masa]] e mesmo formas de materia non ben coñecidas como a [[materia escura]] e a [[enerxía escura]]. De feito no universo cada un destes compoñentes contribúe ao total da [[materia]], segundo estimacións, na seguinte proporción: materia condensada fría (0,03%), materia estelar (0,5%), neutrinos (partículas sen masa, 0,3%), materia escura (25%) e enerxía escura (75%). A natureza física destas últimas é aínda apenas coñecida. Só se coñecen algunhas das súas propiedades polos efectos gravitatorios que imprimen no período de revolución das [[galaxia]]s, por unha banda, e na [[expansión acelerada do universo]] ou [[inflación cósmica]], por outro.


== Límite da Terra ==
O '''xeoespazo''' é a rexión do espazo próximo á [[Terra]], que inclúe a rexión superior da [[atmosfera]] e a [[magnetosfera]].{{sfn|Schrijver|Siscoe|2010|p=363}} incluído o cinto de radiación de Van Allen. O límite exterior da geospace é a [[magnetopausa]], que forma unha interface entre magnetosfera do planeta e polo vento solar. O límite interior é a [[ionosfera]].<ref name=geospace>{{citation | first1=Paul | last1=Kintner | author2=GMDT Committee and Staff | url=http://ilwsonline.org/lwsgeospace_cospar.pdf |format=PDF |title=Report of the Living With a Star Geospace Mission Definition Team |date=setembro de 2002 | publisher=NASA |accessdate=15-4-2012 | postscript=. }}</ref> Como as propiedades físicas eo comportamento do espazo próximo á Terra é afectado polo comportamento do tempo Sol e da [[meteoroloxía do espazo]], o campo de geospace está interconectado con [[heliofísica]]; o estudo do Sol e o seu impacto sobre o planets Sistema Solar.{{sfn|Fichtner|Liu|2011|pp=341–345}}
Non hai un límite claro entre a [[atmosfera terrestre]] e o espazo, xa que a [[densidade]] da atmosfera decrece gradualmente a medida que a [[altitude]] aumenta. No entanto, a [[Federación Aeronáutica Internacional]] estableceu a [[liña de Kármán]] a unha altitude de 100 [[quilómetro]]s como unha definición de traballo para o límite entre a atmosfera e o espazo. Isto úsase porque, como [[Theodore von Kármán]] calculou, por riba dunha altitude dun 100 km, un vehículo típico tería que viaxar máis rápido que a [[velocidade orbital]] para poder obter suficiente [[sustentación|sustentación aerodinámica]] para sosterse el mesmo. [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] designa á xente que viaxa por riba dunha altitude de 80 km como [[astronauta]]s. Durante a [[reentrada atmosférica]], a altitude de 120 km marca o límite onde a [[resistencia atmosférica]] convértese en perceptible.


== Espazo cislunar ==
== Sistema Solar ==
O espazo exterior dentro do [[Sistema Solar]] é chamado [[espazo interplanetario]], que se converte en [[medio interestelar|espazo interestelar]] na [[heliopausa]]. O baleiro do espazo exterior non é realmente baleiro; está poboado en parte con varias ducias de tipos de [[molécula]]s [[química orgánica|orgánicas]] descubertas mediante [[espectroscopia rotacional|espectroscopia de microondas]]. Segundo a [[Teoría do Big Bang]], a [[radiación de fondo de microondas|radiación dos corpos negros]] de 2,7 [[kelvin|K]] de [[temperatura]] quedou do 'big bang' e a orixe do universo enche o espazo, así como os [[radiación cósmica|raios cósmicos]], que inclúen [[núcleo atómico|núcleos atómicos]] [[ion]]izados e varias [[partículas subatómicas]]. Tamén hai gas, [[Plasma (estado da materia)|plasma]], po, [[meteoro (astronomía)|meteoros]] e material deixado de lanzamentos previos tripulados e non tripulados que son un risco potencial para as [[nave espacial|naves espaciais]]. Parte deste [[lixo espacial]] volve entrar na atmosfera.
A rexión fóra da atmosfera da Terra e que se estende máis aló da órbita da Lúa, incluíndo os [[punto de Lagrange]] s, é por veces refire como ''cis-lunares espazo''.<ref>{{cite web|title=The cislunar pasarela with no gate|url=http://www.thespacereview.com/article/2165/1|publisher=The Space Review}}</ref>


A ausencia de [[aire]] converte ao espazo exterior en lugares ideais para a [[astronomía]] en todas as lonxitudes de onda do [[espectro electromagnético]]. As imaxes e outros datos de vehículos espaciais non tripulados proporcionaron información sobre os [[planeta]]s, [[asteroide]]s e [[cometa]]s no noso sistema solar.
==Notas ==
{{Listaref|2}}


== Variación de presión ==
[[Categoría:Cartografía]]
Trasladarse desde o [[nivel do mar]] até o espazo exterior produce unha diferenza de presión duns 15 [[PSI (unidade de presión)|psi]] (103 410[[Pascal (unidade)|Pa]]), equivalente a saír á superficie desde unha profundidade baixo a auga duns 10 metros.

== Baleiro ==
Contrario á crenza popular, unha persoa exposta de súpeto ao [[Baleiro (física)|baleiro]] non explotaría, morrería de frío ou polo seu propio sangue fervendo, pero tardaría pouco tempo en [[morte|morrer]] de [[anoxia|asfixia]] (anoxia). O [[vapor de auga]] comezaría a [[ebulición|ferver]] desde as áreas expostas como a [[córnea]] do [[ollo]] e xunto co [[Osíxeno (elemento)|osíxeno]], desde as [[membrana semipermeable|membranas]] dentro dos [[pulmón|pulmóns]]. [http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astro/answers/970603.html]

== Satélites ==

Hai moitos [[Satélite artificial|satélites artificiais]] [[órbita|orbitando]] a Terra, incluíndo [[satélite de comunicacións|satélites de comunicacións]] [[órbita geosíncrona|geosíncronos]] a 35.786 km sobre o nivel do mar sobre o [[Ecuador terrestre|ecuador]]. As súas órbitas nunca se deterioran" porque case non hai materia alí para exercer arrastre por [[fricción]]. Hai tamén unha crecente dependencia de satélites que permiten o [[Sistema de posicionamento global]] (GPS), para usos [[forzas armadas|militares]] e [[civil|civís]]. Unha idea equivocada común é que a xente en órbita está fóra da [[gravidade]] da Terra porque están "a flotar", pero flotan porque están en [[caída libre]]: a forza da gravidade e a súa velocidade lineal crean unha [[forza centrípeta]] interior que non lles permite voar fóra, cara ao espazo. A gravidade da Terra alcanza máis aló do [[Cintos de Van Allen|cinto de Van Allen]] e mantén a Lúa en órbita a unha distancia media de 384.403 km. A gravidade de todos os [[obxecto astronómico|corpos celestes]] tende a cero coa inversa do cadrado da distancia.

== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Outros artigos ===
* [[Espazo intergaláctico]]
* [[Espazo interestelar]]

=== Ligazóns externas ===
* [http://neofronteras.com/?p=1103 Pódese sobrevivir ao baleiro espacial por un tempo] {{Es}}.

[[Categoría:Astronáutica]]

Revisión como estaba o 6 de xaneiro de 2016 ás 17:10

Capas da atmosfera (non esta a escala).

O espazo exterior ou espazo baleiro, tamén simplemente chamado espazo, refírese ás rexións relativamente baleiras do universo fóra das atmosferas dos corpos celestes. Úsase espazo exterior para distinguilo do espazo aéreo (e as zonas terrestres). O espazo exterior non está completamente baleiro de materia (é dicir, non é un baleiro perfecto) senón que contén unha baixa densidade de partículas, predominantemente gas hidróxeno, así como radiación electromagnética. Aínda que se supón que o espazo exterior ocupa practicamente todo o volume do universo e durante moito tempo considerouse practicamente baleiro, ou repleto dunha sustancia chamada éter, agora sábese que contén a maior parte da materia do universo. Esta materia está formada por radiación electromagnética, partículas cósmicas, neutrinos sen masa e mesmo formas de materia non ben coñecidas como a materia escura e a enerxía escura. De feito no universo cada un destes compoñentes contribúe ao total da materia, segundo estimacións, na seguinte proporción: materia condensada fría (0,03%), materia estelar (0,5%), neutrinos (partículas sen masa, 0,3%), materia escura (25%) e enerxía escura (75%). A natureza física destas últimas é aínda apenas coñecida. Só se coñecen algunhas das súas propiedades polos efectos gravitatorios que imprimen no período de revolución das galaxias, por unha banda, e na expansión acelerada do universo ou inflación cósmica, por outro.

Límite da Terra

Non hai un límite claro entre a atmosfera terrestre e o espazo, xa que a densidade da atmosfera decrece gradualmente a medida que a altitude aumenta. No entanto, a Federación Aeronáutica Internacional estableceu a liña de Kármán a unha altitude de 100 quilómetros como unha definición de traballo para o límite entre a atmosfera e o espazo. Isto úsase porque, como Theodore von Kármán calculou, por riba dunha altitude dun 100 km, un vehículo típico tería que viaxar máis rápido que a velocidade orbital para poder obter suficiente sustentación aerodinámica para sosterse el mesmo. Estados Unidos designa á xente que viaxa por riba dunha altitude de 80 km como astronautas. Durante a reentrada atmosférica, a altitude de 120 km marca o límite onde a resistencia atmosférica convértese en perceptible.

Sistema Solar

O espazo exterior dentro do Sistema Solar é chamado espazo interplanetario, que se converte en espazo interestelar na heliopausa. O baleiro do espazo exterior non é realmente baleiro; está poboado en parte con varias ducias de tipos de moléculas orgánicas descubertas mediante espectroscopia de microondas. Segundo a Teoría do Big Bang, a radiación dos corpos negros de 2,7 K de temperatura quedou do 'big bang' e a orixe do universo enche o espazo, así como os raios cósmicos, que inclúen núcleos atómicos ionizados e varias partículas subatómicas. Tamén hai gas, plasma, po, meteoros e material deixado de lanzamentos previos tripulados e non tripulados que son un risco potencial para as naves espaciais. Parte deste lixo espacial volve entrar na atmosfera.

A ausencia de aire converte ao espazo exterior en lugares ideais para a astronomía en todas as lonxitudes de onda do espectro electromagnético. As imaxes e outros datos de vehículos espaciais non tripulados proporcionaron información sobre os planetas, asteroides e cometas no noso sistema solar.

Variación de presión

Trasladarse desde o nivel do mar até o espazo exterior produce unha diferenza de presión duns 15 psi (103 410Pa), equivalente a saír á superficie desde unha profundidade baixo a auga duns 10 metros.

Baleiro

Contrario á crenza popular, unha persoa exposta de súpeto ao baleiro non explotaría, morrería de frío ou polo seu propio sangue fervendo, pero tardaría pouco tempo en morrer de asfixia (anoxia). O vapor de auga comezaría a ferver desde as áreas expostas como a córnea do ollo e xunto co osíxeno, desde as membranas dentro dos pulmóns. [1]

Satélites

Hai moitos satélites artificiais orbitando a Terra, incluíndo satélites de comunicacións geosíncronos a 35.786 km sobre o nivel do mar sobre o ecuador. As súas órbitas nunca se deterioran" porque case non hai materia alí para exercer arrastre por fricción. Hai tamén unha crecente dependencia de satélites que permiten o Sistema de posicionamento global (GPS), para usos militares e civís. Unha idea equivocada común é que a xente en órbita está fóra da gravidade da Terra porque están "a flotar", pero flotan porque están en caída libre: a forza da gravidade e a súa velocidade lineal crean unha forza centrípeta interior que non lles permite voar fóra, cara ao espazo. A gravidade da Terra alcanza máis aló do cinto de Van Allen e mantén a Lúa en órbita a unha distancia media de 384.403 km. A gravidade de todos os corpos celestes tende a cero coa inversa do cadrado da distancia.

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas