Mar Negro: Diferenzas entre revisións
poño modelo Corpo de auga |
m máis |
||
Liña 20: | Liña 20: | ||
| división_administrativa = |
| división_administrativa = |
||
| subdivisión_administrativa = |
| subdivisión_administrativa = |
||
| mar = |
| mar = [[Mar epicontinental]] |
||
| arquipélago = |
| arquipélago = |
||
| illa = |
| illa = |
||
| ecorexión = |
| ecorexión = |
||
Liña 29: | Liña 29: | ||
| mares_contiguos = [[Mar de Azov]] <br>[[mar de Mármara]]<br> ([[mar Exeo]],<br> [[mar Mediterráneo]]) |
| mares_contiguos = [[Mar de Azov]] <br>[[mar de Mármara]]<br> ([[mar Exeo]],<br> [[mar Mediterráneo]]) |
||
| subdivisións = |
| subdivisións = |
||
| illas = |
| illas = 10+ |
||
| afluentes = [[Río Danubio|Danubio]] (2.888 km), <br>[[río Dniéper|Dniéper]] (2.290 km)), <br>[[río Dnister|Dnister]] (1.352 km) <br> [[río Kubán|Kubán]] (870 km) |
| afluentes = [[Río Danubio|Danubio]] (2.888 km), <br>[[río Dniéper|Dniéper]] (2.290 km)), <br>[[río Dnister|Dnister]] (1.352 km) <br> [[río Kubán|Kubán]] (870 km) |
||
| cidades = |
| cidades = |
||
Liña 56: | Liña 56: | ||
| campo4 = |
| campo4 = |
||
}} |
}} |
||
[[Ficheiro:Black Sea relief location map.svg|miniatura|O Mar Negro coa península da Crimea e o Mar de Azov ao norte. |
[[Ficheiro:Black Sea relief location map.svg|miniatura|O Mar Negro coa península da Crimea e o Mar de Azov ao norte.]] |
||
O '''mar Negro''' (en [[Lingua abkhaza|abkhaza]]: Амшын Еиқәа, {{lang-ka|შავი ზღვა}}, {{lang-tr|Karadeniz}}, en [[póntico]]: Μαύρον Θάλασσα, Εύξεινος Πόντος, {{lang-bg|Черно море}}, {{lang-ro|Marea Neagră}}, {{lang-ru|Чёрное море}}, {{lang-uk|Чорне море}}, en [[Lingua tártara de Crimea|tártaro de Crimea]]: Qara deñiz) é un [[mar]] que posúe unha saída moi angosta ao [[Mar Mediterráneo]] e que separa [[Europa Oriental]] de [[Asia Occidental]] e esta limitado polos [[montes Pónticos]], ao sur, e polo [[Cáucaso]] a leste. Este mar está, en última instancia, relacionado a través de varios estreitos co [[océano Atlántico]], vía [[mar Mediterráneo]] e [[mar Exeo]]: o [[estreito]] do [[Bósforo]] conéctao ao [[mar de Mármara]] e o estreito dos [[Dardanelos]] ao mar Exeo (parte do mar Mediterráneo); ademais, outro estreito, o de [[estreito de Kerch|Kerch]], úneo ao [[mar de Azov]]. |
|||
]] |
|||
O '''Mar Negro''' é un mar interior entre o sueste de [[Europa]] e [[Asia Menor]]. Conéctase co [[Mar Mediterráneo]] polo [[Bósforo]] e o [[Mar de Mármara]], e ao [[Mar de Azov]] polo [[estreito de Kerch]]. |
|||
== Características == |
== Características == |
Revisión como estaba o 29 de decembro de 2015 ás 08:39
Mar Negro | |
---|---|
Localización administrativa | |
Estado | Bulgaria Xeorxia Romanía Rusia Turquía Ucraína |
Localización xeográfica | |
Océano / Mar | Mar epicontinental |
Continente | Europa - Asia |
Xeografía | |
Mares contiguos | Mar de Azov mar de Mármara (mar Exeo, mar Mediterráneo) |
Illas interiores | 10+ |
Afluentes | Danubio (2.888 km), Dniéper (2.290 km)), Dnister (1.352 km) Kubán (870 km) |
Accidentes | |
Golfos e baías | Baía de Karkinit esteiro do Dniéper |
Penínsulas | Crimea |
Estreitos | Bósforo (Mármara) Dardanelos (Exeo) estreito de Kerch (Azov) |
Características | |
Lonxitude máxima | 1175 km |
Profundiade máxima | 2212 m |
Capacidade | 547 000 km³ |
Mapa | |
Localización do mar Negro. | |
Vista satélite | |
O mar Negro (en abkhaza: Амшын Еиқәа, xeorxiano: შავი ზღვა, turco: Karadeniz, en póntico: Μαύρον Θάλασσα, Εύξεινος Πόντος, búlgaro: Черно море, romanés: Marea Neagră, ruso: Чёрное море, ucraíno: Чорне море, en tártaro de Crimea: Qara deñiz) é un mar que posúe unha saída moi angosta ao Mar Mediterráneo e que separa Europa Oriental de Asia Occidental e esta limitado polos montes Pónticos, ao sur, e polo Cáucaso a leste. Este mar está, en última instancia, relacionado a través de varios estreitos co océano Atlántico, vía mar Mediterráneo e mar Exeo: o estreito do Bósforo conéctao ao mar de Mármara e o estreito dos Dardanelos ao mar Exeo (parte do mar Mediterráneo); ademais, outro estreito, o de Kerch, úneo ao mar de Azov.
Características
Hai un importante fluxo de auga a través do Bósforo, 200 km³ por ano e de auga dóce das áreas adxacentes, especialmente da Europa Central e Oriental, totalizando 320 km³ por ano. O río máis importante a desaugar no Mar Negro é o río Danubio. O Mar Negro ten unha área de 422,000 km² e unha profundidade máxima de 2210 m.
Os países que costean o Mar Negro son Turquía, Bulgaria, Romanía, Ucraína, Rusia e Xeorxia. A península da Crimea é unha república autónoma da Ucraína.
Formación
Teoría da conexión co Mediterráneo durante o Holoceno
O Mar Negro atópase conectado co sistema mundial de océanos mediante un sistema de dous estreitos encadeados, o Estreito dos Dardanelos e o Estreito do Bósforo. Os dardanelos ten unha profundidade de 55 metros e o Bósforo de 36.
Tamén existen evidencias que indican que o nivel de auga no Mar Negro era considerabelmente menor durante o período glaciar, isto explica que os arqueólogos atoparan restos de moluscos de auga doce e estruturas constituídas polo home a uns 100 metros de distancia da costa actual de Turquía. A datación por radiocarbono destes moluscos indica que teñen unha idade de uns 7.000 anos.
Tendo en conta estes feitos existe un acordo en que durante a última glaciación e certos tempo despois do seu final o Mar Negro foi un lago de auga doce pechado. Tempo despois da era glaciar os niveis de auga do mar Negro e o mar Exeo eleváronse de maneira independente ata alcanzar o punto no cal se atopan na actualidade. Sobre o punto no que aínda existe debate é o momento no que ocurreu tal conexión. Unha das teorías é que o mar Negro se encheu primeiro e que a auga doce superaba os actuais estreitos do Dardanelos e Bósforo e desaugaba no Mar Mediterráneo.
Teoría da inundación ou o dioivo
En 1997 William Ryan e Walter Pitman, da Universidade de Columbia, publicaron unha teoría segundo a cal se produciu unha gran inundación a través do Bósforo. Afirman que o mar Negro e o mar Caspio eran vastos lagos de auga doce pero que en torno ao 5.600 a.C o Mediterráneo rompeu o dique natural que os separaba destes lagos creando o paso actual entre os dous mares.
Historia
Dende a antigüidade foi escenario de loitas pola exemonía das súas augas, principalmente entre as grandes potencias do Imperio Otomán, que controlaba a entrada ao mesmo, e o Imperio Ruso. Na época moderna adquiriu unha nova importancia ao ser unha das vías de entrada do gas natural ruso en Europa.
- Guerra de Crimea (1854-1856). Contenda entre o Imperio Ruso e o Imperio Otomán, a quen apoiaban as potencias europeas Francia e Reino Unido. A contenda centrábase sobre rivalidades relixiosas entre ortodoxos e católicos, e o dominio de Moldavia e Valaquia pero focalizouse principalmente na península de Crimea.
Etimoloxía
O nome de Mar Negro tería como orixe a atribución polos turcos de cores aos puntos cardinais, o "negro" para o Norte, o "azul" para o Oeste, o "branco" para o Sur e o "verde" para o Leste. Ao estar este mar (deniz en turco) ao norte de Turquía, foi designado kara ("negro"), en turco Karadeniz ("mar negro"). Mentres que, por exemplo, o mar Mediterráneo, ao sur, sempre é chamado mar Branco, en turco Akdeniz (non confundir co mar Branco actual).
Fauna
O Mar Negro conta con especies animais características como son:
- O mexillón cebra: O Mar Negro é, xunto ao Mar Caspio, o lugar de orixe desta especie de onde se foi extendendo a través da acción do home a gran parte do planeta. Na actualidade está considerada como especie invasora na maior parte destes lugares de destino.
- A carpa común ou europea: É orixinaria tanto do Mar Negro coma do Caspio e o Mar de Aral. Ao igual que o mexillón cebra é unha especie invasora en gran número de ecosistemas.
- O neogobius melanostomus: Tamén é orixinaria do Mar Negro e Caspio e tamén é unha perigosa especie invasora, como por exemplo nos Grandes Lagos de América do Norte.
Poboación
As cidades máis importantes ao longo da costa inclúen Estambul (antigamente Constantinopla e Bizancio), Burgas, Varna, Constanţa, Ialta, Odesa, Sebastopol, Batumi, Trebisonda, Samsun e Zonguldak.
Áreas urbanas máis poboadas en torno ao Mar Negro. | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pos. | Cidade | País | Rexión | Poboación urbana | ||||||
1 | Estambul | Turquía | Estambul | 13.624.240[1] | ||||||
2 | Odesa | Ucraína | Odesa | 1.003.705 | ||||||
3 | Samsun | Turquía | Samsun | 535.401[2] | ||||||
4 | Sebastopol | Ucraína | Crimea | 379,200 | ||||||
5 | Sochi | Rusia | Krasnodar Krai | 343,334 | ||||||
6 | Varna | Bulgaria | Varna | 334,870 | ||||||
7 | Trebisonda | Turquía | Trebisonda | 305,231[3] | ||||||
8 | Constanţa | Romanía | Constanța | 283,872[4] | ||||||
9 | Novorosíisk | Rusia | Krasnodar Krai | 241,952 | ||||||
10 | Burgas | Bulgaria | Burgas | 223,902[5] |
Notas
- ↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
- ↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
- ↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
- ↑ Stiati.ca. "Cele mai mari orase din Romania". Stiati.ca. Consultado o 2014-03-06.
- ↑ "Instituto Estatístico de Turquía". Rapor.tuik.gov.tr. Consultado o 2014-03-06.
Véxase tamén
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Mar Negro |