Paseo marítimo da Coruña

Paseo marítimo da Coruña
Paseo pola zona do Parrote
Tipoloxía	paseo marítimo
Titular da vía	Concello da Coruña, Porto da Coruña
Dimensións
Lonxitude	máis de 13 km
Localización
Inicio	Oza, Avenida da Mariña
Fin	Bens, Visma, A Coruña, O Portiño
Localidade	A Coruña
Cómo chegar
Bus
Taxi	Avenida de Navarra, Porta Real
Bici	Bicicoruña
Circulación
Velocidade máxima	50 kM/h
Construción
Comezo	1990
Completado	inconcluso
Outros datos
Nomes alternativos	O Portiño Rúa Vítimas do Terrorismo Av. de Fernando Suárez García Av. de Gerardo Porto Av. de San Roque de Fóra Paseo de Ronda Av. de Bos Aires Av. de Pedro Barrié de la Maza Rúa do Matadoiro Pso. Alcalde Francisco Vázquez Paseo do Parrote

O Paseo marítimo da Coruña é o paseo marítimo urbano máis longo de Europa, cos seus máis de 13 quilómetros continuos á beira do mar. É unha obra feita por tramos, modificada e inconclusa.

A apertura do último tramo do Paseo Marítimo revelou unha cara descoñecida da cidade, que permite admirar camiñando a forza e inmensidade do Océano Atlántico.

Historia

As orixes do actual paseo marítimo están nos proxectos de principios do século XX dun paseo, vía de circunvalación da península coruñesa. No Plan Cort de 1945 plantéxase unha estrada dende San Roque pola costa pasando pola Torre de Hércules ata o Porto. Non se faría este proxecto. En 1948 no Planeamento de Alineacións volve falarse deste proxecto. En 1956 xa en vigor a Lei do Solo apróbase o Plan Xeral de 1967 concretando un vial sen prioridade peonil. O Plan de Ordenación Urbana de 1985 fixaba plans de protección, conservación e mellora na zona do actual paseo. Nos inicios dos anos 1990 comeza o coñecido como "proxecto Bofill" baseado principalmente en intervencións na zona portuaria. Propostas moitas das cales foron rexeitadas por ser demasiado rompedoras ca estética da cidade.

O paseo foi construído polo Porto da Coruña, Concello da Coruña, Demarcación de Costas do Estado e Dirección Xeral de Estradas do Ministerio de Obras Públicas e Medio Ambiente (Ministerio de Fomento)

O paseo fíxose por partes inconexas entre elas. Construción cronólóxica:

• Paseo marítimo Orzán-Riazor, foi construido polo concello da Coruña e o Ministerio de Fomento. Dende o verán de 1990 a xullo de 1992, cun orzamento de 1 240 millóns de pesetas pagadas ao 50% por cada institución.
• Zona do Parrote, construído polo Porto da Coruña.
• Orillamar (ligazón Orzán-Riazor co Parrote) cun custo de 3 094 millóns de pesetas. Construído polo concello, Dirección Xeral de Estradas e a Dirección Xeral de Costas. O concello puxo 1  32 millóns de pesetas, terreos e a xestión das expropiacións. Os restantes cartos foron aportados polas outras institucións. Foi inaugurado o 19 de maio de 1995.
• Oza-Os Castros, construído polo porto da Coruña xunto coa praia de Oza.
• San Roque financiado cos plans FEDER da Unión Europea e o propio concello.
• San Roque ao Portiño
• O Portiño-Bens (inconcluso)

O paseo percorre así toda a faixa costeira do concello exceptuando as zonas das Xubias e a zona portuaria.

Puntos de interese

Paseo marítimo da Coruña

Paseo marítimo.

Comezando dende a zona occidental (límite costeiro con Arteixo), pódense destacar os seguintes elementos:

• A EDAR de Bens, onde se depuran as augas residuais da comarca da Coruña.
• O Monte de San Pedro, que dispón dunha importante batería de artillaría desactivada, construída na década de 1920 pola casa Vickers, e que tivo un papel disuasorio durante a II Guerra Mundial. Cabe destacar o ascensor panorámico do parque e o miradoiro da parte alta con restaurante e cafetería.
• O obelisco Millenium, instalado para darlle a benvida ao século XXI.
• O Pazo dos Deportes de Riazor e o estadio, obras orixinais do arquitecto Rey Pedreira
• O Hotel Riazor, destacado pola súa torre, visible dende moitos puntos da cidade.

• A Coraza, último vestixio da muralla da Coruña, onde está instalada unha escultura aos Heroes do Orzán. Ademais, ondean permanentemente as bandeiras de Galicia e de España.
• O IES Eusebio da Guarda, cuxa edificación data do século XIX. A súa fachada principal dá a Praza de Pontevedra, onde hai unha importante parada de autobuses urbanos.
• A "Domus" ou Casa do Home. Trátase do primeiro museo interactivo do mundo adicado exclusivamente ao ser humano, situado nun recoñecido edificio asinado polo arquitecto Arata Isozaki.
• O Aquarium Finisterrae, que forma parte dos Museos Científicos Coruñeses, coma a Domus.
• A Torre de Hércules, o principal símbolo da cidade, Patrimonio da Humanidade e tamén é o faro en funcionamento máis antigo do mundo, cuxa fachada actual data dos últimos anos do século XVIII.
• O Cemiterio de San Amaro, principal cemiterio galego, onde están enterrados destacados galegos ilustres, coma Eduardo Pondal ou Manuel Murguía.
• A Maestranza, parque no que se atopa, nun edificio adicado antigamente a parque de artillaría, o reitorado da Universidade da Coruña.
• O Hospital Abente y Lago, antigo Hospital Militar, e o edificio da Fundación Luis Seoane, situados sobre unha muralla que servía de defensa costeira.
• O Castelo de San Antón actual museo, que forma parte da antiga defensa marítima da cidade.
• O Hotel Finisterre e o centro deportivo "La Solana".

Características

Deseño do paseo na zona Orzán-Riazor.

O Paseo pode dividirse pola súa estética en cinco tramos:

• Do Portiño ao Ascensor panorámico do Monte de San Pedro, a calzada para os vehículos, que está lastrada, segrégase da beirarrúa. Trátase do tramo máis novo, que percorre as zonas menos urbanizadas da costa coruñesa.
• Do Ascensor ao Pazo dos Deportes de Riazor a calzada ten xeralmente dous carrís por sentido e dispón de carril bici.
• Do Pavillón ao Aquarium Finisterrae a calzada mantén os catro carrís, pero só ten carril bici na zona reformada. Aquí comeza o tranvía, que nun primeiro momento está separado do tráfico regular, pero que despois se une a el. Neste tramo fíxose a primeira substitución da coñecida e polémica balaustrada, que foi trocada por escaleiras e unha cerca metálica. Ten unhas características luminarias brancas, con lámpada esférica.
• Do Acuario ao Castelo é quizais, o tramo máis coñecido, pois é o que dá acceso á Torre de Hércules. A calzada é de catro carrís en total. Recupera o carril bici e continúa o tranvía. Son salientables as súas luminarias vermellas, de estilo decimonónico con obras pictóricas debuxadas a media altura.
• Do Castelo ao Parrote a calzada pasa a ter un carril por sentido, e continúa o tranvía e o carril bici. Está cortado á espera de que se constrúa o túnel e o aparcamento subterráneo do Parrote, que suprimirá o tráfico rodado en superficie.

Valado en inox do paseo marítimo da Coruña en Riazor.

O paseo marítimo dende a súa inauguración foise adaptando e modificando segundo os usos que a cidade lle foi dando ás infraestruturas. Así o tranvía turístico nun principio con percorrido dende o Parrote ata Riazor quedou en 2014 limitado ao traxecto dende a Torre de Hércules cara Riazor polo seu pouco uso e os custes que supoñía. Tamén o propio paseo e o mobiliario del foron trocados. Tódolos anos as praias de Riazor e Orzán eran nos invernos protexidas das ondas facendo ca area montóns a xeito de rompe ondas, nalgúns casos parte do mobiliario do paseo foi esnaquizado polas ondas. En 2015 foron retirados os farois sobre os valados. Parte destes valados de pedra foron trocados por outros en aceiro inoxidable, na zona de Riazor chegáronse a quitar deixando o acceso á praia limpo de obstáculos.

Galería de imaxes

• 
  O Castelo de San Antón desde o paseo.
• 
  Farois do paseo.
• 
  Paseo marítimo.
• 
  Ascensor panorámico do Monte de San Pedro.
• 
  Monumento de Acisclo Manzano no Parrote, en homenaxe aos nenos da Real Expedición Filantrópica da Vacina.
• 
  Homenaxe ao polbo no paseo marítimo da Coruña.
• 
  O paseo marítimo da Coruña en Bens, Edar.
• 
  Cetárea no paseo marítimo da Coruña.
• 
  Paseo marítimo e Illas de San Pedro.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• O Paseo marítimo no sitio factoriaurbana.com (en castelán)