Iannis Xenakis: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 37: Liña 37:


Xenakis estivo casado coa escritora [[Françoise Xenakis]].
Xenakis estivo casado coa escritora [[Françoise Xenakis]].

== Catálogo de obras ==

{| class="sortable" border=0 align=center valign=top style="vertical-align:top; border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF; font-size:100%"
|+ style="background:black; color:white" |<big>'''Catálogo de obras de Iannis Xenakis'''</big>
|-bgcolor=#d8d8d8 align=center valign= bottom
! width=60 px |Ano
! Obra
! Tipo de obra
! width=60 px |Duración
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1949 || '''Trio - voice''', piano e frauta (peza escrita para Annette Dieudonné con quen estudiaba neste periodo) || Música vocal || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1949/50 || '''Pièces sans titre''' (Menuet, Air populaire, Allegro molto, Mélodie, Andante) || Música solista (piano) ||
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1950/51 || '''Six chansons''', para piano || Música solista (piano) || 08:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''La colombe de la paix''', para alto e coro mixto a 4 voces || Música coral (a capella) || -
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''Zyia''' (2 versións: a) soprano, coro de homes e dúo (fl, pf) b) soprano, fl, pf || Música vocal || 10:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''Dhipli zyia''' (dúo), para violonchelo e violin || Música instrumental (dúo) || 05:30
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''Trois poèmes''', para voz recitante e piano || Música vocal (piano) || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''Tripli Zyia''', para voz e piano (non publicada) || Música vocal (piano) || -
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952 || '''Zyia Kathisto''', para dúo de piano (composta durante os seus estudos con Messiaen) || Música solista (2 pianos) || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1952/53 || '''Procession aux eaux claires''' (Anastenaria I), para coro mixto, coro de homes e orquestra || Música coral (orquestra) || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1953 || '''Duo, for violin and cello''' (non publicada) || Música instrumental (dúo) ||
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1953 || '''Le sacrifice''' (Anastenaria II), para 51 músicos || Música orquestral || 06:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1953 || '''Stamatis Katotakis''', canción de mesa, para voz e coro de homes à 3 voix || Música coral (a capella) || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1953/54 || '''Metastasis''' (terceira parte do tríptico ''Anastenaria''), para orquestra de 60 músicos || Música orquestral || 07:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1955/56 || '''Pithoprakta''', para orquestra de 49 músicos || Música orquestral || 10:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1956/57 || '''Achorripsis''', para 21 instrumentos || Música instrumental || 07:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1956/62 || '''Morsina-Amorsina (ST/4, 2-030762)''', para piano, violin, violonchelo e contrabaixo || Música de cámara (trío) || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1956/62 || '''ST/4 – 1,080262''', para cuartero de cordas || Música de cámara (cuarteto) || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1956/62 || '''ST/10 –1,080262''', para 10 instrumentos || Música instrumental || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1956/62 || '''ST/48 – 1,240162''', para orquestra || Música orquestral || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1957 || '''Diamorphoses,''' para sons gravados || Música electroacústica || 07:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1958 || '''Concret PH''' (inauguración do [[Pabellón Philips]] en Bruselas), para sons gravados || Música electroacústica || 02:45
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1958/59 || '''Analogiques A e B''', conxunto de cordas (9) e sons gravados || Música instrumental || 07:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1958/62 || '''Atrées''' (ST/10, 3-060962), para dez instrumentos || Música instrumental || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1959 || '''Duel''', xogo para dúas orquestras || Música orquestral || 10:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1959 || '''Syrmos''', conxunto de cordas (18 o 36) || Música instrumental || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1960 || '''Orient-Occident''', para sons gravados || Música electroacústica || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1960 || '''Vasarely''', para cinta (Esbozo. Música para a película de P. Kassowitz e E. Szabo para a Exposición Vasarely) || Música de película || -
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1960/61 || '''Herma''', para piano solo || Música solista (piano) || 10:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1961 || '''Formes Rouges''', para sete instrumentos (Esbozo. Música para a película de P. Kamler) || Música de película || 05:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1962 || '''Bohor''', sons gravados || Música electroacústica || 21:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1962 || '''Polla ta Dhina''' (textos de Antígona de Sófocles), para coro de nenos e 48 músicos || Música coral (orquestra) || 06:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1962 || '''Stratégie''', para 2 orquestras || Música orquestral || 10:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1962 ||'''Amorsima-Morsima''', para conxunto (Esbozo. Título alternativo: ST/10 - 2,080262) || Música instrumental || -
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1963/64 || '''Eonta,''' para piano e 5 instrumentos de metal (2 trompetas e 3 trombóns) || Música instrumental || 18:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1964 || '''Hiketides''', cuarteto de metais e conxuntos de cordas (24 o dobre); || Música instrumental || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1964/65 || '''Akrata''', para cuarteto de saxofóns || Música instrumental (cuarteto) || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1965/66 || '''Oresteïa''' (revisión de 1987), sobre textos de [[Esquilo]], suite para coro infantil, coro mixto con accesorios e conxunto de 12 músicos || Cantata || 60:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1965/66 || '''Terretêktorh''', para 88 músicos dispersados entre o público || Música orquestral || 18:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1966 || '''Nomos Alpha''', para violonchelo solista || Música solista (violonchelo) || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1967 || '''Polytope de Montréal''', espectáculo de luz e son para 4 orquestras idénticas || Música incidental || 15:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1967 || '''Médée''' (Textos de Séneca), música escénica sobre textos de [[Séneca]], para coro masculino tocando ritmos con címbalos e 5 músicos || Música teatral || 25:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1967/68 || '''Nuits''' sobre fonemas sumerios, asirios, aqueos e outros, para 12 voces mixtas solistas ou coro mixto || Música vocal (capella) || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1967/68 || '''Nomos Gamma''', para 98 músicos dispersados entre o público || Música orquestral || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1969 || '''Persephassa''', para 6 percusionistas || Música instrumental (percusión) || 24:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1969 || '''Anaktoria''', para conxunto de 8 músicos.|| Música instrumental || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1969 || '''Synaphaï''', para piano e orquesta || Música orquestral || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1968/69 || '''Kraanerg''', música para ballet, para orquestra e cinta magnética de 4 canles || Ballet || 75:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1969/70 || '''Hibiki Hana Ma''', para orquestra e banda magnética || Música electroacústica || 18:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1971 || '''Charisma''', para clarinete e violonchelo || Música instrumental (dúo) || 04:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1971 || '''Antikhthon''', para orquestra || Música orquestral || 23:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1971 || '''Mikka''', para violon solo || Música solista (violín) || 04:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1971 || '''Aroura''', para 12 instrumentos de corda || Música instrumental || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1972 || '''Linaïa-Agon''', trío de metais (cor, tb, tba) || Música instrumental (trío) || Variable
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1972 || '''Polytope de Cluny''', sons gravados || Música incidental || 24:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1972 || '''Persepolis''', espectáculo luminoso, para luz e son (cinta magnética de 8 canles) || Música electroacústica || 56:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1972 || '''Eridanos''', para clarinete e violonchelo, orquestra || Música orquestral || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1973 || '''Cendrées''', para coro mixto de 72 (ou 36) cantantes entoando fonemas de Iannis Xenakis e 73 músicos || Música coral (orquestra) || 25:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1973 || '''Evryali''', para piano solo || Música solista (piano) || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1974 || '''Noomena''', para orquestra || Música orquestral || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1974 || '''Gmeeoorh''', para órgano || Música solista (órgano) || 20:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1974 || '''Erikhthon''', para piano e orquesta || Música orquestral || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1975 || '''Phlegra''', para conxunto || Música instrumental || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1975 || '''Psappha''', para percusión || Música instrumental (percusión) || 13:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1975 || '''Empreintes''', para orquestra || Música orquestral || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1975 || '''N'Shima''', sobre palabras e fonemas hebreos, para 2 mezzo-sopranos (ou altos) e 5 músicos (2 trompas, 2 trombóns e chelo amplificado) || Música vocal || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1975/76 || '''Theraps''', para contrabaixo || Música solista (contrabaixo) || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1976 || '''Épei''', para sexteto || Música instrumental || 13:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1976 || '''Retours–Windungen''', orixinal para doce violonchelos || Música instrumental || 08:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1976 || '''Dmaaathen''', óboe e percusión || Música instrumental (dúo) || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1976 || '''Khoaï''', para clavecín || Música solista (clavecin) || 15:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1976 || '''Mikka "S"''', para violín solo || Música solista (Violin) || 05:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977 || '''Jonchaies''', para orquestra de 109 músicos || Música orquestral || 17:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977 || '''Akanthos'''. Fonemas de Iannis Xenakis, para soprano e octeto || Música vocal (instrumental) || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977 ||'''Kottos''', para violonchelo solo || Música solista (violonchelo) || 08:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977 || '''A Hélène''', coro de mulleres ou de homes || Música coral (a capella) || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977 || '''A Colone''', coro de homes ou de mulleres e conxunto || Música coral || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1977/78 || '''La légende d'eer''' (diatope), pieza electroacústica para banda de 8 pistas || Música electroacústica || 45:50
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1978 || '''Ikhoor''', para trío de cordas || Música de cámara (trío) || 11:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1978 || '''Mycènes alpha''', sons gravados || Música electroacústica || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1978 || '''Rothkamm''' || - || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1979 || '''Dikhthas''', violín e piano || Música instrumental (dúo) || 12:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1979 || '''Pleiades''', para 6 percusionistas || Música instrumental (percusión) || 42:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1979 || '''Palimpsest''', para conxunto (11) || Música instrumental || 11:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1979 || '''Anemoessa''', coro mixto (42 ou 84) e orquestra || Música coral (orquestra) || 15:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1980 || '''Aïs''', barítono, percusión e orquestra || Música vocal (orquestra) || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1980 || '''Mists''', para piano solo || Música solista (piano) || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1981 || '''Komboï''', para clavecin e percusión || Música instrumental (dúo) || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1981 || '''Nekuïa'''. Fonemas e textos extraídos de ''Siebenkäs'', de Jean-Paul Richter, e de ''Écoute'', de Françoise Xenakis || Música coral (orquestra) || 26:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1981 || '''Pour la Paix''' [(a) coro mixto b) coro mixto, 4 recitantes e sons gravados c) 4 recitantes e sons gravados d) sons gravados)] || Música coral || 37:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1981 || '''Embellie''', para viola solista || Música solista (viola) || 07:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1981 || '''Serment-Orkos''' (Textos de [[Hipócrates]]), coro mixto || Música coral (a capella) || 07:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1982 || '''Pour les Baleines''', orquestra de cordas || Música orquestral (cámara)|| 02:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1982 || '''Pour Maurice''', para barítono e piano || Música vocal (piano) || 04:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1983 || '''Chant des soleils''', para coro de nenos, coro mixto, conxunto de metais e percusión || Música coral (instrumental) || 08:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1983 || '''Khal Perr''', quinteto de metais e 2 perc || Música instrumental || 10:30
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1983 || '''Shaar''', para gran orquestra de cuerda || Música orquestral (cámara) || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1983 || '''Tetras''', para cuarteto de cordas || Música de cámara (cuarteto) || 16:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1983/84 || '''Lichens''', para orquestra || Música orquestral || 16:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1984 || '''Naama''', clavecin || Música solista (clavecín) || 16:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1984 || '''Thallein''', para conxunto de cámara (14) || Música de cámara || 17:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1985 || '''Jalons''', para conxunto de 15 músicos (a frauta tocando tamén o piccolo, óboe, clarinete, clarinete baixo, trompa, trompeta, trombón, tuba, arpa e quinteto de corda)) || Música instrumental || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1985 || '''Nyûyô''', cuarteto de instrumentos xaponeses (shakuhachi, sangen e 2 kotos) || Música instrumental || 10:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1985 || '''Alax''', para 3 ensembles (30 en total) || Música instrumental || 22:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1985 || '''Idmen B'''. Fonemas e textos tomados da Teogonia de [[Hesiodo]], para 6 percusionistas || Música instrumental (percusión) || 13:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1985 || '''Idmen A'''. Fonemas tomados da Teogonia de [[Hesiodo]], coro mixto (32 mínimo) e 4 percusionistas || Música coral (capella) || 14:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1986 || '''Akea''', quinteto para cordas e piano || Música de cámara || 12:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1986 || '''Horos''', para orquestra || Música orquestral || 16:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1986 || '''Keren''', para trombón || Música solista (trombón) || 06:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1986 || '''Keqrops''', para piano solista e orquestra de 92 músicos || Música orquestral || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1986 || '''A l'île de Gorée''', clavecin e conxunto || Música instrumental || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''Kassandra''', para barítono amplificado (tamén tocando un salterio de 20 cordas) e percusión || Música vocal (instrumental) || 14:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''Tauriphaníe''', sons gravados || Música electroacústica || 10:45
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''Tracées''', para orquestra || Música orquestral || 06:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''a r.''', (Hommage à Ravel), para piano solo || Música solista (piano) || 03:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''XAS''', para cuarteto de saxofóns || Música instrumental (cuarteto) || 09:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987 || '''Ata''', para orquestra || Música orquestral || 16:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1987/88 || '''Rebonds''', para un percusionista || Música solista (Percusión) || 08:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1988 || '''Waarg''', para conxunto || Música instrumental || 16:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1989 || '''Échange''', para clarinete baixo e conxunto || Música solista (clarinete) || 14:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1989 || '''Oophaa''', para dúo (clavecin, percusión) || Música instrumental (dúo) || 09:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1989 || '''Epicycle''', vc e conxunto || Música vocal (instrumental) || 12:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1989 || '''Voyage absolu des Unari vers Andromède''', sons gravados || Música electroacústica || 15:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1989 || '''Okho''', para 3 djembes (percusión) || Música instrumental (percusión) || 13:30
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1990 || '''Tetora''', cuarteto de cordas || Música de cámara (cuarteto) || 17:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1990 || '''Knephas'''. Phonèmes de Iannis Xenakis, para coro mixto || Música coral (a capella) || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1990 || '''Kyania''', para orquestra || Música orquestral || 23:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1990 || Tuorakemsu, para orquestra || Música orquestral || 03:40
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Roáï''', para orquestra || Música orquestral || 17:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Troorkh''', trombón e orquestra || Música orquestral || 17:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Paille in the wind''', dúo (vc, pf) || Música instrumental (dúo) || 07:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Krinoïdi''', para orquestra || Música orquestral || 15:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Gendy3''', sons gravados || Música electroacústica || 20:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1991 || '''Dox-Orkh''', para violín e orquestra || Música orquestral || 20:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1992 || '''La déesse Athéna''' (La diosa Atenea), para barítono solista e conxunto mixto de 11 instrumentos || Música vocal (instrumental) || 09:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1992 || '''Pu wijnuej we fyp''', coro de nenos || Música coral (a capella) || 10:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1993 || '''Plekto''', para sextexto || Música instrumental || 14:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1993 || '''Mosaïques''', para orquestra || Música orquestral || 08:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1993 || '''Les Bacchantes d'Euripide''' (Bakxai Evrvpidov) barítono, coro de mulleres e conxunto || Música coral (instrumental) || 60:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1993/94 || '''Dämmerschein''' (Rays of Twilight), para gran orquestra || Música orquestral || 14:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1994 || '''Mnamas kharin Witoldowi Lutoslawskiemu''' (A la Mémoire de Witold Lutoslaw ), para 2 trompetas e 2 trompas || Música instrumental || 04:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1994 || '''Sea Nymphs,''' para coro mixto || Música coral (a capella)|| 08:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1994 || '''S.709''', sons gravados || Música electroacústica || 07:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1994 || '''Ergma''', para cuarteto de cordas || Música instrumental || 09:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1995 || '''Windungen''' (para 8 chelos) || Música instrumental || -
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1995 || '''Kaï''', conjunto || Música instrumental || 08:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1995 || '''Kuïlenn''', conxunto de ventos || Música instrumental || 07:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1995 || '''Koïranoï''', para orquestra || Música orquestral || 12:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1995 || '''Voile''', conxunto de cordas || Música instrumental || 05:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1996 || '''Ioolkos''', para orquestra || Música orquestral || 08:30
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1996 || '''Zythos''', para tuba e 6 percusionistas || Música instrumental (percusión) || 08:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1996 || '''Ittidra''', para sexteto de cordas || Música instrumental || 08:30
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1996 || '''Hunem-Iduhey''', para violín e violonchelo || Música instrumental (dúo) || 03:00
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1996 || '''Roscobeck''', para dúo (vc, cb) || Música instrumental (dúo) || 08:00
|-bgcolor=#f8f8f8
| bgcolor=#d8d8d8 | 1997 || '''O-Mega''', para percusión e conxunto || Música instrumental || 03:30
|-
| bgcolor=#d8d8d8 | 1997 || '''Sea-Change''', para orquestra || Música orquestral || 10:00
|}


== Bibliografía ==
== Bibliografía ==

Revisión como estaba o 15 de abril de 2015 ás 22:40

Iánnis Xenákis
Xenakis en 1975.
Nacemento29 de maio de 1922
 Brăila, Romanía Romanía
Falecemento4 de febreiro de 2001
 Paris, Francia
NacionalidadeGrecia e Francia
Relixiónateísmo
Educado enNational Technical University of Athens
Parella/sFrançoise Xenakis
FillosMakhi Xenakis
IrmánsKosmas Xenakis
PremiosPremio Kyoto (1997)
Na rede
https://www.iannis-xenakis.org
IMDB: nm0944416 MySpace: iannisxenakis Spotify: 399s62PfwKlLnrLvBjWFYB Last fm: Iannis+Xenakis Musicbrainz: 4083d781-7973-4717-8e1b-0f8786437709 Songkick: 89247 Discogs: 32202 Allmusic: mn0000687566 WikiTree: Xenakis-6 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Iannis Xenakis (Γιάννης Ξενάκης, tamén transliterado en francés como Yannis Xénakis) foi un compositor e arquitecto de ascendencia grega nado o 29 de maio de 1922 en Brăila, Romania; nacionalizouse francés e pasou gran parte da súa vida en París, onde morreu o 4 de febreiro de 2001. Considérase como un dos compositores máis importantes da música contemporánea.

Biografía

Aos 10 anos trasladouse coa súa familia a Grecia, comezando logo estudos de inxeñería en Atenas. Os seus estudos interrómpensen en 1941 coa ocupación nazi do su país. Participou na resistenza grega durante a Segunda Guerra Mundial, e na primeira fase da Guerra Civil Grega como membro da compañía de estudantes Lord Byron do Exército de Liberación do Pobo Grego (ELAS). En Xaniero de 1945 recibiu unha grave ferida de obús no lado esquerdo da cara que o puxo ao borde da morte, provocándolle a pérdida dun ollo e desfigurándolle parte do rostro. En 1946 puido finalizar os seus estudos obtendo o título de enxeñeiro, pero foi perseguido debido ao seu activismo político, e condeado a morte. Logrou fuxir e, grazas a un pasaporte falso, cruzar a fronteira rumbo a Francia en 1947.

Establecido en París, en 1948 ingresou no estudio do famoso arquitecto Le Corbusier como enxeñeiro calculista. Pronto comezou a colaborar nos proxectos de varias obras importantes saídas do estudio de Le Corbusier durante esos anos, como as unidades habitacionais de Nantes (1949), Briey-en-Forêt e Berlin-Charlottenburg (1954), os diferentes edificios constitutivos do plan de urbanismo de Chandigarh na India (1951), e o Centro Deportivo e Cultural de Bagdad (1957). Nestas obras Xenakis aplicou os mesmos procesos compositivos e estéticos que nas súas obras musicales da época.

O Pabellón Philips durante a Exposición Internacional de Bruselas

Xenakis deseñou ademáis dúas importantes obras da arquitectura do século XX: o convento de Santa María de La Tourette (1953), e especialmente o Pabellón Philips da Exposición Internacional de Bruselas de 1958, baseado nas mesmas estruturas que a súa obra orquestral Metastasis de 1953-1954.[1] Para o interior do Pabellón encargóuselle a Edgar Varèse que realizara a música, quen compuxo o seu Poème Électronique, e o propio Xenakis compuxo Concret PH que se escoitaba nos interludios entre as presentacións da obra de Varèse.

Durante eses anos, Xenakis comezou paralelamente os seus estudos de composición en París, primeiro con Arthur Honegger e Darius Milhaud, cos que non tivo demasiado entendimento, e finalmente con Olivier Messiaen, con quen sí estudou regularmente a partir de 1952. En 1955 Hans Rosbaud dirixiu no Festival de Donaueschingen a súa primeira obra importante para orquestra: Metástase. Esta peza e as que lle seguiron, notablemente Pithoprakta de 1955-56, e Achorripsis de 1956-57, así como artigos publicados nos Gravesaner Blätter, a revista que dirixía Hermann Scherchen, déronlle a Xenakis unha notoriedade que finalmente lle permitiu dedicarse exclusivamente á composición.

Iannis Xenakis no seu estudo de Paris.

En 1963 publicou Musiques Formelles (Música formalizada), posteriormente revisada, expandida e publicada en inglés como Formalized Music: Thought and Mathematics in Composition en 1971, e novamente ampliada e revisada para a segunda e definitiva edición de 1990; unha colección de ensaios sobre as súas ideas musicais e técnicas compositivas, considerada unha das contribucións máis importantes á teoría da música do século XX. En 1997 obtivo o Premio Kyoto que concede a Fundación Inamori, de Kyoto.

Pioneiro do emprego da computadora na composición musical algorítmica, Xenakis fundou en 1966 o EMAMu, coñecido a partir de 1972 como CEMAMu (Centre d'Études de Mathématique et Automatique Musicales), instituto dedicado ao estudo de aplicacións informáticas na música. Alí Xenakis concibiu e desenvolveu o sistema UPIC, que permite a realización sonora directa da notación gráfica que se efectúa sobre unha tabliña.

Xenakis estivo casado coa escritora Françoise Xenakis.

Catálogo de obras

Catálogo de obras de Iannis Xenakis
Ano Obra Tipo de obra Duración
1949 Trio - voice, piano e frauta (peza escrita para Annette Dieudonné con quen estudiaba neste periodo) Música vocal -
1949/50 Pièces sans titre (Menuet, Air populaire, Allegro molto, Mélodie, Andante) Música solista (piano)
1950/51 Six chansons, para piano Música solista (piano) 08:00
1952 La colombe de la paix, para alto e coro mixto a 4 voces Música coral (a capella) -
1952 Zyia (2 versións: a) soprano, coro de homes e dúo (fl, pf) b) soprano, fl, pf Música vocal 10:00
1952 Dhipli zyia (dúo), para violonchelo e violin Música instrumental (dúo) 05:30
1952 Trois poèmes, para voz recitante e piano Música vocal (piano) -
1952 Tripli Zyia, para voz e piano (non publicada) Música vocal (piano) -
1952 Zyia Kathisto, para dúo de piano (composta durante os seus estudos con Messiaen) Música solista (2 pianos) -
1952/53 Procession aux eaux claires (Anastenaria I), para coro mixto, coro de homes e orquestra Música coral (orquestra) 11:00
1953 Duo, for violin and cello (non publicada) Música instrumental (dúo)
1953 Le sacrifice (Anastenaria II), para 51 músicos Música orquestral 06:00
1953 Stamatis Katotakis, canción de mesa, para voz e coro de homes à 3 voix Música coral (a capella) -
1953/54 Metastasis (terceira parte do tríptico Anastenaria), para orquestra de 60 músicos Música orquestral 07:00
1955/56 Pithoprakta, para orquestra de 49 músicos Música orquestral 10:00
1956/57 Achorripsis, para 21 instrumentos Música instrumental 07:00
1956/62 Morsina-Amorsina (ST/4, 2-030762), para piano, violin, violonchelo e contrabaixo Música de cámara (trío) 11:00
1956/62 ST/4 – 1,080262, para cuartero de cordas Música de cámara (cuarteto) 11:00
1956/62 ST/10 –1,080262, para 10 instrumentos Música instrumental 11:00
1956/62 ST/48 – 1,240162, para orquestra Música orquestral 11:00
1957 Diamorphoses, para sons gravados Música electroacústica 07:00
1958 Concret PH (inauguración do Pabellón Philips en Bruselas), para sons gravados Música electroacústica 02:45
1958/59 Analogiques A e B, conxunto de cordas (9) e sons gravados Música instrumental 07:00
1958/62 Atrées (ST/10, 3-060962), para dez instrumentos Música instrumental 15:00
1959 Duel, xogo para dúas orquestras Música orquestral 10:00
1959 Syrmos, conxunto de cordas (18 o 36) Música instrumental 15:00
1960 Orient-Occident, para sons gravados Música electroacústica 12:00
1960 Vasarely, para cinta (Esbozo. Música para a película de P. Kassowitz e E. Szabo para a Exposición Vasarely) Música de película -
1960/61 Herma, para piano solo Música solista (piano) 10:00
1961 Formes Rouges, para sete instrumentos (Esbozo. Música para a película de P. Kamler) Música de película 05:00
1962 Bohor, sons gravados Música electroacústica 21:30
1962 Polla ta Dhina (textos de Antígona de Sófocles), para coro de nenos e 48 músicos Música coral (orquestra) 06:00
1962 Stratégie, para 2 orquestras Música orquestral 10:30
1962 Amorsima-Morsima, para conxunto (Esbozo. Título alternativo: ST/10 - 2,080262) Música instrumental -
1963/64 Eonta, para piano e 5 instrumentos de metal (2 trompetas e 3 trombóns) Música instrumental 18:00
1964 Hiketides, cuarteto de metais e conxuntos de cordas (24 o dobre); Música instrumental 10:00
1964/65 Akrata, para cuarteto de saxofóns Música instrumental (cuarteto) 11:00
1965/66 Oresteïa (revisión de 1987), sobre textos de Esquilo, suite para coro infantil, coro mixto con accesorios e conxunto de 12 músicos Cantata 60:00
1965/66 Terretêktorh, para 88 músicos dispersados entre o público Música orquestral 18:00
1966 Nomos Alpha, para violonchelo solista Música solista (violonchelo) 17:00
1967 Polytope de Montréal, espectáculo de luz e son para 4 orquestras idénticas Música incidental 15:00
1967 Médée (Textos de Séneca), música escénica sobre textos de Séneca, para coro masculino tocando ritmos con címbalos e 5 músicos Música teatral 25:00
1967/68 Nuits sobre fonemas sumerios, asirios, aqueos e outros, para 12 voces mixtas solistas ou coro mixto Música vocal (capella) 12:00
1967/68 Nomos Gamma, para 98 músicos dispersados entre o público Música orquestral 15:00
1969 Persephassa, para 6 percusionistas Música instrumental (percusión) 24:00
1969 Anaktoria, para conxunto de 8 músicos. Música instrumental 11:00
1969 Synaphaï, para piano e orquesta Música orquestral 14:00
1968/69 Kraanerg, música para ballet, para orquestra e cinta magnética de 4 canles Ballet 75:00
1969/70 Hibiki Hana Ma, para orquestra e banda magnética Música electroacústica 18:00
1971 Charisma, para clarinete e violonchelo Música instrumental (dúo) 04:00
1971 Antikhthon, para orquestra Música orquestral 23:00
1971 Mikka, para violon solo Música solista (violín) 04:00
1971 Aroura, para 12 instrumentos de corda Música instrumental 12:00
1972 Linaïa-Agon, trío de metais (cor, tb, tba) Música instrumental (trío) Variable
1972 Polytope de Cluny, sons gravados Música incidental 24:00
1972 Persepolis, espectáculo luminoso, para luz e son (cinta magnética de 8 canles) Música electroacústica 56:00
1972 Eridanos, para clarinete e violonchelo, orquestra Música orquestral 11:00
1973 Cendrées, para coro mixto de 72 (ou 36) cantantes entoando fonemas de Iannis Xenakis e 73 músicos Música coral (orquestra) 25:00
1973 Evryali, para piano solo Música solista (piano) 11:00
1974 Noomena, para orquestra Música orquestral 17:00
1974 Gmeeoorh, para órgano Música solista (órgano) 20:00
1974 Erikhthon, para piano e orquesta Música orquestral 15:00
1975 Phlegra, para conxunto Música instrumental 14:00
1975 Psappha, para percusión Música instrumental (percusión) 13:00
1975 Empreintes, para orquestra Música orquestral 12:00
1975 N'Shima, sobre palabras e fonemas hebreos, para 2 mezzo-sopranos (ou altos) e 5 músicos (2 trompas, 2 trombóns e chelo amplificado) Música vocal 17:00
1975/76 Theraps, para contrabaixo Música solista (contrabaixo) 11:00
1976 Épei, para sexteto Música instrumental 13:00
1976 Retours–Windungen, orixinal para doce violonchelos Música instrumental 08:00
1976 Dmaaathen, óboe e percusión Música instrumental (dúo) 10:00
1976 Khoaï, para clavecín Música solista (clavecin) 15:00
1976 Mikka "S", para violín solo Música solista (Violin) 05:00
1977 Jonchaies, para orquestra de 109 músicos Música orquestral 17:00
1977 Akanthos. Fonemas de Iannis Xenakis, para soprano e octeto Música vocal (instrumental) 11:00
1977 Kottos, para violonchelo solo Música solista (violonchelo) 08:00
1977 A Hélène, coro de mulleres ou de homes Música coral (a capella) 10:00
1977 A Colone, coro de homes ou de mulleres e conxunto Música coral 14:00
1977/78 La légende d'eer (diatope), pieza electroacústica para banda de 8 pistas Música electroacústica 45:50
1978 Ikhoor, para trío de cordas Música de cámara (trío) 11:00
1978 Mycènes alpha, sons gravados Música electroacústica 10:00
1978 Rothkamm - -
1979 Dikhthas, violín e piano Música instrumental (dúo) 12:00
1979 Pleiades, para 6 percusionistas Música instrumental (percusión) 42:00
1979 Palimpsest, para conxunto (11) Música instrumental 11:00
1979 Anemoessa, coro mixto (42 ou 84) e orquestra Música coral (orquestra) 15:00
1980 Aïs, barítono, percusión e orquestra Música vocal (orquestra) 17:00
1980 Mists, para piano solo Música solista (piano) 12:00
1981 Komboï, para clavecin e percusión Música instrumental (dúo) 17:00
1981 Nekuïa. Fonemas e textos extraídos de Siebenkäs, de Jean-Paul Richter, e de Écoute, de Françoise Xenakis Música coral (orquestra) 26:00
1981 Pour la Paix [(a) coro mixto b) coro mixto, 4 recitantes e sons gravados c) 4 recitantes e sons gravados d) sons gravados)] Música coral 37:00
1981 Embellie, para viola solista Música solista (viola) 07:00
1981 Serment-Orkos (Textos de Hipócrates), coro mixto Música coral (a capella) 07:00
1982 Pour les Baleines, orquestra de cordas Música orquestral (cámara) 02:30
1982 Pour Maurice, para barítono e piano Música vocal (piano) 04:00
1983 Chant des soleils, para coro de nenos, coro mixto, conxunto de metais e percusión Música coral (instrumental) 08:00
1983 Khal Perr, quinteto de metais e 2 perc Música instrumental 10:30
1983 Shaar, para gran orquestra de cuerda Música orquestral (cámara) 14:00
1983 Tetras, para cuarteto de cordas Música de cámara (cuarteto) 16:00
1983/84 Lichens, para orquestra Música orquestral 16:00
1984 Naama, clavecin Música solista (clavecín) 16:00
1984 Thallein, para conxunto de cámara (14) Música de cámara 17:00
1985 Jalons, para conxunto de 15 músicos (a frauta tocando tamén o piccolo, óboe, clarinete, clarinete baixo, trompa, trompeta, trombón, tuba, arpa e quinteto de corda)) Música instrumental 15:00
1985 Nyûyô, cuarteto de instrumentos xaponeses (shakuhachi, sangen e 2 kotos) Música instrumental 10:00
1985 Alax, para 3 ensembles (30 en total) Música instrumental 22:00
1985 Idmen B. Fonemas e textos tomados da Teogonia de Hesiodo, para 6 percusionistas Música instrumental (percusión) 13:30
1985 Idmen A. Fonemas tomados da Teogonia de Hesiodo, coro mixto (32 mínimo) e 4 percusionistas Música coral (capella) 14:00
1986 Akea, quinteto para cordas e piano Música de cámara 12:00
1986 Horos, para orquestra Música orquestral 16:00
1986 Keren, para trombón Música solista (trombón) 06:00
1986 Keqrops, para piano solista e orquestra de 92 músicos Música orquestral 17:00
1986 A l'île de Gorée, clavecin e conxunto Música instrumental 14:00
1987 Kassandra, para barítono amplificado (tamén tocando un salterio de 20 cordas) e percusión Música vocal (instrumental) 14:00
1987 Tauriphaníe, sons gravados Música electroacústica 10:45
1987 Tracées, para orquestra Música orquestral 06:00
1987 a r., (Hommage à Ravel), para piano solo Música solista (piano) 03:00
1987 XAS, para cuarteto de saxofóns Música instrumental (cuarteto) 09:00
1987 Ata, para orquestra Música orquestral 16:00
1987/88 Rebonds, para un percusionista Música solista (Percusión) 08:00
1988 Waarg, para conxunto Música instrumental 16:00
1989 Échange, para clarinete baixo e conxunto Música solista (clarinete) 14:00
1989 Oophaa, para dúo (clavecin, percusión) Música instrumental (dúo) 09:00
1989 Epicycle, vc e conxunto Música vocal (instrumental) 12:00
1989 Voyage absolu des Unari vers Andromède, sons gravados Música electroacústica 15:30
1989 Okho, para 3 djembes (percusión) Música instrumental (percusión) 13:30
1990 Tetora, cuarteto de cordas Música de cámara (cuarteto) 17:00
1990 Knephas. Phonèmes de Iannis Xenakis, para coro mixto Música coral (a capella) 10:00
1990 Kyania, para orquestra Música orquestral 23:00
1990 Tuorakemsu, para orquestra Música orquestral 03:40
1991 Roáï, para orquestra Música orquestral 17:00
1991 Troorkh, trombón e orquestra Música orquestral 17:00
1991 Paille in the wind, dúo (vc, pf) Música instrumental (dúo) 07:00
1991 Krinoïdi, para orquestra Música orquestral 15:00
1991 Gendy3, sons gravados Música electroacústica 20:00
1991 Dox-Orkh, para violín e orquestra Música orquestral 20:00
1992 La déesse Athéna (La diosa Atenea), para barítono solista e conxunto mixto de 11 instrumentos Música vocal (instrumental) 09:00
1992 Pu wijnuej we fyp, coro de nenos Música coral (a capella) 10:00
1993 Plekto, para sextexto Música instrumental 14:00
1993 Mosaïques, para orquestra Música orquestral 08:00
1993 Les Bacchantes d'Euripide (Bakxai Evrvpidov) barítono, coro de mulleres e conxunto Música coral (instrumental) 60:00
1993/94 Dämmerschein (Rays of Twilight), para gran orquestra Música orquestral 14:00
1994 Mnamas kharin Witoldowi Lutoslawskiemu (A la Mémoire de Witold Lutoslaw ), para 2 trompetas e 2 trompas Música instrumental 04:00
1994 Sea Nymphs, para coro mixto Música coral (a capella) 08:00
1994 S.709, sons gravados Música electroacústica 07:00
1994 Ergma, para cuarteto de cordas Música instrumental 09:00
1995 Windungen (para 8 chelos) Música instrumental -
1995 Kaï, conjunto Música instrumental 08:00
1995 Kuïlenn, conxunto de ventos Música instrumental 07:30
1995 Koïranoï, para orquestra Música orquestral 12:00
1995 Voile, conxunto de cordas Música instrumental 05:30
1996 Ioolkos, para orquestra Música orquestral 08:30
1996 Zythos, para tuba e 6 percusionistas Música instrumental (percusión) 08:00
1996 Ittidra, para sexteto de cordas Música instrumental 08:30
1996 Hunem-Iduhey, para violín e violonchelo Música instrumental (dúo) 03:00
1996 Roscobeck, para dúo (vc, cb) Música instrumental (dúo) 08:00
1997 O-Mega, para percusión e conxunto Música instrumental 03:30
1997 Sea-Change, para orquestra Música orquestral 10:00

Bibliografía

  • Xenakis, Iannis: Formalized Music: Thought and Mathematics in Composition; serie Harmonologia nº 6. Ed. Pendragon Press; Hillsdale, NY, 2001. ISBN 1-57647-079-2
  • Xenakis, Iannis: Arts/Sciences: Alloys, The Thesis Defense of Iannis Xenakis, Pendragon Press, Nova York, 1985.
  • Matossian, Nouritza: Xenakis. Ed. Kahn and Averill; Londres, 1990. ISBN 1-871082-17-X
  • Varga Bálint András: Conversations with Iannis Xenakis. Ed. Faber and Faber; Londres, 1996. ISBN 0-571-17959-2

Notas

  1. Sempre segundo as súas declaraciones, xa que en vida de le Corbusier nunca reclamou a súa autoría.
Véxase tamén a categoría: Finados en 1922.

Erro: non se pode poñer este marcador nunha páxina, agás que sexa dunha categoría.

Erro: Debe especificarse unha categoría ou este modelo debe situarse nunha páxina de categoría.