Espiña (botánica): Diferenzas entre revisións
mSen resumo de edición |
m Bot - borrado de comas antes de etcétera [http://academia.gal/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=etc%C3%A9tera]; cambios estética |
||
Liña 5: | Liña 5: | ||
As '''espiñas''' son en botánica pugas duras e agudas que nacen no [[talo]] ou [[póla]]s dalgunhas plantas. Tamén se denominan espiños ou picos. Son formacións agudas , ás veces ramificadas, provistas de tecido vascular, moi ricas en tecidos de sostén e, como consecuencia, ríxidas. As espiñas poden ter a súa orixe como transformación do [[talo]], é dicir, que son [[póla]]s reducidas, coma ocorre no [[abruñeiro]] (''Prunus spinosa'') ou na acacia americana (''[[Gleditsia triacanthos]]''), e se denominan ''espiñas caulinares''. Neste caso, o tecido vascular da espiña é unha continuación do leño do talo. ''[[Hydrolea spinosa]]'', planta palustre típica de brañas e humedais, é un exemplo ilustrativo de espiña caulinar, xa que a súas espiñas ás veces levan follas miudiñas, o mesmo que un talo. As espiñas tamén poden ser o resultado da transformación dunha [[folla]], como é o caso das [[cactáceas]] e das especies do xénero ''[[Berberis]]'', e se denominan ''espiñas foliares''. Finalmente, en casos moi raros, as espiñas poden ser o resultado da modificación da [[raíz]] a través dun intenso proceso de lignificación e se denominan ''espiñas radicais''. Varios termos comunmente utilizados en botánica derivan da palabra espiña. Así «espiñento/a» refírese a un tecido, órgano ou a unha planta que presenta espiñas; «espinuloso/a» ou «espinescente», cando as espiñas que mostra son miúdas.<ref name = Pio>{{cita libro |apellido= Font Quer |nombre= Pío |enlaceautor= Font_Quer |título=Diccionario de Botánica |año=1982 |editorial=Labor |ubicación=Barcelona etc. |isbn=84-335-5804-8 |páginas=XXXII + 1244}} |
As '''espiñas''' son en botánica pugas duras e agudas que nacen no [[talo]] ou [[póla]]s dalgunhas plantas. Tamén se denominan espiños ou picos. Son formacións agudas , ás veces ramificadas, provistas de tecido vascular, moi ricas en tecidos de sostén e, como consecuencia, ríxidas. As espiñas poden ter a súa orixe como transformación do [[talo]], é dicir, que son [[póla]]s reducidas, coma ocorre no [[abruñeiro]] (''Prunus spinosa'') ou na acacia americana (''[[Gleditsia triacanthos]]''), e se denominan ''espiñas caulinares''. Neste caso, o tecido vascular da espiña é unha continuación do leño do talo. ''[[Hydrolea spinosa]]'', planta palustre típica de brañas e humedais, é un exemplo ilustrativo de espiña caulinar, xa que a súas espiñas ás veces levan follas miudiñas, o mesmo que un talo. As espiñas tamén poden ser o resultado da transformación dunha [[folla]], como é o caso das [[cactáceas]] e das especies do xénero ''[[Berberis]]'', e se denominan ''espiñas foliares''. Finalmente, en casos moi raros, as espiñas poden ser o resultado da modificación da [[raíz]] a través dun intenso proceso de lignificación e se denominan ''espiñas radicais''. Varios termos comunmente utilizados en botánica derivan da palabra espiña. Así «espiñento/a» refírese a un tecido, órgano ou a unha planta que presenta espiñas; «espinuloso/a» ou «espinescente», cando as espiñas que mostra son miúdas.<ref name = Pio>{{cita libro |apellido= Font Quer |nombre= Pío |enlaceautor= Font_Quer |título=Diccionario de Botánica |año=1982 |editorial=Labor |ubicación=Barcelona etc. |isbn=84-335-5804-8 |páginas=XXXII + 1244}} |
||
</ref> |
</ref> |
||
A presenza de espiñas é un carácter que se acha espallado especialmente en plantas típicas das rexións áridas, coma [[deserto]]s, [[estepa]]s, bosques secos e espiñeirais. Nestes casos as espiñas son polo xeral o resultado da transformación da follas e permiten reducir a transpiración da planta e auxiliar a economía de auga por mor a que non presentan [[estoma]]s; é o caso dos [[Ulex| |
A presenza de espiñas é un carácter que se acha espallado especialmente en plantas típicas das rexións áridas, coma [[deserto]]s, [[estepa]]s, bosques secos e espiñeirais. Nestes casos as espiñas son polo xeral o resultado da transformación da follas e permiten reducir a transpiración da planta e auxiliar a economía de auga por mor a que non presentan [[estoma]]s; é o caso dos [[Ulex|toxos]]. Noutras rexións climáticas e en plantas non [[xerófita]]s tamén aparecen espiñas xa que estas estruturas duras e afiadas con ápices agudos, algunhas con puntas a xeito de lanza, anzol ou gancho, son unha excelente defensa contra os animais [[herbívoro]]s.<ref name="ST">Strassburger, E. 1994. ''Tratado de Botánica''. 8va. edición. Omega, Barcelona, 1088 p. ISBN 84-7102-990-1</ref> |
||
== Aguillón == |
== Aguillón == |
||
[[Ficheiro:Rose_prickle.jpg|thumbnail|Aguillóns nunha [[roseira]].]] |
[[Ficheiro:Rose_prickle.jpg|thumbnail|Aguillóns nunha [[roseira]].]] |
||
En botánica denomínase '''aguillón''' ou '''acúleo''' á excrecencia ríxida e aguzada que nace do [[tecido epidérmico]] dalgunhas plantas e pode ser desprendida facilmente. A diferenza das espiñas, os acúleos carecen de tecido vascular, |
En botánica denomínase '''aguillón''' ou '''acúleo''' á excrecencia ríxida e aguzada que nace do [[tecido epidérmico]] dalgunhas plantas e pode ser desprendida facilmente. A diferenza das espiñas, os acúleos carecen de tecido vascular, por iso son fáciles de arrincar. O exemplo típico de aguillón é o da [[roseira]]; así mesmo, os acúleos de ''[[Ceiba speciosa]]'', as paineiras (xéneros ''[[Chorisia]]'' e ''[[Ceiba]]''), e de ''[[Fagara rhoifolia]]'' son emerxencias formadas por tecidos corticais do talo.<ref>{{cita libro|apellidos=Van Wyk|nombre=Braam|título=How to Identify Trees in Southern Africa|editorial=Struik|fecha=2007|edición=illustrated|páginas=184|isbn=1770072403, 9781770072404}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.pswdistrict.org/text/articles/thornsprickles.html|título=Thorns & Prickles & Spines, Oh My!|apellido=Jones|nombre=Steve|fecha=13/01/2009|editorial=Pacific Southwest District of the American Rose Society|dataacceso=27-04-2009}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/e05/stachel.htm|título=Cross-Section Through the Prickle of a Rose|apellido=Sengbusch|nombre=Peter|fecha=31-07-2003|dataacceso=27-04-2009}}</ref> |
||
== Galicia == |
== Galicia == |
||
Algunhas especies espiñentas que atopamos en Galicia son: |
Algunhas especies espiñentas que atopamos en Galicia son: |
||
* Os [[Ulex| |
* Os [[Ulex|toxos]]. |
||
* A [[silveira]]. |
* A [[silveira]]. |
||
* A [[roseira brava]] ou silvo macho. |
* A [[roseira brava]] ou silvo macho. |
||
Liña 22: | Liña 22: | ||
* A [[pereira brava]]. |
* A [[pereira brava]]. |
||
* A [[falsa acacia]] (foránea). |
* A [[falsa acacia]] (foránea). |
||
* [[Planta ornamental|Especies ornamentais]]: [[roseira]]s, ''[[Berberis]]'', [[cacto]]s |
* [[Planta ornamental|Especies ornamentais]]: [[roseira]]s, ''[[Berberis]]'', [[cacto]]s etc. |
||
== Espiñas na cultura == |
== Espiñas na cultura == |
||
Liña 35: | Liña 35: | ||
== Véxase tamén == |
== Véxase tamén == |
||
=== Outros artigos === |
=== Outros artigos === |
||
*[[Mucrón]] |
* [[Mucrón]] |
||
[[Categoría:Termos botánicos]] |
[[Categoría:Termos botánicos]] |
Revisión como estaba o 13 de abril de 2015 ás 00:50
As espiñas son en botánica pugas duras e agudas que nacen no talo ou pólas dalgunhas plantas. Tamén se denominan espiños ou picos. Son formacións agudas , ás veces ramificadas, provistas de tecido vascular, moi ricas en tecidos de sostén e, como consecuencia, ríxidas. As espiñas poden ter a súa orixe como transformación do talo, é dicir, que son pólas reducidas, coma ocorre no abruñeiro (Prunus spinosa) ou na acacia americana (Gleditsia triacanthos), e se denominan espiñas caulinares. Neste caso, o tecido vascular da espiña é unha continuación do leño do talo. Hydrolea spinosa, planta palustre típica de brañas e humedais, é un exemplo ilustrativo de espiña caulinar, xa que a súas espiñas ás veces levan follas miudiñas, o mesmo que un talo. As espiñas tamén poden ser o resultado da transformación dunha folla, como é o caso das cactáceas e das especies do xénero Berberis, e se denominan espiñas foliares. Finalmente, en casos moi raros, as espiñas poden ser o resultado da modificación da raíz a través dun intenso proceso de lignificación e se denominan espiñas radicais. Varios termos comunmente utilizados en botánica derivan da palabra espiña. Así «espiñento/a» refírese a un tecido, órgano ou a unha planta que presenta espiñas; «espinuloso/a» ou «espinescente», cando as espiñas que mostra son miúdas.[2]
A presenza de espiñas é un carácter que se acha espallado especialmente en plantas típicas das rexións áridas, coma desertos, estepas, bosques secos e espiñeirais. Nestes casos as espiñas son polo xeral o resultado da transformación da follas e permiten reducir a transpiración da planta e auxiliar a economía de auga por mor a que non presentan estomas; é o caso dos toxos. Noutras rexións climáticas e en plantas non xerófitas tamén aparecen espiñas xa que estas estruturas duras e afiadas con ápices agudos, algunhas con puntas a xeito de lanza, anzol ou gancho, son unha excelente defensa contra os animais herbívoros.[1]
Aguillón
En botánica denomínase aguillón ou acúleo á excrecencia ríxida e aguzada que nace do tecido epidérmico dalgunhas plantas e pode ser desprendida facilmente. A diferenza das espiñas, os acúleos carecen de tecido vascular, por iso son fáciles de arrincar. O exemplo típico de aguillón é o da roseira; así mesmo, os acúleos de Ceiba speciosa, as paineiras (xéneros Chorisia e Ceiba), e de Fagara rhoifolia son emerxencias formadas por tecidos corticais do talo.[3][4][5]
Galicia
Algunhas especies espiñentas que atopamos en Galicia son:
- Os toxos.
- A silveira.
- A roseira brava ou silvo macho.
- O abruñeiro.
- O estripeiro ou espiñeiro.
- A pereira brava.
- A falsa acacia (foránea).
- Especies ornamentais: roseiras, Berberis, cactos etc.
Espiñas na cultura
Sábese que os homes primitivos utilizaban espiñas coma ferramentas. A historia humana rexistra gran variedade de referencias culturais a eses agudos mecanismos de defensa vexetais.
O Libro do Xénese conta a creación das espiñas como un dos castigos impostos a Adán e Eva polo seu pecado. Unha das imaxes culturais máis perdurábeis é a coroa de espiñas que, segundo a Biblia, foi colocada sobre a cabeza de Xesús antes da súa crucifixión.
Un mito popular no que está tamén implicada unha espiña é o de Androcles, un escravo fuxitivo da antiga Grecia de quen se conta que amigou cun león ao lle tirar unha espiña do pezuño.
Notas
- ↑ 1,0 1,1 Strassburger, E. 1994. Tratado de Botánica. 8va. edición. Omega, Barcelona, 1088 p. ISBN 84-7102-990-1
- ↑ Diccionario de Botánica. Labor. ISBN 84-335-5804-8. Parámetro descoñecido
|apellido=
ignorado (suxírese|apelidos=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|nombre=
ignorado (suxírese|nome=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|páginas=
ignorado (suxírese|páxinas=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|ubicación=
ignorado (suxírese|lugar=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|año=
ignorado (suxírese|ano=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|enlaceautor=
ignorado (suxírese|ligazón-autor=
) (Axuda) - ↑ How to Identify Trees in Southern Africa (illustrated ed.). Struik. ISBN 1770072403, 9781770072404
|isbn=
incorrecto: invalid character (Axuda). Parámetro descoñecido|nombre=
ignorado (suxírese|nome=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|apellidos=
ignorado (suxírese|apelidos=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|fecha=
ignorado (suxírese|data=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|páginas=
ignorado (suxírese|páxinas=
) (Axuda) - ↑ "Thorns & Prickles & Spines, Oh My!". Pacific Southwest District of the American Rose Society. Consultado o 27-04-2009. Parámetro descoñecido
|nombre=
ignorado (suxírese|nome=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|apellido=
ignorado (suxírese|apelidos=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|fecha=
ignorado (suxírese|data=
) (Axuda) - ↑ "Cross-Section Through the Prickle of a Rose". Consultado o 27-04-2009. Parámetro descoñecido
|nombre=
ignorado (suxírese|nome=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|apellido=
ignorado (suxírese|apelidos=
) (Axuda); Parámetro descoñecido|fecha=
ignorado (suxírese|data=
) (Axuda)
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Espiña |