Esfírnidos: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m Bot - borrado de comas antes de etcétera [http://academia.gal/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=etc%C3%A9tera]; cambios estética
Liña 21: Liña 21:
| range_map_caption = Distribución dos esfírnidos
| range_map_caption = Distribución dos esfírnidos
}}
}}
A dos '''esfírnidos''' (''Sphyrnidae'') é unha [[familia (bioloxía)|familia]] de [[tiburóns]] da [[orde (bioloxía)|orde]] dos '''carcarriniformes''' (''Carcharhiniformes'') que agrupa 9 [[especie]]s coñecidas vulgarmente como '''peixes martelo''',<ref name=RP>Ríos Panisse (1977), pp. 185-186.</ref> <ref name=RS>Rodríguez Solórzano ''et al.'' (1983), p. 42.</ref> e tamén como '''martelos''',<ref name=RP></ref> '''cornudas'''<ref name=RP></ref> <ref name=LV>Lahuerta e Vázquez (2000), p. 183.</ref> e '''tiburóns martelo''',<ref name=RV>Rodríguez Villanueva ''et al.'' (1992), pp. 68-69.</ref> <ref name=LV></ref> debido á súa peculiar característica de teren a [[cabeza]] prolongada cara aos lados, adoptando unha forma de "T", cos [[ollo]]s situados en cada un dos extremos. Esta forma lles proporciona unha mellor [[visión]],<ref>[http://www.world-science.net/othernews/091207_sharks. "Hammer" heads give sharks super vision: study. World Science.]</ref> tanto do campo visual como na [[estereoscopia|visión esteroscópica]],<ref>McComb D. M.; Tricas, C. e Kajiura, S. M. (2009): [http://jeb.biologists.org/cgi/content/abstract/212/24/4010 "Enhanced visual fields in hammerhead sharks". Resume] ''J. Exp. Biol.'', '''212''': 4010-4018.</ref>, así como un [[olfacto]] máis desenvolvido.<ref>Jayne M. Gardiner & Jelle Atema (2010): "The Function of Bilateral Odor Arrival Time Differences in Olfactory Orientation of Sharks", ''Current Biology'', 10 de xuño de 2010.</ref>
A dos '''esfírnidos''' (''Sphyrnidae'') é unha [[familia (bioloxía)|familia]] de [[tiburóns]] da [[orde (bioloxía)|orde]] dos '''carcarriniformes''' (''Carcharhiniformes'') que agrupa 9 [[especie]]s coñecidas vulgarmente como '''peixes martelo''',<ref name=RP>Ríos Panisse (1977), pp. 185-186.</ref> <ref name=RS>Rodríguez Solórzano ''et al.'' (1983), p. 42.</ref> e tamén como '''martelos''',<ref name=RP/> '''cornudas'''<ref name=RP/> <ref name=LV>Lahuerta e Vázquez (2000), p. 183.</ref> e '''tiburóns martelo''',<ref name=RV>Rodríguez Villanueva ''et al.'' (1992), pp. 68-69.</ref> <ref name=LV/> debido á súa peculiar característica de teren a [[cabeza]] prolongada cara aos lados, adoptando unha forma de "T", cos [[ollo]]s situados en cada un dos extremos. Esta forma lles proporciona unha mellor [[visión]],<ref>[http://www.world-science.net/othernews/091207_sharks. "Hammer" heads give sharks super vision: study. World Science.]</ref> tanto do campo visual como na [[estereoscopia|visión esteroscópica]],<ref>McComb D. M.; Tricas, C. e Kajiura, S. M. (2009): [http://jeb.biologists.org/cgi/content/abstract/212/24/4010 "Enhanced visual fields in hammerhead sharks". Resume] ''J. Exp. Biol.'', '''212''': 4010-4018.</ref>, así como un [[olfacto]] máis desenvolvido.<ref>Jayne M. Gardiner & Jelle Atema (2010): "The Function of Bilateral Odor Arrival Time Differences in Olfactory Orientation of Sharks", ''Current Biology'', 10 de xuño de 2010.</ref>


A familia está constituída por dous [[xénero (bioloxía)|xéneros]] e foi descrita en 1872 polo [[zooloxía|zoólogo]] estadounidense [[Theodore Nicholas Gill]] (1837-1914).
A familia está constituída por dous [[xénero (bioloxía)|xéneros]] e foi descrita en 1872 polo [[zooloxía|zoólogo]] estadounidense [[Theodore Nicholas Gill]] (1837-1914).
Liña 42: Liña 42:
[[Ficheiro:School of Hammerhead sharks.jpg|miniatura|170px|Grupo de tiburóns martelo nas augas das [[illas Galápagos]].]]
[[Ficheiro:School of Hammerhead sharks.jpg|miniatura|170px|Grupo de tiburóns martelo nas augas das [[illas Galápagos]].]]


Aliméntanse dunha ampla variedade de [[peixes óseos]], [[elasmobranquios]], [[cefalópodos]], [[crustáceos]], etc. Os xuvenís, que nacen totalmente desenvolvidos, son coñecidos por comeren unha gran variedade de produtos, entre eles [[peixes]], [[lura]]s, [[polbo]]s, [[crustáceos]] e outras especies de tiburóns martelo; as [[raias]] son unhas das súas [[depredación|presas]] favoritas.
Aliméntanse dunha ampla variedade de [[peixes óseos]], [[elasmobranquios]], [[cefalópodos]], [[crustáceos]] etc. Os xuvenís, que nacen totalmente desenvolvidos, son coñecidos por comeren unha gran variedade de produtos, entre eles [[peixes]], [[lura]]s, [[polbo]]s, [[crustáceos]] e outras especies de tiburóns martelo; as [[raias]] son unhas das súas [[depredación|presas]] favoritas.


Estes tiburóns encóntranse moitas veces nadando ao longo do fondo do océano, espreitando ás súas presas. Utilizan a súa cabeza como unha arma máis para cazar.
Estes tiburóns encóntranse moitas veces nadando ao longo do fondo do océano, espreitando ás súas presas. Utilizan a súa cabeza como unha arma máis para cazar.
Liña 63: Liña 63:
** ''[[Sphyrna corona]]''
** ''[[Sphyrna corona]]''
** ''[[Sphyrna couardi]]''
** ''[[Sphyrna couardi]]''
** ''[[Sphyrna lewini]]'' - cornuda recortada ou tiburón martelo recortado<ref name=LV></ref>
** ''[[Sphyrna lewini]]'' - cornuda recortada ou tiburón martelo recortado<ref name=LV/>
** ''[[Sphyrna media]]''
** ''[[Sphyrna media]]''
** ''[[Sphyrna mokarran]]'' - cornuda xigante ou tiburón martelo xigante<ref name=LV></ref>
** ''[[Sphyrna mokarran]]'' - cornuda xigante ou tiburón martelo xigante<ref name=LV/>
** ''[[Sphyrna tiburo]]''
** ''[[Sphyrna tiburo]]''
** ''[[Sphyrna tudes]]''
** ''[[Sphyrna tudes]]''
** ''[[Sphyrna zygaena]]'' - [[peixe martelo]], cornuda<ref name=LV></ref> ou tiburón martelo<ref name=LV></ref>
** ''[[Sphyrna zygaena]]'' - [[peixe martelo]], cornuda<ref name=LV/> ou tiburón martelo<ref name=LV/>


== En Galicia ==
== En Galicia ==
En augas próximas á nosa comunidade tan só aparece citada a especie ''[[Spyrna zygaena]]''.<ref name=RP></ref> <ref name=RS></ref> <ref name=S>Solórzano ''et al.'' (1988), p. 13.</ref> <ref name=RV></ref>
En augas próximas á nosa comunidade tan só aparece citada a especie ''[[Spyrna zygaena]]''.<ref name=RP/> <ref name=RS/> <ref name=S>Solórzano ''et al.'' (1988), p. 13.</ref> <ref name=RV/>
== Notas ==
== Notas ==
{{listaref}}
{{listaref}}
Liña 84: Liña 84:
* Nelson, Joseph S. (2006): ''Fishes of the World''. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-25031-7.
* Nelson, Joseph S. (2006): ''Fishes of the World''. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-25031-7.
* Ríos Panisse, M. C. (1997): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I Invertebrados y peces. Verba, Anejo 7. Santiago de Compostela: Universidad de Santiago de Comnpostela. ISBN 84-7191-008-X.
* Ríos Panisse, M. C. (1997): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I Invertebrados y peces. Verba, Anejo 7. Santiago de Compostela: Universidad de Santiago de Comnpostela. ISBN 84-7191-008-X.
* Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): ''Guía dos peixes de Galicia''. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
* Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): ''Guía dos peixes de Galicia''. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
* Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): ''Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns''. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
* Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): ''Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns''. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
* Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): ''Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes).'' O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.
* Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): ''Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes).'' O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.
Liña 94: Liña 94:
=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?v_tsn=160497&taxa=Sphyrnidae&p_ifx=&p_lang=es ''Sphyrnidae''] en SIIT. {{es}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.cbif.gc.ca/pls/itisca/next?v_tsn=160497&taxa=Sphyrnidae&p_ifx=&p_lang=es ''Sphyrnidae''] en SIIT. {{es}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=105694 ''Sphyrnidae''] en World Register of Marine Species {{en}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=105694 ''Sphyrnidae''] en World Register of Marine Species {{en}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&p=has_linkout&id=376648 ''Sphyrnidae''] en NCBI. {{en}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&p=has_linkout&id=376648 ''Sphyrnidae''] en NCBI. {{en}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.iucnredlist.org/search ''Sphyrnidae''] en [[IUCN]] {{en}} Consultada o 15/12/2012.
* [http://www.iucnredlist.org/search ''Sphyrnidae''] en [[IUCN]] {{en}} Consultada o 15/12/2012.

Revisión como estaba o 13 de abril de 2015 ás 00:47

Esfírnidos
(Sphyrnidae)
Peixes martelo

Rango fósil: mioceno medio actualidade [1]

Sphyrna lewini
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Chondrichthyes
Subclase: Elasmobranchii
Superorde: Selachimorpha
Orde: Carcharhiniformes
Familia: Sphyrnidae
T. N. Gill, 1872
Distribución dos esfírnidos
Distribución dos esfírnidos

Distribución dos esfírnidos
Xéneros

A dos esfírnidos (Sphyrnidae) é unha familia de tiburóns da orde dos carcarriniformes (Carcharhiniformes) que agrupa 9 especies coñecidas vulgarmente como peixes martelo,[2] [3] e tamén como martelos,[2] cornudas[2] [4] e tiburóns martelo,[5] [4] debido á súa peculiar característica de teren a cabeza prolongada cara aos lados, adoptando unha forma de "T", cos ollos situados en cada un dos extremos. Esta forma lles proporciona unha mellor visión,[6] tanto do campo visual como na visión esteroscópica,[7], así como un olfacto máis desenvolvido.[8]

A familia está constituída por dous xéneros e foi descrita en 1872 polo zoólogo estadounidense Theodore Nicholas Gill (1837-1914).

Características

Porción anterior de dous peixes martelo (Sphyrna zygaena).

Os tiburóns martelo son mariños e costeiros, adentrándose ocasionalmente en augas salobres. Viven en todos os océanos, pero especialmente nos cálidos.

Teñen a cabeza moi expandida lateralmente, cos ollos e os orificios nasais moito máis amplamente separados que nos demais tiburóns. Non teñen espiráculos.

O tiburón martelo xigante (Sphyrna mokarran) pode sobrepasar os 6 m de lonxitude e pesar case media tonelada.[9] A gama das nove especies coñecidas vai de 0,9 a 6 m de longo.

En xeral son de color gris clara, con tonalidades verdosas, no dorso, sendo o ventre abrancazado.

A forma de martelo da cabeza pode que evolucionara, polo menos en parte, para mellorar a visión do animal. O posicionamento dos ollos, situados nos lados do martelo distintivo, poden dar unha visión binocular, así como un campop visual de 360º no plano vertical, o que significa que estes animais poden ver arriba e debaixo deles en todo momento.

Alimentación

Tiburón martelo nadando en augas de Costa Rica.
Grupo de tiburóns martelo nas augas das illas Galápagos.

Aliméntanse dunha ampla variedade de peixes óseos, elasmobranquios, cefalópodos, crustáceos etc. Os xuvenís, que nacen totalmente desenvolvidos, son coñecidos por comeren unha gran variedade de produtos, entre eles peixes, luras, polbos, crustáceos e outras especies de tiburóns martelo; as raias son unhas das súas presas favoritas.

Estes tiburóns encóntranse moitas veces nadando ao longo do fondo do océano, espreitando ás súas presas. Utilizan a súa cabeza como unha arma máis para cazar.

Reprodución

Os tiburóns martelo só se reproducen unha vez ao ano e, en xeral, esta función prodúcese cando o macho morde á femia con violencia até que ela acepta aparearse con el. Ao igual que notros tiburóns, a fecundación é interna e o esperma masculino transfírese á femia a través de un dos dous órganos copuladores do macho.

Son ovovivíparos. Os embrións ao principio mantéñense a expensas do saco vitelino e, cando o subministro da xema do ovo se esgota, o empobrecido saco vitelino transfórmase nunha estrutura similar a unha placenta dos mamíferos (chamada "saco vitelino placenta" ou "pseudoplacenta"), a través da cal a nai proporciona o alimento ao embrión até o nacemento.

Unha vez que os tiburóns martelo nacen, non son atendidos polos pais. En xeral as camadas son de 12 a 15 crías, a excepción do tiburón martelo xigante, que ten de 20 a 40 crías.

Taxonomía

Os esfírnidos inclúen dous xéneros e nove especies:[10]

En Galicia

En augas próximas á nosa comunidade tan só aparece citada a especie Spyrna zygaena.[2] [3] [11] [5]

Notas

  1. Sepkoski, Jack (2002): "A compendium of fossil marine animal genera" (Chondrichthyes entry). Bulletins of American Paleontology, 364: 560. [1]
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Ríos Panisse (1977), pp. 185-186.
  3. 3,0 3,1 Rodríguez Solórzano et al. (1983), p. 42.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Lahuerta e Vázquez (2000), p. 183.
  5. 5,0 5,1 Rodríguez Villanueva et al. (1992), pp. 68-69.
  6. "Hammer" heads give sharks super vision: study. World Science.
  7. McComb D. M.; Tricas, C. e Kajiura, S. M. (2009): "Enhanced visual fields in hammerhead sharks". Resume J. Exp. Biol., 212: 4010-4018.
  8. Jayne M. Gardiner & Jelle Atema (2010): "The Function of Bilateral Odor Arrival Time Differences in Olfactory Orientation of Sharks", Current Biology, 10 de xuño de 2010.
  9. Características de Sphyrnidae Froese, R. e D. Pauly. (eds.) (2009): FishBase. World Wide Web electronic publication. Versión 10/2009.
  10. Lista de especies de Sphyrnidae Froese, R. e D. Pauly (eds.) (2009): FishBase. World Wide Web electronic publication. Versión 10/2009.
  11. Solórzano et al. (1988), p. 13.

Véxase tamén

Bibliografía

  • Compagno, Leonard; Marc Dando & Sarah Fowler (2005): Sharks of the World. New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-12072-2.
  • Lahuerta Mouriño, F. e Vázquez Álvarez, F. X. (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. ISBN 84-453-2913-8.
  • Moreno, Juan A. (2004): Guía de los tiburones de aguas ibéricas, Atlántico nororiental y Mediterráneo. Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 978-84-282-1367-7.
  • Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-25031-7.
  • Ríos Panisse, M. C. (1997): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I Invertebrados y peces. Verba, Anejo 7. Santiago de Compostela: Universidad de Santiago de Comnpostela. ISBN 84-7191-008-X.
  • Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): Guía dos peixes de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
  • Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
  • Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes). O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.

Outros artigos

Ligazóns externas