Provincia da Coruña: Diferenzas entre revisións
m Zamora, España → Zamora |
m Bot - Trocar {{AP}} por {{Artigo principal}}; cambios estética |
||
Liña 129: | Liña 129: | ||
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) |
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) |
||
ImageSize |
ImageSize = width:800 height:500 |
||
PlotArea |
PlotArea = width:700 height:400 left:60 bottom:45 |
||
DateFormat = yyyy |
DateFormat = yyyy |
||
Period |
Period = from:0 till:1200000 |
||
TimeAxis |
TimeAxis = orientation:vertical |
||
ScaleMajor = unit:year increment:100000 start:0 |
ScaleMajor = unit:year increment:100000 start:0 |
||
TimeAxis |
TimeAxis = orientation:vertical |
||
AlignBars |
AlignBars = justify |
||
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:100000 start:0 |
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:100000 start:0 |
||
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:50000 start:0 |
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:50000 start:0 |
||
Liña 191: | Liña 191: | ||
</center> |
</center> |
||
==Cultura e turismo== |
== Cultura e turismo == |
||
[[Ficheiro:Catedral de Santiago de Compostela 10.jpg|miniatura|Catedral de Santiago.]] |
[[Ficheiro:Catedral de Santiago de Compostela 10.jpg|miniatura|Catedral de Santiago.]] |
||
As maiores atraccións culturais e turísticas da provincia son a [[Catedral de Santiago de Compostela]] e a [[Torre de Hércules]] ambos monumentos declarados patrimonio da humanidade pola Unesco. |
As maiores atraccións culturais e turísticas da provincia son a [[Catedral de Santiago de Compostela]] e a [[Torre de Hércules]] ambos monumentos declarados patrimonio da humanidade pola Unesco. |
||
Liña 204: | Liña 204: | ||
* [[Casa Museo Rosalía de Castro]] |
* [[Casa Museo Rosalía de Castro]] |
||
===Universidades=== |
=== Universidades === |
||
Na provincia hai dúas universidades, a [[Universidade de Santiago de Compostela]] e a [[Universidade da Coruña]], amais dos centros asociados da [[UNED]]. |
Na provincia hai dúas universidades, a [[Universidade de Santiago de Compostela]] e a [[Universidade da Coruña]], amais dos centros asociados da [[UNED]]. |
||
==Economía== |
== Economía == |
||
[[Ficheiro:Obras do Porto Exterior da Coruña.jpg|centro|700px|miniatura|Obras, Porto Exterior da Coruña abril 2009.]] |
[[Ficheiro:Obras do Porto Exterior da Coruña.jpg|centro|700px|miniatura|Obras, Porto Exterior da Coruña abril 2009.]] |
||
Liña 223: | Liña 223: | ||
* [[Grupo Losán]] |
* [[Grupo Losán]] |
||
===Enerxía=== |
=== Enerxía === |
||
Entre os concellos de Arteixo e A Coruña está a única refinaría que hai en Galiza. A [[Refinería da Coruña|Refinaría da Coruña de Repsol]] ten capacidade para refinar 180.000 barrís diarios. Na provincia hai máis de un xiga vatio de [[Parques eólicos en Galicia#Provincia da Coruña|potencia enerxética en parques eólicos]]. Hai dúas centrais térmicas de carbón para producir electricidade. Unha é a [[Central térmica das Pontes]] con 1.400 mega vatios de potencia e a outra a [[Central térmica de Meirama]] de 563 mega vatios, as dúas queimando carbón de importación. Á capacidade eléctrica súmase nos últimos anos dúas plantas de ciclo combinado (gas-vapor). Unha en As Pontes con 800 mega vatios de potencia e outra en Sabón de 400 mega vatios xunto á térmica de fuel oil de 480 mega vatios. Na ría de Ferrol está a planta regasificadora de [[Reganosa]]. Súmase a potencia hidráulica dos encoros da provincia. |
Entre os concellos de Arteixo e A Coruña está a única refinaría que hai en Galiza. A [[Refinería da Coruña|Refinaría da Coruña de Repsol]] ten capacidade para refinar 180.000 barrís diarios. Na provincia hai máis de un xiga vatio de [[Parques eólicos en Galicia#Provincia da Coruña|potencia enerxética en parques eólicos]]. Hai dúas centrais térmicas de carbón para producir electricidade. Unha é a [[Central térmica das Pontes]] con 1.400 mega vatios de potencia e a outra a [[Central térmica de Meirama]] de 563 mega vatios, as dúas queimando carbón de importación. Á capacidade eléctrica súmase nos últimos anos dúas plantas de ciclo combinado (gas-vapor). Unha en As Pontes con 800 mega vatios de potencia e outra en Sabón de 400 mega vatios xunto á térmica de fuel oil de 480 mega vatios. Na ría de Ferrol está a planta regasificadora de [[Reganosa]]. Súmase a potencia hidráulica dos encoros da provincia. |
||
===Portos e aeroportos=== |
=== Portos e aeroportos === |
||
A provincia ten dous aeroportos, o [[Aeroporto da Lavacolla]] e o [[Aeroporto de Alvedro|de Alvedro]]. Entre os portos destacan o [[Porto da Coruña]] e o [[Porto de Ferrol|de Ferrol]]. |
A provincia ten dous aeroportos, o [[Aeroporto da Lavacolla]] e o [[Aeroporto de Alvedro|de Alvedro]]. Entre os portos destacan o [[Porto da Coruña]] e o [[Porto de Ferrol|de Ferrol]]. |
||
== Concellos== |
== Concellos == |
||
{{ |
{{Artigo principal|Lista de concellos da Coruña}} |
||
{{A Coruña}} |
{{A Coruña}} |
||
Revisión como estaba o 10 de marzo de 2015 ás 23:20
Capital | A Coruña |
Área | 7.950 km² |
Poboación | 1.126.707 |
Densidade | 141,72 hab./km² |
Concellos | 93 |
Xentilicio | Coruñés, Coruñesa |
A Coruña é unha das catro provincias de Galicia creadas por Javier de Burgos en 1833, ocupando a punta nordés do país e da península Ibérica. Limita ao norte e ao oeste co océano Atlántico, ao leste coa provincia de Lugo e ao sur coa provincia de Pontevedra. A capital leva o mesmo nome, A Coruña.
Xeografía
A provincia ten unha superficie de 7.876 km².
Pódese acceder a ela por estrada pola autovía A-6, procedente de Lugo, ou pola autoestrada AP-9, que une a capital da provincia con Ferrol e Santiago de Compostela, prolongándose á provincia de Pontevedra.
Por ferrocarril, son tres as liñas que chegan. RENFE ten tres liñas: Dúas veñen de Castela e León. Unha vén de León e entra a Galiza por Monforte de Lemos, e de alí a Lugo e A Coruña, e outra que vén de Zamora, entra a Galiza por Ourense, continuando por Santiago e A Coruña (liña dobre AVE e mercadorías electrificada). A terceira liña de Renfe é o corredor atlántico, que une Vigo coa Coruña.
Por outro lado, FEVE ten unha liña de vía estreita que entra en Galiza cruzando a ría de Ribadeo, desde Asturias, acabando en Ferrol estación á que tamén chega RENFE.
Por aire, son dúas as portas de entrada: o aeroporto da Lavacolla, preto de Santiago de Compostela, e o aeroporto de Alvedro, xunto a Coruña.
Por mar, os dous principais portos son o porto da Coruña e o porto de Ferrol, os dous portos teñen chegadas habituais de buques de pasaxeiros.
Ríos
Os principais ríos da provincia son:
- Río Acheiro
- Río Anduriña
- Río Anllóns
- Río Arteixo
- Río Barcés
- Río Baxoi
- Río Belelle
- Río Bermaña
- Río Bolaños
- Río Brexa
- Río Eume
- Río Mandeo
- Río Mera
- Río Grande de Xuvia
- Río Sar
- Río Tambre
- Río Ulla
- Río Xallas.
Rías e praias
As principais rías da provincia son:
- Ría de Ares
- Ría da Coruña
- Ría de Betanzos
- Ría de Camariñas
- Ría de Cedeira
- Ría de Corme e Laxe
- Ría de Corcubión
- Ría de Ferrol
- Ría de Muros e Noia
- Ría de Ortigueira
- Ría do Barqueiro que a separa da provincia de Lugo
- Ría de Arousa que a separa da provincia de Pontevedra
A provincia da Coruña ten 49 praias con bandeira azul das 128 que hai en toda Galiza[1].
Clima
A provincia ten un clima oceánico, caracterizado por ser temperado e húmido. A choivas son abundantes, sobre todo no inverno. Ten estacións suaves, cunha temperatura media en inverno de 10º C e de 20º C en verán.
Poboación
Segundo o censo elaborado no 2001, na Provincia da Coruña viven 1.096.027 persoas, das que 404.517 viven nalgunha das tres grandes urbes da provincia (A Coruña, Santiago de Compostela e Ferrol).
Concellos máis poboados (2007)[2] | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
# | Concello | Poboación | |||||
1ª | A Coruña | 244.388 | |||||
2ª | Santiago de Compostela | 93.712 | |||||
3ª | Ferrol | 75.181 | |||||
4ª | Narón | 36.245 | |||||
5ª | Oleiros | 31.694 | |||||
6ª | Carballo | 30.091 | |||||
7ª | Arteixo | 27.713 | |||||
8ª | Ribeira | 27.181 | |||||
9ª | Culleredo | 26.707 | |||||
10ª | Ames | 24.553 | |||||
11ª | Cambre | 22.513 |
Durante todo o século XX a poboación da provincia non deixou de medrar manténdose dende finais do século XX e no prinicio do XXI superando o millón de habitantes.
Cultura e turismo
As maiores atraccións culturais e turísticas da provincia son a Catedral de Santiago de Compostela e a Torre de Hércules ambos monumentos declarados patrimonio da humanidade pola Unesco.
Algúns dos museos da provincia da Coruña:
- Museo do Pobo Galego
- Cidade da Cultura
- Arquivo do Reino de Galicia
- Museo Naval de Ferrol
- Museo Arqueolóxico e Histórico Castelo de San Antón
- Aquarium Finisterrae
- Casa Museo Rosalía de Castro
Universidades
Na provincia hai dúas universidades, a Universidade de Santiago de Compostela e a Universidade da Coruña, amais dos centros asociados da UNED.
Economía
Na provincia da Coruña teñen a súa sede as seguintes empresas:
- Inditex
- Navantia
- Caixa Galicia
- Central térmica das Pontes
- Grupo Calvo
- Hijos de Rivera (Estrella Galicia)
- La Voz de Galicia
- Televés
- Gadisa
- Megasa
- Grupo Losán
Enerxía
Entre os concellos de Arteixo e A Coruña está a única refinaría que hai en Galiza. A Refinaría da Coruña de Repsol ten capacidade para refinar 180.000 barrís diarios. Na provincia hai máis de un xiga vatio de potencia enerxética en parques eólicos. Hai dúas centrais térmicas de carbón para producir electricidade. Unha é a Central térmica das Pontes con 1.400 mega vatios de potencia e a outra a Central térmica de Meirama de 563 mega vatios, as dúas queimando carbón de importación. Á capacidade eléctrica súmase nos últimos anos dúas plantas de ciclo combinado (gas-vapor). Unha en As Pontes con 800 mega vatios de potencia e outra en Sabón de 400 mega vatios xunto á térmica de fuel oil de 480 mega vatios. Na ría de Ferrol está a planta regasificadora de Reganosa. Súmase a potencia hidráulica dos encoros da provincia.
Portos e aeroportos
A provincia ten dous aeroportos, o Aeroporto da Lavacolla e o de Alvedro. Entre os portos destacan o Porto da Coruña e o de Ferrol.
Concellos
- Artigo principal: Lista de concellos da Coruña.
Notas
Véxase tamén
Ligazóns externas
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Provincia da Coruña |