Irmandiños: Diferenzas entre revisións
| Liña 1: | Liña 1: | ||
[[Ficheiro:Torres de altamira 2.JPG|225px|miniatura|dereita|Unha das torres das [[Torres de Altamira]], castelo destruído polos irmandiños e volto a reconstruir.]] |
|||
[[Ficheiro:Torredocastro.jpg|dereita|miniatura|225px|[[Castelo de Sandiás]]. Destruído polos irmandiños no [[1467]].]] |
|||
[[Ficheiro:Castelo-da-Lúa-ruínas.JPG|miniatura|225px|dereita|Ruínas do [[Castelo da Lúa]] derruído polos irmandiños o redor do [[1465]].]] |
|||
== Gran Guerra Irmandiña == |
== Gran Guerra Irmandiña == |
||
{{AP|Gran Guerra Irmandiña}} |
{{AP|Gran Guerra Irmandiña}} |
||
A Gran Guerra Irmandiña tivo lugar nos anos [[1466]]-[[1469]]. Chegara o momento en que ''"os gorrións habían de correr tralos falcóns"''. Os preparativos para a formación dunha Irmandade Xeral comezaron anos antes por parte de [[Afonso de Lanzós]] e co apoio de varios concellos ([[A Coruña]], [[Betanzos]], [[Ferrol]], [[Lugo]]) que actuaron de motores iniciais do movemento. Neste caso, a revolta irmandiña foi unha auténtica [[guerra civil]] pola variada e numerosa participación social que chegou a provocar. |
|||
A causa da revolta popular foron as malas colleitas e as fames derivadas destas, a peste e tamén abusos cometidos polos cabaleiros e prelados. Sobre estes últimos, no preito Tabera-Fonseca hai múltiples testemuños nos que se denuncia as tropelías realizadas: |
|||
{{cita|Os señores prelados e cabaleiros do dito reino [...] facíanlles moitos agravios e danos e males nas súas persoas e nos seus bens, roubándolles os seus bois e bestas e forzábanlles as súas mulleres e fillas e moitos dos ditos danos facíanse así das xentes que tiñan nas súas casas como nas súas fortalezas'' (Extraído do Preito Tabera-Fonseca, Fol. 1104 v)}} |
|||
Segundo os testemuños do [[preito Tabera - Fonseca]], os irmandiños serían arredor de 80.000 persoas. Na organización e desenvolvemento da guerra irmandiña participaron varios grupos sociais: campesiños, xentes das cidades, baixa nobreza e fidalguía e algúns membros do clero, como coengos composteláns que apoiaron economicamente o movemento irmandiño. Os xefes militares do movemento pertencían á baixa nobreza e foron os seguintes: |
Segundo os testemuños do [[preito Tabera - Fonseca]], os irmandiños serían arredor de 80.000 persoas. Na organización e desenvolvemento da guerra irmandiña participaron varios grupos sociais: campesiños, xentes das cidades, baixa nobreza e fidalguía e algúns membros do clero, como coengos composteláns que apoiaron economicamente o movemento irmandiño. Os xefes militares do movemento pertencían á baixa nobreza e foron os seguintes: |
||
Revisión como estaba o 4 de novembro de 2014 ás 18:32
Gran Guerra Irmandiña
- Artigo principal: Gran Guerra Irmandiña.
Segundo os testemuños do preito Tabera - Fonseca, os irmandiños serían arredor de 80.000 persoas. Na organización e desenvolvemento da guerra irmandiña participaron varios grupos sociais: campesiños, xentes das cidades, baixa nobreza e fidalguía e algúns membros do clero, como coengos composteláns que apoiaron economicamente o movemento irmandiño. Os xefes militares do movemento pertencían á baixa nobreza e foron os seguintes:
- Pedro de Osorio actuou no centro de Galicia, sobre todo na zona de Compostela.
- Afonso Lanzós dirixiu a revolta na zona norte de Galicia.
- Diego de Lemos dirixiu as accións irmandiñas no sur de Lugo e norte de Ourense.
O auxe do movemento irmandiño foi posible pola existencia do que o estudoso do período Carlos Barros chama "mentalidade xusticeira e antiseñorial" da sociedade galega baixomedieval, que rexeitaba as inxustizas cometidas polos señores, considerados popularmente como uns “malfeitores”.
Os inimigos dos irmandiños foron fundamentalmente nobres laicos, donos de castelos e fortalezas, encomendeiros das principais igrexas e mosteiros. Os irmandiños destruíron arredor de 130 castelos e fortalezas nos dous anos de guerra irmandiña. As liñaxes dos Lemos, Andrade e Moscoso foron o branco preferido dos irmandiños. Os irmandiños, por contra, non atacaron os eclesiásticos. Nun primeiro momento parte da nobreza obxecto da ira irmandiña fuxiu cara Portugal ou Castela.
En 1469, Pedro Madruga inicia desde Portugal o contraataque feudal, contando co apoio doutros nobres e das forzas do arcebispo de Santiago de Compostela. As tropas feudais, contando cunha mellor tecnoloxía de guerra (sábese que as tropas de Pedro Madruga empregaron modernos arcabuces), venceron os irmandiños, prenderon e mataron os seus líderes. A vitoria das tropas de Pedro Madruga produciuse por contar co apoio dos monarcas de Castela e Portugal e polas divisións das forzas irmandiñas. Mais axiña a nobreza vitoriosa viuse envolta de novo en liortas dinásticas que prepararon o seu definitivo desarraigo do territorio galego.
Organización
A cabeza das Irmandades correspondíalle ás Xuntas de Irmandade, xuntanzas dos procuradores das Irmandades locais e de representantes de sectores achegados a elas. Destas xuntas emanaban as decisións de goberno, mais era o alcalde de cada Irmandade local o encargado de executala coa axuda dos cuadrilleiros que tiñan o mando sobre unha mesnada de cen homes.
Os capitáns Afonso de Lanzós, Diego de Lemos e Pedro Osorio eran os encargados da dirección militar da Irmandade.
Véxase tamén
Bibliografía
- López Carreira, Anselmo (1992). Os irmandiños. Textos, documentos e bibliografía. Vigo: Promocións Culturais Galegas. ISBN 84-604-1173-7.
Outros artigos
- A Galicia feudal
- Pedro Madruga
- Formación das liñaxes na nobreza galega baixomedieval
- Un home de Vilameán
Ligazóns externas
- "A revolta irmandiña", vídeo da serie Historias de Galicia (Youtube)