Marilyn Monroe

Sinatura de Marilyn Monroe.

Marilyn Monroe, de nome real Norma Jeane Mortensen, nada nos Ánxeles o 1 de xuño de 1926 e finada na mesma cidade o 5 de agosto de 1962, foi unha actriz, modelo e cantante estadounidense. Converteuse nun importante sex symbol, protagonizando un bo número de exitosos filmes durante a década de 1950 e principios da de 1960, chegando a ser unha das actrices de Hollywood máis famosas de todos os tempos.

Iniciou a súa carreira como modelo fotográfica e a partir de 1946 comezou a interpretar pequenos papeis en películas de baixo custo. Os primeiros papeis destacados interpretounos nas películas The Asphalt Jungle (A xungla do asfalto, 1950) e All About Eve (Todo sobre Eva, 1950). Empezou a ser coñecida mundialmente despois de protagonizar o musical Gentlemen Prefer Blondes (Os cabaleiros prefírenas louras, 1953) e aparecer no número inaugural da revista Playboy.

Interpretou o papel principal nas comedias How to Marry a Millionaire (Como casar cun millonario, 1953), The Seven Year Itch (1955) e Bus Stop (1956), e grazas ao éxito de público destas películas, comezou a ser considerada como unha das actrices máis rendibles da industria cinematográfica. O seu maior éxito comercial foi Some Like it Hot (1959), filme polo que gañou o Globo de Ouro á mellor actriz de comedia.

Foi considerada unha das mulleres máis atractivas da historia da sétima arte, pero a súa explosiva beleza condicionouna artística e emocionalmente, obrigándoa a proxectar unha imaxe sedutora e superficial que encubría a súa personalidade real, sensible e inestable desde a infancia. Estivo casada co escritor James E. Dougherty de 1942 a 1946, co xogador de béisbol Joe DiMaggio, en 1954, e logo co dramaturgo Arthur Miller, entre 1956 e 1962.

Monroe faleceu o 5 de agosto de 1962 por mor dunha sobredose de barbitúricos, en circunstancias nunca esclarecidas. A primeira hipótese que manexou a xustiza estadounidense foi a do suicidio, pero nunca puido ser corroborada.

O American Film Institute considéraa a sexta mellor estrela de cine feminina de todos os tempos.

Traxectoria

Certificado de nacemento de Marilyn Monroe, nacida como Norma Jeane Mortenson en 1926.

A súa nai foi Gladys Pearl Baker (de apelido de nacemento Monroe, nada o 27 de maio de 1902 e finada o 11 de marzo de 1984), quen casou co noruegués Edward Mortenson e, pouco despois de separarse, descubriu que estaba embarazada. O 1 de xuño de 1926 naceu nos Ánxeles a súa filla Norma Jeane Mortenson, segundo consta no rexistro civil para que non fora ilexítima, e chamada Norma Jean Baker na práctica. Gladys, que traballou como cortadora de negativos na produtora de cine RKO Pictures, non podía manter á súa filla por problemas económicos e emocionais e deixouna ao coidado dun matrimonio adoptivo: Albert e Ida Bolender, residentes enn Hawthorne (California). Cando Gladys puido conseguir unha casa propia levou consigo a Norma Jeane, pero isto só durou uns meses, debido aos devanditos problemas emocionais e deixou a súa filla a cargo da súa mellor amiga, Grace McKee.

Logo de actuar en pequenos papeis durante anos, foise facendo coñecida pola súa sensualidade, e a súa misteriosa morte aos 36 anos chegouna a converter nun mito erótico e nunha icona popular. Foi tamén unha cantante non particularmente dotada pero cun timbre vocal que fascinaba ao oínte; os seus éxitos están case todos inseridos no contexto dos seus filmes, como My Heart Belongs To Daddy de Cole Porter.

Filmografía

The Prince and the Showgirl, 1957.

Estrela no Paseo da Fama de Hollywood.

Título	Ano	Personaxe	Actores	Director	Produtor	Notas
Scudda Hoo! Scudda Hay!	1948	Betty	June Haver e Natalie Wood	Hugh Herbert	20th Century Fox	Sen creditar
Ladies of the Chorus		Peggy Martin	Adele Jergens e Rand Brooks	Phil Karlson	Columbia Pictures	Primeira aparición protagonista
Love Happy	1949	Cliente de Grunion	Harpo Marx, Chico Marx e Groucho Marx	David Miller	United Artists
A Ticket to Tomahawk	1950	Clara	Dan Dailey, Anne Baxter e Rory Calhoun	Richard Sale	20th Century Fox	Sen creditar
Right Cross		Dusky Ledoux	June Allyson e Dick Powell	John Sturges	Metro-Goldwyn-Mayer	Sen creditar
The Fireball		Polly	Mickey Rooney e Pat O'Brien	Tay Garnett	20th Century Fox	Tamén coñecido como The Challenge
The Asphalt Jungle		Angela Phinlay	Sterling Hayden, Louis Calhern e Jean Hagen	John Huston	Metro-Goldwyn-Mayer
All About Eve		Miss Claudia Caswell	Bette Davis, Anne Baxter e George Sanders	Joseph L. Mankiewicz	20th Century Fox
Home Town Story	1951	Iris Martin	Jeffrey Lynn, Alan Hale, Jr. e Donald Crisp	Arthur Pierson	Metro-Goldwyn-Mayer
As Young as You Feel		Hariett	Monty Woolley, Thelma Ritter e Jean Peters	Harmen Jones	20th Century Fox
Love Nest		Roberta "Bobbie" Stevens	June Haver, William Lundigan e Frank Fay	Joseph M. Newman	20th Century Fox
Let's Make It Legal		Joyce Mannering	Claudette Colbert, Macdonald Carey e Barbara Bates	Richard Sale	20th Century Fox
O. Henry's Full House	1952	Streetwalker	Fred Allen, Anne Baxter e Richard Widmark	Henry Koster	20th Century Fox	Cameo
Monkey Business		Lois Laurel	Cary Grant, Ginger Rogers e Charles Coburn	Howard Hawks	20th Century Fox
Clash by Night		Peggy	Barbara Stanwyck, Keith Andes e Paul Douglas	Fritz Lang	RKO Radio Pictures
We're Not Married!		Anabel Norris	Ginger Rogers, Fred Allen, Victor Moore, David Wayne e Zsa Zsa Gabor	Edmund Goulding	20th Century Fox
Don't Bother to Knock		Nell Forbes	Richard Widmark e Anne Bancroft	Roy Ward Baker	20th Century Fox
Niagara	1953	Rose Loomis	Joseph Cotten e Jean Peters	Henry Hathaway	20th Century Fox
Gentlemen Prefer Blondes		Lorelei Lee	Jane Russell, Charles Coburn e Elliot Reid	Howard Hawks	20th Century Fox
How to Marry a Millionaire		Pola Debevoise	Betty Grable, Lauren Bacall e William Powell	Jean Negulesco	20th Century Fox
River of No Return	1954	Kay Weston	Robert Mitchum, Tommy Rettig e Rory Calhoun	Otto Preminger	20th Century Fox
There's No Business Like Show Business		Victoria "Vicky" Hoffman	Ethel Merman, Dan Dailey, Donald O'Connor e Mitzi Gaynor	Walter Lang	20th Century Fox
The Seven Year Itch	1955	A moza	Tom Ewell e Evelyn Keyes	Billy Wilder	20th Century Fox
Bus Stop	1956	Chérie	Don Murray e Arthur O'Connell	Joshua Logan	20th Century Fox	Tamén coñecido como The Wrong Kind of Girl
The Prince and the Showgirl	1957	Elsie Marina	Laurence Olivier	Laurence Olivier	Warner Brothers
Con saias e a rachar	1959	Sugar Kane Kowalczyk	Tony Curtis e Jack Lemmon	Billy Wilder	Metro-Goldwyn-Mayer
Let's Make Love	1960	Amanda Dell	Yves Montand, Frankie Vaughan e Tony Randall	George Cukor	20th Century Fox
The Misfits	1961	Roslyn Taber	Clark Gable, Eli Wallach e Montgomery Clift	John Huston	United Artists	Última aparición cinematográfica
Marilyn	1963	Ela mesma			20th Century Fox	Filme documental

Filmes sen rematar

Título	Ano	Personaxe	Actores	Director	Produtor
Something's Got to Give	1962	Ellen Wagstaff Arden	Dean Martin e Cyd Charisse	George Cukor	20th Century Fox

Aparicións televisivas

Como convidada

Programa de televisión	Ano	Notas
The Jack Benny Program	1953	1 episodio
Person to Person	1955	Documental de televisión
Premier Khrushchev in the USA	1959	Documental de televisión
President Kennedy's Birthday Salute	1962	Telefilme
Lykke og krone	1962	Documental de televisión

Cancións

Ano	Título do filme	Título da canción	Notas
1948	Ladies of the Chorus	"Every Baby Needs a Da-Da-Daddy"
		"Anyone Can See I Love You"
		"Ladies of the Chorus"
1950	A Ticket to Tomahawk	"Oh, What a Forward Young Man You Are"
1953	Niagara	"Kiss"
1953	Gentlemen Prefer Blondes	"Two Little Girls from Little Rock"
		"When Love Goes Wrong"
		"Bye Bye Baby"
		"Diamonds Are a Girl's Best Friend"
		"Four French Dances—Sur le balcon, La Tentateur, Sol taire, Parle d'affair"
		"Down Boy"'
		"When The Wild Wild Women Go Swimmin' Down in the Bimini Bay"
1953		"She Acts Like A Woman Should"
		"You'd Be Surprised"
		"A Fine Romance"
		"Do It Again"
1954	River of No Return	"I'm Gonna File My Claim"
		"One Silver Dollar"
		"Down in the Meadow"
		"River of No Return"
1954	There's No Business Like Show Business	"Heat Wave"
		"Lazy"
		"After You Get What You Want"
		"A Man Chases a Girl"
1956	Bus Stop	"That Old Black Magic"
1957	The Prince and the Showgirl	"I Found a Dream"
1959	Con saias e a rachar	"Runnin' Wild"
		"I Wanna Be Loved By You"
		"I'm Through With Love"
		"Some Like It Hot"
1960	Let's Make Love	"My Heart Belongs to Daddy"
		"Specialization"
		"Let's Make Love"
		"Incurably Romantic"
1962	–	"Happy Birthday, Mr. President"

Véxase tamén

Bibliografía

• Gilmore, John (2007). Inside Marilyn Monroe, A Memoir. Ferine Books, Los Angeles. ISBN 0-9788968-0-7. 
• Goode, James (1986). The Making of "The Misfits". Limelight Editions, New York. ISBN 0-87910-065-6. 
• Guiles, Fred Lawrence (1993). Norma Jean: The Life of Marilyn Monroe. Paragon House Publishers. ISBN 1-55778-583-X. 
• Harris, Warren G. (2002). Clark Gable, A Biography. Aurum Press, London. ISBN 1-85410-904-9. 
• Jacke, Andreas: Marilyn Monroe und die Psychoanalyse. Psychosozial Verlag, Gießen 2005, ISBN 978-3-89806-398-2, ISBN 3-89806-398-4
• Jewell, Richard B.; Harbin, Vernon (1982). The RKO Story. Octopus Books, London. ISBN 0-7064-1285-0. 
• Meaker, M. J. Sudden Endings: 13 Profiles in Depth of Famous Suicides Doubleday & Company, Inc., Garden City, NY: 1964 p. 26–45: "Marilyn and Norma Jean: Marilyn Monroe"
• Mecacci, Luciano (2009). Freudian Slips: The Casualties of Psychoanalysis from the Wolf Man to Marilyn Monroe. Vagabondd Voices, Sulaisiadar 'san Rudha (Scotland). ISBN 978-0-9560560-1-6. 
• Monroe, Marilyn; Hecht, Ben (2000). My Story. Cooper Square Press. ISBN 0-8154-1102-2. Consultado o 5 de agosto de 2008. 
• Olivier, Laurence (1982). Confessions of an Actor. Simon and Schuster. ISBN 0-14-006888-0. 
• Riese, Randall; Hitchens, Neal (1988). The Unabridged Marilyn. Corgi Books, London. ISBN 0-552-99308-5. 
• Russell, Jane (1986). An Autobiography. Arrow Books, London. ISBN 0-09-949590-2. 
• Server, Lee (2001). Robert Mitchum, Baby I Don't Care. St. Martin's Press, New York. ISBN 0-571-20994-7. 
• Spoto, Donald (2001). Marilyn Monroe: The Biography. Cooper Square Press. ISBN 0-8154-1183-9. 
• Staggs, Sam (2000). All About "All About Eve". St. Martin's Griffin, New York. ISBN 0-312-27315-0. 
• Summers, Anthony (1985). Goddess, The Secret Lives of Marilyn Monroe. Guild Publishing, London. ISBN 0-575-03641-9. 

Ligazóns externas

• Ficha na IMDb (en inglés)
• Marilyn Monroe: Life and Times (en inglés)