Lingua silesiana

O silesiano ou alto silesiano (Silesiano: Ślůnsko godka, Polaco: Język śląski) é o idioma étnico de Silesia. O seu código é ISO 639-3: SZL.

Distribución

En xeral, os falantes do idioma silesiano moran na rexión de Alta Silesia, situada entre o sudoeste de Polonia e o nordeste da República Checa. Actualmente, o silesiano é falado frecuentemente na área entre a fronteira histórica de Silesia no este, e unha liña de Syców ata Prudnik no oeste, así coma na área de Rawicz (Khazaks). Ata o ano 1945 o silesiano foi falado tamén en enclaves de Baixa Silesia, coma o baixo silesiano foi falado pola maioría étnica alemá naquela rexión.

De acordo co último censo en Polonia (2011), arredor de 509 000 persoas declararon que o silesiano era a súa lingua principal, e aproximadamente 0,2 millóns declaráronse de nacionalidade silesiana. Porén, o número total de falantes do silesiano (a maioría dos cales non o consideran coma unha lingua separada) supera os dous millóns. Tamén hai arredor de 100.000 falantes do dialecto checo silesiano.

Alfabeto

O alfabeto silesiano escríbese con 32 letras do alfabeto latino:

a

b

c

ć

č

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

ń

o

p

r

ř

s

ś

š

t

u

ů

w

y

z

ź

ž

A

B

C

Ć

Č

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

Ń

O

P

R

Ř

S

Ś

Š

T

U

Ů

W

Y

Z

Ź

Ž

Úsanse tamén catro dígrafos: ch, dz, dź, dž.

Exemplo

O Pai Noso en silesiano, polaco e checo

Silesiano

Uojćec naš, keryś je w ńebjy,

bydź pośwjyncůne mjano Twojy.

Přidź krůlestwo Twojy.

Bydź wola Twoja, kjej we ńebje,

tak tyž na źymjy.

Chlyb naš každodźynny dej nům dźśoj.

A uodpuść nům naše winy,

kjej my uodpuščůmy našym winńikům.

A ńe wůdź nos na pokušyńi,

nale zbow nos uod zuego.

Bo Twůje je krůlestwo a můc,

a suawa na wjeki. Amyn.

Polaco

Ojcze nasz, któryś jest w niebie,

święć się imię Twoje,

przyjdź królestwo Twoje,

bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi.

Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.

I odpuść nam nasze winy,

jak i my odpuszczamy naszym winowajcom.

I nie wódź nas na pokuszenie,

ale zbaw nas ode złego. Amen.

Checo

Otče náš, jenž jsi na nebesích,

posvěť se jméno Tvé

Přijď království Tvé.

Buď vůle Tvá, jako v nebi, tak i na zemi.

Chléb náš vezdejší dej nám dnes

A odpusť nám naše viny,

jako i my odpouštíme naším viníkům

a neuveď nás v pokušení,

ale zbav nás od zlého. Amyn.

Dialecto ou lingua?

Hai distintas opinións acerca de se o silesiano é un dialecto do polaco ou un idioma. Algúns silesianos considéranse unha minoría étnica en Polonia.

Se o clasificamos como dialecto, este é o máis prominente dialecto rexional da lingua polaca. Pola contra, se o clasificamos coma lingua, vemos que está intimamente relacionado coas linguas polaca e checa, con certas influencias do alemán.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Pů našymu - djalykt ślůnski kodyfikowůny
• Slonsko Lauba
• Texto falado en silesiano