Dalai Lama

Tenzin Gyatso

Dalai Lama, do mongol dalaï, océano, e do tibetano lama (bla-ma), mestre espiritual ou gurú.

Traducido xeralmente como "océano de sabedoría", este título foi forxado polo xefe mongol Genghis Khan, ao aceptar a Sönam Gyatso como mestre excepcional, alentando ao pobo mongol á conversión ao budismo vajrayana. Nótese que neste caso, dalai era a tradución de "Gyam-tsho" (Gyatso), o apelido dos Dalai Lama desde Gedun Drup.

Os budistas tibetanos consideran que os Dalai Lama son emanacións do Buddha Avalokiteśvara, aínda que non é un mestre Buddha senón un Bodhisattva, é o patrón do Tíbet e crese que, tras a súa morte, a súa conciencia sutil tarda un intervalo de corenta e nove días, polo menos, para nacer de novo nun neno que xa desde o seu nacemento pode dar sinais do seu carácter especial. Avalokiteśvara é unha deidade importante para o budismo tibetano e é considerado nos ensinos vajrayāna como un buda. En cambio, para os ensinos mahāyāna é visto máis ben como un bodhisattva de elevado nivel.

Tras a morte do Dalai Lama, o Panchen Lama encárgase de recoñecer a súa reencarnación, ou tulku (normalmente un neno) por estes sinais, quen pasará a ser o novo Dalai Lama. Á súa vez, o Dalai Lama debe recoñecer á reencarnación do Panchen Lama tras a morte deste.

Tradicionalmente, o Dalai Lama foi o líder espiritual e temporal do Tíbet; Tenzin Gyatso, actualmente no exilio, tras a ocupación e anexión forzada por parte da China maoísta, abandonou a preeminencia política tradicional, e creou un Ministro presidente do Kashag (gabinete), elixido por sufraxio universal.

Lista de Dalai Lama

Ao longo da historia téñense recoñecido 14 reencarnacións do Dalai Lama:

	Nome	Imaxe	Vida	Recoñecido	Entronizamento	Tibetano/Wylie	Pinyin tibetano/Chinés	Escrituras alternativas
1	Gendun Drup	Ficheiro:1stDalaiLama.jpg	1391–1474	–	N/A	Modelo:Bo-textonly dge 'dun 'grub	Gêdün Chub 根敦朱巴	Gedun Drub Gedün Drup
2	Gendun Gyatso	Ficheiro:2Dalai.jpg	1475–1542	–	N/A	Modelo:Bo-textonly dge 'dun rgya mtsho	Gêdün Gyaco 根敦嘉措	Gedün Gyatso Gendün Gyatso
3	Sonam Gyatso	Ficheiro:3rdDalaiLama2.jpg	1543–1588	?	1578	Modelo:Bo-textonly bsod nams rgya mtsho	Soinam Gyaco 索南嘉措	Sönam Gyatso
4	Yonten Gyatso		1589–1617	?	1603	Modelo:Bo-textonly yon tan rgya mtsho	Yoindain Gyaco 雲丹嘉措	Yontan Gyatso, Yönden Gyatso
5	Ngawang Lobsang Gyatso		1617–1682	1618	1622	Modelo:Bo-textonly blo bzang rgya mtsho	Lobsang Gyaco 羅桑嘉措	Lobzang Gyatso Lopsang Gyatso
6	Tsangyang Gyatso		1683–1706	1688	1697	Modelo:Bo-textonly tshang dbyangs rgya mtsho	Cangyang Gyaco 倉央嘉措	Tsañyang Gyatso
7	Kelzang Gyatso		1707–1757	?	1720	Modelo:Bo-textonly bskal bzang rgya mtsho	Gaisang Gyaco 格桑嘉措	Kelsang Gyatso Kalsang Gyatso
8	Jamphel Gyatso	Ficheiro:8thDalaiLama.jpg	1758–1804	1760	1762	Modelo:Bo-textonly byams spel rgya mtsho	Qambê Gyaco 強白嘉措	Jampel Gyatso Jampal Gyatso
9	Lungtok Gyatso	Ficheiro:9thDalaiLama.jpg	1805–1815	1807	1808	Modelo:Bo-textonly lung rtogs rgya mtsho	Lungdog Gyaco 隆朵嘉措	Lungtog Gyatso
10	Tsultrim Gyatso	Ficheiro:10thDalaiLama.jpg	1816–1837	1822	1822	Modelo:Bo-textonly tshul khrim rgya mtsho	Cüchim Gyaco 楚臣嘉措	Tshültrim Gyatso
11	Khendrup Gyatso	Ficheiro:11thDalaiLama1.jpg	1838–1856	1841	1842	Modelo:Bo-textonly mkhas grub rgya mtsho	Kaichub Gyaco 凱珠嘉措	Kedrub Gyatso
12	Trinley Gyatso	Ficheiro:12thDalai Lama.jpg	1857–1875	1858	1860	Modelo:Bo-textonly 'phrin las rgya mtsho	Chinlai Gyaco 成烈嘉措	Trinle Gyatso
13	Thubten Gyatso		1876–1933	1878	1879	Modelo:Bo-textonly thub bstan rgya mtsho	Tubdain Gyaco 土登嘉措	Thubtan Gyatso Thupten Gyatso
14	Tenzin Gyatso		born 1935	1937	1950 (actualmente no exilio)	Modelo:Bo-textonly bstan 'dzin rgya mtsho	Dainzin Gyaco 丹增嘉措	Tenzing Gyatso

Tamén houbo un Dalai Lama non recoñecido, Ngawang Yeshey Gyatso, declarado o 28 de xuño de 1707, cando contaba con 25 anos de idade, por Lha-bzang Khan como o "verdadeiro" 6º Dalai Lama – porén, nunca foi aceptado como tal pola maior parte da poboación.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Tibet.com: Goberno tibetano no Exilio, en inglés.
• Dalailama.com: Páxina oficial do Dalai Lama.