Trinidad e Tobago: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Vivaelcelta (conversa | contribucións)
Nome correcto Trinidad e Tobago http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=304757
Vivaelcelta (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 19: Liña 19:
| idiomas_oficiais = [[Lingua inglesa|Inglés]]
| idiomas_oficiais = [[Lingua inglesa|Inglés]]
| goberno = [[Parlamentarismo|Democracia parlamentaria]]
| goberno = [[Parlamentarismo|Democracia parlamentaria]]
| dirixentes_títulos = [[Presidente de Trindade e Tobago|Presidente]]<br />[[Primeiro Ministro de Trindade e Tobago|Primeiro Ministro]]
| dirixentes_títulos = [[Presidente de Trinidad e Tobago|Presidente]]<br />[[Primeiro Ministro de Trinidad e Tobago|Primeiro Ministro]]
| dirixentes_nomes = [[George Richards|George Maxwell Richards]]<br />[[Kamla Persad-Bissessar]]
| dirixentes_nomes = [[George Richards|George Maxwell Richards]]<br />[[Kamla Persad-Bissessar]]
| fundación = [[Independencia]]
| fundación = [[Independencia]]
Liña 51: Liña 51:
| notas = ¹ Na illa de [[Tobago]] aplicar tamén o termo tobaguense.
| notas = ¹ Na illa de [[Tobago]] aplicar tamén o termo tobaguense.
}}
}}
A '''República de Trinidad e Tobago'''<ref>[http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=304757 Definición de '''trinitense''' - Real Academia Galega]</ref> (en [[idioma inglés|inglés]] '''Republic of Trinidad and Tobago''') é un estado independente situado no sur do [[Mar Caribe]], sobre a plataforma continental da costa oriental de [[Venezuela]]. Consiste en dúas illas principais, [[illa Trindade]] e [[Tobago]], ademais de 21 illas máis pequenas. A maior e máis poboada é '''Trindade''', mentres que a illa de [[Tobago]] é moito menor en tamaño e poboación.
A '''República de Trinidad e Tobago'''<ref>[http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=304757 Definición de '''trinitense''' - Real Academia Galega]</ref> (en [[idioma inglés|inglés]] '''Republic of Trinidad and Tobago''') é un estado independente situado no sur do [[Mar Caribe]], sobre a plataforma continental da costa oriental de [[Venezuela]]. Consiste en dúas illas principais, [[illa Trinidad]] e [[Tobago]], ademais de 21 illas máis pequenas. A maior e máis poboada é '''Trinidad''', mentres que a illa de [[Tobago]] é moito menor en tamaño e poboación.


== Historia ==
== Historia ==
Antes do arribo dos europeos no [[século XV]] a illa hoxe chamada Trindade estaba poboada por [[caribes]] ([[nepuya]], [[suppoya]]) mentres que Tobago estaba poboada polos [[kalugo]]. O nome indíxena de Trindade era Kairi ou Leré cuxo significado sería "Terra de [[colibrí]]s" ou seica simplemente "A Illa". [[Cristóbal Colón]] descubriu para os europeos a principal das illas o 31 de xullo de [[1498]] e chamouna "Terra da [[Santísima Trindade]]" mentres que denominou "Bela Forma" á illa actualmente chamada Tobago. Estas illas foron a partir de entón contendidas por [[España|españois]], [[Inglaterra|ingleses]], [[Países Baixos|neerlandeses]] e [[Francia|franceses]], houbo ata unha colonia de "letones" procedentes de [[Curlandia]]. A fins de [[século XVIII]] o control era español como parte da [[Capitanía Xeral de Venezuela]] pero no decurso das [[guerras napoleónicas]], en febreiro de 1797, unha forza británica iniciou a ocupación do territorio, en [[1802]] pola [[paz de Amiens]] as illas de Trindade e Tabaco (en inglés: "Tobago") pasaron ao [[Reino Unido]] , pola súa banda [[Francia]], que tamén tiña pretensións sobre o territorio fixo cesión formal ao Reino Unido en 1814.
Antes do arribo dos europeos no [[século XV]] a illa hoxe chamada Trinidad estaba poboada por [[caribes]] ([[nepuya]], [[suppoya]]) mentres que Tobago estaba poboada polos [[kalugo]]. O nome indíxena de Trinidad era Kairi ou Leré cuxo significado sería "Terra de [[colibrí]]s" ou seica simplemente "A Illa". [[Cristóbal Colón]] descubriu para os europeos a principal das illas o 31 de xullo de [[1498]] e chamouna "Terra da [[Santísima Trinidad]]" mentres que denominou "Bela Forma" á illa actualmente chamada Tobago. Estas illas foron a partir de entón contendidas por [[España|españois]], [[Inglaterra|ingleses]], [[Países Baixos|neerlandeses]] e [[Francia|franceses]], houbo ata unha colonia de "letones" procedentes de [[Curlandia]]. A fins de [[século XVIII]] o control era español como parte da [[Capitanía Xeral de Venezuela]] pero no decurso das [[guerras napoleónicas]], en febreiro de 1797, unha forza británica iniciou a ocupación do territorio, en [[1802]] pola [[paz de Amiens]] as illas de Trinidad e Tabaco (en inglés: "Tobago") pasaron ao [[Reino Unido]] , pola súa banda [[Francia]], que tamén tiña pretensións sobre o territorio fixo cesión formal ao Reino Unido en 1814.


A poboación indíxena practicamente desapareceu sendo en gran medida substituída pola poboación melanoafricana ("negra") introducida á forza como man de obra esclavizada para as plantacións de [[cana de azucre]] e [[tabaco]], durante o século XIX a medida que resultaba menos económica a escravitude para os "brancos" fomentouse a inmigración de "''coolies''" desde [[India]] e [[China]], [[Líbano]], [[Siria]] así como desde outras Antillas e Venezuela quen traballaban como man de obra barata ou no sector servizos, case na mesma situación atopouse a inmigración de portugueses, mentres que os franceses refuxiados desde [[Haití]] xa antes da paz de Amiens gozaron de mellor situación aínda que non chegaron ao status da minoría inglesa.
A poboación indíxena practicamente desapareceu sendo en gran medida substituída pola poboación melanoafricana ("negra") introducida á forza como man de obra esclavizada para as plantacións de [[cana de azucre]] e [[tabaco]], durante o século XIX a medida que resultaba menos económica a escravitude para os "brancos" fomentouse a inmigración de "''coolies''" desde [[India]] e [[China]], [[Líbano]], [[Siria]] así como desde outras Antillas e Venezuela quen traballaban como man de obra barata ou no sector servizos, case na mesma situación atopouse a inmigración de portugueses, mentres que os franceses refuxiados desde [[Haití]] xa antes da paz de Amiens gozaron de mellor situación aínda que non chegaron ao status da minoría inglesa.


En [[1899]] Tobago que quedara administrada desde [[Barbados]] pasou a ser administrada desde Porto España en Trindade. Durante a [[Segunda Guerra Mundial]] os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] aliados do Reino Unido estableceron unha importante base militar en [[Chaguaramas]]. Ambas as illas foron rexidas como colonia da coroa inglesa ata que o 3 de xaneiro de [[1958]] coa illa de [[Xamaica]], Barbados, as [[Illas de Barlovento, Pequenas Antillas|Illas de Barlovento]] e as [[Illas de Sotavento]] e outras menores formouse a chamada [[Federación das Antillas Británicas]] ou [[Federación das Indias Occidentais]] tendo por capital federal [[Chaguaramas]], tal federación desapareceu en [[1961]] ao secesionarse Xamaica, así se determinou a independencia (aínda que sendo o seu xefe de estado o monarca británico) o 3 de agosto de [[1962]], durante todo ese período houbo graves conflitos étnicos principalmente entre os descendentes de africanos e os descendentes de hindús. Trinidad e Tobago ingresou na [[ONU]] nese ano e en [[1967]] na [[OEA]], en [[1976]] Trindade Tobago formalmente declarou a súa total independencia da coroa británica aínda que se mantivo e mantén dentro da [[Commonwealth de Nacións|Commonwealth]].
En [[1899]] Tobago que quedara administrada desde [[Barbados]] pasou a ser administrada desde Porto España en Trinidad. Durante a [[Segunda Guerra Mundial]] os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] aliados do Reino Unido estableceron unha importante base militar en [[Chaguaramas]]. Ambas as illas foron rexidas como colonia da coroa inglesa ata que o 3 de xaneiro de [[1958]] coa illa de [[Xamaica]], Barbados, as [[Illas de Barlovento, Pequenas Antillas|Illas de Barlovento]] e as [[Illas de Sotavento]] e outras menores formouse a chamada [[Federación das Antillas Británicas]] ou [[Federación das Indias Occidentais]] tendo por capital federal [[Chaguaramas]], tal federación desapareceu en [[1961]] ao secesionarse Xamaica, así se determinou a independencia (aínda que sendo o seu xefe de estado o monarca británico) o 3 de agosto de [[1962]], durante todo ese período houbo graves conflitos étnicos principalmente entre os descendentes de africanos e os descendentes de hindús. Trinidad e Tobago ingresou na [[ONU]] nese ano e en [[1967]] na [[OEA]], en [[1976]] Trinidad Tobago formalmente declarou a súa total independencia da coroa británica aínda que se mantivo e mantén dentro da [[Commonwealth de Nacións|Commonwealth]].


== Xeografía ==
== Xeografía ==
[[Ficheiro:Td-map.png|miniatura|esquerda|Mapa de Trindade e Tobago]]
[[Ficheiro:Td-map.png|miniatura|esquerda|Mapa de Trinidad e Tobago]]


O país é un [[arquipélago]] que consiste de 23 [[illa]]s no Caribe do Sur, entre o [[Mar Caribe]] e o [[Océano Atlántico|Océano Atlántico Norte]], ao noroeste de [[Venezuela]]. Son illas das [[Antillas Menores]], localizadas preto da zona continental de [[América do Sur]].
O país é un [[arquipélago]] que consiste de 23 [[illa]]s no Caribe do Sur, entre o [[Mar Caribe]] e o [[Océano Atlántico|Océano Atlántico Norte]], ao noroeste de [[Venezuela]]. Son illas das [[Antillas Menores]], localizadas preto da zona continental de [[América do Sur]].


Cubrindo un área de 5.128 [[km²]], o país consiste de dous [[illa]]s principais; [[Illa Trindade|Trindade]] e [[Tobago]], e 21 illas menores. Trindade está a 11 km da costa noroeste de Venezuela, e a 130 km sur das [[Granadinas]]. A illa mide 4.768 km² en área (sendo un 93% da área total do país). A illa parece [[cadrado|cadrada]] en forma, con tres [[península]]s. Tobago está a 30 km ao norte de Trindade, e mide ao redor de 298 km² en [[área (unidade de superficie)|área]].
Cubrindo un área de 5.128 [[km²]], o país consiste de dous [[illa]]s principais; [[Illa Trinidad|Trinidad]] e [[Tobago]], e 21 illas menores. Trinidad está a 11 km da costa noroeste de Venezuela, e a 130 km sur das [[Granadinas]]. A illa mide 4.768 km² en área (sendo un 93% da área total do país). A illa parece [[cadrado|cadrada]] en forma, con tres [[península]]s. Tobago está a 30 km ao norte de Trinidad, e mide ao redor de 298 km² en [[área (unidade de superficie)|área]].


Geologicamente, as illas non son parte do arquipélago Antillano. En cambio, Trindade foi parte unha vez de América do Sur e sitúase no seu [[plataforma continental]], mentres que Tobago é unha parte afundida dunha cadea de montañas relacionada ao continente. As illas están agora separadas do continente polo [[Golfo de Paria]].
Geologicamente, as illas non son parte do arquipélago Antillano. En cambio, Trinidad foi parte unha vez de América do Sur e sitúase no seu [[plataforma continental]], mentres que Tobago é unha parte afundida dunha cadea de montañas relacionada ao continente. As illas están agora separadas do continente polo [[Golfo de Paria]].


== Política ==
== Política ==
O Xefe de Estado de Trindade e Tobago é o presidente, actualmente o profesor emérito [[George Maxwell Richards]]. O presidente é elixido por un colexio electoral integrado por todos os membros de ambas as cámaras do Parlamento. O parlamento consiste en dous cámaras, o [[Senado]] (31 asentos) e a [[Cámara de Representantes]] (36 asentos). Os membros do Senado son nomeados polo presidente. Os 16 senadores do goberno son nomeados sobre o consello do Primeiro Ministro, os 6 senadores da oposición son nomeados sobre o consello do líder da Oposición e os 9 senadores independentes son nomeados polo Presidente para representar aos demais sectores da sociedade civil. Os 36 membros da Cámara de Representantes son elixidos polo pobo por un máximo de 5 anos.
O Xefe de Estado de Trinidad e Tobago é o presidente, actualmente o profesor emérito [[George Maxwell Richards]]. O presidente é elixido por un colexio electoral integrado por todos os membros de ambas as cámaras do Parlamento. O parlamento consiste en dous cámaras, o [[Senado]] (31 asentos) e a [[Cámara de Representantes]] (36 asentos). Os membros do Senado son nomeados polo presidente. Os 16 senadores do goberno son nomeados sobre o consello do Primeiro Ministro, os 6 senadores da oposición son nomeados sobre o consello do líder da Oposición e os 9 senadores independentes son nomeados polo Presidente para representar aos demais sectores da sociedade civil. Os 36 membros da Cámara de Representantes son elixidos polo pobo por un máximo de 5 anos.


O Primeiro Ministro é nomeado polo Presidente. O Presidente está obrigado a nomear á persoa que na súa opinión teña o maior apoio na Cámara de Representantes para este posto; este foi xeralmente o líder do partido que gañou os maiores escanos na elección previa (excepto no caso das eleccións xerais de [[2001]]).
O Primeiro Ministro é nomeado polo Presidente. O Presidente está obrigado a nomear á persoa que na súa opinión teña o maior apoio na Cámara de Representantes para este posto; este foi xeralmente o líder do partido que gañou os maiores escanos na elección previa (excepto no caso das eleccións xerais de [[2001]]).
Liña 76: Liña 76:
Desde o [[4 de decembro]] de [[2001]], o partido gobernante foi o Movemento Nacional Popular liderado por [[Patrick Manning]]; o partido de oposición é o Congreso Nacional Unido, liderado por [[Basdeo Panday]].
Desde o [[4 de decembro]] de [[2001]], o partido gobernante foi o Movemento Nacional Popular liderado por [[Patrick Manning]]; o partido de oposición é o Congreso Nacional Unido, liderado por [[Basdeo Panday]].


Trindade e Tobago é un membro activo da [[Comunidade do Caribe]] ([[CARICOM]]).
Trinidad e Tobago é un membro activo da [[Comunidade do Caribe]] ([[CARICOM]]).


== Organización territorial ==
== Organización territorial ==
[[Ficheiro:Regiones de Trinidad y Tobago.svg|300px|miniatura|Mapa das rexións administrativas de Trindade e Tobago.]]
[[Ficheiro:Regiones de Trinidad y Tobago.svg|300px|miniatura|Mapa das rexións administrativas de Trinidad e Tobago.]]


A división administrativa de Trindade e Tobago consta de 14 rexións corporativas, na illa de Trindade. 5 delas ([[Arima]], [[Chaguanas]], [[Point Fortin]], [[Port of Spain]] e [[San Fernando, Trindade e Tobago|San Fernando]]) corresponden a municipalidades; mentres que 9 engloban máis dun municipio ([[Couva-Tabaquite-Talparo]], [[Diego Martín (rexión)|Diego Martín]], [[Penal-Debe]], [[Princes Town (rexión)|Princes Town]], [[Río Claro-Mayaro]], [[San Juan-Laventille]], [[Sangue Grande (rexión)|Sangue Grande]], [[Siparia (rexión)|Siparia]] e [[Tunapuna-Piarco]]). A illa de Tobago ten un goberno autónomo dentro do país.
A división administrativa de Trinidad e Tobago consta de 14 rexións corporativas, na illa de Trinidad. 5 delas ([[Arima]], [[Chaguanas]], [[Point Fortin]], [[Port of Spain]] e [[San Fernando, Trinidad e Tobago|San Fernando]]) corresponden a municipalidades; mentres que 9 engloban máis dun municipio ([[Couva-Tabaquite-Talparo]], [[Diego Martín (rexión)|Diego Martín]], [[Penal-Debe]], [[Princes Town (rexión)|Princes Town]], [[Río Claro-Mayaro]], [[San Juan-Laventille]], [[Sangue Grande (rexión)|Sangue Grande]], [[Siparia (rexión)|Siparia]] e [[Tunapuna-Piarco]]). A illa de Tobago ten un goberno autónomo dentro do país.


== Economía ==
== Economía ==
{{AP|Economía de Trindade e Tobago}}
{{AP|Economía de Trinidad e Tobago}}
Trindade e Tobago gañouse a reputación de ser un sitio excelente para o investimento e para os negocios internacionais. Un factor principal, durante os últimos catro anos, foi o sector do gas natural, o cal segue crecendo. O turismo é tamén un sector cada vez maior, aínda que en proporción non é tan importante como noutras illas do Caribe. A economía benefíciase da inflación baixa e dunha intensa actividade comercial. O ano 2002 foi marcado por un crecemento sólido no sector petroleiro, compensado en parte pola incerteza política doméstica.
Trinidad e Tobago gañouse a reputación de ser un sitio excelente para o investimento e para os negocios internacionais. Un factor principal, durante os últimos catro anos, foi o sector do gas natural, o cal segue crecendo. O turismo é tamén un sector cada vez maior, aínda que en proporción non é tan importante como noutras illas do Caribe. A economía benefíciase da inflación baixa e dunha intensa actividade comercial. O ano 2002 foi marcado por un crecemento sólido no sector petroleiro, compensado en parte pola incerteza política doméstica.


A moeda oficial é o [[dólar de Trindade e Tobago]] (TT $) = 100 céntimos. Os billetes están en denominacións de 100, 20, 10, 5 e 1 dólar de Trindade e Tobago. As moedas están en denominacións de 1 dólar, e 50, 25, 10, 5 e 1 céntimo.
A moeda oficial é o [[dólar de Trinidad e Tobago]] (TT $) = 100 céntimos. Os billetes están en denominacións de 100, 20, 10, 5 e 1 dólar de Trinidad e Tobago. As moedas están en denominacións de 1 dólar, e 50, 25, 10, 5 e 1 céntimo.


== Demografía ==
== Demografía ==
Os dous grupos étnicos predominantes son os indo-trinitarios, descendentes de traballadores da [[India]] (40,3% da poboación) e afro-trinitarios, quen descenden de escravos [[África|africanos]] (39,5%). Xuntos suman ao redor do 79,8% da poboación; a maioría do resto son persoas de orixe mixta, con pequenas minorías de [[Europa|europeos]], [[China|chineses]], [[Siria|sirio]]-[[Libano|libaneses]] e [[caribes]] (descendentes dos habitantes indíxenas, non recoñecidos como categoría diferenciada no censo).
Os dous grupos étnicos predominantes son os indo-trinitarios, descendentes de traballadores da [[India]] (40,3% da poboación) e afro-trinitarios, quen descenden de escravos [[África|africanos]] (39,5%). Xuntos suman ao redor do 79,8% da poboación; a maioría do resto son persoas de orixe mixta, con pequenas minorías de [[Europa|europeos]], [[China|chineses]], [[Siria|sirio]]-[[Libano|libaneses]] e [[caribes]] (descendentes dos habitantes indíxenas, non recoñecidos como categoría diferenciada no censo).


Hai moitas relixións diferentes presentes en Trindade e Tobago. As dúas maiores son os [[católico]]s e os [[hindú]]é; os [[Anglicanismo|anglicanos]], [[Islam|musulmáns]], [[presbiteriano]]s, [[metodista]]s son minoritarias. Dúas [[fe (relixión)|fes]] sincréticas afrocaribeñas, os clamadores ou [[bautistas espirituais]] e a fe [[orisha]] (antes chamados [[shangó]]s) están entre os grupos relixiosos de máis rápido crecemento. Tamén os [[mormón]]s se estenderon desde mediados dos [[anos 1980|80]].
Hai moitas relixións diferentes presentes en Trinidad e Tobago. As dúas maiores son os [[católico]]s e os [[hindú]]é; os [[Anglicanismo|anglicanos]], [[Islam|musulmáns]], [[presbiteriano]]s, [[metodista]]s son minoritarias. Dúas [[fe (relixión)|fes]] sincréticas afrocaribeñas, os clamadores ou [[bautistas espirituais]] e a fe [[orisha]] (antes chamados [[shangó]]s) están entre os grupos relixiosos de máis rápido crecemento. Tamén os [[mormón]]s se estenderon desde mediados dos [[anos 1980|80]].


O [[Lingua inglesa|inglés]] é lingua oficial do país, pero algúns indo-trinitarios falan [[lingua hindi|hindi]], que é amplamente usado na música popular. O idioma máis falado, o inglés de Trindade, é clasificado como un dialecto do inglés ou como un [[Lingua crioula|crioulo]] inglés (crioulo triniteño do inglés). O principal idioma falado en Tobago é o crioulo do inglés de Tobago. Ambas as linguas conteñen elementos africanos; o inglés de Trindade tamén está influído polo [[lingua francesa|francés]] e o hindi. Estas linguas crioulas fálanse normalmente en situacións informais só, e non hai un sistema normalizado de escritura.
O [[Lingua inglesa|inglés]] é lingua oficial do país, pero algúns indo-trinitarios falan [[lingua hindi|hindi]], que é amplamente usado na música popular. O idioma máis falado, o inglés de Trinidad, é clasificado como un dialecto do inglés ou como un [[Lingua crioula|crioulo]] inglés (crioulo triniteño do inglés). O principal idioma falado en Tobago é o crioulo do inglés de Tobago. Ambas as linguas conteñen elementos africanos; o inglés de Trinidad tamén está influído polo [[lingua francesa|francés]] e o hindi. Estas linguas crioulas fálanse normalmente en situacións informais só, e non hai un sistema normalizado de escritura.


Aínda que o francés crioulo foi a lingua falada máis estendida na illa, hoxe é raramente oída. Debido á situación de Trindade na costa de [[Suramérica]], o país está lentamente desenvolvendo unha relación cos pobos [[hispanofalante]]s, e xa que logo o goberno esixe que o [[Lingua castelá|español]] sexa ensinado en todos os centros de secundaria, o que fai que este idioma gañe terreo día a día. En concreto, en [[2004]] o goberno tomou a iniciativa de Español como Primeira Lingua Estranxeira iniciada en marzo de [[2005]].
Aínda que o francés crioulo foi a lingua falada máis estendida na illa, hoxe é raramente oída. Debido á situación de Trinidad na costa de [[Suramérica]], o país está lentamente desenvolvendo unha relación cos pobos [[hispanofalante]]s, e xa que logo o goberno esixe que o [[Lingua castelá|español]] sexa ensinado en todos os centros de secundaria, o que fai que este idioma gañe terreo día a día. En concreto, en [[2004]] o goberno tomou a iniciativa de Español como Primeira Lingua Estranxeira iniciada en marzo de [[2005]].
As normativas do goberno requiren agora que o español ensínese a todos os estudantes de ensino secundario, e que nun prazo de cinco anos (cara a 2010) o 30% dos empregados públicos sexan competentes en devandito idioma.
As normativas do goberno requiren agora que o español ensínese a todos os estudantes de ensino secundario, e que nun prazo de cinco anos (cara a 2010) o 30% dos empregados públicos sexan competentes en devandito idioma.


== Relixión ==
== Relixión ==
En Trindade e Tobago están presentes moitas relixións. As dúas máis comúns son a [[Igrexa Católica Romana|Católica Romana]] (26%) e o [[Hinduismo]] (22%); o [[Anglicanismo]] (8%), [[Islam]] (6%), a [[Igrexa Adventista do Sétimo Día|Igrexa Adventista]] (4%), as [[Igrexas presbiterianas]] e o [[Metodismo]] son as relixións minoritarias. Dúas doutrinas sincréticas Afro-Caribes, os ''Spiritual Baptist'' (Bautistas espirituais) e o sistema relixioso [[Orisha]] (chamados tamén [[Shango]], un termo complementario) son os grupos relixiosos que atoparon un rápido crecemento.
En Trinidad e Tobago están presentes moitas relixións. As dúas máis comúns son a [[Igrexa Católica Romana|Católica Romana]] (26%) e o [[Hinduismo]] (22%); o [[Anglicanismo]] (8%), [[Islam]] (6%), a [[Igrexa Adventista do Sétimo Día|Igrexa Adventista]] (4%), as [[Igrexas presbiterianas]] e o [[Metodismo]] son as relixións minoritarias. Dúas doutrinas sincréticas Afro-Caribes, os ''Spiritual Baptist'' (Bautistas espirituais) e o sistema relixioso [[Orisha]] (chamados tamén [[Shango]], un termo complementario) son os grupos relixiosos que atoparon un rápido crecemento.


== Dereitos humanos ==
== Dereitos humanos ==
[[Amnistía Internacional]] denuncia torturas e xuízos cuestionables en Trindade e Tobago. Hai diversos casos de aplicación incorrecta da pena de morte. A [[homosexualidade]] non é legal en Trindade e Tobago e é penalizada con encarceramento. O artigo 8 (18/1) da lei de inmigración prohibe a entrada no país aos homosexuais.
[[Amnistía Internacional]] denuncia torturas e xuízos cuestionables en Trinidad e Tobago. Hai diversos casos de aplicación incorrecta da pena de morte. A [[homosexualidade]] non é legal en Trinidad e Tobago e é penalizada con encarceramento. O artigo 8 (18/1) da lei de inmigración prohibe a entrada no país aos homosexuais.


== Cultura ==
== Cultura ==
[[Ficheiro:Chaconia_UWI_2005b.jpg|miniatura|dereita|200px|A Chaconia ''(Warszewiczia coccinea)'' é a flor nacional de Trindade e Tobago.]]
[[Ficheiro:Chaconia_UWI_2005b.jpg|miniatura|dereita|200px|A Chaconia ''(Warszewiczia coccinea)'' é a flor nacional de Trinidad e Tobago.]]


Trindade e Tobago é famoso polo seu Entroido previo á [[Coresma]], que se celebra antes do mércores de cinza. Tamén é o lugar de nacemento da música [[Calipso (música)|calipso]] e [[steelpan]], que é considerado o único instrumento musical acústico inventado no século XX.
Trinidad e Tobago é famoso polo seu Entroido previo á [[Coresma]], que se celebra antes do mércores de cinza. Tamén é o lugar de nacemento da música [[Calipso (música)|calipso]] e [[steelpan]], que é considerado o único instrumento musical acústico inventado no século XX.


A diversidade cultural e o contexto relixioso dan orixe a un sinnúmero de festividades ao longo do ano. Outras formas de arte indíxena son a [[soca]] (música derivada do calipso), [[Parang]] (panxoliña de orixe venezolana), [[chutney (música)]], and [[pichakaree]] (formas musicais que mesturan estilos do Caribe e de [[India]], e o famoso [[xogo do limbo]].
A diversidade cultural e o contexto relixioso dan orixe a un sinnúmero de festividades ao longo do ano. Outras formas de arte indíxena son a [[soca]] (música derivada do calipso), [[Parang]] (panxoliña de orixe venezolana), [[chutney (música)]], and [[pichakaree]] (formas musicais que mesturan estilos do Caribe e de [[India]], e o famoso [[xogo do limbo]].


O escenario artístico está pleno de actividade. Trindade e Tobago ten dous escritores que gañaron o [[Premio Nobel de Literatura|Premio Nobel]], [[Vidiadhar Surajprasad Naipaul]] e [[Derek Walcott]], nacido en [[Santa Lucía - Saint Lucia|Santa Lucía]]. O deseñador [[Peter Minshall]] é recoñecido non só polos seus disfraces para o Entroido, senón tamén polo seu papel nas cerimonias de apertura dos [[Xogos Olímpicos de Barcelona 1992]], a [[Copa Mundial de Fútbol de 1994]], as [[Xogos Olímpicos de Atlanta 1996]] e as [[Xogos Olímpicos de Salt Lake City 2002|Olimpíadas de Inverno 2002]], polas que gañou un [[Premios Emmy|Premio Emmy]].
O escenario artístico está pleno de actividade. Trinidad e Tobago ten dous escritores que gañaron o [[Premio Nobel de Literatura|Premio Nobel]], [[Vidiadhar Surajprasad Naipaul]] e [[Derek Walcott]], nacido en [[Santa Lucía - Saint Lucia|Santa Lucía]]. O deseñador [[Peter Minshall]] é recoñecido non só polos seus disfraces para o Entroido, senón tamén polo seu papel nas cerimonias de apertura dos [[Xogos Olímpicos de Barcelona 1992]], a [[Copa Mundial de Fútbol de 1994]], as [[Xogos Olímpicos de Atlanta 1996]] e as [[Xogos Olímpicos de Salt Lake City 2002|Olimpíadas de Inverno 2002]], polas que gañou un [[Premios Emmy|Premio Emmy]].




Liña 122: Liña 122:
{{Caribe}}
{{Caribe}}


[[Categoría:Trindade e Tobago]]
[[Categoría:Trinidad e Tobago]]


{{Link FA|ru}}
{{Link FA|ru}}

Revisión como estaba o 23 de outubro de 2013 ás 18:22

Modelo:País A República de Trinidad e Tobago[1] (en inglés Republic of Trinidad and Tobago) é un estado independente situado no sur do Mar Caribe, sobre a plataforma continental da costa oriental de Venezuela. Consiste en dúas illas principais, illa Trinidad e Tobago, ademais de 21 illas máis pequenas. A maior e máis poboada é Trinidad, mentres que a illa de Tobago é moito menor en tamaño e poboación.

Historia

Antes do arribo dos europeos no século XV a illa hoxe chamada Trinidad estaba poboada por caribes (nepuya, suppoya) mentres que Tobago estaba poboada polos kalugo. O nome indíxena de Trinidad era Kairi ou Leré cuxo significado sería "Terra de colibrís" ou seica simplemente "A Illa". Cristóbal Colón descubriu para os europeos a principal das illas o 31 de xullo de 1498 e chamouna "Terra da Santísima Trinidad" mentres que denominou "Bela Forma" á illa actualmente chamada Tobago. Estas illas foron a partir de entón contendidas por españois, ingleses, neerlandeses e franceses, houbo ata unha colonia de "letones" procedentes de Curlandia. A fins de século XVIII o control era español como parte da Capitanía Xeral de Venezuela pero no decurso das guerras napoleónicas, en febreiro de 1797, unha forza británica iniciou a ocupación do territorio, en 1802 pola paz de Amiens as illas de Trinidad e Tabaco (en inglés: "Tobago") pasaron ao Reino Unido , pola súa banda Francia, que tamén tiña pretensións sobre o territorio fixo cesión formal ao Reino Unido en 1814.

A poboación indíxena practicamente desapareceu sendo en gran medida substituída pola poboación melanoafricana ("negra") introducida á forza como man de obra esclavizada para as plantacións de cana de azucre e tabaco, durante o século XIX a medida que resultaba menos económica a escravitude para os "brancos" fomentouse a inmigración de "coolies" desde India e China, Líbano, Siria así como desde outras Antillas e Venezuela quen traballaban como man de obra barata ou no sector servizos, case na mesma situación atopouse a inmigración de portugueses, mentres que os franceses refuxiados desde Haití xa antes da paz de Amiens gozaron de mellor situación aínda que non chegaron ao status da minoría inglesa.

En 1899 Tobago que quedara administrada desde Barbados pasou a ser administrada desde Porto España en Trinidad. Durante a Segunda Guerra Mundial os Estados Unidos aliados do Reino Unido estableceron unha importante base militar en Chaguaramas. Ambas as illas foron rexidas como colonia da coroa inglesa ata que o 3 de xaneiro de 1958 coa illa de Xamaica, Barbados, as Illas de Barlovento e as Illas de Sotavento e outras menores formouse a chamada Federación das Antillas Británicas ou Federación das Indias Occidentais tendo por capital federal Chaguaramas, tal federación desapareceu en 1961 ao secesionarse Xamaica, así se determinou a independencia (aínda que sendo o seu xefe de estado o monarca británico) o 3 de agosto de 1962, durante todo ese período houbo graves conflitos étnicos principalmente entre os descendentes de africanos e os descendentes de hindús. Trinidad e Tobago ingresou na ONU nese ano e en 1967 na OEA, en 1976 Trinidad Tobago formalmente declarou a súa total independencia da coroa británica aínda que se mantivo e mantén dentro da Commonwealth.

Xeografía

Mapa de Trinidad e Tobago

O país é un arquipélago que consiste de 23 illas no Caribe do Sur, entre o Mar Caribe e o Océano Atlántico Norte, ao noroeste de Venezuela. Son illas das Antillas Menores, localizadas preto da zona continental de América do Sur.

Cubrindo un área de 5.128 km², o país consiste de dous illas principais; Trinidad e Tobago, e 21 illas menores. Trinidad está a 11 km da costa noroeste de Venezuela, e a 130 km sur das Granadinas. A illa mide 4.768 km² en área (sendo un 93% da área total do país). A illa parece cadrada en forma, con tres penínsulas. Tobago está a 30 km ao norte de Trinidad, e mide ao redor de 298 km² en área.

Geologicamente, as illas non son parte do arquipélago Antillano. En cambio, Trinidad foi parte unha vez de América do Sur e sitúase no seu plataforma continental, mentres que Tobago é unha parte afundida dunha cadea de montañas relacionada ao continente. As illas están agora separadas do continente polo Golfo de Paria.

Política

O Xefe de Estado de Trinidad e Tobago é o presidente, actualmente o profesor emérito George Maxwell Richards. O presidente é elixido por un colexio electoral integrado por todos os membros de ambas as cámaras do Parlamento. O parlamento consiste en dous cámaras, o Senado (31 asentos) e a Cámara de Representantes (36 asentos). Os membros do Senado son nomeados polo presidente. Os 16 senadores do goberno son nomeados sobre o consello do Primeiro Ministro, os 6 senadores da oposición son nomeados sobre o consello do líder da Oposición e os 9 senadores independentes son nomeados polo Presidente para representar aos demais sectores da sociedade civil. Os 36 membros da Cámara de Representantes son elixidos polo pobo por un máximo de 5 anos.

O Primeiro Ministro é nomeado polo Presidente. O Presidente está obrigado a nomear á persoa que na súa opinión teña o maior apoio na Cámara de Representantes para este posto; este foi xeralmente o líder do partido que gañou os maiores escanos na elección previa (excepto no caso das eleccións xerais de 2001).

Desde o 4 de decembro de 2001, o partido gobernante foi o Movemento Nacional Popular liderado por Patrick Manning; o partido de oposición é o Congreso Nacional Unido, liderado por Basdeo Panday.

Trinidad e Tobago é un membro activo da Comunidade do Caribe (CARICOM).

Organización territorial

Mapa das rexións administrativas de Trinidad e Tobago.

A división administrativa de Trinidad e Tobago consta de 14 rexións corporativas, na illa de Trinidad. 5 delas (Arima, Chaguanas, Point Fortin, Port of Spain e San Fernando) corresponden a municipalidades; mentres que 9 engloban máis dun municipio (Couva-Tabaquite-Talparo, Diego Martín, Penal-Debe, Princes Town, Río Claro-Mayaro, San Juan-Laventille, Sangue Grande, Siparia e Tunapuna-Piarco). A illa de Tobago ten un goberno autónomo dentro do país.

Economía

Artigo principal: Economía de Trinidad e Tobago.

Trinidad e Tobago gañouse a reputación de ser un sitio excelente para o investimento e para os negocios internacionais. Un factor principal, durante os últimos catro anos, foi o sector do gas natural, o cal segue crecendo. O turismo é tamén un sector cada vez maior, aínda que en proporción non é tan importante como noutras illas do Caribe. A economía benefíciase da inflación baixa e dunha intensa actividade comercial. O ano 2002 foi marcado por un crecemento sólido no sector petroleiro, compensado en parte pola incerteza política doméstica.

A moeda oficial é o dólar de Trinidad e Tobago (TT $) = 100 céntimos. Os billetes están en denominacións de 100, 20, 10, 5 e 1 dólar de Trinidad e Tobago. As moedas están en denominacións de 1 dólar, e 50, 25, 10, 5 e 1 céntimo.

Demografía

Os dous grupos étnicos predominantes son os indo-trinitarios, descendentes de traballadores da India (40,3% da poboación) e afro-trinitarios, quen descenden de escravos africanos (39,5%). Xuntos suman ao redor do 79,8% da poboación; a maioría do resto son persoas de orixe mixta, con pequenas minorías de europeos, chineses, sirio-libaneses e caribes (descendentes dos habitantes indíxenas, non recoñecidos como categoría diferenciada no censo).

Hai moitas relixións diferentes presentes en Trinidad e Tobago. As dúas maiores son os católicos e os hindúé; os anglicanos, musulmáns, presbiterianos, metodistas son minoritarias. Dúas fes sincréticas afrocaribeñas, os clamadores ou bautistas espirituais e a fe orisha (antes chamados shangós) están entre os grupos relixiosos de máis rápido crecemento. Tamén os mormóns se estenderon desde mediados dos 80.

O inglés é lingua oficial do país, pero algúns indo-trinitarios falan hindi, que é amplamente usado na música popular. O idioma máis falado, o inglés de Trinidad, é clasificado como un dialecto do inglés ou como un crioulo inglés (crioulo triniteño do inglés). O principal idioma falado en Tobago é o crioulo do inglés de Tobago. Ambas as linguas conteñen elementos africanos; o inglés de Trinidad tamén está influído polo francés e o hindi. Estas linguas crioulas fálanse normalmente en situacións informais só, e non hai un sistema normalizado de escritura.

Aínda que o francés crioulo foi a lingua falada máis estendida na illa, hoxe é raramente oída. Debido á situación de Trinidad na costa de Suramérica, o país está lentamente desenvolvendo unha relación cos pobos hispanofalantes, e xa que logo o goberno esixe que o español sexa ensinado en todos os centros de secundaria, o que fai que este idioma gañe terreo día a día. En concreto, en 2004 o goberno tomou a iniciativa de Español como Primeira Lingua Estranxeira iniciada en marzo de 2005. As normativas do goberno requiren agora que o español ensínese a todos os estudantes de ensino secundario, e que nun prazo de cinco anos (cara a 2010) o 30% dos empregados públicos sexan competentes en devandito idioma.

Relixión

En Trinidad e Tobago están presentes moitas relixións. As dúas máis comúns son a Católica Romana (26%) e o Hinduismo (22%); o Anglicanismo (8%), Islam (6%), a Igrexa Adventista (4%), as Igrexas presbiterianas e o Metodismo son as relixións minoritarias. Dúas doutrinas sincréticas Afro-Caribes, os Spiritual Baptist (Bautistas espirituais) e o sistema relixioso Orisha (chamados tamén Shango, un termo complementario) son os grupos relixiosos que atoparon un rápido crecemento.

Dereitos humanos

Amnistía Internacional denuncia torturas e xuízos cuestionables en Trinidad e Tobago. Hai diversos casos de aplicación incorrecta da pena de morte. A homosexualidade non é legal en Trinidad e Tobago e é penalizada con encarceramento. O artigo 8 (18/1) da lei de inmigración prohibe a entrada no país aos homosexuais.

Cultura

A Chaconia (Warszewiczia coccinea) é a flor nacional de Trinidad e Tobago.

Trinidad e Tobago é famoso polo seu Entroido previo á Coresma, que se celebra antes do mércores de cinza. Tamén é o lugar de nacemento da música calipso e steelpan, que é considerado o único instrumento musical acústico inventado no século XX.

A diversidade cultural e o contexto relixioso dan orixe a un sinnúmero de festividades ao longo do ano. Outras formas de arte indíxena son a soca (música derivada do calipso), Parang (panxoliña de orixe venezolana), chutney (música), and pichakaree (formas musicais que mesturan estilos do Caribe e de India, e o famoso xogo do limbo.

O escenario artístico está pleno de actividade. Trinidad e Tobago ten dous escritores que gañaron o Premio Nobel, Vidiadhar Surajprasad Naipaul e Derek Walcott, nacido en Santa Lucía. O deseñador Peter Minshall é recoñecido non só polos seus disfraces para o Entroido, senón tamén polo seu papel nas cerimonias de apertura dos Xogos Olímpicos de Barcelona 1992, a Copa Mundial de Fútbol de 1994, as Xogos Olímpicos de Atlanta 1996 e as Olimpíadas de Inverno 2002, polas que gañou un Premio Emmy.


Referencias

Modelo:Link FA