Talibán: Diferenzas entre revisións
m JaviP96 moveu a páxina "Movemento talibán" a "Talibán" |
|||
| Liña 4: | Liña 4: | ||
==Historia e características== |
==Historia e características== |
||
Os membros máis influentes, incluíndo [[Mullah Mohammed Omar]], o líder do movemento, eran simples [[mulá]]s da aldea (eruditos relixiosos islámicos menores), a maioría dos cales [[talib|estudaran]] en [[madrasa]]s paquistanís. O movemento talibán estaba integrado principalmente por [[Pashtun]]s de Afganistán e da provincia da Fronteira do Noroeste Paquistán, pero tamén incluíu a moitos voluntarios non-afgáns do mundo árabe, así como [[Eurasia]], [[Asia do Sur]], e [[Asia suroriental]]. |
Os membros máis influentes, incluíndo [[Mullah Mohammed Omar]], o líder do movemento, eran simples [[mulá]]s da aldea (eruditos relixiosos islámicos menores), a maioría dos cales [[talib|estudaran]] en [[madrasa]]s paquistanís. O movemento talibán estaba integrado principalmente por [[Pashtun]]s de Afganistán e da provincia da Fronteira do Noroeste Paquistán, pero tamén incluíu a moitos voluntarios non-afgáns do mundo árabe, así como [[Eurasia]], [[Asia do Sur]], e [[Asia suroriental]]. |
||
PONER INFORMACION DO QUE LLES FAN AS MULLERES |
|||
Despois da caída da prosoviética [[República Democrática de Afganistán]] en [[1992]], Afganistán foise enredando nunha guerra civil entre [[señor da guerra|señores da guerra]], facendo a vida difícil nas zonas rurais e en especial no sueste<ref>Fergusson, James (2010) ''Taliban:The Unknown Enemy'' Da Capro Press:Cambridge, Massachusetts, p. 24 </ref> do país habitado polos pashtun. Os talibáns emerxeron eventualmente como unha forza capaz de traer orde ó país. A subida dos talibáns axudou á economía eliminando os pagos que os señores da guerra esixían ós comerciantes, trouxo vantaxes políticas reducindo a loita entre faccións (aínda que o talibáns combateron agresivamente contra os seus inimigos, a súa hexemonía relativa reduciu o número de faccións) e trouxo estabilidade relativa impoñendo un sistema de normas ante unha sociedade caótica. A ideoloxía radical dos talibán apartaría máis adiante a moitos observadores que consideraban inicialmente a súa aparición como positiva. A mitoloxía talibán establece a primavera de [[1994]], co rapto e violación de dúas raparigas nun punto de control [[mujahidin]] na aldea de [[Sang Hesar]] nas aforas de [[Kandahar]]. O mulá local Omar, veterano da facción [[Harakat-i Inqilab-i Islami]] contra o réxime de [[Najibulá]], con outros trinta e tantos talibáns organizou un grupo armado para rescatar as raparigas e colgou o comandante dos mujahidín. |
Despois da caída da prosoviética [[República Democrática de Afganistán]] en [[1992]], Afganistán foise enredando nunha guerra civil entre [[señor da guerra|señores da guerra]], facendo a vida difícil nas zonas rurais e en especial no sueste<ref>Fergusson, James (2010) ''Taliban:The Unknown Enemy'' Da Capro Press:Cambridge, Massachusetts, p. 24 </ref> do país habitado polos pashtun. Os talibáns emerxeron eventualmente como unha forza capaz de traer orde ó país. A subida dos talibáns axudou á economía eliminando os pagos que os señores da guerra esixían ós comerciantes, trouxo vantaxes políticas reducindo a loita entre faccións (aínda que o talibáns combateron agresivamente contra os seus inimigos, a súa hexemonía relativa reduciu o número de faccións) e trouxo estabilidade relativa impoñendo un sistema de normas ante unha sociedade caótica. A ideoloxía radical dos talibán apartaría máis adiante a moitos observadores que consideraban inicialmente a súa aparición como positiva. A mitoloxía talibán establece a primavera de [[1994]], co rapto e violación de dúas raparigas nun punto de control [[mujahidin]] na aldea de [[Sang Hesar]] nas aforas de [[Kandahar]]. O mulá local Omar, veterano da facción [[Harakat-i Inqilab-i Islami]] contra o réxime de [[Najibulá]], con outros trinta e tantos talibáns organizou un grupo armado para rescatar as raparigas e colgou o comandante dos mujahidín. |
||
Despois deste incidente, Omar fuxiu á provincia veciña de [[Baluchistán]] en [[Paquistán]]. Para o outono de 1994 organizara unha milicia ben armada e ben financiada de 1.500 seguidores e a primeira operación significativa constatada foi en setembro de 1994 co asalto á vila fronteiriza de Spin Boldak controlada polas forzas de [[Gulbuddin Hekmatyar]] conseguindo unha importante cantidade de armamento e munición, Hekmatyar acusou aos paquistanís de estar detrás da vitoria talibán<ref>Sinno, Abdulkader ''Explaining the Taliban’s Ability to Mobilize the Pashtuns'' en Crews, Robert e Tarzi, Amin (2009)''Taliban and the Crisis of Afghanistan'' Harvard University Press, p. 63</ref>. Os talibán fixéronse co control de Kandahar en novembro de 1994 e [[Herat]] en setembro de 1995, aínda que son derrotados nun primeiro intento de tomar a capital a mediados de 1995 continuaron a bombardeala<ref>Gohari, M. J. (2000)''The Taliban:Ascent to Power'' Oxford University Press, p. 9</ref> conseguindo o 27 de setembro de 1996 entrar en Cabul, e aínda que a guerra continuou os talibán declaráonse o goberno lexítimo do país, baseado na lei islámica, colgaron na forca ao ex-presidente [[Mohammad Najibullah]] e entre as súas primeiras medidas estivo a prohición ás mulleres a acceder á educación e ao traballo, así como a imposición de códigos de vestimenta estritos tanto para as mulleres como para os homes<ref>Marsden, Peter (1998) ''The Taliban:War, Religion and the New Order in Afghanistan'' Palgrave Macmillan:Nova York, p. 1</ref> e continuaron ao ano seguinte coa súa política de invisibilidade social da muller, desde a prohibición de facer ruído ao andar ata a prohibición de falar ou viaxar con homes que non foran da súa familia pasando pola prohibición de achegarse ás fiestras das súas casas<ref>Skaine, Rosemarie (2002)''The Women of Afghanistan Under the Taliban''. MacFarland:Jefferson, p. 8</ref>. O [[ataques do 11 de setembro de 2001|ataque terrorista de 2001]] en [[Nova York]] levou á caída dos talibán<ref>Rashid, Ahmed (2002) ''Taliban:Islam, Oil ant the New Great Game in Central Asia'' I.B. Tauris:Londres, p. X</ref> ao perdilles os Estados Unidos a entrega de [[Osama Bin Laden]] e logo da súa negativa o 7 de outubro dese ano co apoio das [[Nacións Unidas]] forzas da [[OTAN]] coa colaboración da [[Alianza do Norte]] invadía o país e o 13 de novembro os talibán perdían a capital, organizándose os restos das forzas talibán como guerrillas. |
Despois deste incidente, Omar fuxiu á provincia veciña de [[Baluchistán]] en [[Paquistán]]. Para o outono de 1994 organizara unha milicia ben armada e ben financiada de 1.500 seguidores e a primeira operación significativa constatada foi en setembro de 1994 co asalto á vila fronteiriza de Spin Boldak controlada polas forzas de [[Gulbuddin Hekmatyar]] conseguindo unha importante cantidade de armamento e munición, Hekmatyar acusou aos paquistanís de estar detrás da vitoria talibán<ref>Sinno, Abdulkader ''Explaining the Taliban’s Ability to Mobilize the Pashtuns'' en Crews, Robert e Tarzi, Amin (2009)''Taliban and the Crisis of Afghanistan'' Harvard University Press, p. 63</ref>. Os talibán fixéronse co control de Kandahar en novembro de 1994 e [[Herat]] en setembro de 1995, aínda que son derrotados nun primeiro intento de tomar a capital a mediados de 1995 continuaron a bombardeala<ref>Gohari, M. J. (2000)''The Taliban:Ascent to Power'' Oxford University Press, p. 9</ref> conseguindo o 27 de setembro de 1996 entrar en Cabul, e aínda que a guerra continuou os talibán declaráonse o goberno lexítimo do país, baseado na lei islámica, colgaron na forca ao ex-presidente [[Mohammad Najibullah]] e entre as súas primeiras medidas estivo a prohición ás mulleres a acceder á educación e ao traballo, así como a imposición de códigos de vestimenta estritos tanto para as mulleres como para os homes<ref>Marsden, Peter (1998) ''The Taliban:War, Religion and the New Order in Afghanistan'' Palgrave Macmillan:Nova York, p. 1</ref> e continuaron ao ano seguinte coa súa política de invisibilidade social da muller, desde a prohibición de facer ruído ao andar ata a prohibición de falar ou viaxar con homes que non foran da súa familia pasando pola prohibición de achegarse ás fiestras das súas casas<ref>Skaine, Rosemarie (2002)''The Women of Afghanistan Under the Taliban''. MacFarland:Jefferson, p. 8</ref>. O [[ataques do 11 de setembro de 2001|ataque terrorista de 2001]] en [[Nova York]] levou á caída dos talibán<ref>Rashid, Ahmed (2002) ''Taliban:Islam, Oil ant the New Great Game in Central Asia'' I.B. Tauris:Londres, p. X</ref> ao perdilles os Estados Unidos a entrega de [[Osama Bin Laden]] e logo da súa negativa o 7 de outubro dese ano co apoio das [[Nacións Unidas]] forzas da [[OTAN]] coa colaboración da [[Alianza do Norte]] invadía o país e o 13 de novembro os talibán perdían a capital, organizándose os restos das forzas talibán como guerrillas. |
||
== Notas == |
== Notas == |
||
Revisión como estaba o 29 de setembro de 2013 ás 15:02
Denomínase talibán a un movemento político fundamentalista islámico afgán de carácter sunnita que gobernou a maioría do país a partir de 1996 e ata 2001, malia ter recoñecemento diplomático de soamente tres países: os Emiratos Árabes Unidos, Paquistán, e Arabia Saudí, así como do goberno -non recoñecido internacionalmente- da República chechena de Ichkeria.
Historia e características
Os membros máis influentes, incluíndo Mullah Mohammed Omar, o líder do movemento, eran simples mulás da aldea (eruditos relixiosos islámicos menores), a maioría dos cales estudaran en madrasas paquistanís. O movemento talibán estaba integrado principalmente por Pashtuns de Afganistán e da provincia da Fronteira do Noroeste Paquistán, pero tamén incluíu a moitos voluntarios non-afgáns do mundo árabe, así como Eurasia, Asia do Sur, e Asia suroriental. PONER INFORMACION DO QUE LLES FAN AS MULLERES Despois da caída da prosoviética República Democrática de Afganistán en 1992, Afganistán foise enredando nunha guerra civil entre señores da guerra, facendo a vida difícil nas zonas rurais e en especial no sueste[1] do país habitado polos pashtun. Os talibáns emerxeron eventualmente como unha forza capaz de traer orde ó país. A subida dos talibáns axudou á economía eliminando os pagos que os señores da guerra esixían ós comerciantes, trouxo vantaxes políticas reducindo a loita entre faccións (aínda que o talibáns combateron agresivamente contra os seus inimigos, a súa hexemonía relativa reduciu o número de faccións) e trouxo estabilidade relativa impoñendo un sistema de normas ante unha sociedade caótica. A ideoloxía radical dos talibán apartaría máis adiante a moitos observadores que consideraban inicialmente a súa aparición como positiva. A mitoloxía talibán establece a primavera de 1994, co rapto e violación de dúas raparigas nun punto de control mujahidin na aldea de Sang Hesar nas aforas de Kandahar. O mulá local Omar, veterano da facción Harakat-i Inqilab-i Islami contra o réxime de Najibulá, con outros trinta e tantos talibáns organizou un grupo armado para rescatar as raparigas e colgou o comandante dos mujahidín.
Despois deste incidente, Omar fuxiu á provincia veciña de Baluchistán en Paquistán. Para o outono de 1994 organizara unha milicia ben armada e ben financiada de 1.500 seguidores e a primeira operación significativa constatada foi en setembro de 1994 co asalto á vila fronteiriza de Spin Boldak controlada polas forzas de Gulbuddin Hekmatyar conseguindo unha importante cantidade de armamento e munición, Hekmatyar acusou aos paquistanís de estar detrás da vitoria talibán[2]. Os talibán fixéronse co control de Kandahar en novembro de 1994 e Herat en setembro de 1995, aínda que son derrotados nun primeiro intento de tomar a capital a mediados de 1995 continuaron a bombardeala[3] conseguindo o 27 de setembro de 1996 entrar en Cabul, e aínda que a guerra continuou os talibán declaráonse o goberno lexítimo do país, baseado na lei islámica, colgaron na forca ao ex-presidente Mohammad Najibullah e entre as súas primeiras medidas estivo a prohición ás mulleres a acceder á educación e ao traballo, así como a imposición de códigos de vestimenta estritos tanto para as mulleres como para os homes[4] e continuaron ao ano seguinte coa súa política de invisibilidade social da muller, desde a prohibición de facer ruído ao andar ata a prohibición de falar ou viaxar con homes que non foran da súa familia pasando pola prohibición de achegarse ás fiestras das súas casas[5]. O ataque terrorista de 2001 en Nova York levou á caída dos talibán[6] ao perdilles os Estados Unidos a entrega de Osama Bin Laden e logo da súa negativa o 7 de outubro dese ano co apoio das Nacións Unidas forzas da OTAN coa colaboración da Alianza do Norte invadía o país e o 13 de novembro os talibán perdían a capital, organizándose os restos das forzas talibán como guerrillas.
Notas
- ↑ Fergusson, James (2010) Taliban:The Unknown Enemy Da Capro Press:Cambridge, Massachusetts, p. 24
- ↑ Sinno, Abdulkader Explaining the Taliban’s Ability to Mobilize the Pashtuns en Crews, Robert e Tarzi, Amin (2009)Taliban and the Crisis of Afghanistan Harvard University Press, p. 63
- ↑ Gohari, M. J. (2000)The Taliban:Ascent to Power Oxford University Press, p. 9
- ↑ Marsden, Peter (1998) The Taliban:War, Religion and the New Order in Afghanistan Palgrave Macmillan:Nova York, p. 1
- ↑ Skaine, Rosemarie (2002)The Women of Afghanistan Under the Taliban. MacFarland:Jefferson, p. 8
- ↑ Rashid, Ahmed (2002) Taliban:Islam, Oil ant the New Great Game in Central Asia I.B. Tauris:Londres, p. X