Romanización de Galicia

Para o sistema de transliteración, ver romanización (lingüística)

Historia de Galicia
Este artigo é parte da Categoría:Historia de Galicia
Prehistoria
O megalitismo
Idade de Bronce
Idade de Ferro
Cultura castrexa
Idade Antiga
Galaicos
Romanización
Cultura galaico-romana
Cristianización
Antigüidade tardía
Monarquía sueva
Chegada dos bretóns
Monarquía visigoda
Idade Media
Período altomedieval
Era Compostelá
Período feudal
Idade Moderna
Antigo Réxime
Ilustración en Galicia
Idade Contempóranea
A Restauración borbónica
Segunda República
Guerra civil española
Ditadura franquista
Período autonómico
Véxase tamén
Historia da lingua galega
Reino de Galicia
Galicia
Cronoloxía do Reino de Galicia Cronoloxía de Galicia

A romanización o proceso polo que os territorios conquistados polo Imperio Romano ían adoptando os costumes, técnicas, relixión e finalmente idioma destes.

Orixe e evolución

Campañas romanas no noroeste peninsular      D.J. Brutus no ano 137 a.C.      Cesar no 61 a.C.      Campaña do ano 26 a. C.      Campaña do ano 25 a. C.

O comezo de romanización de Galicia adóitase datar na expedición de Décimo, o Gallaico, e o seu fito de atravesar o río Lethes ou do olvido (o Limia). Porén, o noroeste peninsular non ficou integrado inmediatamente no mundo romano. Ao longo do século I foise estabelecendo un comercio, principalmente nas costas, ao que acompañaron varias expedicións militares (Craso, Perpenna, Xulio César), de maneira que cando Augusto emprendeu as Guerras Cántabras, o noroeste era xa unha simple base de operacións. O noroeste peninsular foi organizado sobre a base do sistema pre-existente en populi e castella, representado nas inscricións por un C invertido. No ano 74 dC, concedeuse o ius latii para toda a península.

O territorio pertenceu primeiro á provincia de Lusitania, logo á Tarraconensis e finalmente constituiuse a Gallaecia, xa no século III. Esta dividiuse en tres conventos (demarcacións) xurídicos: bracarense, lucense e asturicense. O latín foi substituindo as linguas anteriores nun proceso que remataría probabelmente no século III d.C.

Os medios de subsistencia continuaron a ser os mesmos; na organización económica resultan relevantes dous elementos: dunha parte, a introdución da villa romana, residencia rural de luxo e explotación agrícola a un tempo, que se expandería a partir do século III; doutra, o aproveitamento de minas, en especial de ouro, que decaería no século II. Nas minas empregábanse escravos, mais as villae foron atendidas por colonos. A estrutura social castrexa perviviría longo tempo en forma de aristocracia indíxena romanizada e de poboación rural.

Na Gallaecia o cristianismo foi introducido serodiamente, a mediados do século III, por soldados da Legio VII Gemina. Un episodio notorio foi a difusión do priscilianismo a fins do século IV.

As referencias documentais para o estudio da romanización en Galicia atópanse na obra de diversos escritores gregos e latinos. Un listado dos principais sería o que segue: Apiano, Tito Livio, Floro, Orosio, Estrabón, Pomponio Mela, Plinio o Vello, Ptolomeo, Rufo Festo Avieno, Hidacio e Martiño de Dumio, e no Itinerario de Antonino.

Trátanse de breves descricións de Galicia que como a feita por Mela na súa obra Coreografía aportan poucos datos, e que neste caso fala do territorio dos Celtici.

Véxase tamén

Bibliografía

• Arias Vilas, Felipe. A Romanización de Galicia. Historia de Galicia 4. Edicións A Nosa Terra. (1992).
• Tranoy, Alain. La Galice Romaine. Pub. du Centre Pierre París, 7. (1981).

Outros artigos

• Arquitectura romana en Galicia
• Gallaecia

Ligazóns externas

• Xosé C. Villaverde Román, A Romanización do Morrazo. Agrupación Cultural NÓS, Agosto (2000)
• Recompilación de novas na prensa sobre a romanización de Galicia
• Vídeo sobre a romanización de Galicia no Museo Provincial de Lugo
• Vídeo sobre a romanización de Galicia no Museo do Castelo de Santo Antón da Coruña
• Vídeo sobre a romanización de Galicia no Museo Arqueolóxico de Ourense