Síux: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Breogan2008 (conversa | contribucións)
engado información da en.wiki
Liña 3: Liña 3:
O nome sioux é unha forma abreviada de Nadouessioux, que foi tomada ao francés canadense como Nadoüessioüak a partir dun exónimo anterior da tribo [[ottawa (tribo)|ottawa]]: na·towe·ssiwak, "sioux".
O nome sioux é unha forma abreviada de Nadouessioux, que foi tomada ao francés canadense como Nadoüessioüak a partir dun exónimo anterior da tribo [[ottawa (tribo)|ottawa]]: na·towe·ssiwak, "sioux".


== '''Divisións sociais''' ==
== Divisións sociais ==


=== '''Santee''' ===
=== Santee ===


Os Santee (tamén coñecidos como Dakota) migraron ao norte e ao oeste desde o sur e o leste de Ohio até Minnesota. Os Santee vivían nos bosques cazando, pescando e con agricultura de subsistencia.
Os Santee (tamén coñecidos como Dakota) migraron ao norte e ao oeste desde o sur e o leste de Ohio até Minnesota. Os Santee vivían nos bosques cazando, pescando e con agricultura de subsistencia.


=== Lakota ===
{{Commons|Category:Sioux}}

=== '''Lakota''' ===


Ver [[Lakota]].
Ver [[Lakota]].

== Activismo no século XX ==
=== Incidente de Wounded Knee ===
{{AP|Incidente de Wounded Knee}}
Durante os anos 1960, mozos nativos americanos comezaron a axitarse para acadar mellores condicións sociais, facer respectar os seus dereitos civís, e conseguir programas de desenvolvemento económico e de educación. Entre as numerosas protestas, organizouse a [[Ocupación de Alcatraz|ocupación da illa de Alcatraz]], en California.

O incidente de Wounded Knee comezou o 27 de febreiro de 1973, cando a vila de [[Wounded Knee, Dacota do Sur]] foi tomado polos seguidores do [[American Indian Movement]]. O sitio escollido debeuse ó gran valor simbólico do lugar, xa que foi alí onde se produciu a [[Masacre de Wounded Knee]] en 1890. Os ocupantes controlaron a vila durante 71 días mentres eran sitiados por varias axencias da orde como o [[FBI]] e os Marshals. Dous membros do A.I.M. morreron por disparos durante o incidente.

=== República de Lakota ===
{{AP|República de Lakota}}
A ''Delegación da liberdade Lakota'', un grupo de activistas nativos americanos, declarou o 19 de decembro de 2007 que os [[lakota]] que se retiraban tódolos tratados asinados cos Estados Unidos para poder recuperar a soberanía da súa nación. Un dos activistas, [[Russell Means]], declarou esta acción como legal aludindo á lei natural, internacional e estadounidense.<ref>[http://afp.google.com/article/ALeqM5iVC1KMTOgwiSoMQyT2LwZc9HyAgA Descendentes de Touro Sentado e Cabalo Tolo independízanse de USA], [http://afp.com Agence France-Presse news]</ref> O grupo considera ós Lakota como unha [[nación]] soberana, malia que o estado non ten recoñecemento diplomático. As fronteiras propostas reclaman miles de quilómetros cadrados de [[Dacota do Norte]] e do [[Dacota do Sur|Sur]], [[Wyoming]], [[Nebrasca]] e [[Montana]].<ref>{{cita novas|publisher=Rapid City Journal|author=Bill Harlan|título=Lakota group secedes from U.S.|
data=21 de decembro de 2007|url=http://www.rapidcityjournal.com/articles/2007/12/21/news/local/doc476a99630633e335271152.txt|accessdate=2007-12-28}}</ref>

== Notas ==
{{Listaref}}

== Véxase tamén ==
{{Commons|Category:Sioux}}


[[Categoría:Estados Unidos de América]]
[[Categoría:Estados Unidos de América]]

Revisión como estaba o 31 de xullo de 2013 ás 10:05

Os Sioux son un grupo lingüístico e étnico de nativos americanos asentados nos territorios do que agora son os Estados Unidos. Os sioux eran uno dos tres grupos de sete tribos que formaban a Gran Nación Sioux que falaban tres variedades lingüísticas da lingua sioux, que incluía o lakota, santee e Yankton-Yanktonai.

O nome sioux é unha forma abreviada de Nadouessioux, que foi tomada ao francés canadense como Nadoüessioüak a partir dun exónimo anterior da tribo ottawa: na·towe·ssiwak, "sioux".

Divisións sociais

Santee

Os Santee (tamén coñecidos como Dakota) migraron ao norte e ao oeste desde o sur e o leste de Ohio até Minnesota. Os Santee vivían nos bosques cazando, pescando e con agricultura de subsistencia.

Lakota

Ver Lakota.

Activismo no século XX

Incidente de Wounded Knee

Artigo principal: Incidente de Wounded Knee.

Durante os anos 1960, mozos nativos americanos comezaron a axitarse para acadar mellores condicións sociais, facer respectar os seus dereitos civís, e conseguir programas de desenvolvemento económico e de educación. Entre as numerosas protestas, organizouse a ocupación da illa de Alcatraz, en California.

O incidente de Wounded Knee comezou o 27 de febreiro de 1973, cando a vila de Wounded Knee, Dacota do Sur foi tomado polos seguidores do American Indian Movement. O sitio escollido debeuse ó gran valor simbólico do lugar, xa que foi alí onde se produciu a Masacre de Wounded Knee en 1890. Os ocupantes controlaron a vila durante 71 días mentres eran sitiados por varias axencias da orde como o FBI e os Marshals. Dous membros do A.I.M. morreron por disparos durante o incidente.

República de Lakota

Artigo principal: República de Lakota.

A Delegación da liberdade Lakota, un grupo de activistas nativos americanos, declarou o 19 de decembro de 2007 que os lakota que se retiraban tódolos tratados asinados cos Estados Unidos para poder recuperar a soberanía da súa nación. Un dos activistas, Russell Means, declarou esta acción como legal aludindo á lei natural, internacional e estadounidense.[1] O grupo considera ós Lakota como unha nación soberana, malia que o estado non ten recoñecemento diplomático. As fronteiras propostas reclaman miles de quilómetros cadrados de Dacota do Norte e do Sur, Wyoming, Nebrasca e Montana.[2]

Notas

  1. Descendentes de Touro Sentado e Cabalo Tolo independízanse de USA, Agence France-Presse news
  2. Bill Harlan (21 de decembro de 2007). "Lakota group secedes from U.S.". Rapid City Journal. Consultado o 2007-12-28. 

Véxase tamén