Foz: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
→‎Poboación: gráfica de poboación importada da wiki ES
edición
Liña 52: Liña 52:


'''Foz''', do latín ''focem'' que á súa vez o fai de ''faucem'', "gorxa, paso estreito, fauces", é un concello da [[provincia de Lugo]], pertencente á [[comarca da Mariña Central]], sendo a súa cidade máis poboada. Segundo o [[IGE]] no [[2010]] tiña 9.990 habitantes <small>(9.754 no [[2006]], 9.664 no [[2005]], 9.619 no [[2004]], 9.591 no [[2003]])</small>. O seu xentilicio é <small>(véxase no Galizionario)</small> «{{Dic|focego}}» ou «{{Dic|focense}}».
'''Foz''', do latín ''focem'' que á súa vez o fai de ''faucem'', "gorxa, paso estreito, fauces", é un concello da [[provincia de Lugo]], pertencente á [[comarca da Mariña Central]], sendo a súa cidade máis poboada. Segundo o [[IGE]] no [[2010]] tiña 9.990 habitantes <small>(9.754 no [[2006]], 9.664 no [[2005]], 9.619 no [[2004]], 9.591 no [[2003]])</small>. O seu xentilicio é <small>(véxase no Galizionario)</small> «{{Dic|focego}}» ou «{{Dic|focense}}».

==Xeografía==
Limita cos concellos de [[Burela]], [[Barreiros]] [[Lourenzá]], [[Mondoñedo]], [[Valadouro]], [[Alfoz]] e [[Cervo]]. Está situado na [[foz (xeografía)|foz]] do [[río Masma]], de onde lle vén o [[topónimo]].

Na súa costa hai diversos areais, como a praia da [[praia da Rapadoira|Rapadoira]], [[praia de Llas|Llas]], [[praia de Peizás|Peizás]], [[praia de Pampillosa|Pampillosa]], [[Praia de Arealonga, Foz|Arealonga]], [[praia das Pólas|As Pólas]], [[praia dos Xuncos|Os Xuncos]] e [[praia de Areoura|Areoura]], todas elas [[Bandeira Azul]] da [[UE]]. Outras praias do concello son [[praia de Fondás|Fondás]] e a dos [[praia de Alemáns|Alemáns]].

==Historia==
Existen restos da [[cultura castrexa]] nos [[castro (poboado)|castros]] de [[Castro de Fazouro|Fazouro]] e [[Pena do Altar]]. A zona estaba poboada polos [[ártabros]].

Durante o século IX a zona viviu un pulo por mor do establecemento da sé episcopal en [[San Martiño de Mondoñedo]].

Nos inicios da [[Idade Moderna]] Foz contaba cun importante peirao e cun dos tres [[estaleiro]]s máis importantes de Galicia, dedicado especialmente á construción de embarcacións para a captura de [[balea]]s.

==Patrimonio==
[[Ficheiro:Foz.JPG|miniatura|esquerda|Vista dos [[Ábsida|absidiolos]] semicirculares e [[contraforte]]s de San Martiño.]]

A '''[[Basílica de San Martiño de Mondoñedo]]''' é un templo de orixe prerrománica, sé durante moitos anos do [[bispado de Mondoñedo]], e que se atopa en bo estado de conservación.

O '''[[castro de Fazouro]]''' é un poboado castrexo do século II a. C., situado á beira do mar, xunto a [[Praia de Arealonga, Foz|Arealonga]].

O [[pazo do Conde de Fontao]], en Santa Cilla.

==Festas de interese==
Amais da feira celebrada os martes, destacan as festas da [[Virxe do Carme]] ([[16 de xullo]], patroa dos mariñeiros) e de San Lourenzo ([[10 de agosto]]). O sábado anterior ao luns de [[Pentecostés]] celébrase a [[romaría do Santo]].



== Poboación ==
== Poboación ==
Liña 120: Liña 145:
bar: 2010 at: 9968 fontsize:S text: 9.968 shift:(0,5)
bar: 2010 at: 9968 fontsize:S text: 9.968 shift:(0,5)
</timeline><center><small>Fonte: [http://www.ine.es/intercensal/intercensal.do?search=3&codigoProvincia=27&codigoMunicipio=19&btnBuscarCod=Consultar+selecci%F3n&L=1 INE Archivo]</small></center></center>
</timeline><center><small>Fonte: [http://www.ine.es/intercensal/intercensal.do?search=3&codigoProvincia=27&codigoMunicipio=19&btnBuscarCod=Consultar+selecci%F3n&L=1 INE Archivo]</small></center></center>



{{Hab info|6.514|7.824|8.216|8.795|9.619}}
{{Hab info|6.514|7.824|8.216|8.795|9.619}}

==Xeografía==
Limita cos concellos de [[Burela]], [[Barreiros]] [[Lourenzá]], [[Mondoñedo]], [[Valadouro]], [[Alfoz]] e [[Cervo]]. Está situado na [[foz (xeografía)|foz]] do [[río Masma]], de onde lle vén o [[topónimo]].

Na súa costa hai diversos areais, como a praia da [[praia da Rapadoira|Rapadoira]], [[praia de Llas|Llas]], [[praia de Peizás|Peizás]], [[praia de Pampillosa|Pampillosa]], [[Praia de Arealonga, Foz|Arealonga]], [[praia das Pólas|As Pólas]], [[praia dos Xuncos|Os Xuncos]] e [[praia de Areoura|Areoura]], todas elas [[Bandeira Azul]] da [[UE]]. Outras praias do concello son [[praia de Fondás|Fondás]] e a dos [[praia de Alemáns|Alemáns]].

==Historia==
Existen restos da [[cultura castrexa]] nos [[castro (poboado)|castros]] de [[Castro de Fazouro|Fazouro]] e [[Pena do Altar]]. A zona estaba poboada polos [[ártabros]].

Durante o século IX a zona viviu un pulo por mor do establecemento da sé episcopal en [[San Martiño de Mondoñedo]].

Nos inicios da [[Idade Moderna]] Foz contaba cun importante peirao e cun dos tres [[estaleiro]]s máis importantes de Galicia, dedicado especialmente á construción de embarcacións para a captura de [[balea]]s.

==Patrimonio==
[[Ficheiro:Foz.JPG|miniatura|dereita|Vista dos [[Ábsida|absidiolos]] semicirculares e [[contraforte]]s de San Martiño.]]

A '''[[Basílica de San Martiño de Mondoñedo]]''' é un templo de orixe prerrománica, sé durante moitos anos do [[bispado de Mondoñedo]], e que se atopa en bo estado de conservación.

O '''[[castro de Fazouro]]''' é un poboado castrexo do século II a. C., situado á beira do mar, xunto a [[Praia de Arealonga, Foz|Arealonga]].

O [[pazo do Conde de Fontao]], en Santa Cilla.

==Festas de interese==
Amais da feira celebrada os martes, destacan as festas da [[Virxe do Carme]] ([[16 de xullo]], patroa dos mariñeiros) e de San Lourenzo ([[10 de agosto]]). O sábado anterior ao luns de [[Pentecostés]] celébrase a [[romaría do Santo]].


==Economía==
==Economía==

Revisión como estaba o 26 de xuño de 2013 ás 18:37


Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

Coordenadas: 43°33′N 7°18′O / 43.550, -7.300

Foz
Bandeira de Foz
Escudo de Foz
Vista de Foz.
Situación
Xentilicio[1]focego - focense
Xeografía
ProvinciaProvincia de Lugo
ComarcaComarca da Mariña Central
Poboación9.990 hab. (2010)[2][3]
Área100,3 km²[3]
Densidade99,6 hab./km²
Entidades de poboación9 parroquias[4]
Política (2011)
AlcaldeJavier Jorge Castiñeira (PP)
ConcelleirosBNG: 1
PPdeG: 5
PSdeG-PSOE: 4
Outros: UNIFOZ 3
Eleccións municipais en Foz
Uso do galego[5] (2001)
Galegofalantes94,55%
Na rede
http://www.concellodefoz.es
editar datos en Wikidata ]

Foz, do latín focem que á súa vez o fai de faucem, "gorxa, paso estreito, fauces", é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca da Mariña Central, sendo a súa cidade máis poboada. Segundo o IGE no 2010 tiña 9.990 habitantes (9.754 no 2006, 9.664 no 2005, 9.619 no 2004, 9.591 no 2003). O seu xentilicio é (véxase no Galizionario) «focego» ou «focense».

Xeografía

Limita cos concellos de Burela, Barreiros Lourenzá, Mondoñedo, Valadouro, Alfoz e Cervo. Está situado na foz do río Masma, de onde lle vén o topónimo.

Na súa costa hai diversos areais, como a praia da Rapadoira, Llas, Peizás, Pampillosa, Arealonga, As Pólas, Os Xuncos e Areoura, todas elas Bandeira Azul da UE. Outras praias do concello son Fondás e a dos Alemáns.

Historia

Existen restos da cultura castrexa nos castros de Fazouro e Pena do Altar. A zona estaba poboada polos ártabros.

Durante o século IX a zona viviu un pulo por mor do establecemento da sé episcopal en San Martiño de Mondoñedo.

Nos inicios da Idade Moderna Foz contaba cun importante peirao e cun dos tres estaleiros máis importantes de Galicia, dedicado especialmente á construción de embarcacións para a captura de baleas.

Patrimonio

Vista dos absidiolos semicirculares e contrafortes de San Martiño.

A Basílica de San Martiño de Mondoñedo é un templo de orixe prerrománica, sé durante moitos anos do bispado de Mondoñedo, e que se atopa en bo estado de conservación.

O castro de Fazouro é un poboado castrexo do século II a. C., situado á beira do mar, xunto a Arealonga.

O pazo do Conde de Fontao, en Santa Cilla.

Festas de interese

Amais da feira celebrada os martes, destacan as festas da Virxe do Carme (16 de xullo, patroa dos mariñeiros) e de San Lourenzo (10 de agosto). O sábado anterior ao luns de Pentecostés celébrase a romaría do Santo.


Poboación

Censo Total 9.978
Menores de 15 anos 1.169 (11.71%)
Entre 15 e 64 anos 6.522 (65.36%)
Maiores de 65 anos 2.287 (22.92%)
Fonte: INE Archivo
Evolución da poboación de Foz   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
6.514 7.824 8.216 8.795 9.619
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Economía

Foz é unha vila de tradición mariñeira. A fertilidade da comarca permite a existencia de diversas explotacións gandeiras e forestais. Na actualidade unha das principais actividades económicas é o turismo, debido á calidade das diversas praias que hai ao longo da costa.

Foz na cultura popular

Pra facer ben a costeira,
mariñeiriños rinlegos,
pra botar contas, no porto,
mariñeiriños focegos.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Foz.

Lugares de Foz

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Foz vexa: Lugares de Foz.

Parroquias

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Foz

Cangas (San Pedro) | Cordido (San Xiao) | Fazouro (Santiago) | Foz (Santiago) | Nois (San Xiao) | San Martiño de Mondoñedo (San Martiño) | Santa Cilla do Valadouro (Santa Cilla) | Santo Acisclo do Valadouro (Santo Acisclo) | Vilaronte (San Xoán)

Notas

  1. Véxase no Galizionario.
  2. Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2023) "Foz".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 

Véxase tamén