Karl von Frisch

Karl Ritter von Frisch

Ficheiro:Karl Ritter von Frisch.jpg
Nome orixinal	(de) Karl von Frisch
Biografía
Nacemento	20 de novembro de 1886 Viena (Imperio Austrohúngaro)
Morte	12 de xuño de 1982 Múnic, Alemaña do Oeste
Lugar de sepultura	Friedhof am Perlacher Forst (en)
Datos persoais
País de nacionalidade	Austria
Educación	Universidade de Viena Universidade de Múnic
Director de tese	Hans Leo Przibram (pt)
Actividade
Campo de traballo	etoloxía
Lugar de traballo	Múnic
Ocupación	apicultor , profesor universitario , etólogo , entomólogo
Empregador	Universidade de Múnic (–1958) Universidade de Graz (–1950) Universidade de Breslau (–1925) Universidade de Rostock (pt) (–1923)
Membro de	Academia Naciona de Ciencias dos Estados Unidos (Foreign Associate of the National Academy of Sciences (en) ) (1951–) Zoologisch-Botanische Gesellschaft (en) (1909–) Academia Real das Artes e Ciências dos Países Baixos (pt) Academia de Ciências da Baviera (pt) Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos Leopoldina Real Academia das Ciencias de Suecia Royal Society
Interesado en	Cor na natureza
Lingua	Lingua alemá
Familia
Fillos	Otto von Frisch (pt)
Pais	Anton von Frisch (pt)   e Marie von Frisch (en)
Irmáns	Hans von Frisch (en) , Otto Frisch (en) e Ernst Frisch
Parentes	Siegmund Exner-Ewarten (pt) (tío)
Premios
Premio Nobel de Fisioloxía ou Medicina en 1973
Sinatura
Lista (1981)  Orde bavaresa de Maximiliano para a Ciencia e as Artes (1973)  Premio Nobel en Fisioloxía ou Medicina (1962)  Prêmio Balzan (pt) (1960)  Condecoración Austríaca das Ciencias e as Artes (1958)  Prêmio Kalinga (pt) (1956)  Prêmio Magalhães (pt) (29 de abril de 1954)  Membro estranxeiro da Royal Society (1923)  Erzherzog Rainer-Medaille (en) (1921)  Prêmio Lieben (pt)  Anel de Honra da cidade de Viena  Orde do Mérito de Baviera  Gran Cruz do Mérito con Estrela e Cinto do Mérito da República Federal de Alemaña  Membro da Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias  honorary doctorate of the University of Graz (en)  doutor honoris causa pola Universidade Harvard  Orde do Mérito das Ciencias e as Artes

Karl Ritter von Frisch naceu en Viena o 20 de novembro de 1886 e morreu o 12 de xuño de 1982 en Múnic. Estudou zooloxía na Universidade de Múnic. O seu labor investigador desenvolveuse no Instituto de Zooloxía da Universidade de Rostock e no de Breslau. É considerado un dos pais da Etoloxía.

Biografía

Karl Ritter, fillo do profesor Anton Ritter von Frisch da Universidade de Múnic e a súa esposa Marie, naceu en Viena o 20 de novembro de 1886 e morreu o 12 de xuño de 1982 en Múnic. Estudou nunha escola de gramática e posteriormente na Universidade de Viena na facultade de medicina. Logo dos primeiros exames, cambiou á facultade de filosofía e estudou zooloxía en Múnic e Viena. Recibiu o Doutoramento na Universidade de Viena en 1910. No mesmo ano foi auxiliar de Richard Hertwig no Instituto Zoolóxico na Universidade de Múnic. Alí obtivo o certificado para o ensino de zooloxía e anatomía comparada.

En 1921 foi á Universidade de Rostock como profesor e director na facultade de zooloxía; en 1923 trasladouse a Breslau e en 1925 regresou co seu antigo profesor Richard Hertwig a Múnic. Coa axuda da Fundación de Rockefeller supervisou o novo edificio do instituto zoolóxico que se construía. Logo da destrución do Instituto durante a Segunda Guerra Mundial, foi á Universidade de Graz (Austria) en 1946, pero regresou a Múnic 1950 despois de que abrisen de novo o instituto. Foi Profesor Emérito dende 1958 e continuou cos seus estudos científicos.

Investigacións

En 1910 comezou con estudos sobre peixes probando que podían distinguir cores e brillo. Tamén traballou sobre a capacidade auditiva e a capacidade de distinguir sons demostrando que é superior nesta clase a dos seres humanos. En 1919 comezou a estudar os insectos, especificamente as abellas, demostrando que sendo adestradas, poden diferenciar varios gustos e cheiros e que o sentido do olfacto é similar ao dos seres humanos, pero o sentido do gusto é diferente. Puido demostrar que mediante determinados movementos que chamamos danza da abella e mediante o movemento vibratorio do seu abdome (meneo) as abellas exploradoras informan ao resto da colmea onde se atopa a fonte de alimento, informando da dirección e da distancia. En 1949 puido demostrar, utilizando luz polarizada, que as abellas utilizan o Sol como compás para orientarse, recordando os patróns da polarización presentados polo ceo en diversas horas do día e da localización de sinais previamente atopados.

Sen dúbida as súas achegas á apicultura foron enormes, dado que delas desprendéronse coñecementos como o rango de acción da especie Apis mellifera . Outorgóuselle o Premio Nobel de Medicina en 1973, compartido con Konrad Lorenz e Nikolaas Tinbergen

Véxase tamén

Outros artigos

• Apicultura
• Etoloxía

Ligazóns externas

• Autobiografía (en inglés)