Navia, Asturias: Diferenzas entre revisións
mSen resumo de edición |
m r2.7.3) (Bot: Elimino: cbk-zam:Navia (Asturias) |
||
Liña 380: | Liña 380: | ||
[[ast:Navia (Asturies)]] |
[[ast:Navia (Asturies)]] |
||
[[ca:Navia]] |
[[ca:Navia]] |
||
[[cbk-zam:Navia (Asturias)]] |
|||
[[de:Navia (Asturien)]] |
[[de:Navia (Asturien)]] |
||
[[en:Navia, Asturias]] |
[[en:Navia, Asturias]] |
Revisión como estaba o 2 de marzo de 2013 ás 10:54
Coordenadas: 43°32′21.14″N 06°43′25.01″O / 43.5392056, -6.7236139
Modelo:Concello galegofalante Navia é un concello de Asturias. Limita ao norte co mar Cantábrico, ao sur con Villallón, ao leste con Valdés e ao oeste con Coaña. O concello cobre unha superficie de 63 km² e contaba cun total 9.058 habitantes no ano 2005, o que dá unha densidade de poboación de 143,78 h/km².
Ten varias industrias importantes: a papeleira do grupo ENCE (que exporta a súa pasta de papel polo porto de Ribadeo), Astilleros Armón ou a láctea Reny Picot.
Historia
Os primeiros asentamentos de homínidos atopados en Navia son do paleolítico inferior vai uns 300.000 anos, xa habitaban o territorio humanos da familia dos neandertais. Hai achados de ferramentas de pedra do Parque histórico do río Navia, 4.000 anos antes da era actual. Así aparecen restos tumulares ao longo do concello, en poblos como Andés, Anleo, Tox (Villapedre) ou Villanclán entre outros.
No ano 600 antes da era actual apareceron no chan naviego os primeiros pobos celtas procedentes de Europa central, que asimilarían culturalmente aos habitantes previos do territorio. Aparecen nesta época as agrupacións humanas nos castros que teñen gran valor arquitectónico e os cales representan nos nosos días importantes monumentos. Durante a coexistencia na zona da tribo celta-galáica dos Albións e da astur dos Pésicos é cando se ten referencia do primeir asentamento humano na marxe dereita da ría de Navia. O nome do pobo e a ría ven da admiración, relación e tributo que os antigos habitantes tiñas pola auga.
Idade Media
Dende a romanización ata a baixa idade media non hai moitas referencias históricas e gráficas. É a partires do século X ca organización de feudos e clases nobres, e a creación de igrexias e a laboura administrativa da igrexa leva á fundación de mosteiros (Santa Marina de Vega, San Salvador de Piñera, San Martín de Siloyo). No século XII iníciase a creación do que hoxe chamamos concellos. O concello de Navia comprendía os territorios de Villayón, La Montaña, e a propia Navia, situación esta que mantívose ata o século XIX.
A primeira noticia documentada de Navia data do século X, e refírese a unna doazónn feita ao bispo de Oviedo dunhas terras en Andés. Durante os séculos XI e XII ten lugar unha mellora económica na zona debida a unha grande acumulación de terras, gando e cartos por parte dos señoríos.
No século XIII, Navia non é allea á política de desenrolo e repoboación que dase en todo o territorio, concedéndolle o Rei Alfonso X a "carta de puebla" en 1270. Os séculos XIV e XV son etapas de gran recesión en tódolos sentidos debido en grande medida polas catástrofes climatolóxicas que acaban con colleitas e gando, e polas incesantes loitas dinásticas, facendo medrar a bandidaxe e o terror.
Nos séculos seguintes (XVI y XVII) estiveron marcados aínda pola grande miseria económica herdada do século anterior, aínda que tamén apareceron novos problemas para a sociedade como foi a loita contra os piratas e corsarios ingleses e franceses.
Século XVIII
O século XVIII trae unha mellora na situación económica do concello debido á expansión dos cultivos e plantacións, o incremento da produción de carne e a diversificación de oficios e artesanías.
A invasión Francesa do século XIX altera a vida social en toda Navia, axudando a xente do concello a botar do territorio aos invasores. Entramos nunha grande época de prosperidade económica da man dos burgueses con cartos e aos emigrantes de ultramar, indianos. A eles é debido a mellora das comunicacións, das infraestruturas e en xeral do nivel de vida das xentes do concello durante finais do XIX e comenzos do XX.
A finais do século XIX cando se emancipan os territorios de Villayón e La Montaña deixando o concello de Navia como é hoxe en día.
Poboación
Gráfica da poboación de Navia, (Asturias) |
---|
Fonte: Instituto Nacional de Estadística de España - Adaptación da gráfica Wikipedia ES |
Goberno e política
Dende 1979, o partido que máis tempo leva no gobernado do concello foi o PP (véase lista de alcaldes de Navia). O actual alcalde é do Socialista Ignacio García Palacios.
Partido | 1979 | 1983 | 1987[1] | 1991[1] | 1995[1] | 1999[1] | 2003[1] | 2007[1] | 2011[2] |
PSOE | 1 | 4 | 5 | 5 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
CD / AP / PP | 4 | 3 | 8 | 7 | 3 | 7 | 6 | 6 | 5 |
FAC | 1 | ||||||||
PCE / IU / IU-BA / IU-Los Verdes | 2 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 |
UCD / CDS | 6 | 1 | 0 | ||||||
CICN | 7 | ||||||||
CINA | 1 | ||||||||
URAS / URAS-PAS | 1 | 0 | 0 | ||||||
Independentes | 5 | ||||||||
Total | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 | 13 |
Cultura
Festas
As principais festas son:
- En xuño, son as festas de San Pedro Apóstol o día 29 en Andés.
- En xullo as festas de Santiago el Mayor o día en Villapedre.
- En agosto, A Virgen de la Barca o día 15 na localidade de Navia, tamén neste mes é o Descenso a Nado da Ría de Navia.
- En setembro, son as festas de La Atalaya os días 7-10 na localidade de Puerto Vega.
- En setembro, as festas de San Miguel Arcángel o día 29 en Anleo.
Asociacións culturais
|
|
|
|
Deporte
Clubs deportivos
As principais asociacións deportivas de Navia son:
|
|
|
- Navia
- El Moro
- Coedo
- Fabal
- Frexulfe
Cidades irmandadas
Parroquias
Asturias | Parroquias galegofalantes de Navia | |
---|---|
Parroquias parcialmente galegofalantes | |
Parroquias con falas de transición entre o galego e asturiano |