Linguas xermánicas: Diferenzas entre revisións
m Bot: Engado: lmo:Lenguv germanich |
Arranxo a lexenda do mapa. Arranxo e modifico varias ligazóns. |
||
Liña 1: | Liña 1: | ||
{{Linguas Indoeuropeas}} |
{{Linguas Indoeuropeas}} |
||
As '''linguas xermánicas''' son un grupo de linguas de orixe [[lingua indoeuropea|indoeuropea]], faladas ao principio na rexión central nórdica de Europa. Comprende linguas actuais como o [[lingua inglesa|inglés]], [[lingua alemá|alemán]], [[baixo alemán]], [[lingua neerlandesa|neerlandés]], [[lingua danesa|danés]], [[lingua frisoa|frisón]], [[lingua norueguesa|noruegués]], [[lingua sueca|sueco]], [[lingua islandesa|islandés]], [[lingua feroesa|feroés]] e [[lingua dalecarliana|elfdaliano]]. Tamén algunhas extintas como o [[lingua gótica|gótico]]. |
As '''linguas xermánicas''' son un grupo de linguas de orixe [[lingua indoeuropea|indoeuropea]], faladas ao principio na rexión central nórdica de Europa. Comprende linguas actuais como o [[lingua inglesa|inglés]], [[lingua alemá|alemán]], [[Lingua_baixo_alemá|baixo alemán]], [[lingua neerlandesa|neerlandés]], [[lingua danesa|danés]], [[lingua frisoa|frisón]], [[lingua norueguesa|noruegués]], [[lingua sueca|sueco]], [[lingua islandesa|islandés]], [[lingua feroesa|feroés]] e [[lingua dalecarliana|elfdaliano]]. Tamén algunhas extintas como o [[lingua gótica|gótico]]. |
||
[[Ficheiro:Lenguas germánicas.PNG|miniatura| |
[[Ficheiro:Lenguas germánicas.PNG|miniatura|500px|dereita| <center> '''Mapa dos diasistemas xermánicos en Europa''' </center> <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#ff0000;">██</span> Liña que separa os idiomas xermánicos nórdicos dos occidentais <br/><br/> '''Linguas xermánicas setentrionais''' <br/> <span style="border:none; background-color:none; color:#00ffff;">██</span> Nórdico occidental ([[lingua islandesa|Islandés]], [[lingua feroesa|Feroés]], [[Nynorsk|Noruegués Nynorsk]]) <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#0000ff;">██</span> Nórdico oriental ([[lingua danesa|Danés]], [[Bokmål|Noruegués Bokmål]], [[lingua sueca|Sueco]]) <br /><br/> '''Linguas xermánicas occidentais''' <br/> <span style="border:none; background-color:none; color:#ff8811;">██</span> Ánglico ([[lingua inglesa|Inglés]], [[Lingua escocesa|Escocés]]) <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#ffbb77;">██</span> [[lingua frisoa|Frisón]] <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#9cff00;">██</span> Baixo franco ([[lingua neerlandesa|Neerlandés]]) <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#38ff00;">██</span> Baixo alemán (ou [[baixo saxón]]) <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#00d200;">██</span> (Alto) [[Alemán central]] <br /> <span style="border:none; background-color:none; color:#008000;">██</span> (Alto) [[Alemán superior]] ([[Alemánico]], [[Austrobávaro]]) ]] |
||
O [[protoxermánico]], a antiga lingua derivada do [[linguas indoeuropeas|indoeuropeo]] e antepasado de todas as '''[[linguas xermánicas]]''', dividiuse -segundo a maioría dos lingüistas- en tres ramas: o ''xermánico setentrional'' ou ''nórdico'', o ''xermánico occidental'' (ou ''meridional'', para algúns autores) e o ''xermánico oriental'', do que derivaron os idiomas góticos hoxe desaparecidos. Do [[nórdico]] naceron os modernos diasistemas [[lingua islandesa|islandés]], [[lingua norueguesa|noruegués]], [[lingua danesa|danés]], [[lingua sueca|sueco]] e [[lingua gotlandesa|gotlandés]], este último case morto. Do [[xermánico occidental]], naceron os diasistemas anglofrisóns (o [[lingua inglesa|inglés]] e o [[lingua |
O [[protoxermánico]], a antiga lingua derivada do [[linguas indoeuropeas|indoeuropeo]] e antepasado de todas as '''[[linguas xermánicas]]''', dividiuse -segundo a maioría dos lingüistas- en tres ramas: o ''xermánico setentrional'' ou ''nórdico'', o ''xermánico occidental'' (ou ''meridional'', para algúns autores) e o ''xermánico oriental'', do que derivaron os idiomas góticos hoxe desaparecidos. Do [[Antigo nórdico|nórdico]] naceron os modernos diasistemas [[lingua islandesa|islandés]], [[lingua norueguesa|noruegués]], [[lingua danesa|danés]], [[lingua sueca|sueco]] e [[lingua gotlandesa|gotlandés]], este último case morto. Do [[xermánico occidental]], naceron os diasistemas anglofrisóns (o [[lingua inglesa|inglés]] e o [[lingua frisoa|frisón]]), o baixo franco (''[[lingua neerlandesa|neerlandés]]''), o [[baixo saxón]] (chamado ás veces ''baixo alemán'') e o (alto) [[lingua alemá|alemán]]. Aquí abaixo pódese ver una clasificación non exhaustiva dos diasistemas xermánicos. |
||
== [[Xermánico occidental]] == |
== [[Xermánico occidental]] == |
||
=== Xermánico occidental continental === |
=== Xermánico occidental continental === |
||
==== Diasistema |
==== Diasistema [[alto alemán]] ==== |
||
* [[Alemán central]] |
* [[Alemán central]] |
||
** '''Alemán central''' occidental (''Alto alemán central franco''): |
** '''Alemán central''' occidental (''Alto alemán central franco''): |
||
Liña 36: | Liña 36: | ||
*** [[Alto alamánico]] |
*** [[Alto alamánico]] |
||
*** [[Alamánico superior]] |
*** [[Alamánico superior]] |
||
** '''Alemán superior''' oriental (ou '''[[ |
** '''Alemán superior''' oriental (ou '''[[austrobávaro]]'''): |
||
*** [[Austrobávaro setentrional]] |
*** [[Austrobávaro setentrional]] |
||
*** [[Austrobávaro central]] |
*** [[Austrobávaro central]] |
||
Liña 43: | Liña 43: | ||
**** [[Móqueno]] (ou ''Mocheno'') |
**** [[Móqueno]] (ou ''Mocheno'') |
||
**** [[Cimbrio]] |
**** [[Cimbrio]] |
||
* [[ |
* [[Yiddish|Yídico]] ou '''Yídix''' |
||
==== Diasistema [[ |
==== Diasistema [[baixo saxón]] ==== |
||
* [[Baixo saxón occidental]] |
* [[Baixo saxón occidental]] |
||
** [[Baixo saxón dos Países Baixos|Baixo saxón occidental]] dos [[Países Baixos]] |
** [[Baixo saxón dos Países Baixos|Baixo saxón occidental]] dos [[Países Baixos]] |
||
Liña 73: | Liña 73: | ||
* [[lingua escocesa|Escocés]] |
* [[lingua escocesa|Escocés]] |
||
==== Diasistema [[frisio]] ==== |
==== Diasistema [[lingua frisoa|frisio]] ==== |
||
* [[Frisio oriental]] |
* [[Frisio oriental]] |
||
* [[Frisio occidental]] |
* [[Frisio occidental]] |
||
* [[Frisio setentrional]] |
* [[Frisio setentrional]] |
||
== [[Xermánico setentrional]] == |
== [[linguas nórdicas|Xermánico setentrional]] == |
||
=== [[ |
=== [[Xermánico setentrional occidental]] === |
||
==== Nórdico occidental insular ==== |
==== Nórdico occidental insular ==== |
||
* [[Lingua islandesa|Islandés]] |
* [[Lingua islandesa|Islandés]] |
||
Liña 86: | Liña 86: | ||
==== Nórdico occidental escandinavo ==== |
==== Nórdico occidental escandinavo ==== |
||
* [[Noruegués |
* [[Nynorsk|Noruegués Nynorsk]] |
||
=== [[ |
=== [[Xermánico setentrional oriental]] === |
||
==== Diasistema [[danonoruegués]] ==== |
==== Diasistema [[danonoruegués]] ==== |
||
* [[Lingua dinamarquesa|Danés]] |
* [[Lingua dinamarquesa|Danés]] |
||
* [[ |
* [[Bokmål|Noruegués Bokmål]] |
||
==== Diasistema sueco ==== |
==== Diasistema sueco ==== |
Revisión como estaba o 15 de febreiro de 2013 ás 06:50
Modelo:Linguas Indoeuropeas As linguas xermánicas son un grupo de linguas de orixe indoeuropea, faladas ao principio na rexión central nórdica de Europa. Comprende linguas actuais como o inglés, alemán, baixo alemán, neerlandés, danés, frisón, noruegués, sueco, islandés, feroés e elfdaliano. Tamén algunhas extintas como o gótico.
O protoxermánico, a antiga lingua derivada do indoeuropeo e antepasado de todas as linguas xermánicas, dividiuse -segundo a maioría dos lingüistas- en tres ramas: o xermánico setentrional ou nórdico, o xermánico occidental (ou meridional, para algúns autores) e o xermánico oriental, do que derivaron os idiomas góticos hoxe desaparecidos. Do nórdico naceron os modernos diasistemas islandés, noruegués, danés, sueco e gotlandés, este último case morto. Do xermánico occidental, naceron os diasistemas anglofrisóns (o inglés e o frisón), o baixo franco (neerlandés), o baixo saxón (chamado ás veces baixo alemán) e o (alto) alemán. Aquí abaixo pódese ver una clasificación non exhaustiva dos diasistemas xermánicos.
Xermánico occidental
Xermánico occidental continental
Diasistema alto alemán
- Alemán central
- Alemán central occidental (Alto alemán central franco):
- Alemán central oriental (Alto alemán central non franco):
- Alemán central de Transilvania
- Alemán central de Pensilvania
- Alemán central de transición (ou alemán superior)
- Alemán superior
- Alemán superior occidental (ou alemánico):
- Alemánico suabo
- Baixo alamánico
- Alemán colonieiro (Alamánico de Venezuela)
- Mittelalemannisch
- Alto alamánico
- Alamánico superior
- Alemán superior oriental (ou austrobávaro):
- Alemán superior occidental (ou alemánico):
- Yídico ou Yídix
Diasistema baixo saxón
Diasistema baixo franco
- Baixo franco en Europa
- Baixo franco en África do Sur
Xermánico occidental anglofrisio
Diasistema ánglico
Diasistema frisio
Xermánico setentrional
Xermánico setentrional occidental
Nórdico occidental insular
Xermánico setentrional oriental
Diasistema danonoruegués
Diasistema sueco
Diasistema gotlandés
Xermánico oriental
Os idiomas xermánicos orientais son os idiomas extinguidos que falaban os antigos clans xermánicos orientais, dos que só o gótico está ben documentado.