República Dominicana: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
TjBot (conversa | contribucións)
m r2.7.2) (Bot: Engado: am:ዶሚኒካን ሪፐብሊክ
GhalyBot (conversa | contribucións)
Liña 863: Liña 863:
[[an:Republica Dominicana]]
[[an:Republica Dominicana]]
[[ar:جمهورية الدومينيكان]]
[[ar:جمهورية الدومينيكان]]
[[arz:جمهورية الدومينيكان]]
[[ast:República Dominicana]]
[[ast:República Dominicana]]
[[ay:Republika Duminikana]]
[[ay:Republika Duminikana]]

Revisión como estaba o 26 de xaneiro de 2013 ás 17:51

Modelo:País A República Dominicana é un país que ocupa algo máis dos dous terzos orientais da illa de Santo Domingo ou A Española, no Arquipélago das Antillas. Limita ao Norte co Océano Atlántico, ao Sur co Mar Caribe ou Mar das Antillas, ao Leste co Canle da Mona, que a separa de Porto Rico, e ao Oeste coa República de Haití.Ten unha superficie territorial de 48.670 km² e unha poboación de máis de 9 millóns de habitantes. A sede de goberno e capital do país é Santo Domingo de Guzmán.

Historia

A sociedade taína

Os primeiros habitantes da illa de Santo Domingo foron os taínos. Estes aborixes pertencían ao grupo indíxena dos arahuacos que emigraron desde a desembocadura do río Orinoco, na actual Venezuela, e asentáronse en toda a área arquipeláguica antillana. O medio que permitiu o traslado dos poboadores sudamericanos ás Antillas foi a canoa, o cal fíxose posible porque estes aproveitaban as correntes mariñas e o rosario de illas que compón o arquipélago.

Os taínos eran un pobo pacífico, dedicado á agricultura co cultivo da iuca, o millo, a batata, o ñame, a yautía, o lerén e o ají.

Ademais practicaban a pesca e a caza de pequenos animais como a jutía, a iguana e o caimán. Contaban cunha organización política e territorial constituída por cacicazgos, gobernados por un cacique. Ao momento da chegada dos españois, a illa estaba dividida en cinco grandes cacicazgos: Marién, Maguana, Higüey, Jaragua e Maguá.

Os nitainatos eran os territorios nos que se dividían cada un dos cacicazgos e estaban gobernados por un nitaino, dependente das ordes do cacique.

A relixión taína era politeísta, sendo a súa principal deidade Yucahú-Bagua-Maorocoti, o deus da abundancia; e o seu principal rito relixioso era o da cohoba.

Os primeiros poboadores da illa aparecen posuíndo na época un complexo instrumental lítico que desenvolven naquelas áreas onde a materia prima (sílex) abunda e é de boa calidade. Non hai dúbida que estes primeiros habitantes foron navegantes e a tipoloxía dos seus instrumentos líticos demostra que traballaron bastante a madeira.

En canto á procedencia destes grupos paleo-indios, non se ten evidencia segura que permita coñecer o seu lugar de orixe. A tese máis aceptada é que quizais chegaron do Norte. Algúns tipos de instrumentos como as bólas líticas e algunhas puntas lanceoladas así parecen indicalo. Nas terras do Norte de Sudamérica non se atopan, no Meso-indio, bólas líticas e a tradición da lítica e de acabado escamoso non foi achada, ata o presente, en Güiana interior.

De todas as maneiras, está perfectamente comprobado que para o ano 2,600 antes de Cristo xa había grupos humanos en Mordán, asentados nunha mina de sílex de gran calidade, dunha extensión de máis de seis quilómetros cadrados, atravesada polo arroio Mordán e lindeiro cun manglar. Os instrumentos atopados corresponden a unha panoplia paleotítica: microlascas, lascas, coitelos, raspadores, etc.

A aparición de puntas facía dubidar de que existiron animais de proporcións talles que necesitasen desas armas pero a aparición de restos de animais talles como os osos Parocnus, o Acrotocnus comes e o Acrotocnus adontrigonus así como a caza do manatí, xustifica a fabricación delas.

Ao período da prehistoria da Española que se caracteriza pola presenza de grupos de recolectores - cazadores - pescadores denomínaselles Ciboney. Segundo algúns cronistas, a voz Ciboney provén das palabras arawacas Ciba= pedra e eyeri=home.

Os ciboneyes constituíron a primeira onda de inmigración proveniente de Sudamérica e hai evidencias de que polo ano 2,000 antes de Cristo xa arribaran ás nosas praias. Corresponde a pobos cunha cultura de cuncha cuxas habitacións estaban situadas a beiras de ríos, pantanos, ensenadas e baías. Sen olería e sen agricultura, estes pobos chegaron a ocupar algunhas áreas da Española e de Cuba, ademas das Antillas Menores. Os conquistadores españois, que os chamaban "indios vellos", describíronos como tristes, tímidos e moi pacíficos. Cando tivo lugar o Descubrimento, os seus poucos sobreviventes habíanse refuxiado nos cayos máis illados e na península máis occidental de Cuba, Guanahacabibes.

O ciboney conservou algunhas técnicas paleo-indias en canto á utilización de lascas de sílex pero, á súa vez, desenvolveu unha industria lítica máis elaborada no que se refire á talla das pedras: prefire as formas simétricas e chega a acabados apreciables. O seu ajuar utilitario está constituído por pequenos e grandes morteiros, majadores cónicos, rectangulares e cilíndricos. Tamén fabricaron machadas de pedra mariposoides e de pescozo, algunhas delas decoradas.

Outros obxectos líticos como os esferolitos (bólas de pedra de diferentes tamaños) e os dagolitos (cetros ou dagas) son asociados ás súas prácticas cerimoniais ou funerarias, entre as que se inclúen os enterros secundarios, aplicando neste caso un pigmento avermellado aos ósos dos defuntos.

A súa alimentación era similar á das poboacións anteriores pero agregan á súa dieta raíces comestibles e mariscos. Nos "concheros" (xacementos con gran cantidade de cunchas de moluscos) estudados atopouse restos de cangrexos, peixes de mar e de ríos, manatíes, ostras e outros caracois mariños. Tamén se atopou restos de animais non mariños como as tartarugas de auga doce, jutías, iguanas e roedores menores. Recollían e comían uvas de praia, mamey, saona, hicacos, guanábanas, corozos, yuca, guáyica, etc.

O «Complexo Madrigales» (2,050 antes de Cristo) é a fase máis antiga que se coñece ata o presente para o Meso-indio da illa pero é no «Complexo Porvir» (1030 - 90 antes de Cristo) onde se atopa o maior desenvolvemento. Ambos os xacementos atópanse na desembocadura do río Higuamo de San Pedro de Macorís.

As culturas cerámicas antillanas son, probablemente, unha continuación de culturas do mesmo tipo localizables nos principios de nosa era na zona norte de Venezuela e na desembocadura do río Orinoco. A clasificación das culturas cerámicas antillanas responden máis a un criterio etnológico que a un criterio de orde estilístico. Aparte do grupo caribe -cuxo asentamento nas Antillas Maiores non se produciu- haberiamos que contar, en termos xerais, co grupo de poboadores arawacos. É necesario facer notar que existe unha confusión común dos termos arawaco e taíno. Todos os taínos eran arawacos pero, pola contra, non todos os arawacos entran dentro do concepto taíno, que é un concepto cultural, determinante dunha expresión material determinada.

Os arawacos (arahuacos), tamén chamados aruacos, arbacos e arawaks, son membros dunha familia lingüística moi numerosa que se estendeu desde Cuba ata Trindade, nas Antillas, e en Sudamérica desde a súa costa norte ata Perú e Paraguai, da cal foron membros os igneris e os taínos.

Os historiadores da cultura antillana distinguen, dentro do ámbito arawaco, as seguintes divisións culturais:

  • Igneris, tamén chamados iñeris e eyerís, eran indios arawacos poboadores de Trindade antes da conquista caribe, con característica cerámica pintada de branco e vermello cuxa tradición chega ata o leste da Española e quizais ata o suroeste, con posible dialecto arawaco diferente do dialecto taíno. Eran agricultores e ceramistas; cultivaban yuca, millo e outros vexetais, e colleitaban mariscos.
  • Subtaíno, ou indio de orixe arawaco con expresións culturais menos complicadas que as do chamado taíno. Posúe as características principais do taíno e o seu mesma lingua. A súa cerámica non alcanza a expresión do modelado inciso que distingue aos taínos de Porto Rico e A Española. Na maioría dos casos é unha cerámica de pobre decoración, con incisiones rústicas, punteado violento e protuberancias ou apéndices que non destacan ben as figuras que representan, sen que iso queira dicir que non existan excepcionais casos de obxectos ben terminados. O subtaíno utiliza con frecuencia a montaxe de tiras de barro como elemento decorativo (appliqué). As áreas subtaínas non chegaron a desenvolver a talla en madeira en grande escala, o seu xogo de pelota non presenta construcións ou bateyes importantes na área e a súa organización relixiosa non ten o cerimonial que alcanzou a taína.
  • Taíno. É considerado como o grupo cultural máis avanzado, dentro do ámbito arawaco. As súas expresións culturais están caracterizadas por un dominio visible do seu medio ambiente, coñecemento a fondo da agricultura e utilización da rega en certas zonas da Española. Xogo da pelota con grandes prazas cerimoniais. Diversas expresións líticas de primeira orde: excelentes traballos en pedra e cuncha. Cerámica incisa punteada con continuidade de motivos e secuencias decorativas, ata o logro de complicadas formas de decoración en todo tipo de material. Presenza do vaso-efixie da forma navicular moi característica, así como presenza de botellas ou potizas. (Vexa máis sobre a cultura taína)
  • Ciguayo-Macorix. É un grupo cuxa diferenza clara co taíno e os demais grupos culturais está exposta polos diversos cronistas. Ciguayos e macoriges poderían unificarse nun só grupo, pola súa continuidade xeográfica desde Samaná ata o norte da Cordilleira Central e Setentrional. A súa lingua non era a xeneral das illas e, ata o momento, os poucos restos arqueolóxicos da rexión ciguaya asimilan aos seus poboadores á tradición cultural taína, polo que podería tratarse dun bolsón cultural, que se en principio puido ter cultura diferente da taína, aparece aculturado polo taíno final.

Descubrimento e conquista da Hispaniola

Chegada de Cristóbal Colón á illa de Santo Domingo

Cristovo Colón chegou á illa o 5 de decembro do 1492 e o 14 de setembro do 1494 durante a súa segunda viaxe, chega á Illa coñecida polos Tainos como Adamanay e creu que era a mesma illa A Española, na actualidade é chamada Saona. O savonés Miguel Cunneo advertiu que se trataba dunha illa independente da Española, entón Colón bautizouna Bela Savonesa en honra do seu compatriota.

Sucedéronse a fundación da primeira igrexa, a primeira misa católica, a primeira batalla con europeos, a primeira Capitanía Xeral, o primeiro tribunal, a primeira casa de pedra construída polos españois en América, o primeiro virreinato, a primeira Universidade, o primeiro hospital, o primeiro enxeño azucreiro, a primeira catedral, a primeira fortaleza, o primeiro convento, a escritura do primeiro libro por un europeo en América, a primeira rebelión de indios e de negros, entre outras.

Nesta illa atópase a famosa Cova de Cotubanamá, nomeada en memoria do cacique taíno a principios do século XVI, quen fuxindo das matanzas de Nicolás de Ovando, decidiu sen moito éxito buscar refuxio na illa, sendo capturado e executado. Durante o século XVI A Española gozou de boa posición económica e social, pero desde finais dese século e a partir da conquista de Terra Firme (as grandes masas territoriais de América do Norte e América do Sur), a illa foi quedando relegada a un segundo plano, afundíndose cada vez máis na pobreza. Tamén influíu na súa situación os ataques de corsarios ingleses, Francis Drake entre eles, que destruíron gran parte das cidades e poboacións establecidas nese momento.

Entre 1605 e 1606 levou a cabo un proceso de despoboamento da parte oeste da illa, no que se coñeceu como as «devastaciones de Osorio» (por Antonio Osorio, entón gobernador español da Illa), o cal deu inicio ao proceso de poblamiento por parte de bucaneros e filibusteros franceses, para que máis tarde fose reclamada por Francia, para constituír unha colonia que logo sería o Saint Domingue francés, e máis tarde a República de Haití, quedando dividida a illa en dous estados independentes.

A reconquista francesa e a española

Logo da declaración de independencia de Haití en 1804, varios gobernantes haitianos trataron de unificar a illa, o cal lograron no ano 1822, tan só semanas despois de que a parte oriental da illa adquirise a independencia de España. A este breve período de autonomía chamóuselle Independencia Efémera.

Os europeos que chegaron a América con Cristovo Colón creron arribar a Catay, nome dado antigamente á China, e que, xa que logo, atopábanse preto da India. Por tal motivo chamaron indios aos nativos, creando así unha confusión que se mantivo ata o día de hoxe. Para corrixir o erro algúns os chaman amerindios ou indoamericanos.

Cando América foi descuberta por Colón en 1492, as illas que hoxe coñecemos como as Antillas estaban habitadas por pobos completamente diferentes dos que ata entón coñecían os europeos. As informacións que Colón e outros viaxeiros deixaron escritas nos anos do Descubrimento indican que as comunidades que habitaban as Antillas naquel tempo apenas alcanzaran un grao de civilización comparable ao neolítico superior dos antigos pobos europeos.

Hoxe sábese que as Antillas poboáronse orixinalmente con grupos aborixes provenientes das concas dos ríos Orinoco, en Venezuela, e Xingú e Tapajos, nas Güianas. E sábese tamén que eses pobos do nordeste de Sudamérica pertencían a un dos moitos grupos aborixes que poboaban ese continente a finais do século XV. Este grupo vivía nas forestas tropicais e as súas actividades dependían en gran medida da dispoñibilidade de canoas para moverse por entre os grandes ríos continentais. A el pertencían varios sub-grupos a quen a agricultura xa empezaba a serlles modo de vida. Pero por razóns que descoñecemos, houbo pobos que non puideron sedentarizarse e emigraron penetrándo no Mar Caribe nas súas canoas. Así foron poboándose paulatinamente a maior parte desas illas desde tempos anteriores a era cristiá. Esta ocupación, con todo, non parece ser continua, e os arqueólogos actuais conveñen en que se efectuou a través de varias ondas migratorias ao longo de máis de doce séculos.

Estimouse que a presenza humana na illa data de ao redor de 7.000 antes de Cristo e sinálase os sitios de Mordán e Casimira (en Azua) como os lugares onde se situaron. As culturas pre-cerámicas da illa poderían clasificarse en dous tipos de expresión:

Cultura de cazadores-recolectores coa utilización do sílex de boa calidade como elemento distintivo e con ausencia de implementos de cuncha e óso, de pulido e ornamentación nas súas expresións pétreas. A esta cultura denomínaselle Paleo-Indio ou «Complexo de Mordán», debido a que se descubriu no poboado de Mordán, provincia de Azua.

Cultura de recolectores-pescadores-cazadores, ligada xeralmente a grandes cuncheiros e ao medio mariño, con expresións líticas bastante ben logradas que inclúen gladiolitos, bólas de pedra, contas de colar e algún que outro obxecto de cuncha de caracol. Esta cultura coñécese como Meso-Indio ou «Complexo Ciboney» ou simplemente «Ciboney» (algúns escriben "Siboney").

Liberación haitiana

O 16 de agosto de 1791 prodúcese unha sublevación de escravos na colonia francesa que se estendeu rapidamente e que ocasionou a morte primeiro de brancos e logo de escravos. Nese momento xorde un lider defensor de escravos, Toussaint Louverture, quen chegou a ser Gobernador Xeral da Colonia despois asinar o tratado de Basilea onde España cede o territorio leste da illa a Francia. Nesta etapa, en Saint Domingue respírase paz. En 1801 Toussaint penetrou á parte leste da illa e chegou á capital acompañado por un numeroso exército. Tomou poseción da capital e liberou aos escravos. En 1802, Napoleón enviou a Leclerc para que substituíse a Toussaint o cal réndese logo de varios enfrontamentos, este é apresado e enviado a Francia onde morre logo nunha carcel.

O apresamento de Toussaint radicaliza a algúns, quen chegan a proclamar a independencia de Haití o primeiro de xaneiro de 1804. Juan Jacques Dessalines, un escravo analfabeto nacido nunha plantación do Norte, quedou como xefe do recentemente Estado haitiano. O seu réxime foi autoritario e morreu asasinado en 1806.

Os sucesores de Dessalines foron Henri Christophe (1807 - 1820), Petión (1807 - 1818), Boyer (1818 - 1820). Foi Boyer quen decidiu unificar o país xa que Christophe mantívose no Norte cun Estado paralelo. Este período caracterizouse por enfrontamentos, loitas polo poder e morte. A formación da colonia francesa de Saint Domingue e logo a República de Haití no Oeste da illa é unha historia paralela e á vez unida coa formación da colonia española no Leste que legalmente se converteu en francesa a partir do tratado de Basilea.

1804. Mentres Dessalines proclama a independencia de Haití en Santo Domingo iníciase éraa de Francia sendo Ferrand o que se converte no organizador da colonia.

1805. Christophe e Dessaline toman a cidade de Santiago e despois diríxense a Santo Domingo cun numeroso exército, pero ante a resistencia de Ferrand ven obrigados a retirarse.

1806 - 1809. Tras a morte de Dessalines e subir ao poder Christopher e Petión, a República de Haití queda dividida en dúas repúblicas independentes. Nese período Ferrand administra a colonia francesa do Leste. Foi en 1808 que Napoleón invade a España e a partir do decreto promulgado por Ferrand onde prohibe o comercio de gando coa parte occidental da illa é que o sector hatero organizado por Juan Sánchez Ramírez inicia a resistencia apoiados polos ingleses. Esta etapa chamouse Guerra de Reconquista a cal tivo momento culminante o 7 de novembro de 1808 en Pau Fincado.

O 11 de xullo de 1809 os franceses aceptaron capitular e recoñecer a derrota. As tropas inglesas ocupan Santo Domingo ata agosto en que abandonan e a parte Este volve ser colonia de España. Así se inicia o período de España Boba que durou ata 1821. En 1818, Boyer unifica a República de Haití e comeza unha campaña de unificación da illa baixo o Estado haitiano.

Inspirado polas ideas liberais Núnez de Cácerez conspira contra España no Leste e o primeiro de decembro de 1821 proclama a independencia da parte leste da illa creando así o Estado Independente do Haití Español. Isto recóllese na historia como Independencia Efémera. Boyer ao final decide ocupar a parte leste da illa en febreiro de 1822, tan só tres meses logo da proclamación de independencia por Núñez de Cáceres.

Coa chegada de Boyer á parte da illa aboliuse a escravitude e expúxose unha profunda reforma agraria. Con isto dáse inicio á Dominación haitiana, o 9 de febreiro de 1822. En pártea Oeste da illa inícianse conspiracións contra Boyer a partir de 1827, os que obrigan a que salga ao exilio en xaneiro de 1843.

Sobe ao poder Charles Herard. No Leste tamén se inicia un proceso revolucionario contra a dominación haitiana encabezado por liberais, entre eles Juan Pablo Duarte, Ramón Mella e Francisco do Rosario Sánchez. Fúndase o movemento clandestino A Trinitaria o 16 de xullo de 1838. Cando Herard chega ao poder inicia a persecución dos trinitarios. Para esta época hai grupos que queren a anexión, uns prol ingleses, outros profranceses e outros proespañoles. Estes grupos anteponse ás ideas independentistas dos trinitarios.

O grupo denominado afrancesados asinaron o coñecido Plan Levaseur en setembro de 1843 onde buscan protección de Francia para realizar a separación de Haití e, con todo, foi o 27 de febreiro de 1844 en que se produce un golpe de estado en contra do goberno haitiano e proclámase a independencia da parte leste da illa, creándose así a República Dominicana.

Os haitianos realizan algunhas invasións producíndose dúas batallas importantes: A Batalla de Azua o 19 de marzo de 1844 e a Batalla de Santiago o 30 de marzo de 1844. En ambas o exército haitiano é derrotado. A nacente república quedou dirixida por unha Xunta Central Gubernativa baixo o poder dos conservadores ata o 14 de novembro en que Pedro Santana é electo como o Primeiro Presidente Constitucional da República Dominicana.

As aspiracións expansionistas da nacente clase dominante haitiana e dos seus xefes políticos sen dúbida, foron o factor mais importante na nova situación creada, pero non menos certo é que sen o apoio durante un longo período de gran parte senón da maioría da poboación dominicana, a ocupación haitiana non tivese as características históricas que asumiu por múltiples razóns.

Durante a ocupación haitiana os dominicanos non formaban un Estado independente pero eran nación dominaba dentro dun Estado independente e contrariamente a como afirma a historiografía tradicional non é certo que os haitianos fixéronse de grandes propiedades, isto só sucedeu cos oficiais e funcionarios destacados da parte Este.

Boyer ao tomar posesión da parte leste da Illa dispuxo unha series de medidas tendentes a cambiar a situación imperante, como foi a abolición da escravitude, o que beneficio a uns nove mil escravos, pero ao mesmo tempo, obrígoos a permanecer nas parcelas, para que traballasen a terra dos esclavistas, tratando así de conciliar intereses.

Outra medida foino a internacionalización dos mecanismos xurídicos e políticos que rexerían a vida do país, notablemente a súa división en diversas unidades, a representatividade das poboacións por electores en diversos niveis e a posta en vixencia do Código Civil francés.

A partir de Boyer a terra deixo de ser un monopolio da clase dominante para aproveitar o plusproduto xerado polos produtores directos, fosen libres ou escravos. Boyer creo as bases do sistema agrario que aínda nos nosos dias mantén grande importancia.

Boyer desplego unha ofensiva bastante consistente contra o predominio económico dos hateros e contra o sistema da gandería extensiva, sentando as bases dun desenvolvemento agrícola moi superior ao que ata entón existía.

Por iso é polo que o período haitiano na súa primeira parte fose ademais un período de cambios sociais e institucionais, un período de notable crecemento económico. Durante a ocupación haitiana, consolidaron as novas relacións de produción que viñan xestando desde o século XVIII.

Pódense designar as novas relacións como de pequena propiedade mercantil precapitalista, e foron dominantes en xeral durante o transcurso do século XIX.

Foi coa ocupación haitiana que o novo modo de produción faise plenamente dominante, a liquidarse a escravitude, repartirse terras a quen non a tivesen, liquidarse o fundamental das rendas feudais, limitarse sensiblemente ao poder social e político dos hateros e fomentarse o desenvolvemento da agricultura.

A crise crónica do modelo baseábase no feito de que os pequenos campesiños non tiñan nin medios nin interese en desenvolver liñas mercantís regulares, xa que non tiñan recursos de man de obra, técnicos, financeiros, etc.

Víanse explotados polos comerciantes, razón pola cal producían para o mercado o imprescindible para procurarse algúns artigos manufacturados provenientes do exterior.

A ausencia dunha clase dominante agraria moderna e a fragmentación da propiedade xunto á rusticidad tecnolóxica, causaron a inexistencia do mercado interno e unha pobreza crónica xeneralizada.

O Código Agrario de Boyer, que foi copiado do código napoleónico, foi posto en vixencia en Haiti en 1821 e tivo como propósito asegurar a man de obra aos grandes e medianos propietarios, xa que impedía aos campesiños abandonar os predios onde laboraban, o que foi rexeitado tanto polos traballadores haitianos, como polos dominicanos.

Os primeiros, alegaron que non loitaron tanto para novamente ser escravos, mentres que os segundos argumentaron que sempre habían vividos sen ter que estar atados á terra, polo que non vían a necesidade de estalos baixo a nova situación creada.

O Código Agrario tivo como propósito principal na parte Este a distribución de terras e a eliminación do sistema dos terreos comuneiros, como o demostra a lei do 8 de xullo de 1824 que afecto considerablemente aos grandes propietarios, incluíndo á Igrexa que tivo que observar como partes das súas terras eran repartidas entre os campesiños.

Boyer, que practico unha política de alianza cos hateros confronto serios problemas na aplicación do Código Rural, xa que estes responderon organizando unha conspiración en Santo Domingo, que foi denominada a conspiración dos Alcarrizos en 1824.

O seu propósito non era só erradicar o goberno haitiano, senón retornar ao país a España, o que evidentemente constituía un retroceso, polo que non contou co respaldo das masas populares e foi derrotado.

Os hateros, no entanto, continuaron presionando ou lograron que Boyer descontinuara as distribucións de terras e concertase con eles unha alianza. Estes tamén se opuxeron firmemente ás pretensións de Boyer dean 1826 para que contribuísen co pago de imposto.

A intención era sufragar parte dunha débeda que contraeu con Francia tras aceptar en 1825 unha ordenanza do Rei francés Carlos X que recoñeceu a independencia de Haiti a cambio do pago de 150 millóns de francos en cinco anos.

A oposición entón non foi só dos hateros, senón tamén da clase media urbana e rural, que ata ese momento apoioulle, pero que non estaba disposta a cargar cos problemas do mandatario haitiano.

O Código foi un rotundo fracaso xa que logo de tantos anos de practica da pequena propiedade e da liberdade do campesiño resultaba moi difícil volver ao réxime da plantación e á servidume.

Temendo que a imposición de novas cargas tributarias e a posta en execución no Leste do Código Rural de novo levantasen a reacción dos hateros e esta vez con apoio popular considerable, Boyer expoño a este sector social un entendido no sentido de renunciar non soamente á aplicación do Código Rural na parte antigamente Española.

Tamén a aplicación de disposicións de partición de terreos comuneiros e de confiscación de numerosas propiedades de ausentes. Neste entendido, con todo, Boyer, deulles garantía aos hateros de non proseguir o programa de reparticiones de terras posto en practica desde o inicio da súa administración no país.

Isto tamén foi un rotundo fracaso xa que, aínda que os hateros seguiron existindo e seguiron explotando unha poboación traballadora bastante importante co beneplácito de Boyer, no entanto mantiveron os seus hábitos de vida e traballo arcaicos nas súas facendas.

Esta política de Boyer de alianza cos hateros provoco que a economía non seguise desenvolvéndose ao mesmo ritmo e que ata, co tempo, pártea dominicana fose afectada pola crise estrutural crecente da economía haitiana no seu conxunto e creásense de mais en mais condicións para a independencia dominicana.

Os trinitarios

A colonia española en Santo Domingo separouse de España de xeito pacífico. Con todo, o gobernador José Nuñez de Caceres mantivo a escravitude e a discriminacion racial nas leis. Isto resultou en que moitos dominicanos se sentisen desamparados, principalmente entre a poboación mulata, e apoiasen ao ditador haitiano Jean-Pierre Boyer no seu afán de unificar a illa, coa promesa de darlles máis dereitos e privilexios coa constitución haitiana, finalmente o exército haitiano invadiu Santo Domingo.

Durante 22 anos anexaron os haitianos territorio dominicano e intentaron eliminar o idioma e os costumes para asimilar aos habitantes dominicanos ao Estado Haitiano. Medidas positivas da anexión haitiana foron a abolición dos poucos escravos que todavian quedaban e leis que non discriminan en bases de cor. O ditador haitiano Jean-Pierre Boyer ordenou a publicar os documentos oficiais en francés e outras medidas que atentaban contra a esencia mesma das tradicións e cultura do que viría ser máis tarde o pobo dominicano. Practicaron a depredación dos grandes bosques maderables para pagar as reparacións de guerra a Francia coa madeira exportada. A maioria do pobo dominicano non se sentia que era haitiana, dada por diferenzas raciais, en especial a poboación branca e mulata, e o codigo rural, que recadaba impostos para pagar a débeda tributaria que Francia impúxolle ao Estado Haitano en 1825. Aínda que Duarte non estaba, os trinitarios non cejaban nas súas accións e na causa da liberdade do país. Francisco do Rosario Sánchez, Matías Ramón Mella e Vicente Celestino Duarte dirixían aos trinitarios, quen case sen recursos facían circular as ideas en follas manuscritas, para organizarse e sumar adherentes ás ideas separatistas.

No ano 1844, comeza a loita independentista, dirixida por Juan Pablo Duarte, Francisco do Rosario Sánchez e Matías Ramón Mella. Esa noite do 27 de febreiro de 1844 congregáronse aos poucos pequenos grupos de patriotas que proviñan das distintas zonas da cidade.

O comezo da acción separatista foi indicado por un trabucazo disparado por Matías Ramón Mella na porta da Misericordia, e que foi oído por todos os habitantes da cidade.

Aínda que Juan Pablo Duarte, o pai da Patria, achábase ausente, a noite do martes 27 de febreiro de 1844, na porta do Conde da cidade de Santo Domingo, a República Dominicana era proclamada por Francisco do Rosario Sánchez, o precursor do movemento armado e xefe do movemento tras a ausencia de Duarte, Tomás Bobadilla e Briones, representante dos conservadores, Matías Ramón Mella, Manuel Jiménez, Vicente Celestino Duarte, José Joaquín Puello, Gabino Puello, Eusebio Puello, Eduardo Abreu, Juan Alejandro Acosta, Remigio do Castelo, Jacinto da Concha, Tomás da Concha, Cayetano Rodríguez, Félix María do Monte e outros patriotas, quen expresarían á as autoridades haitianas a súa «indestructible resolución de ser libres e independentes, á conta das nosas vidas e os nosos intereses, sen que ningunha ameaza sexa capaz de retractar a nosa vontade».

Ese 27 de febreiro de 1844, Francisco do Rosario Sánchez e Ramón Matías Mella, cando chegada a noite dirixíronse cara á Porta do Conde, no baluarte de San Genaro, e izaron a bandeira dominicana. Ondeou na cidade de Santo Domingo a bandeira bordada por Concepción Bona e a súa prima María de Jesús Piña, xunto con outras damas. A Bandeira xurdira dun proxecto presentado por Juan Pablo Duarte, aprobado o 16 de xullo de 1838 na Trinitaria, onde se presentaron as cores e a forma da insignia que representaría ao novo estado, que se denominaría República Dominicana. A cruz branca. A cruz é o símbolo da loita dos libertadores para legarnos unha patria libre. Os patriotas planearan que na noite do 27 de febreiro tomar posesión de todos os fortes emprazados na muralla e do porto. Para levar a cabo estas accións, contaban coa cooperación de varios militares que apoiaban a causa e que estaban dispostos a entregar as súas posicións e axudar a tomar a Fortaleza. Ante o apoio popular e de diversos grupos que unían as súas forzas pola liberdade, os haitianos consideráronse incapaces de combater un alzamento de tal magnitude, e o 28 de febreiro obtívose a capitulación da guarnición haitiana. O 16 de xaneiro de 1844 Tomás Bobadilla e Briones redactou a Manifestación dos pobos da parte leste da illa, denominada antes Española ou de Santo Domingo, na que se enunciaban as causas da súa separación da República haitiana. Esta Manifestación sería a lei que rexería a república proclamada, ata que se promulgase a súa constitución.


A anexión e a restauración

A partir dese momento, e a falta dun liderado sólido dos seus dirixentes, iníciase unha era dominada por hacendados que tiñan poder económico, turnándose os gobernos durante breves períodos. Durante este tempo, grupos internos non se sentían contentos coa autonomía e buscaron anexarse novamente a España, feito que lograron o 16 de agosto de 1861. Dentro destes grupo atopábase Pedro Santa.

En 1865, recupérase a independencia, pasando novamente a unha etapa de falta de liderado e cambios continuos de gobernante. Esta situación durou ata que Ulises Heureaux (Lilís) instalou a súa ditadura durante 12 anos (1887-1899) ata que foi asasinado.

A ocupación militar estadounidense

Durante os inicios do século XX, a inestabilidade política e económica e o atraso nos pagos dos empréstitos realizados durante o século XIX, deron pé ao que se denominou a Primeira Invasión Estadounidense, que se estendeu desde 1916 ata 1924. Durante o período 1924-1930, a economía dominicana viviu un período que se denominou a Danza dos Millóns, motivado principalmente polo aumento nos prezos internacionais da cana de azucre.

Éra de Trujillo

Desde 1930 ata 1961 o país estivo baixo a ditadura de Rafael Leónidas Trujillo. O período no que este ditador estivo no poder, foi a época máis prominente do mesmo xeito que férrea da historia dominicana. A pesar de todo, o país seguiu vivindo certa bonanza económica grazas á exportación de azucre, sobre todo aos EE.UU. Trujillo foi un dos ditadores máis corruptos da República Dominicana, xa que usaba a opresión para o seu enriquecemento persoal. En 1937 executou unha violenta masacre contra habitantes de etnia haitiana. Logo da eliminación do «Movemento 14 de xuño» (1959) e o asasinato das Irmás Mirabal (que foron mandadas a matar por Rafael Leónidas Trujillo) o réxime comezou a decaer rapidamente ata que Trujillo foi asasinado en 1961.

Democracia e guerra civil

Logo da súa morte, o país pasou por varias direccións políticas entre as que se atopan a do profesor Juan Bosch, que foi derrocado aos 7 meses, un triunvirato e unha intervención armada estadounidense (1965), cuns 42.420 soldados en terra dominicana.

Os doce anos do goberno de Balaguer

En 1966 Joaquín Balaguer ascendeu ao poder e mantívose nel durante un período de 12 anos, nun goberno ditatorial no cal fixo uso de fraudes electorais e represións sobre os seus opositores políticos.

Gobernos de 1978 a 1986)

Durante as eleccións do ano 1978, resultou electo Antonio Guzmán Fernández, do opositor PRD). Foi o primeiro goberno elixido polo voto popular desde 1924. O seu mandato caracterizouse por ser un dos máis liberais que tivera a República Dominicana en décadas. Termina cando Guzmán suicidouse en 1982. Foi sucedido polo vicepresidente de quenda, Jacobo Majluta, quen gobernou por 43 días.

En 1982 gañou as eleccións Salvador Jorge Branco, do entón partido gobernante, o PRD.

Retorno de Joaquín Balaguer

En 1986 retomou o poder Joaquín Balaguer, quen naquel momento tiña preto de 80 anos. En 1990 resultou vencedor Joaquín Balaguer nunhas eleccións empañadas por denuncias de fraude por parte de Juan Bosch, do PLD). En 1994, Joaquín Balaguer resultou novamente vencedor nas eleccións, resultado dunha reforma constitucional do 14 de agosto do mesmo ano, ve recortado o seu período presidencial a dous anos, acordando a celebración de eleccións en 1996 e coa condicionante de que non se repostularía de novo no 1996.

Primeiro goberno de Leonel Fernández

En 1996, co apoio do Doutor Joaquín Balaguer e o Partido Reformista Social Cristián, resultou electo Leonel Fernández o cal levou a cabo un plan de recuperación económica na República Dominicana a base de negociacións e viaxes cara ao exterior e convertendo á República Dominicana en sede dalgunhas reunións de países e estados.

Goberno de Hipólito Mejía

En 2000, Hipólito Mejía ascendeu ao Poder Executivo. O seu goberno estivo marcado por grandes reformas económicas e sociais; no ano 2003 a economía sufriu unha forte crise, causada pola quebra de tres entidades bancarias que obrigaron ao goberno a realizar un salvamento dos ahorrantes para evitar un efecto dominou no sistema bancario.

Goberno de Leonel Fernández (2004-2008)

Doutor Leonel Fernández Reyna

O 16 de maio do 2004 realizáronse eleccións presidenciais nas cales saíu electo o Dr. Leonel Fernández Reyna con máis do 50% dos votos, por encima do seu opositor o enxeñeiro agrónomo Hipólito Mejía.

Ao iniciar o seu segundo mandato presidencial, o presidente Leonel Fernández Reyna esforzouse en combater a crise económica froito da fraude bancaria que se estivera xestando no país desde finais dos anos oitenta, a un alto custo do produto bruto interno. Con todo, para combater esta crise, foron necesarias tomar medidas drásticas que encareceron a vida dos dominicanos, entre elas a redución da taxa do dólar, provocando a perda de máis de 22.000 empregos nas zonas francas, un salto impresionante na débeda interna, provocando que o Banco Central da República Dominicana terminase tan debido, que foi necesario considerar o seu capitalización, entre outras medidas.

O enfoque do presidente Leonel Fernández foi no de pechar a brecha dixital no país. Isto comeza a lograrse coa educación informática e o establecemento de centros informáticos en todo o país.

O presidente Leonel Fernández tamén iniciou a construción do Metro de Santo Domingo, unha obra que non estaba contemplada entre as prioridades do seu goberno. Amplos sectores da poboación dominicana opuxéronse á súa construción xa que, a pesar de que recoñecen que é unha obra beneficiosa, existen sectores moito máis prioritarios e que están sendo descoidados polo goberno de Leonel Fernández. O Metro de Santo Domingo supón ser inaugurado para o 27 de febreiro 2008. O investimento no mesmo superou o investimento en educación, en saúde e en demais obras públicas.

O sector eléctrico continúa en mancar, e apenas ao 17 de outubro do 2006 decidiuse facer unha reunión de urxencia para rescatar o sector. As consecuencias ou froitos que a mesma puidese dar aínda non son tanxibles.

O Presidente dicidió facer unha campaña reeleccionista, sendo gañador das eleccións internas do Partido da Liberación Dominicana o 6 de maio do 2007, por encima do seu adversario o Licenciado Danilo Medina, para ser o candidato a Presidente polo Partido da Liberación Dominicana (PLD) entre os períodos correspondente a (2008-2012).

Estado

O Palacio Nacional da República Dominicana

A República Dominicana é unha democracia representativa cuxos poderes atopar divididos en tres: Poder Executivo, Poder Lexislativo e Poder Xudicial. O presidente nomea ao Gabinete, executa as leis provenientes do Poder Lexislativo e é o Comandante en Xefe das Forzas Armadas (Exército Nacional, Forza Aérea Dominicana e Mariña de Guerra). O presidente e o vicepresidente postúlanse baixo a mesma candidatura e son elixidos por voto directo cada catro anos.

O Poder Lexislativo está conformado por dous cámaras: o Senado con 32 sedes e o Cámara de Deputados con 178 sedes

Praza Colón

O presidente e vicepresidente son elixidos para un período de 4 anos. As eleccións congresionales e municipais son cada catro anos, mediando dous anos entre ambas as eleccións. As eleccións son efectuadas o día 16 de maio, e sufragan o voto as persoas maiores de 18 anos co documento nacional de identidade, ou Cédula de Identidade e Electoral.

Organización político-administrativa

A República Dominicana está formada por 31 provincias tendo cada unha o seu capital ou municipio cabeceira. Ademais, a capital nacional, Santo Domingo, atópase no seu propio distrito Distrito Nacional.

Provincias da República Dominicana
Mapa das provincias da República Dominicana.
Mapa das provincias da República Dominicana.
Lenda Provincia Capital Extensión Poboación
1 Azua Azua de Compostela 2531,77 km² 253.167
2 Bahoruco Neyba 1282,23 km² 135.592
3 Barahona Santa Cruz de Barahona 1739,38 km² 179.945
4 Dajabón Dajabón 1020,73 km² 78.045
5 Duarte San Francisco de Macorís 1605,35 km² 318.151
6 Elías Piña Comendador 1426,20 km² 66.267
7 El Seibo Santa Cruz do Seibo 1786,60 km² 105.447
8 Espaillat Moca 838,62 km² 228.173
9 Hato Mayor Hato Maior do Rei 1329,28 km² 99.696
10 Independencia Jimaní 2006,44 km² 50.833
11 La Altagracia Salvaleón de Higüey 3010,34 km² 182.020
12 A Romana A Romana 653,95 km² 219.812
13 A Veiga Concepción de la Vega 2287,24 km² 390.314
14 María Trinidad Sánchez Nagua 1271,71 km² 142.030
15 Monseñor Nouel Bonao 992,39 km² 174.923
16 Montecristi San Fernando de Montecristi 1924,35 km² 111.014
17 Monte Plata Monte Prata 2782,14 km² 180.376
18 Pedernales Pedernales 2074,53 km² 21.207
19 Peravia Bani 1329,28 km² 169.865
20 Puerto Plata San Felipe de Porto Prata 1856,90 km² 312.706
21 Hermanas Mirabal Salcedo 440,43 km² 106.450
22 Samaná Santa Barbara de Samaná 853,74 km² 91.875
23 Sánchez Ramírez Cotuí 1196,13 km² 194.282
24 San Cristóbal San Cristóbal 1265,77 km² 532.880
25 San José de Ocoa San José de Ocoa 855,40 km² 68.552
26 San Juan San Juan da Maguana 3569,39 km² 265.562
27 San Pedro de Macorís San Pedro de Macorís 1582,46 km² 301.744
28 Santiago Santiago dos Cabaleiros 2836,51 km² 908.250
29 Santiago Rodríguez San Ignacio de Sabaneta 1111,14 km² 65.853
30 Santo Domingo Santo Domingo Este 1296 km² 1.565.033
31 Valverde Mao 823,38 km² 285.979
D.N. Distrito Nacional Santo Domingo de Guzmán 1401 km² 1.112.062

Territorio

O territorio da República Dominicana comprende a parte oriental (74%) da illa A Española ou illa de Santo Domingo, situada no Mar Caribe, a cal é a segunda illa en tamaño das Antillas. A súa extensión total é de 48.730 km², dos cales 350 km² están cubertos polo auga.

Limita ao oeste coa República de Haití (276 km de fronteira) e está separado ao leste da illa de Porto Rico pola Canle da Mona. Colinda ao norte co Océano Atlántico ao longo de 586 km de costa e ao sur co Mar Caribe nunha distancia de 545 km.

Xeografía

A superficie da illa é de 110 km. Conta con preciosos arrecifes coralinos, lagoas costeiras, unha gran diversidade de aves e especies de réptiles, e ten tamén interesantes xacementos arqueolóxicos e covas que eran utilizadas polos taínos.

A illa contén unha alta porcentaxe de especies endémicas e riqueza florística. Das 539 especies reportadas no Parque Nacional do Leste, a maioría atópanse neste lugar. Na zona aparecen varias asociacións de especies vexetais, as cales integran diferentes ecosistemas, entre os que se poden distinguir os bosques semi-húmidos, matogueiras, e os manglares ou bosques salgados, que se compón de catro especies neotropicales: mangle negro, vermello, branco e botón.

A Illa Saona é a máis grande das illas adxacentes á República Dominicana. Pertence á provincia A Romana e é parte do Parque Nacional do Leste. A illa tamén é de grande atractivo turístico polas súas fermosas praias e belezas naturais.

A illa conta con dous asentamentos humanos permanentes, os poboados de Man Juan e Catuano. Man Juan é un pobo pescador de casas de madeira, e Catuano ten un destacamento da mariña de guerra.

Na Saona tamén se identificaron especies de tartarugas mariñas incluíndo caguama, carey, tartaruga verde e tinglar. Entre as aves pódense apreciar gaivotas de praia, zancudas, a pomba coronita, e a cotorra verde, a cal está en perigo de extinción. Outros fascinantes animais como a iguana rinoceronte, o manatí, o golfiño e o murciélago pescador son tamén parte dos habitantes da illa.

Reportáronse 40 especies de peixes, 10 de corais, e 124 de moluscos, colocando a zona como unha das máis importantes reservas ecolóxicas do pais.

O territorio dominicano está dividido, politicamente, en 31 provincias e un Distrito Nacional. O Distrito Nacional, onde se atopa localizada a cidade capital do país, é similar a unha provincia aínda que con características propias.

As provincias son unidades políticas e administrativas, de creación artifical en que se divide o territorio nacional para facilitar ao goberno central delegar a súa autoridade a nivel intermedio, polo menos teoricamente. En cada provincia hai un "Gobernador Civil", nomeado polo Poder Executivo e do que é o seu representante. Aínda que en cada provincia existe unha "Cidade Capital de Provincia", esta é simplemente a sede do principal concello da provincia; normalmente, as oficinas rexionais do goberno central atópanse na capital provincial.

O Distrito Nacional creouse en 1936, co nome de Distrito de Santo Domingo, para dar unha categoría e tratamento especial ao territorio sede da capital do país. A súa administración está a cargo do Concello de Santo Domingo. Aínda que para moitos fins o Distrito Nacional é similar a unha provincia, hai moitas características que o diferencian; por exemplo, non hai un "Gobernador Provincial" e está formado por un só municipio.

Ao nivel provincial, as únicas autoridades electas son os representantes congresionales: 1 senador por provincia e polo Distrito Nacional e un número variable de deputados (pero nunca menos de 2).

Cada provincia está composta por dúas ou máis Municipios (anteriormente denominadas "Comúns"). Os Municipios son unidades político-administrativas erixidas por lei, non existindo requisitos obxectivos para a súa creación. O seu goberno está a cargo do "Concello", elixido polos cidadáns que viven no seu territorio. O poder executivo a nivel distrital é o "Síndico", electo tamén polos habitantes do municipio.

Cando nun mesmo municipio hai outros centros poboacionais de certa importancia, estes poden elevarse á categoría de Distrito Municipal, cuxo Síndico é nomeado polo Concello do Municipio ao cal pertence o distrito.

Os municipios están compostos, á súa vez, por Cidades, Vilas, Poboados e Seccións. Cidade é a capital de provincia e calquera poboación con máis de 10,000 habitantes. As Vilas son as cabeceiras de municipio e calquera poboación de máis de 1,000 habitantes. Poboado é unha poboación con menos de 1,000 habitantes. As Seccións son entidades rurais constituídas por Paraxes. Os "Alcaldes Pedáneos" son nomeados polos Concellos para que os representen nas paraxes (non existen representantes per se nas demais unidades municipais).


A República Dominicana ocupa a parte oriental da Española, cunha superficie de 48,442 km², e un perímetro de 1,963 kms (1,575 kms. de costa e 488 kms. de fronteira con Haití. As súas dimensións máximas son:

  • 390 kms. deste a Oeste (Cabo Engano ás Lajas)
  • 265 kms. de Norte a Sur (Cabo Isabela a Cabo Beata)

Con coordenadas xeográficas de 17° 36' - 19° 58' latitude Norte e 68° 19' - 72° 01' lonxitude Oeste, a República Dominicana áchase na rexión subtropical de furacáns. O seu insularidad e relativamente pequena superficie permiten que unha forte influencia marítima controle os patróns climáticos xenerais.

A fronteira con Haití é unha fronteira convencional e non natural polo que, debido á orientación do noso relevo, fai que compartamos con Haití montañas e vales. Está delimitada por 313 pirámides e o seu extremo Norte localízase na desembocadura do río Dajabón e o extremo Sur na desembocadura do río Pedernales.

A República Dominicana ocupa unhas 2 terceiras partes da illa da Española (Hispaniola), Antillas Maiores, cunha extensión duns 48,442 km² dos 77,914 km² que ten a illa. Os outros 29,472 km² en pártea Oeste corresponden á República de Haití. Pola súa extensión, a illa da Española é a segunda en tamaño das Antillas Maiores, logo de Cuba que ten 114,500 km².

Situada no Mar Caribe, con coordenadas xeográficas 17° 36' - 19° 58' N e 68° 19' - 72° 01' Ou, a illa ten no seu eixo maior unha lonxitude duns 660 km desde Cap deas Irois, en Haití, ata Cabo Engano, na costa oriental, e uns 268 km ao longo do seu eixo menor, desde Cabo Isabela na costa Norte ata Cabo Beata na costa Sur. Circundan as súas costas 4 illas menores: Illa da Gonaïve, Illa Tartaruga, Illa Saona e Illa Beata, sendo as dúas últimas de xurisdición dominicana, así como unha serie de cayos e illotes na proximidade das costas. O litoral da República Dominicana alcanza os 1,500 km de lonxitude.

A illa A Española foi considerada como parte dun sistema maduro de arco de illas. A posición actual atópase ao longo do límite Norte entre a Placa do Caribe, que vén desprazando cara ao Leste, e a Placa de Norte América, que se move cara ao Oeste. Este límite é activo e a súa historia xeolóxica, bastante complexa, mostra episodios de vulcanismo, plutonismo, metamorfismo e levantamento tectónico, típico do arco antillano, caracterizado por presentar unha forte sismicidad, un fallamiento activo e anomalías de gravidade isostáticas, por un aparente subcorrimiento litosférico e por un vulcanismo do Cuaternario.

No seu conformación actual, e directamente relacionado co anteriormente exposto, presenta unha accidentada topografía intercalándose os alicerces ("Horst") coas fosas tectónicas. A Cordilleira Central, de abrupto relevo, é a cadea montañosa máis elevada de todo o arco antillano, alcanzando alturas de máis de 3,000 metros sobre o nivel do mar. A illa foi subdividida en 10 rexións subtectónicas ou geomorfológicas:

Evolución xeolóxica

A orixe xeolóxico da illa de Santo Domingo remóntase á segunda etapa do período Cretáceo da Era Secundaria, cando comezou o proceso de ascenso da illa debido ao fenómeno de subducción da placa norteamericana que se incrusta por baixo da placa caribeña, avistando os primeiros vestixios representados polos sistemas montañosos máis antigos.

Ao cabo dos períodos Paleoceno, Eoceno, Oligoceno, Mioceno e Plioceno da Era Terciaria formáronse os demais sistemas montañosos da illa, formándose un arquipélago composto por tres illas alargadas e separadas por dúas canles mariñas.

Na medida en que seguía o levantamento da illa, entre os últimos períodos da Era Terciaria e o período Plistoceno da Era Cuaternaria, xorden os vals e as chairas costeiras de toda a illa e desaparece a canle mariña que se estendía entre as actuais baías de Neyba e de Porto Príncipe, produto do permanente levantamento da illa e ao tempo de xurdir todos os seus vals e chairas, ocorre a fusión das tres illas orixinais.

Neste período desaparece o outro canle mariña, dando paso o Val do Cibao, retirándose tamén as augas que ocupaban os espazos dos antigos lagos, converténdose os vals, o que permitiu a deposición de materiais aluviales apostados polos ríos e arroios máis grandes, e pola mesma acción gravitatoria contribuíndo coa formación de abanicos e terrazas aluviales ao pé dos sistemas montañosos, dando orixe a chans aluviales, sedimentarios e lacustres de orixe mariña.

Relevo

O chan de República Dominicana ofrece un aspecto montañoso no seu maior parte, con catro eixos orográficos principais, orientados de Oeste a Este, atopando a Cordilleira Central, a máis importante da illa, posuidora do Pico Duarte con 3175m, sendo esta a máxima elevación das Antillas; a Cordilleira Setentrional ou Sierra de Monte Cristi e a Cordilleira Oriental. Ademais da Sierra de Yamasá, Sierra de Samaná, Sierra de Baoruco, Sierra de Neiba e Sierra Martín García.

Tamén o Val do Cibao, Val de Bonao, Val de Neiba ou do Yaque do Sur, Val de San Juan, Val de Vila Altagracia, Val de Constanza, Val de Jarabacoa, Val de Rancho Arriba, Val de Río Limpo e Val de Tireo.

Así como as chairas costeiras do Norte que son: Chairo de Bajabonico, Chairo de Boba-Nagua, Chairo de Porto Prata e Chairo de Yásica. Os do Leste Chairos Costeiros de Sabana da Mar e de Miches e Chairo Costeiro Suroriental ou Gran Chaira do Caribe; e os do Sur, Chairo Costeiro de Azua, Chairo Costeiro de Baní ou de Peravia e Chairo Costeiro de Oviedo e de Pedernales.

Hidrografía

A República Dominicana posúe un territorio de preto de 48.440km² e un 1.6% deste son augas interiores.

Visitar Río San Juan resulta unha experiencia impresionante, atopar unha fonte virxe de natureza viva. A canle de doces e cristalinas augas que forman o río subterráneo e os mananciais da Lagoa do Grigrí, ten en media un quilómetro de extensión e uns metros antes xúntase coas augas do mar para confabularse ambas as correntes e formar un arco iris acuático digno de admirar. O percorrido afeito dos visitantes da fonte natural é de dous quilómetros, un debaixo da sombra dos mangles e árbore Grigrí, e outro mar dentro, onde o visitante aprecia os bancos de corais amarelos, azuis e negros que se atopan camiño ao lugar de destino do paseo, a Cova das Golondrinas. Esta caverna non se sabe o tempo da súa formación, posúe unha entrada maxistral e unha piscina interior como ningunha outra. Ademais do impresionante do seu albufera natural, non menos impresionantes son as súas praias como; Caletón, a praia de Mino e Praia Grande. Emersión dun río subterráneo, localizada na cidade de Río San Juan, a que se comunica co mar a través dunha canle cuberta de mangle. Lagoa litoral formada por un río subterráneo, froito do fenómeno kársico orixinado polo predominio de rocas calcarias na nosa xeografía.

Río Yaque Do Norte

O Yaque do Norte nace a unha altura de 2580 metros sobre o nivel do mar no Pico do yaque ou Rucilla, na Cordilleira Central. É o segundo río con nacemento máis alto no país.

O seu percorrido é de 296 quilómetros, desembocando preto de Monte Cristi, ao extremo noroeste do país. É a conca hidrográfica máis grande do país, cun total de 7044 quilómetros cadrados

É o Río mais importante do país e o mais extenso.

Os seus principais afluentes son:

Jimenoa

Bao

Amina

Mao

Guayubín

Maguaca

Río Camú

Nace no Pico a Golondrina e pasa pola Veiga, San Francisco e Cotuí e ten 137km de lonxitude. Os ríos da República Dominicana son moi abundantes, con relación ás demais illas da rexión antillana. O territorio conta con cinco grandes ríos principais, os cales son:Yuna, Yaque do Norte, Yaque do Sur, Ozama e Artibonito (compartido con Haití).

Os ríos que drenan o territorio dominicano xogan un papel destacado no desenvolvemento económico do país. Destes aliméntanse os acueductos, que levan a auga potable ás comunidades urbanas, e nalgúns casos ás rurais. O mellor aproveitamento que a comunidade dominicana fai dos seus ríos é na agricultura; mediante a construción de canles de risco incorporou extensas áreas de chans secos.

Entre as principais empresas hidroeléctricas están Hatillo,Taveras, Bao, Valdesia, Sabana Egua, Recuncho, Sabaneta, Maguaca, Chacuey, Jigüey e a presa de Aguacate. A República Dominicana conta tamén cunha importante conca lacustre o lago Enriquillo, o cal é o máis importante do noso país, ten unha superficie de 265km² e serve, sendo a illa Cabritos (parque nacional) a máis importante destas, pola riqueza da súa fauna e a súa flora.

Ríos da Vertente Norte ou do Atlántico

Dajabón (Masacre), Chacuey, Yaque do Norte (e os seus afluentes Maguaca Guayubín, Cana Chapetón, Gurabo, Mao, Amina, Bao e Jimenoa); Bajabonico, Camú do Norte, Yásica (e o seu afluente Jamao), Joba, San Juan, Boba, Nagua, Yuna (cos seus afluentes Camú, Masipedro, Jayabo, Maimón, Chacuey, Payabo, Jaya, e Cuaba); e o Yabón, único río importante da vertente Norte na Cordilleira Oriental.

Ríos da Vertente Sur ou do Caribe

O Yuma, o Chavón (co seu afluente Sanate), o río Doce (ou A Romana), o Soco (co seu afluente o Seibo), O Higuamo (co seu afluentes Casui e Magua), o Ozama (cos seus afluentes Isabela, Sabita e Yabaco), o Haina (co seu afluente o Isa e o Duey), o Nigua, o Nizao (cos seus afluentes Mahoma e Mahomita), o Bani, o Ocoa, o Via, o Tabara, o Yaque do Sur (cos seus afluentes As Cuevas, Grande ou do Medio, San Juan e Mijo) e finalmente Pedernales. O río principal da vertente Sur, é o Yaque do Sur. O macizo do Pico Duarte é sumamente importante para o réxime hidrológico do país. Alí nacen os dous ríos máis importantes da República Dominicana: o río Yaque do Norte co seu afluente río Bao e o río Yaque do Sur cos seus afluentes río Mijo, río Grande e río San Juan.

Estes ríos son moi importantes para fornecer auga potable aos centros urbanos e para a rega das zonas áridas no Cibao Occidental, o Val de San Juan e as chairas de Azua e de Barahona. Todos os ríos principais teñen presas cando salguen da cordilleira ao chairo. Esas presas, ademais de almacenar auga para as tempadas máis secas, contan con centrais hidroeléctricas que xeran unha parte importante da enerxía eléctrica a nivel nacional. Debido á formación xeolóxica da Cordilleira Central, as súas augas son principalmente superficiais. Por iso, ata nos puntos máis altos como no Vallecito de Lilís, aflora auga durante a maior parte do ano.

Clima

Ten un clima predominantemente tropical e onde as choivas son abundantes, unha temperatura media entre os 25 e 30 °C , con poucas excepcións en rexións cunha grande altitude como Constanza, Jarabacoa e Ocoa, entre outros, onde a temperatura descende ata 5 °C baixo cero no inverno. O día expándese entre 11 e 13 horas ao ano, segundo a tempada.

A estación chuviosa abarca desde maio ata novembro destacándose maio, agosto e setembro e, debido ás súas choivas torrenciais, durante esta época sófrense numerosos corrementos de terra. É propensa ao paso de furacáns e en media ocorre un cada 7 ou 8 anos e unha tormenta tropical cada 4 anos, e inundacións.

A República Dominicana está situada a 19° de latitude norte e presenta as características dun clima subtropical modificado polos ventos alisios do nordés e pola topografía do país. As variacións climáticas son marcadas, oscilando desde semiárido a moi húmido. A súa latitude e os sistemas de presión prevalecientes, influídos polo sistema do Atlántico medio, que ten altas presións, fan o seu clima similar ao das outras Antillas Maiores (Cuba, Xamaica, Porto Rico).

A temperatura media anual ao nivel do mar é de 25° centígrados, con pequenas variacións estacionales. A precipitación media anual varía en forma drástica de 455 mm na Hoya de Enriquillo (Val de Neyba) a 2,743 mm ao longo da costa nordés. A distribución xeográfica e estacional das choivas é errática.

Existen normalmente dúas estacións de choivas: a de abril a xuño e a de setembro a novembro. Xeralmente o período de decembro a marzo é o menos chuvioso.

O país atópase nunha rexión caracterizada por tormentas tropicais e, entre os meses de agosto e novembro, pode experimentar danos ocasionados por fortes ventos, choivas e mareas altas.

Factores do clima Dominicano

Latitude. A República Dominicana atópase entre os paralelos 17° 36' e 19° 58'. Isto coloca ao país ao bordo da zona tropical norte, o que se reflicte nos elementos do clima que están relacionados coa radiación solar (temperatura, presión, ventos, humidade, choiva, etc.), tanto na súa duración como intensidade.

Insularidad (e reducida extensión). O feito de ser unha illa de reducida extensión e que se atopa bastante afastada das masas continentais fan que a influencia do mar sexa importante. As brisas diarias mar-terra suavizan e uniforman as temperaturas e inflúen na cantidade e distribución das "choivas", ao arrastrar as masas de aire húmido procedentes do mar. O país, e a illa, está libre das temperaturas extremas a que están sometidos os continentes.

Proximidade a grandes masas de auga e terra. As Correntes Ecuatoriais do Norte e do Sur afectan ao país debido ás súas altas temperaturas e acuosidad, contribuíndo a intensificar eses carácteres no noso clima. Por outra banda, a nosa relativa proximidade a Norte América ponnos ao alcance das masas de aire frío que descende no inverno polas chairas centrais de Estados Unidos e que, ao chegar ao noso país, determinan choivas miúdas e baixas temperaturas, fenómeno coñecido como "norte".

Temperatura dos mares veciños. A temperatura non é igual no Océano Atlántico e no Mar Caribe. As augas costeiras do Norte reciben os efectos das baixas temperaturas do Atlántico Norte; ademais, o Mar Caribe está máis próximo á liña ecuatorial.

Dominio dos ventos do Leste. Os ventos Alisios do Nordés (ou do Atlántico) son ventos que veñen absorbendo humidade ao longo do Atlántico e producen choivas abundantes ao atoparse coas montañas. A pesar de ser constantes están suxeitos a un ritmo estacional así como a cambios diarios. As perturbacións producidas no seo dos Alisios (ondas Alisias ou do Leste) ocasionan períodos ininterrompidos de días moi chuviosos, seguidos doutros secos.

Sistemas de presión. Os centros de altas e baixas presións afectan á República Dominicana. Entre os centros de alta presión atópanse o do "Atlántico - Bermudas" e o continental de América do Norte; un centro de baixa presión é o dos golfos de Mosquito e Darién.

Relevo da illa. O variado relevo da illa (e, polo tanto, do país) determina importantes variacións locais así como grandes variacións diarias nos distintos elementos meteorolóxicos. Compárese, por exemplo, as temperaturas de Constanza coas de Jimaní ou de Mao (ver Temperatura). Outro tanto pode dicirse das precipitacións, pois a posición das nosas cordilleiras, cuxos eixos orientar de Noroeste a Sueste, permiten elevadas precipitacións ao lado de barlovento e choivas escasas a sotavento.

Furacáns. Estes están asociados con fortes ventos (que en ocasións exceden os 200 km/h) e choivas torrenciais (con intensidades superiores aos 500 mm/24 horas). Os furacáns e outras tormentas tropicais rexístranse principalmente de agosto a outubro, afectando maiormente ao Suroeste do país.

Economía

A moeda nacional da República Dominicana é o peso dominicano, cuxo símbolo é «RD$» e divídese en cen centavos. De acordo coa Constitución do país, a emisión da moeda nacional do Banco Central da República Dominicana.

A República Dominicana é unha país en vías de desenvolvemento de ingreso medio, dependendo, principalmente, da agricultura, comercio, servizos e, especialmente, turismo. Aínda que o sector servizos excedeu á agricultura como o principal provedor de empregos (debido, sobre todo, ao auxe e crecemento do turismo e as Zonas Francas), a agricultura aínda se mantén como o sector máis importante en termos de consumo doméstico e está en segundo lugar (detrás da minería) en termos de exportación. O turismo achega máis dun US$ 1,000 millóns ao ano. Zonas Francas e turismo son os sectores de maior crecemento. Remesas de dominicanos vivindo nos Estados Unidos estímanse nuns US$ 1,5 mil millóns por ano. A República Dominicana é a oitava economía máis grande de América Latina logo de Brasil, México, Arxentina, Venezuela, Colombia, Chile e Perú.


Telecomunicacións

A República Dominicana colócase á cabeza dos países latinoamericanos en materia de telecomunicacións. Existe servizo de discado directo ao país marcando o código de área 809. Varias compañías compiten ofrecendo servizos de telefonía local e internacional, liñas fixas e celulares móbiles, discado directo internacional, facsímiles, correo electrónico e Internet, celulares, videoconferencias, datos, entre outros.

O Instituto Dominicano de Telecomunicacións (INDOTEL) é o organismo competente nesta materia.

As principais empresas son: Claro Codetel , Tricom, Orange e Centennial.

Existen centros de telecomunicacións en todos os puntos turísticos do país.

Na República Dominicana rexístranse 201.058 contas de Internet e 2.000.100 usuarios, o país dispón de case seis millóns de liñas fixas e móbiles de teléfonos cunha teledensidad de 65%, cun crecemento moi alto ao ano, existen 110.184 novas contas ADSL e 14.504 contas con outras modalidades de banda ancha, incluíndo a tecnoloxía converxente que xa se ofrece na República Dominicana. As contas DSL representan un pouco máis do 60% das contas totais de Internet, mentres o país avanza cara á converxencia, que implica que o celular pódense recibir hoxe varios servizos, incluíndo Internet, a marcada preferencia dos consumidores dominicanos pola tecnoloxía dixital, o que contribuíu a que as prestadoras ofrezan un servizo móbil cun 99% de dixitalización da infraestrutura de rede.

Dispón dunha Lei sobre Comercio electrónico, documentos e firmas dixitais, a 126-02 de 4 de setembro do 2002. En setembro de 2006 o INDOTEL facultó á empresa Avansi CxA a operar prestando servizos como autoridade de certificación (CA).

O Transporte na Republica Dominicana

Taxis

Na República coñécese como ?Carros de Conchos? aos taxis colectivos que funcionan 24 horas. Hai gran número deles, percorren a cidade, e paran na rúa se se lles fai sinal. O inconveniente é que non resultan moi económicos comparados con outros medios de transporte do país.jkkhjlk

Coches de aluguer

Na capital hai moitas compañías de aluguer de coches. Esíxese ser maior de 25 anos, e posuír permiso de conducir nacional ou internacional (válidos só para un período de 90 días). Na República Dominicana condúcese pola dereita. Advertencia: hai que extremar as precaucións na parte vella de Santo Domingo, onde as rúas estreitas e con esquinas dificultan a visibilidade.

Autobuses

Autobuses Urbanos

Santo Domingo ten autobuses urbanos con tarifa única.

Autobuses Interurbanos

Hai un servizo de autobuses que une Santo Domingo coas cidades máis importantes do país. É un medio de transporte cómodo (moitos con aire acondicionado) e cun prezo accequible, recomendable para coñecer a illa.

Barcos

A República Dominicana é un importante centro turístico que atrae visitantes de todo o mundo. Moitas compañías internacionais de cruceiros chegan a pártea norte da República Dominicana. Ademais, a capital, Santo Domingo, ten o seu propio porto para cruceiros.

Demografía

A maior parte da poboación dominicana está formada por unha mestura de descendentes de europeos, africanos e taínos, representando este grupo aproximadamente o 73% da poboación. Aproximadamente un 11% dos dominicanos son principalmente de ascendencia africana. Un 16% son brancos, na súa maioría de ascendencia española ou europea do mesmo xeito que árabe (libaneses, palestinos, sirios, etc.). A poboación taína está practicamente extinguida. Existen tamén minorías Asiaticas de orixe chinés ou xaponés que representan o 1%.

A cultura dominicana é unha mestura de varias culturas, resultante das migracións e das ocupacións militares (española, francesa, e estadounidense). Conserva trazos hispánicos no fala e na relixión, tamén na música e nas súas coreografías e instrumentos. Pero tamén, a cultura dominicana ten moitas influencias africanas, antillanas, e especialmente estadounidenses. A súa relixión oficial é a Católica, pero existe unha relixiosidade popular, que conserva trazos sincréticos coas relixións animistas que trouxeron as distintas etnias escravas africanas que foron traídas á Illa de Santo Domingo, en forma orixinal, e logo expandida a toda América, desde principios do Século XVI, para substituír á decimada poboación indíxena tomada como escrava polos conquistadores españois. Isto fai que exista unha relixiosidade popular baseada no sincretismo relixioso, coñecido como o vudú ou voudú. Autores como Carlos Esteban Deive, sosteñen que na República Dominicana existe un Vudú como trazos diferenciados do Vudú haitiano, da Santería cubana, do Candomblé de Brasil, e das demais manifestacións relixiosas sincréticas de América e do Caribe.

Desde os anos 1960, problemas económicos provocaron a migración de moitos dominicanos a EE.UU., principalmente ás metrópolis costeiras do Leste. A zona de Wáshington Heights na cidade de Nova York está tan densamente poboada de dominicanos que algunhas veces é denominada como Quisqueya Heights. Segundo o Censo de Descendencia Demográfica do Bureau Estadounidense de Censos no ano 2000, o condado de New York (do Alto Manhattan), na cidade de Nova York, contén o maior grupo de inmigrantes dominicanos dentro de EE.UU. e que este grupo constituír como o primeiro grupo poboacional deste condado, que posúe unha poboación estimada de 8 millóns de habitantes. Tamén ocorreu un proceso migratorio cara á illa lindeira de Porto Rico e cara a España.

A illa era coñecida co nome de Babeque ou Quisqueya, polos seus habitantes indíxenas orixinais, entre os cales estaban os Indios taínos, os cales falaban a lingua dos arauacos do alto Orinoco, lugar de onde procedían. Aínda que esta versión é disputada por algúns historiadores, o nome de Quisqueya veulle dado por algúns dos chamados Cronistas de Indias españois que escribiron e relataron sobre a vida e costumes dos indios. Entre estes cronistas cabe mencionar ao Pai Bartolomeu Das Casas, a Gonzalo de Oviedo, a Frei Román Pané, Pedro Mártir de Anglería, entre outros. Este último, tivo o trazo de escribir bastante sobre os indios, aínda que nunca estivo en América. E en cambio, Frei Román Pané tivo a virtude de ser o primeiro español en aprender a lingua dos indíxenas en América, e en escribir o primeiro libro escrito por un non indíxena en América.

Os dominicanos son agora, un dos grupos máis grandes de latinos en EE.UU., logo dos mexicanos, portorriqueños e cubanos.

En anos recentes, inmigracións ilegais haitianas incrementáronse substancialmente a medida que a poboación en Haití crece, así como polos problemas políticos e sociais de devandito país (a partir do 2004).

O último censo realizado no país, no ano 2002, arroxou unha poboación de 8.562.541 (4.265.215 homes e 4.297.326 mulleres). No 2004 a poboación estímase en 9.584.000 persoas.

A Zona Metropolitana de Santo Domingo-Haina-San Cristóbal é unha das máis importantes do Caribe, contando cunha poboación de preto de 3,7 millóns de habitantes. E poderíase considerar algún día como parte das 100 áreas metropolitanas máis grandes do mundo.

Cultura

A República Dominicana é coñecida por dous ritmos musicais chamados merengue e bachata, os cales foron populares desde mediados do século XIX.

Entre os principais expoñentes da música dominicana atópanse Juan Luís Guerra

  • Joseíto Mateo
  • Jhonny Ventura
  • Os Irmáns Rosario
  • Kinito Méndez
  • Eddy Herrera
  • Sergio Vargas
  • Ramón Orlando
  • Anthony Santos
  • Anthony Ríos
  • Joe Beiras
  • Toño Rosario e O Prodixio.

Gastronomía

A República Dominicana ten o que se coñece como a «bandeira nacional», que non é máis que arroz branco, habichuelas guisadas e carne guisada ou espaguetis, o mesmo pode estar acompañado de guarnicións como tostones (ou fritidos verdes, que son o mesmo plátano verde, pero fritido en aceite de xeito especial), ensalada, etc.

Chama a atencion do turista pratos como o «mangu» que é unha especie de puré de plátanos verdes. O plátano forma parte importante da gastronomía típica dominicana. Un prato tipico que goza de gran popularidade e aceptacion é o «sancocho», que é unha version adaptada do cocido español, o mesmo esta feito a base de viandas: plátano, yuca, papas, yautia, auyama, verduras e carnes: costillita de porco, polo, entre outras. acompáñase regularmente de arroz branco.

Así como en EE. UU. existe a comida rápida, en República Dominicana é común o que se coñece como pica polo, que é polo frito, a miúdo acompañado de tostones ou de papas fritas.

Entre as sobremesas típicas favoritos de República Dominicana cabe mencionar:

  • Feixón con doce: crema de feixón con leite, azucre e pasas, adóitase consumir maiormente en Semana Santa.
  • Majarete: crema feita a base de millo, con canela en po por riba.
  • Jalao: doce de coco raiado con melaza, que se fai en forma de bóla, coma se fose unha albóndega.
  • Doce de coco tenro con leite.
  • Doce de leite en pasta, tanto só como con recheo de froitas como laranxa, guayaba, cajuil, etc.

Deporte

Aínda que na República Dominicana practícanse múltiples deportes, o béisbol ou "pelota" é o máis popular. Actualmente hai seis equipos de béisbol profesional:

Na República Dominicana hai deportistas moi sobresalientes, moito deles xogan no béisbol profesional de USA.

Un dos deportistas dominicanos máis sobresalientes é Juan Marichal, quen foi un dos mellores pichers de grandes ligas estadounidense, foi o primeiro latino en chegar ao salón da Fama de Cooperstown.

O deporte nacional é o béisbol ou «pelota», como afán chamalo os dominicanos. Xógase durante todo o ano en todo o país, pero a tempada oficial é a de inverno. O país conta con excelentes xogadores de Grandes Ligas e con Inmortais como Juan Marichal.

Existen excelentes campos de golf, incluíndo varios de deseño por famosos como Robert Trent Jones e Pete Dye. Os campos de golf de Praia Dourada, en Porto Prata, e Os Cajuiles, en casa de Campo, A Romana, atópanse entre os máis coñecidos. Na Romana destaca o famoso Dente de Can, mentres que na Costa Norte atopamos o máis recente na área de Praia Grande entre Porto Prata e Río San Juan.

Nos deportes acuáticos, existen excelentes áreas para a pesca de curricán. Toda a illa conta con magníficas praias para practicar a pesca submarina.


Beisbol

A liga profesional da República Dominica empezou en 1890 con dous equipos profesionais.

Cando o Licey foi fundado en 1907, os equipos "Ozama" e "Novo Club" disputábanse a supremacía do beisbol no noso país. O poderoso Licey foilles quitando terreo ata facelos desaparecer.

Non había rivais para o Licey na pelota dominicana, o cal orixinou un "parto provocado" ao fundirse nun só tres dos equipos da época, "San Carlos", "Os Raparigos" e o "Delco Lite" dando lugar, con peloteros "escollidos" deses tres equipos, ao nacemento do equipo "Escolleito", cuxa fundaciòn oficial remóntase ao 21 de febreiro de 1921, é dicir, catorce anos logo de ser fundado o equipo Licey.

O deporte de béisbol xogábase en series curtos entre dous equipos. O béisbol produciu moitos equipos e clubs. O Escolleito era un dos mellores equipos, é unha parte grande da historia do béisbol en República Dominicana..

A historia do Escolleito é que se formou en 1921 en resposta a un equipo superior que se chamaba Licey de Santo Domingo. Un grupo de xente fundou o club duns equipos restantes para derrotar a Licey. Eles chamárono o Escolleito. Esta selección se proponia temporal. Con todo, o Escolleito se convertió no equipo máis competitivo do Caribe. Moitas estrelas de béisbol levaron os uniformes vermellos do Escolleito. O Escolleito tiña os xogadores de Cuba, onde o béisbol era xa moi famoso, e das estrelas locais.

O Licey e o Escolleito foron, desde entón, os grandes rivais da capital e do país habiendose unido en 1937 para conformar o equipo que se chamou "Dragones de Cidade Trujillo" a fin de facerlle fronte á fusión das "Aguilas do Cibao" e as "Estrelas de Oriente".

Isto foi obra do ditador da República Dominicana, Rafael Trujillo, fixo que os equipos, Licey e o Escolleito, fusionásense. Esta fusión produciu o equipo que se chamaba Cidade Trujillo Dragones despois do capitol da República Dominicana. Trujillo comprou os xogadores mellores que o diñeiro puido comprar. Os xogadores eran de Cuba, a República Dominicana, Porto Rico, e os Estados Unidos. O escolleito gañou o compeonato no Caribe. Entón, o compeonato perdeu diñeiro de catorce anos porque Rafael Trujillo pagou moito diñeiro aos xogadores.

Con todo, o Escolleito regresou na República Dominicana para xogar nos fins de semana durante o verán, e só durante o día. Despois do béisbol regresou, o Escolleito foi outra vez encima do béisbol. As estrelas dos Estados Unidos agora xogaron na República Dominicana e o Escolleito tivo os seus habillidades. O Escollido aínda foi un equipo maior na República Dominicana e o Caribe.

A partir de aí, a práctica do beisbol superior paralizouse ata o ano 1951, iniciandose unha nova etapa que se solidificó en 1955 coa inauguración do primeiro estadio baixo luces e co ingreso da nosa liga ao beisbol organizado.

Durante a súa historia de cen anos, a liga profesional continuou a súa popularidade, agora hai cinco equipos en total. Santo Domingo ten dous equipos, Os Tigres do Licey e os Leóns de Escolleito. San Pedro de Macorís ten As Estrelas Orientais, Santiago ten As Aguilas do Cibao e A Romana ten Azucreiros do Leste.

Cada equipo xoga unha tempada de sesenta partidos que empeza en outubro e termina en febreiro. Hai moitos beisboleros Dominicanos que tiveron éxito nas Grandes Ligas no pasado e hai moitos que están tendo éxito agora.

Ozzie Virgil era o primeiro beisbolero Dominicano. Empezou xogando nas Grandes Ligas en 1958 e pouco despois seguido por Felipe Alou e o seu irmán Matty Alou. Matty gañou o titulo de bateo en 1966.

Outros xogadores notables do pasado son o inicialista Orlando Cepeda, o lanzador Juan Marichal, Tony Pena, George Bell e moitos outros. Nas Grandes Ligas de hoxe, hai centos de beisboleros Dominicanos. Os máis notable son Pedro Martínez, quen gañou o "Cy Young" en 1997, o xardineiro Manny Ramírez, o lanzador Pedro Martínez, e os irmáns Alou e por suposto Sammy Eslamiada, quen cazou a marca de jonrones durante a tempada de 1998 e gaño o titulo de "Xogador Máis Valioso". A causa do bo éxito destes xogadores, béisbol profesional Dominicana chegou a ser a patria de "Béisbol do Inverno." Moitos xogadores das Grandes Ligas xogan na República Dominicana durante o inverno para practicar. Todos os equipos das Grandes Ligas recrutan xogadores na República Dominicana.

Neste momento conta cun béisbol de altísima valía, a pesar de non alcanzar importantes resultados nos eventos internacionais máis recentes. Ten un campionato profesional de elevada calidade, ademais de desenvolver de xeito crecente, unha gran cantidade de bos xogadores.

O país que desde finais do século XIX, comezou a practicar o béisbol, foi campión mundial en 1948, subtitular en 1942, 1950 e 1952, e medallista de bronce en 1943, 1953 e 1969. Terminaron terceiros na Copa Intercontinental de 1981, segundos nos Panamericanos de 1979, á vez que gañaban a escala rexional en 1962 e 1982, sendo prata en 1946, 1970 e 1974, e bronce en 1954 e 1990.

Seis foron as Series Profesionais do Caribe que celebraron, ademais de ser locais no mundial de 1969, e nos Xogos Centroamericanos e do Caribe en 1974 e 1986.

Aínda que é certo que non están na elite mundial, segundo os resultados nos torneos oficiais organizados pola Federación Internacional onde ven privados de contar coas súas estrelas que participan en Estados Unidos, a calidade do béisbol dominicano foi aumentado progresivamente para convertelo de xeito xeral, nun dos máis fortes do mundo.


Baloncesto

A historia oficial atribúe a un portorriqueño, Afonso ?Fío- Paniagua, a introdución do baloncesto ao país, en 1927. Deportista entusiasta nos seus anos de estudantes, fixou residencia no país e deuse á tarefa de popularizar a disciplina coa mellor fórmula. Creou dous equipos, áselos e o Hindú.

Décadas despois, o vínculo deportivo entre dominicanos e portorriqueños permitiu que o baloncesto cobrase calidade en chan criollo, coa integración de mozas de diferentes idades dos barrios da capital e en interior do país a prácticas sostidas.

Anos despois unha xeración de dominicanos estaba lista para enfrontar desafíos importantes cos dous países con máis tradición na disciplina do baloncesto: Cuba e Porto Rico.

A historia que recolle a Federación Dominicana de Baloncesto, organismo que regula practícaa do deporte do aro e o balón no país, indica que as cidades dispútanse a honra de ser sede do primeiro partido de baloncesto.

Unha versión sinala que o primeiro partido foi celebrado a noite do 29 de maio de 1915 no Centro de Recreo da cidade de Santiago dos Cabaleiros. Así o fai constar unha reseña xornalística do rotativo O Diario, que circulaba na época, segundo a Federación. Foron os equipos Azuis e Coloreados os que se enfrontaron esa noite.

A prensa da época non apunta o marcador final do partido, pero se destaca a celebración dun baile para os xogadores ao finalizar o encontro.

Desde entón, con altas e baixas, o desenvolvemento do baloncesto dominicano deu ao país múltiples triunfos rexionais e continentais e tamén propiciou que novos formados en tabloncillos criollos dean o salto espectacular que os colocou nas competencias profesionais de Estados Unidos.

O Pavillón da Fama do Deporte Dominicano, entidade que exalta á inmortalidade aos deportistas que durante a súa carreira tiveron un destacado labor no ámbito nacional e internacional, tanto no campo afeccionado como profesional, ten 21 membros na súa galería do baloncesto.


Fútbol

En República Dominicana como noutros países do noso continente, foron os europeos quen trouxeron o futbol á illa, en forma moi especial os españois, máis aínda logo da guerra civil Española.

Os españois cando atracaban os seus barcos nos peiraos de Santo Domingo, ao tocar terra en calquera espazo verde recreábanse xogando ao fútbol, con todo improvisado, portería, balóns, sen árbitros etc.

Algúns dominicanos que espectaban estes xogos contaxiáronse da algarabía e entusiasmo dos españois e outros europeos a integrarse ao fútbol, é deste xeito que aparecen dous equipos: o PINDU e o CONDOR integrados por europeos e dominicanos.

Conforme para o tempo en 1953 fúndase A Federación Dominicana de Fútbol á cabeza do señor ISIDORO CRUZ e o español XULLO ANTOÑAZA, con clubs como o (España Franquistas); -O Español (Republicano) e despois organizáronse outros clubs tamén integrados por Españois, Portugueses, ingleses e franceses, como o Iberia, o Sporting, Oriental e finalmente inscríbense en 1958 á FIFA, e deste xeito intégrase os sacerdotes da orde dos Xesuítas, Agostiños, Terciarios e os Salesianos estes últimos con maior resonancia.

O Fútbol dominicano ten dúas etapas a primeira etapa é o fútbol dos estranxeiros, é dicir dos europeos onde predominan clubs dirixentes, árbitros todos europeos a excepción do referir de San Cristóbal que soamente xogan 3 Dominicanos Juan Medrano, Arnicio Moya e Octavio Apóstolo Basilio.

A meta do programa Goal da Federacion Internacional de Futbo Asociado (FIFA) é posibilitar proxectos nos países menos favorecidos economicamente, para que estes poidan construír sedes das súas asociacións, instalar canchas de céspede natural e artificial e establecer centros de adestramento e formación, así como implementar outras medidas para a mellora da infraestrutura básica. Para o ano 2006, espérase que todas as asociacións membro teñan a súa propia "Casa do Fútbol".

En xullo de 2003 o Centro de Capacitación Joseph Battler (CDC) abre as súas portas a perspectivas reais de desenvolvemento, marcando un fito na historia do fútbol dominicano, que camiña cara a un futuro brillante. Este moderno Centro xunto ás instalacións de gran calidade construídas con motivo dos XIV Xogos Deportivos Panamericanos, cambian o rostro da comunidade do fútbol, do mesmo xeito que a actitude da xente.

A Federación Dominicana De Fútbol ten incorporado ao seu plan de traballo os centros de talentos, que son os talleres onde se están moldeando os futbolistas que proxectasen o Fútbol Dominicano ata onde non chegou nunca.

Aí esta o futuro noso neses nenos ,eles están chamados transformar toda a nosa sociedade e iso inclúenos a nós como deporte.


Atletismo

A orixe do atletismo en República Dominicana remóntase ao ano 1946, cando o país participou nos V Xogos Centroamericanos e do Caribe, celebrados en Barranquilla, Colombia.

Nese entón, a comitiva dominicana estaba integrada por 10 persoas, 8 atletas, 1 adestrador e un delegado.

Os atletas que participaron en devanditos xogos foron Elpidio Jiménez, Alejandro Quírico, Benvido Abreu, Antonio Lora, Moisés Cohen, Texido Domingo Pichardo, Angel María Acosta e Angel María Mesquita. O adestrador foi Jaime Díaz e o delegado Braulio Méndez.

A Federación Nacional de Atletismo foi creada o 21 de marzo do ano 1953, co obxectivo de participar nos VII Xogos Deportivos Centroamericanos e do Caribe, que se celebrarían en México o seguinte ano.

República Dominicana participou nos seguintes xogos Centroamericanos e do Caribe

Barranquilla, Colombia, 1946 México, 1954 Kingston, Xamaica, 1962 San Juan, Porto Rico, 1966 Panamá, 1970 Santo Domingo, República Dominicana, 1974 Medellín, Colombia, 1978 As Bahamas, 1986 México, 1990 Ponce, Porto Rico, 1993 Maracaibo, Venezuela, 1998 San Salvador, 2002

En relación cos Xogos Panamericanos, República Dominicana participou nos seguintes

México, 1955 Chicago, Estados Unidos, 1959 Cali, Colombia, 1971 México, 1975 San Juan, Porto Rico, 1979 Caracas, Venezuela Indianápolis, USA, 1987 Mar do Prata, Arxentina, 1995 Winnipeg, Canadá, 1999 Santo Domingo, República Dominicana, 2003

Xogos Olímpicos

Tokio, 1964 México, 1980 Os Angeles, 1984 Atlanta, Estados Unidos, 1996 Sydney, Australia, 2000 Grecia, Atenas, 2004

Foi nas Olimpíadas de Grecia onde Félix Sánchez obtivo a primeira medalla de ouro para a República Dominicana. Sánchez alzouse coa presea na competencia dos 400 metros con valos.

Datos fornecidos pola Federación Nacional de atletismo.

Atletas de alto rendemento


Felix Sánchez (corredor)

Félix Sánchez naceu en Nova York, pero é fillo de dominicanos que emigraron a Estados Unidos.

O actual campión Olímpico dos 400 metros con valos decidiu representar a República Dominicana cando finalizou no sexto lugar nas clasificatorias de Estados Unidos no ano 1999, o que lle impediu gañar a praza para o Mundial de Sevilla.

Sánchez foi quen rompeu a serie vitoriosa de Estados Unidos, cuxa duración foi de dúas décadas, desde que Edwin Moses triunfou nos Xogos de Los Ángeles no ano 1984.

O atleta estivo invicto desde o ano 2001, perdendo devandita condición na penúltima competencia da Liga Dourada europea do ano 2004, tras sufrir unha lesión na perna esquerda faltando 200 metros para alcanzar a meta. A súa serie foi de 43 vitorias consecutivas. (Ver cadro) O dominicano tamén gañou os mundiais de atletismo no 2001 e 2003.

Juana Arredenel (saltadora)

Juana Arrendel naceu o 26 de setembro do ano 1978, sendo os seus pais Pedro Rosario e Arxentina Arrendel.

Arrendel foi descuberta no complexo deportivo de San Pedro de Macorís polo profesor Luciano Alvarez, quen viu na moza de 14 anos todas as calidades para triunfar no atletismo, e máis no salto alto. A pesar de ter entón pouco tempo na modalidade do salto alto, Arrendel representou á Sultana do Leste nos Xogos Nacionais de San Juan '92, e gañou a súa primeira medalla. A saltadora foi unha das alumnas avantaxadas da Academia Nacional de Atletismo, creada en 1993, e que dirixía o cubano Bernardo Clark.

Wanda Rexo (levantadora de pesas)

Wanda Rexo naceu o 26 de novembro do ano 1976, en San Pedro de Macorís.

Os seus primeiros pasos deunos no ano l997 no seu pobo natal e as súas primeiras presentacións foron nos Xogos Nacionais de Mao, Valverde. A partir de aí foi protexida polo programa PARNI, que dirixía nese entón o actual secretario de Deportes Felipe Payano. Pouco tempo despois, Rexo irrompeu na Selección Nacional de Levantamento de Pesas e na súa primeira incursión a nivel internacional. A dominicana alzouse coa medalla de ouro nos 75 quilos nos Xogos Centroamericanos e do Caribe de Maracaibo, 1998. Un ano máis tarde, participou nos Xogos Panamericanos de Winnipeg, Canadá, onde se enfrontou a pesistas de 42 países. Rexo quedou dentro do cadro das mellores 10 pesistas nos Xogos Olímpicos de Sidney, Australia. A pesista gañou a medalla de ouro nos Xogos Panamericanos do ano 2003, celebrados en República Dominicana.

Félix Sánchez, Rei dos Valos

Campión olímpico dos 400 metros con valos (con marca de 47.63). O ?Súper Sánchez? é un fito na historia do deporte dominicano ao darlle a República Dominicana a súa primeira medalla de ouro olímpica desde que en 1962 iniciase a súa participación nas Olimpíadas cunha delegación simbólica integrada por unha soa persoa. Con esta son dous as medallas que en total obtivo o país nos Xogos Olímpicos. A primeira foi unha de bronce, gañada en 1984, en boxeo.

Félix Sánchez dominou por tres anos consecutivos o circuíto internacional da súa disciplina, ao manterse durante 202 semanas seguidas como líder no ranking da IAAF -International Association of Athletics Federations?, logrando así ser un dos atletas que máis tempo conseguiu permanecer á cabeza de calquera das disciplinas de atletismo. A súa serie de 43 vitorias seguidas, iniciadas o 4 de xullo de 2001, inclúen o triunfo en dous mundiais de atletismo, nos Xogos Panamericanos de 2003, nunha edición da Liga Dourada e nos Xogos Olímpicos de 2004 celebrados en Atenas.

A súa participación nas Olimpíadas foi presenciada por millóns de dominicanos, que literalmente detiveron os seus quefaceres e deixaron aparte os seus problemas para ver ao máis veloz dos dominicanos correr tras a vitoria. O seu triunfo mereceulle ser condecorado polo Presidente da República coa Orde de Duarte, Sánchez e Mella no grao de Gran , e ser distinguido como ?Heroe Deportivo Nacional? polo Congreso Nacional. O Estadio Olímpico da cidade de Santo Domingo foi bautizado co seu nome

Fillo de pais dominicanos, Félix Sánchez naceu en Nova York o 30 de agosto de 1977. É licenciado en psicoloxía pola Universidade de California do Sur.

Deportistas Dominicanos: