Verdade

A Verdade, relevo nunha porta de bronce na entrada principal do Thomas Jefferson Building, un dos tres edificios que conforman a Biblioteca do Congreso dos Estados Unidos de América

A palabra verdade, do latín veritas, ten moitos significados, abarcando desde a honestidade, a boa fe e a sinceridade humana en xeral, até o acordo dos coñecementos coas cousas que se afirman como realidades: os feitos ou a cousa en particular; así como a relación dos feitos ou as cousas na súa totalidade na constitución do TODO, o Universo.

Características

Para o hebreo clásico o termo `emuná significa primariamente "confianza", "fidelidade". As cousas son verdadeiras cando son "fiábeia"; fieis, porque cumpren o que ofrecen.

Debido a amplitude de significados, o termo non ten unha única definición na que estean de acordo a maioría dos estudosos, e as teorías sobre a verdade continúan sendo hoxe amplamente debatidas. Hai posicións diferentes acerca de cuestións como:

• Que é o que constitúe a verdade.
• Con que criterio podemos identificala e definila.
• Se o ser humano posúe coñecementos innatos ou só pode adquirilos.
• Se existen as revelacións ou a verdade pode alcanzarse tan só mediante a experiencia, o entendemento e a razón.
• Se a verdade é subxectiva ou obxectiva.
• Se a verdade é relativa ou absoluta.
• E até que grao poden afirmarse cada unha de ditas propiedades.

A pregunta pola verdade é e foi obxecto de debate entre teólogos, filósofos e lóxicos ao longo dos séculos, considerándose un tema concernente á alma e ao estudo dunha chamada psicoloxía racional, dentro do campo da filosofía.

Na actualidade é un tema de investigación científica, así como de fundamentación filosófica:

• A investigación científica da función cognitiva introduce novas perspectivas acerca do coñecemento baseado na evidencia como crenza verdadeira con xustificación válida.
• Interesa á lingüística, pois a linguaxe é expresión da propia verdade.
• Interesa á antropoloxía filosófica, pois parece evidente que os seres humanos prefiren a verdade á mentira, e a certeza á dúbida ou ao erro.
• Interesa á socioloxía, por canto o aprecio cara á verdade e a condena da mentira ou do erro varía en intensidade segundo as épocas e as culturas, pois tanto o concepto de verdade como a súa valoración non sempre é o mesmo ao longo da historia e da cultura.
• Interesa á ciencia en cuanto tal na súa pretensión de coñecemento válido.
• Etc.

A importancia que ten este concepto é que está arraigado no corazón de calquera suposto persoal, social e cultural. De aí a súa complexidade.

Véxase tamén

Bibliografía

• Ferrater Mora, J. (1984): Diccionario de Filosofía (4 volumes). Barcelona: Alianza Diccionarios. ISBN 84-206-5299-7
• Habermas, J. (1984): Ciencia y técnica como "ideología". Madrid: Tecnos. ISBN 84-309-1031-X
• Habermas, J. (2001): Acción comunicativa y razón sin trascendencia. Barcelona: Paidos. ISBN 84-493-1308-2
• Heidegger, M. (2004): Lógica. La pregunta por la verdad. Madrid: Alianza.
• Heidegger, M. (2007): De la esencia de la verdad. Barcelona: Herder.
• Honderich, Ted (Ed.) (2001): Diccionario Oxford de Filosofía. Madrid: Anaya. ISBN 84-309-3699-8
• Kant, E. (1978): Crítica de la Razón Pura. Madrid: Alfaguara. ISBN 84-204-0407-1
• Lyotard, J. F. (1984): La condición posmoderna. Madrid: Cátedra. ISBN 84-376-0466-4
• Ortega y Gasset, J. (1976): El tema de nuestro tiempo. La doctrina del punto de vista. Madrid: Revista de Occidente. El Arquero. ISBN 84-292-1009-1
• Padilla Gálvez, J. (2007): Verdad y demostración. Madrid: Plaza y Valdés. ISBN 978-8496780194
• Popper, K. (1984): La miseria del hisotoricismo. Madrid: Alianza. Taurus. ISBN 84-206-1477-7
• Popper, K. (1984): Sociedad abierta, universo abierto. Conversación con Franz Kreuzer. Madrid: Tecnos. ISBN 84-309-1105-7
• Putnam, H. (1988): Razón, verdad e historia. Madrid: Tecnos. ISBN 84-309-1577-X
• Zubiri, X. (1963): Naturaleza, Historia, Dios. Madrid: Editora Nacional.
• Zubiri, X. (1999): El hombre y la verdad. Madrid: Fundación Xavier Zubiri.

Ligazóns externas

• William Merçay Teoría de la verdad simplificada (en castelán)
• La concepción semántica de la verdad - Por Alfred Tarski. Traducción al español por Paloma García Abad. (en castelán)
• Veracidad, por Dietrich y Alice von Hildebrand, y Sentido de la verdad, por Julián Marías (en castelán)
• [1] - Pragmatismo, empirismo y representaciones. Una propuestaacerca del papel epistémico de la experiencia. Daniel Kalpokas (en castelán)
• Filosofía y verdad en Ortega - Por Pedro José Chamizo Domínguez. (en castelán)
• Hermenéutica y verdad teológica - Por Joaquín Silva Soler. (en castelán)
• Lógica y verdad en la fenomenología de Heidegger y Husserl - Por Friedich-Wilhelm Von Herrmann. (en castelán)
• Verdad y perspectiva y otros temas orteguianos - Entrevista a Julián Marías por Violeta Medina. (en castelán)
• Doce tesis acerca de la verdad. Heidegger - Por Jorge Acevedo Guerra. (en castelán)
• http://www.philosophia.cl/articulos/concepto_dialogico_de_verdad.pdf (en castelán)