Arquipélago de Madeira: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
m arranxiño
Cambio a "Arquipélago da Madeira", por coherencia coa denominación usada no texto e coa denominación oficial dese territorio.
Liña 1: Liña 1:
#REDIRECCIÓN [[Arquipélago da Madeira]]
A '''Madeira''', oficialmente designado '''Rexión Autónoma da Madeira''' é un territorio [[Portugal|portugués]] dotado de autonomía política e administrativa. Madeira ten dentro da [[Unión Europea]] o estatuto de [[Rexión ultraperiférica da Unión Europea|Rexión Ultraperiférica]].

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=0 align=right width=300px
|+<font size="+1">Rexión Autónoma da<br /><font size="+2">'''Madeira'''</font>
|-
| style=background:#efefef; align=center colspan=2 |
{| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0
|-
| align="center" width="140px" | [[Ficheiro:MadeiraFlag.png|140px|Bandeira da Madeira]]
| align="center" width="140px" | [[Ficheiro:Coat_of_arms_of_Madeira.gif|140px|Escudo]]
|-
| align="center" width="140px" | [[Bandeira de Madeira]]
| align="center" width="140px" | [[Escudo de Madeira]]
|}
|-
| align=center colspan=2 style=border-bottom:3px solid gray; | <font size=-1>''[[Lema]] da rexión autónoma:<br />'''Das illas as máis belas e libres'''''</font>
|-
| align=center colspan=2 |
|-
| [[Lingua oficial]]
| [[Lingua portuguesa|Portugués]]
|-
| [[Capital]]
| [[Funchal]]
|-
| Outras [[cidade]]s
| [[Porto Santo]], [[Machico]], [[Santa Cruz, Madeira|Santa Cruz]], [[Camara de Lobos]], [[Santana]]
|-
| [[Área]]
| 797 km²
|-
| [[Poboación]] <br />&nbsp;- Total ([[2003]]) <br />&nbsp;- [[Densidade]]
| <br /> <br />
|-
| Número de [[Concello]]s
| [[11]]
|-
| Maior altitude
| [[Pico Ruivo]] (1 862 m)
|-
| [[Lista de Presidentes do Goberno Rexional da Madeira|Presidente do Goberno Rexional]]
| [[Alberto João Jardim]]
|-
| [[Estatuto de autonomía]]
| [[1976]]
|-
| [[Moeda]]
| [[Euro]]
|-
| [[Fuso horario]]
| [[UTC]] 0)
|-
| [[Himno]]s
| [[A Portuguesa]] (nacional)<br />[[Himno da Rexión Autónoma da Madeira]] (rexional)
|-
| colspan=2 align=center | ('''&sup1;''') Antes de [[1999]]: [[Escudo portugués]]
|}

== Localización xeográfica ==

O arquipélago da '''Madeira''' sitúase no [[Océano Atlántico]], a 978 Kms ao suroeste de [[Lisboa]], e forma parte da rexión de [[Macaronesia]], . De orixe volcánica, está formado polas illas da Madeira (736 Km²), Porto Santo (43 Km²), [[Illas Desertas|Desertas]] (14 Km²) e [[Illas Salvaxes|Salvaxes]] (4 Km²). Só as dúas primeiras illas están habitadas, constituíndo as outras reservas naturais.
[[Ficheiro:Madeira island.gif|miniatura|esquerda|200px|Mapa das illas.]]

== Territorio e clima ==

Subdivídese nas dúas illas principais da Madeira e do [[Porto Santo]] e dous grupos de illas deshabitadas, as [[Illas Desertas]] e as [[Illas Salvaxes|Salvaxes]].

A illa da Madeira posúe unha [[orografía]] bastante accidentada, sendo os puntos máis altos o ''Pico Ruivo'' (1.862 m) e o ''Pico do Areeiro'' (1.818 m). O releve, ben como a exposición aos ventos predominantes, fan que na illa existan diversos microclimas o que, aliado ao exotismo da vexetación, constitúe un importante factor de atracción para o turismo, principal actividade da rexión. Non existen grandes variacións térmicas durante todo o ano, manténdose o clima lene con temperaturas medias que rondan os 22&nbsp;°C (máxima) e os 16&nbsp;°C (mínima). A temperatura da auga do mar, debido á influencia da corrente quente do Golfo, mantense nos 22&nbsp;°C no verán, arrefriando gradualmente ata atinxir os 17&nbsp;°C no fin do inverno.

A illa do Porto Santo, por outro lado, ten unha constitución xeomorfolóxica completamente oposta á da illa da Madeira. Moi plana e con 9 km de praia de area fina e dourada constitúe un lugar turístico aínda pouco explorado.

== Demografía ==

A pesar de posuír unha densidade de poboación superior á media do país e mesmo da UE, 75% da poboación da illa da Madeira habita en apenas 35% do territorio, sobre todo na costa sur, onde se encontra a cidade do Funchal, capital da Rexión Autónoma da Madeira, que concentra 45% da poboación, cunha densidade de poboación de 1.500 h/Km². É tamén nesta zona que se localiza a maior parte das unidades hoteleiras.

== Economía ==
[[Ficheiro:Pico do Arieiro.jpg|miniatura|dereita|280px| Pico do Areeiro]]

O turismo constitúe unha fonte media de receitas da economía madeirense. No sector agrícola, a produción de [[banana]] dirixida fundamentalmente ao consumo rexional, nacional e internacional, as flores e o afamado [[viño da Madeira]] (Madeira Wine), constitúen tamén un importante contribución á economía rexional. A industria consiste fundamentalmente en actividades de carácter artesanal: bordados, tapizaría e artigos de vimbio. Contribuíndo de forma moi positiva ao desenvolvemento económico da Madeira, non podemos deixar de referir a actividade desenvolvida pola Zona Franca de Madeira, no [[Caniçal]], a cal integra as actividades financeira, industrial e comercial e é constituída por un conxunto de incentivos fiscais e financeiros de que poden beneficiar todas as empresas que alí se instalen.

Existen dous aeroportos internacionais que garantizan o aceso as illas.

== Historia ==

Foron redescubertas en [[1419]] polos navegantes portugueses [[João Gonçalves Zarco]] e [[Tristão Vaz Teixeira]]. Para tentar evitar unha situación idéntica á das [[Canarias]], perdidas para [[Coroa de Castela|Castela]], en [[1424]] iníciase a colonización da Madeira: adoptando un sistema de Capitanías. Inicialmente a Madeira exportaba [[cedro]], [[teixo]], sangue de dragón, [[anil]] e outros materiais tintureiros; a partir de [[1450]] tornouse un centro produtor de cereais.

Coa caída da produción cereal, o [[infante D. Henrique]] mandou plantar na illa a [[cana de azucre]] - rara na [[Europa]] -, promovendo, para iso, a chegada, de [[Sicilia]], da soca da primeira planta e dos técnicos especializados. A cultura da cana ea industria da produción de azucre desenvolver-se-iam ata o [[século XVII]], seguindo a industria da transformación. A produción de azucre atraeu á illa comerciantes xudeus, xenoveses e portugueses e foi un dinamizador da economía da rexión. A produción creceu de tal forma que xurdiu unha gran necesidade de man de obra. Para satisfacer esta carencia foron levados para a illa [[escravitude|escravos]] orixinarios de Canarias, de [[Marrocos]] e, máis tarde, doutras zonas de [[África]]. Máis tarde, preto do século XVII, a cultura da cana de azucre ía ser promovida no [[Brasil]], pasando a Madeira a investir na produción do [[viño]].

En febreiro de 2010 un forte temporal causou inundacións e corrementos de terra, provocado ducias de mortos e feridos.

== División administrativa ==
[[Ficheiro:Funchal_Pico_da_Cruz.jpg|esquerda|miniatura|230px|Cidade do [[Funchal]].]]
[[Ficheiro:Ilha_da_madeira_luisfreitas.png|miniatura|dereita|170px|Divisións administrativas da Rexión Autónoma de Madeira.]]
Politicamente a Madeira é, desde [[1976]], unha rexión autónoma, dotada dun estatuto político-administrativo e de órganos de goberno propios: a Asemblea Rexional e o Goberno Rexional. O Estado Portugués está representado na rexión por un ''Ministro da República''.

As illas non teñen existencia xurídica no ordenamento territorial da rexión, nin mesmo na lei eleitoral, como acontece nos [[Rexión Autónoma dos Azores|Azores]]. Na Madeira son os municipios a base dos distritos eleitorais, o que tamén ten levantado críticas por distorsionar a proporcionalidade.

Constitúen a subdivisión administrativa principal do arquipélago os seus 11 municipios:




* [[Calleta (Madeira)]]
* [[Camara de Lobos]]
* [[Funchal]]
* [[Machico]]
* [[Ponta do Sol]]
* [[Porto Moniz]]
* [[Porto Santo]]
* [[Ribeira Braba (Madeira)|Ribeira Braba]]
* [[Santa Cruz, Madeira|Santa Cruz]]
* [[Santana (Madeira)|Santana]]
* [[San Vicente (Madeira)|San Vicente]]

{{Commons|Madeira}}
{{Europa}}

[[Categoría:Illas e arquipélagos de Portugal|Madeira, arquipélago de]]
[[Categoría:Rexións autónomas de Portugal|Madeira, arquipélago de]]
[[Categoría:Illas do Atlántico|Madeira]]
[[Categoría:NUTS I portuguesas|Madeira]]
[[Categoría:NUTS II portuguesas|Madeira]]
[[Categoría:NUTS III portuguesas|Madeira]]

[[af:Madeiraeilande]]
[[als:Madeira]]
[[an:Madeira]]
[[ar:جزر ماديرا]]
[[ast:Madeira]]
[[az:Madeyra]]
[[bar:Madeira]]
[[be-x-old:Мадэйра]]
[[bg:Мадейра]]
[[br:Madeira]]
[[bs:Madeira ostrva]]
[[ca:Madeira]]
[[cs:Madeira (souostroví)]]
[[cy:Madeira]]
[[da:Madeira]]
[[de:Autonome Region Madeira]]
[[el:Μαδέρα]]
[[en:Madeira]]
[[eo:Madejro]]
[[es:Madeira]]
[[et:Madeira]]
[[eu:Madeira]]
[[ext:Madeira]]
[[fa:مادیرا]]
[[fi:Madeira]]
[[fr:Madère]]
[[frr:Regiuun Madeira]]
[[fy:Madeara]]
[[gag:Madeira adaları]]
[[gd:Madeira]]
[[he:מדיירה]]
[[hr:Madeira]]
[[hu:Madeira-szigetek]]
[[ia:Madeira]]
[[id:Madeira]]
[[io:Madeira]]
[[is:Madeiraeyjar]]
[[it:Madera]]
[[ja:マデイラ諸島]]
[[jv:Madeira]]
[[ka:მადეირა]]
[[ko:마데이라 제도]]
[[kw:Madeira]]
[[la:Insulae Materiae]]
[[lij:Madeira]]
[[lt:Madeira (sala)]]
[[lv:Madeira]]
[[mg:Madera]]
[[mk:Мадеира]]
[[mr:मादेईरा]]
[[ms:Madeira]]
[[mwl:Region Outónoma de la Madeira]]
[[nl:Madeira (eiland)]]
[[nn:Madeira]]
[[no:Madeira]]
[[nov:Madeira]]
[[oc:Archipèla de Madèira]]
[[os:Мадейрæ]]
[[pl:Madera]]
[[pnb:مادیرا]]
[[pt:Região Autónoma da Madeira]]
[[qu:Madeira]]
[[ro:Madeira]]
[[ru:Мадейра]]
[[sah:Мадейра]]
[[scn:Madera]]
[[sco:Madeira]]
[[se:Madeira]]
[[sh:Madeira]]
[[simple:Madeira Islands]]
[[sk:Madeira]]
[[sl:Madeira]]
[[sq:Ishujt Medeira]]
[[sr:Мадеира]]
[[sv:Madeira]]
[[sw:Visiwa vya Madeira]]
[[th:มาเดรา]]
[[tl:Madeira]]
[[tr:Madeira Adaları]]
[[uk:Мадейра (архіпелаг)]]
[[ur:مادیعیرا]]
[[vi:Madeira]]
[[war:Madeira]]
[[yo:Madeira]]
[[zh:馬德拉]]
[[zu:IMadira]]

Revisión como estaba o 13 de outubro de 2012 ás 18:37

Redirixir cara a: