Ourense

Ourense
Escudo
Situación
Xentilicio	ourensán/ourensana - auriense
Xeografía
Provincia	Provincia de Ourense
Comarca	Comarca de Ourense
Poboación	108.002 hab. (2011)
Área	84,5 km²
Densidade	1.278,13 hab./km²
Entidades de poboación	21 parroquias
Capital do concello	Ourense
Política (2011)
Alcalde	Francisco Rodríguez Fernández (PSdeG-PSOE)
Concelleiros	BNG: 3 concelleiros PPdeG: 11 concelleiros PSdeG-PSOE: 11 concelleiros Outros: DO - 2
Eleccións municipais en Ourense
Uso do galego (2001)
Galegofalantes	89,92%
Na rede
www.ourense.es
[ editar datos en Wikidata ]

Ourense é a terceira cidade de Galicia por poboación despois de Vigo e da Coruña, capital da Provincia de Ourense. Segundo o IGE, tiña 108.002 habitantes no 2011 (108.600 en 2004) e é cabeza da Comarca de Ourense.

Está atravesada polos ríos Miño, Barbaña e Loña. É coñecida como "A cidade das Burgas" debido á sona das súas famosas fontes de augas termais (a auga sae a 60-68 °C).

Destacan como monumentos a Catedral de Ourense (s.XII) co seu Pórtico do Paraíso e o Santo Cristo, a ponte Romana, o claustro de San Francisco, a igrexa da Trindade e a de San Domingo, e o conxunto do seu casco antigo, en proceso de recuperación.

Cidade termal por excelencia, ademais das Burgas o visitante pode gozar das augas termais do balneario da Chavasqueira (de inspiración xaponesa), O Tinteiro, Muíño da Veiga e Outariz. Están moi próximos á capital os centros balnearios da Arnoia, Baños de Molgas, Laias e O Carballiño.

Etimoloxía

Bautizada polos romanos como "A cidade de ouro" (Auriense) pola súa abundancia neste metal precioso, foi unha importante cidade da provincia romana de Hispania ata que se esgotaron as súas reservas deste mineral, que se atopaba no Río Miño. Un topónimo relacionado é o da próxima praia fluvial de Oira.

Tamén se cre que o nome da cidade vén do latín aquare urente (Augas abrasadoras), ou do xermánico Warmse (Lago quente), polas coñecidas fontes de augas termais, As Burgas, (nome derivado do latín Burca que significa pía), unha das moitas que existen no Concello.

Símbolos

O escudo de Ourense está formado por un fondo de prata sobre ondas de azur e prata que representan á auga, sobre a auga aparece unha ponte de ouro de cinco arcos. Na parte esquerda do escudo, sobre a ponte, aparece un castelo macenado de sabre e aclarado de gules. Á dereita do escudo pódese ver un león completamente dourado que terma dunha espada do mesmo metal. No centro do escudo apréciase unha coroa real pechada. Finalmente, o escudo está timbrado por unha coroa real, forrada de gules, ou vermello, pechada, que é un círculo de ouro, engastado de pedras preciosas, composto de oito floróns de follas de acanto, visibles cinco, interpoladas de perlas e de cada unha das súas follas saen cinco diademas sumadas de perlas que converxen nun mundo azur, co semimeridiano e o ecuador de ouro, e de cruz de ouro.

Historia

Artigo principal: Historia de Ourense.

Xardín das Burgas.

Aínda que había asentamentos castrexos á beira do Miño e do Loña como os de Valdegola, Oira e San Tomé a cidade ten a súa orixe no asentamento romano a carón das Burgas e da guarnición da ponte romana.

Situada preto da Vía Nova que unía Bracara Augusta (hoxe Braga en Portugal) con Asturica Augusta (hoxe Astorga) a cidade mantivo importancia tras a época romana pola súa ponte e situación central na antiga Gallaecia.

Foi corte real dos suevos crese que durante o reinado de Carriarico/Teodomiro que foi o que fundou a primeira igrexa dedicada a San Martiño de Tours.

Tras as incursións árabes e normandas do século X, iníciase unha lenta recuperación. En 1084 o bispo Ederonio restaura a catedral, hoxe Igrexa de Santa María Nai.

Mais será durante o bispado de don Lourenzo cando dona Tareixa de Portugal concede a xurisdición da cidade ao bispo e aos seus sucesores en 1122 situación que se mantería ata o século XVII.

Ao longo da Idade Moderna Ourense foi cidade de cregos, nobres e funcionarios, sendo a súa industria a do viño, que se mantivo ata as pragas de finais do XIX. Neste século a cidade vai incrementar a súa poboación coa construción da Estrada Villacastín-Vigo, e a nova liña férrea Monforte-Vigo tamén fai medrar a cidade, que se espalla máis aló do tradicional casco vello.

Durante o século XX este crecemento mantívose: Ourense continuou a ser o centro administrativo da provincia gañando un notable pulo comercial ligado a emigración procedente de Zamora, Logroño e León que aparece atraída polas novas vías de comunicación.

Actualmente Ourense é un importante nó de comunicacións onde se cruzan tres autoestradas, catro Estradas Nacionais, así como catro vías de ferrocarril. A estación Ourense-Empalme, unha das dúas estacións coa que conta a cidade, é a máis importante de Galicia, dende onde se centraliza todo ao tráfico ferroviario do noroeste da Península.

Xeografía

Vista aérea da cidade.

• Altura máxima de 134 metros
• Latitude: 42º 19' 48" N
• Lonxitude: 07º 52' 12" W
• Superficie: 85,2 km².

Clima

A situación climatolóxica de Ourense é moi especial. Conta cun clima oceánico cunha forte influencia do clima continental. A situación xeográfica da cidade, metida nun val, fai que os veráns sexan dunha extrema dureza acadando a maioría das veces temperaturas superiores aos 35 °C en verán. En inverno as temperaturas son baixas, aínda que a maioría das veces non baixan dos 0 °C. A temperatura máxima máis alta rexistrada na historia foi de 42,6 °C en xullo de 1990 e a temperatura mínima máis baixa foi de -8,6 °C o día de Nadal de 2001.

Parámetros climáticos promedio de Ourense (1931-1960)
Mes	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Ano
Temperatura media (°C)	6,9	7,7	10,8	12,6	16,0	19,4	22,1	21,4	19,2	14,7	10,0	7,7	14
Precipitacións (mm)	90	78	99	56	62	42	17	20	43	89	95	128	818
Fonte: AEMET

Parámetros climáticos promedio de Ourense (1972-2000)
Mes	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Ano
Temperatura máxima absoluta (°C)	22,0	25,0	30,6	32,9	37,4	40,9	42,6	42,2	41,1	33,0	25,0	22,4	42,6
Temperatura máxima media (°C)	12,1	14,7	18,1	19,0	22,3	26,7	29,7	29,9	26,6	20,9	15,5	12,7	20,6
Temperatura media (°C)	7,5	9,2	11,4	12,7	15,7	19,4	22,1	22,0	19,4	15,1	10,8	8,5	14,5
Temperatura mínima media (°C)	2,9	3,7	4,6	6,3	9,2	12,2	14,6	14,2	12,3	9,3	6,1	4,4	8,3
Temperatura mínima absoluta (°C)	-7,0	-8,0	-6,8	-3,2	-0,4	2,4	6,4	1,5	3,0	-3,0	-6,8	-8,6	-8,6
Precipitacións (mm)	90	81	54	70	67	39	19	23	57	97	93	124	817
Horas de sol	87	105	167	180	199	239	272	270	201	138	90	70	2043
Humidade relativa media (%)	75	69	62	62	62	60	59	59	63	70	75	77	66
Fonte: AEMET

Praza Maior.

Demografía

Segundo datos do INE do 2006, o concello de Ourense conta con 107.057 habitantes situados polo centro urbano (99.791 hab.) e as 21 parroquias das que consta o concello (7.266 hab). A densidade de poboación é de 1.266,95 hab./km². Evolución da poboación do concello:

Evolución da poboación desde 1900 ata 2008
1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2008
15.194	15.998	17.581	21.579	28.397	55.574	64.153	73.379	96.085	108.382	109.051	107.057

Política

Véxase tamén: Alcaldes de Ourense.

Ourense é a capital da provincia, así mesmo cabeceira dunha comarca e partido xudicial. Ourense é a sede da Audiencia e Xulgados Provincias, a Deputación Provincial de Ourense, as delegacións da Xunta de Galicia e de varios organismos da Administración Xeral do Estado como a Subdelegación do Goberno, a Comisaría da Policía Nacional, o INSS e outros.

Tras as eleccións municipais do 2007 o goberno da cidade desempéñao unha coalición do PSdeG e o BNG, sendo alcalde o socialista Francisco Rodríguez.

Economía

A maior parte da cidadanía de Ourense traballa no sector servizos, aínda que tamén ten importancia o sector secundario, xa que a cidade conta con numerosas fábricas relacionadas coa química e os seus derivados. A cidade tamén recibe a influencia do Parque Tecnolóxico de Galicia, que aínda que non se atopa no concello de Ourense, aporta grandes beneficios á cidade.

Lugares de interese

Monumentos

Cabeceira da catedral.

Ponte Maior sobre o río Miño.

Fonte na praza do Ferro.

Fachada do Museo Arqueolóxico.

Ourense dispón dun amplo patrimonio histórico entre o que cabe destacar os seguintes monumentos e lugares:

• Catedral de San Martiño
• As Burgas
• Igrexa da Santísima Trindade
• Ponte Maior de Ourense
• Pazo de Velle
• Pazo provincial de Ourense
• Igrexa de Santo Domingo
• Pazo de Oca-Valladares
• Igrexa de Santa María Nai
• Ponte de Loña
• Praza Maior
• Praza do Trigo
• Praza do Ferro

Teatros e cines

• Teatro principal
• Auditorio provincial de Ourense
• Cinebox

Museos

• Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense
• Museo Municipal de Ourense
• Museo Catedralicio de Ourense, de arte sacra.
• Museo Internacional de Cornamusas, exposición de gaitas e cornamusas procedentes de todo o mundo.
• Centro de exposicións Caixanova, exposicións temporais nas que teñen cabida todo tipo de manifestacións artísticas, con especial presenza das artes plásticas.
• Colección de trens Fernández Pacheco Outeiriño, reflicte a historia e evolución do ferrocarril universal a través de máis de 4.000 pezas.

Transportes

Estradas

O principal acceso á cidade é a autovía A-52 que comeza en Vigo, e logo de pasar O Porriño, Ribadavia e Ourense, diríxese cara Verín, Pobra de Seabra e Benavente, onde desemboca na autovía A-6 a Madrid. Outro acceso é a AP-53 (chamada AG-53 nunha parte do seu percorrido) que procede de Santiago de Compostela e logo de pasar por Lalín xúntase coa A-52. Outras estradas de importancia son a N-120 que une Logroño e Vigo, pasando por Burgos, León, Ponferrada e Monforte de Lemos e que no futuro será a A-76; a N-525 que procede de Santiago e vai a Verín, e a N-540 que une Ourense con Lugo e que acaba 10 km ao norte da cidade na N-525 e que nun futuro será a A-56. Finalmente hai una autovía urbana, a OU-11 que conecta a A-52 co barrio do Couto, o centro da cidade e a N-120 para desconxestionar os accesos á cidade.

Ferrocarril

Estación de Ourense - Empalme.

A rede de ferrocarril ten o seu centro na estación do Empalme, aínda que hai unha segunda estación na cidade, a de San Francisco, onde paran trens rexionais a Pobra de Seabra. Tamén existe unha terceira estación, a de Santa Cruz de Arrabaldo, apeadoiro de trens rexionais situado na parroquia de Arrabaldo, fóra do núcleo urbano.

A estación de Ourense-Empalme é a máis importante da cidade e tamén de Galicia, debido á confluencia das liñas Santiago-Madrid e Monforte-Vigo, sendo o distribuidor máis importante da comunidade actualmente. A parte de ter servizos de Media Distancia, hai trens diarios a cidades como Madrid, Barcelona, Hendaia e Bilbao. Está previsto que en 2012 cheguen tamén á estación trens de alta velocidade.

Transporte público

En Ourense hai 28 liñas urbanas de autobús xestionadas pola empresa Urbanos de Ourense, que vertebran tódolos barrios da cidade. Una delas, a liña 25, coñecida como Moucho Bus, circula só polas noites. A liña 19 une o centro da cidade coas Termas de Outariz e coñécese como Tren turístico das Termas. Tamén hai servizo de taxis, que teñen paradas nos principais lugares da cidade.

Existe tamén varias liñas rexionais e nacionais de autobús que parten da estación de autobuses de Ourense.

Deporte

As institucións deportivas con máis tradición na cidade son:

• Club Deportivo Ourense, equipo de fútbol da segunda división B española.
• Ourense Fútbol Sala
• Club Ourense Baloncesto, que está na LEB Ouro.
• Club Waterpolo Pabellón Ourense, club que xoga na Liga Galega de Waterpolo.

Ourense na cultura popular

• As nenas de Pontevedra
  son o mesmo cás de Ourense,
  son sen quitarlles nin porlles
  como tódalas mulleres.
• Tres cousas hai en Ourense
  que non as hai en España,
  O Santo Cristo, a Ponte
  e a Burga fervendo auga.

Cidades irmandadas

• Vila Real, Portugal
• Tlalnepantla de Baz, México
• Quimper, Francia

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Ourense.

• 
  Altitude 135 m.
• 
  Vista da Catedral, desde a Plaza do Correxidor.
• 
  Casa do concello.

Lugares de Ourense

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Ourense vexa: Lugares de Ourense.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina do Concello de Ourense
• Páxina do Campus Universitario de Ourense
• Páxina oficial de turismo da cidade de Ourense
• Páxina de ocio e información de Ourense
• Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense